Zieke Leidenaar werd van
Mannheim naar Valkenburg gevlogen
„Nozem" is een Jiddisch woord
NAAR DE GROTE SCHOOL
Kleinigheden maken onze kleding af
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 10
.Die ruige Eddie moei nodig eens bijgesnoeid" HOORNTJE
Eddy Constantine vertoeft op het ogenblik in München voor opnamen van
de nieuwste film „Bommen op Monte Carlo", waarin hij samen met Marion
Michael de hoofdrollen speelt. De foto laat zien hoe Eddy en Marion een
beetje luguber voor een plaatje poseerden.
Dank zij medewerking van Duiise luchtmacht
De 32-jarige Theo van Baarsen uit
Leiden is tijdens een vacantie in
Duitsland ernstig ziek geworden en
op zijn verzoek door een helicopter
van de Duitse luchtmacht gistermid
dag overgebracht van Mannheim naar
het vliegkamp Valkenburg bij Lei
den.
De heer Van Baarsen bracht met
zijn vrouw de vacantie door in Mann
heim toen hij werd overvallen door
een ernstige ziekte, die gepaard ging
met verlammingsverschijnselen. Hij
werd in een ziekenhuis opgenomen,
maar zijn toestand verergerde zien
derogen.
De patiënt gaf tenslotte de wens
te kennen naar het Academisch Zie
kenhuis te Leiden vervoerd te wor
den. De behandelende geneesheer dr
ZEVENHOVEN
Aanbesteding. Door architect W.
Brouwer werd gisterenmorgen in het
openbaar aanbesteed het verbouwen
van een voormalige school tot gym
nastieklokaal. Er waren slechts vier
inschrijvingen binnengekomen. Deze
waren afkomstig van de fa. Beekman
uit Zevenhoven 22.900; de fa. Van
Wengerden en Visser uit NieuwVeen
en Zevenhoven 22.100; G. J. Hei
kamp uit Zevenhoven ƒ21.680 en het
Aannemersbedrijf Arjo uit Amster
dam 19.418. De gunning werd nog
aangehouden.
Scheepsberichten
ABBEKERK 29 aug. te Port Swetten-
ham; ALMKERK 28 aug. te Mombasa;
ANDIJK 29 aug. te Houston; ARENDS-
KERK 29 aug. te Portsald; ASTRID
NAESS 28 aug. Rede Mena; BENGALEN
20 aug. te Singapore verw.; Blj)NNE-
KOM 28 aug. te Antwerpen; CISTULA
(t) 29 aug. te Tj. Priok; HEEMSKERK
29 aug. te Hongkong; KORATIA (t) 28
aug. v. Kreta n. Mena; KREEFT 28 aug.
te Narvik; LE MAIRE 29 aug. te Singa
pore; MEERKERK 28 aug. dw. Gibraltar
n. Antwerpen; MELISKERK 29 aug. te
Portsaid; MUSILLOYD 29 aug. te Mona-
kwari; OMMENKERK 28 aug. v. Ma
nilla n. Hongkong; PRINSES IRENE p.
28 aug. Belle Isle n. Montreal; PROVE
NIERSSINGEL 28 aug. te Tokyo; SAM
BAS 29 aug. te Singapore; SAN ANA 28
aug. v. Singapore n. Saigon; TAHAMA
28 aug. dw. Kreta n. Banias; TEGEL
BERG 29 aug. te Singapore; TERO 29
aug. te Antwerpen; TOMORI 29 aug. te
Surabaja; VAN HEEMSKERK 29 aug.
te Singapore; VAN NOORT 29 aug. te
Shanghai; WILLEMSTAD 29 aug. te
Plymouth: WONOGIRI 28 aug. v. Aba-
dan n. Rastanura; WONOSOBO 28 aug.
n. Bangkok.
ALGENIB 29 aug. te Bremen;
ALPHACCA 29 aug. te Vitoria; AL-
WAKI 29 aug. te Karachi; ARENDS-
DIJK 29 aug. te Miami; ATTIS 29 aug.
te Port of Spain; BENINKUST 29 aug.
te Luanda; CALTEX LEIDEN (t) 29
aug, te Madras; COLYTTO 28 aug. v.
Gotenburg n. Curagau; DE EERENS
27 aug. v. Karachi n. Basrah; DUIVEN-
DRECHT (t) 28 aug. te Rio de Janeiro;
EOS 28 aug. v. Istanbul n. Izmir; GA-
ROET 28 aug. v. Menado n. Taruna;
IVOORKUST 28 pass. Laspalmas n.
l'Havre; JAVA 28 aug. v. Kohsichang
n. Singapore; KAROSSA 29 aug. te So-
rong; KOPONELLA (t) 29 aug. te Dur
ban; LEMSTERKERK 29 aug. v. Umm-
said n. Bahrein; LOENERKERK 28 aug.
te Khorramshar; LUTTERKERK 29 aug.
te Genua; MEDON 28 aug. te Hamburg;
MINOS 28 aug. v. Helsinki, 28 aug. te
Kotka; MUNTTOREN (t) 28 aug. v.
Durban n. Mena al Ahmadi: NIJKERK
28 aug. te Hamburg; RIOUW 29 aug. te
Kaapstad: RIJNKERK 29 aug. te Genua;
SARANGAN 29 aug. v. Durban n. Lo
renzo Marques; STRAAT COOK 29 aug.
te Lorenzo Marques; STRAAT SOENDA
29 aug. te Kaapstad; TARIA (t) 30 aug.
te Abadan verw.; TAWALI 28 aug. v.
Colombo, 29 aug. te Cochin; TIBIA (t)
28 aug. v. Abadan n. Karachi; TJIPA-
NAS 29 aug. te Mahe (Selchellen)TJI-
PONDOK 28 aug. v. Singapore n. Bela-
wan; WOLTERSUM 29 aug. te Burmu-
da's; ZEELAND 28 aug. v. Pulu Sambu
n. Dubai; AAGTEKERK 28 aug. v.
A'dam n. Lissabon; ACMEA (t) 28 aug.
v. R'dam n. zee (proeftocht) 28 aug.
weer terug te R'dam; ARC A (t) 28 aug.
te R'dam; ASTEROPE 28 aug. te R'dam;
CALTEX DELFZIJL (t) 28 aug. v. Rot
terdam n. Fredericia; EEMDIJK 28 aug.
v. Hamburg te R'dam MUIDERKERK
28 aug. v. R'dam n. Bombay; STEEN-
WIJK 28 aug. v. A'dam, 28 aug. te Rot
terdam; TARAKAN 28 aug. v. R'dam n
A'dam; TWEELINGEë 28 aug. v. Rot
terdam n. Wabana.
Ital uit Mannheim wendde zich hier
op tot de Duitse minister van Defen
sie Strauss met het verzoek een toe
stel voor het overvliegen van de
zieke Nederlander beschikbaar te
stellen. De Duitse minister gaf dade
lijk zijn toestemming. En al spoedig
werden de nodige maatregelen ge
nomen. De patiënt werd naar de
compleet bemande helicopter van het
Duitse leger gebracht. Behalve de be
manning bevonden zich dr Ital en
frau dr Rossmann aan boord, die de
Leidenaar van het begin van zijn
ziekte hebben behandeld. De heer
Van Baarsen werd met echtgenote
overgevlogen naar Valkenburg, waar
men intussen van de aankomst van de
patiënt op de hoogte was gesteld.
Bij de landing stond een ambu
lance-auto uit Leiden gereed.
Uit Haarlem was een auto met een
complete zuurstofinstallatie gearri
veerd. Men kon de patiënt goed ver
zorgen en in de snelste tijd naar het
Academisch Ziekenhuis brengen.
X X X
LIET IS DEZE WEEK in en rond
Leiden een massaal komen en j
gaan geweest. Vanuit Rotterdam
werd de lawine kapelaansbenoemin
gen gedirigeerd, maar de vele paro
chies waren er mooi mee. Inderhaast
moesten door speciale comité's af
scheidsavonden in elkaar worden ge
zet; slapeloze nachten heeft het de
kapelaans en gelovigen gekost.
Omtrent de ca
deaus was een op
vallende eenstem
migheid te consta
teren: een enkele
uitzondering daar
gelaten droeg men
overal enveloppen
met inhoud aan.
En de reactie van de scheidende ka
pelaans was evenzeer opvallend ge
lijk gericht: het zal wel op een brom
fiets uitdraaien, voor het onderhou
den van contacten. In elk geval was
het raak. Er hebben gisteren in uw
lijfblad wel een paar af scheidsavond
jes gestaan, dachten we zo. Het ver
luidt, dat er een redactioneel ver
zoek naar de bisschop is gegaan, dat
een lichte benoemingspreiding even
tueel zou kunnen bewerkstelligen.
Overigens is zo'n afscheid altijd een
beetje verdrietig. Het zijn steeds de
beste, aardigste en vlotste kapelaans,
die uit het parochiegezin worden
weggerukt. Maar er is ook een zon
nige kant aan de zaak, want de open
gevallen plaats wordt weer bezet
door een andere aardige en vlotte
kapelaan uit een andere droefgestem-
de parochie.
En zo zullen, Deo gratias, de bes
te, aardigste en vlotste kapelaans
zonder onderbreken in de roulatie
blijven totdat ze gezeten pastoors
zijn, vergrijsd in het herderschap.
Of ze dan nog vlot en aardig zullen
zijn, ligt aan htm schaapjes.
EEK.
Menigeen zal zich wel eens heb
ben afgevraagd, waar nu eigenlijk
dat woord „nozem" vandaan komt.
Is het ontleend aan een andere taal,
overgewaaid uit Amerika, nieuw ge
vormd uit enkele oude woorden of
heeft het zelf een bepaalde betekenis,
bv. nieuwe jeugd of dgl.
Het is de taalkundig adviseur van
de Stichting Saphier gelukt de her
komst van dit nieuwe woord, dat
thans door iedereen in den lande ge
kend en gebruikt wordt, na te gaan.
Nozem blijkt volgens dr. E. Eeck-
hoff te zijn gevormd uit een Jiddisch
scheldwoord, maar het eigenaardige
is, dat alleen in Nederland de Joden
als naamgevers hebben gefungeerd.
Hoe verbreid de Israëlieten ook zijn
over de gehele aarde, overal elders
ontvingen deze luie en lastige jonge
lieden andere aanduidingen. In
Duitsland gebruikt men de term
„Halbstarken", in Engeland spreekt
men van „teddy-boys", in de Ver.
Staten heten zij „beat-niks" (van
beat-generation), in Italië klinkt het
welluidend „vitellone", dat groot
kalf betekent, in Australië zijn het
de „angry young men" (boze jonge
lui), in Rusland „stiljagi", om maar
eens enkele benamingen te noemen.
Het Nederlandse woord nozem is
ouder dan de hedendaagse publica
ties over de nozem. Reeds voor de
oorlog gebruikten jongeren vormen
als „jazz-nozem", swing-nozem" e.d.
als er sprake was van overdreven
liefhebbers van (toen) moderne mu
ziek of dans. Omdat er bij dit slag
jongelui vaak bepaalde gezichtstrek
ken en haardracht karakteristiek
waren, is wel gedacht aan contami
natie (samentrekking) van de woor
den nummer of nommer (vgL fuif
nummer) met het Jiddische ponem
(gelaat). In elk geval was het ver
moeden gewettigd, dat het woord het
eerst door de Joden gebruikt is, om
dat het naspeurbaar stamde uit de
Amsterdamse uitgaanswereld, waarin
toen de Joden een dominerende rol
vervulden. De naspeuringen liepen
evenwel dood. omdat het zuivere
spreektaal was gebleven en nergens
een geschreven stuk bleek te vinden,
waarin nozem in een bepaalde be-1
tekenis voorkwam. Het viel derhalve
niet na te gaan wanneer en in welk
geval het woord het eerst gebruikt
moet zijn en door wie.
Dr. Eeckhof heeft zich daarbij niet
neergelegd en heeft het Jiddisch, de
onderlingen spreektaal van de Am
sterdamse en Duitse Joden, aan een
onderzoek onderworpen. Hij onder
vroeg bovendien personen, die tussen
1930 en 1939 bekend waren in de
kringen van de jeugdclubs en jonge
artiesten. Deze naspeuringen zijn
met verrassend resultaat beloond.
Het Jiddisch kent een scheldwoord
„nozrim", dat in die genoemde jaren
reeds in gebruik was en dat door
andere jonge Amsterdammers als
„nozem" verder is gebruikt, zonder
dat zij de betekenis daarvan kenden.
Wat beduidt „nozrim"? Letterlijk
Nazarener, een inwoner van Naza
reth, waar ook Jezus gewoond heeft.
Het woord Nazarener werd daarom
tot een scheldnaam voor christenen,
inzonderheid voor een aantal van
hen die een secte voormden in Pa
lestina in de tweede eeuw van onze
jaartelling. Deze verenigden de
Joodse godsdienstplechtigheden met
de voorschriften van Jezus. Naar
aanleiding van deze parallel moet te
Amsterdam een jonge Jood, die bar
baarse christelijke muziek en dans
minde, voor „nozrim" zijn geschol
den. En zijn vrienden betitelden
prompt dergelijke typen, ongeacht
geloof, als „nozrim" (feitelijk een
meervoudsvorm) en als „nozem" (dat
enkelvoud bleef).
Bloedtransfusiedienst krijgt nieuw laboratorium
Dit is het nieuwe gebouw van het Centrale Laboratorium van het Neder-
landsche Roode Kruis aan de Plesmanlaan 125 ln Slotervaart, Amsterdam.
Op 8 september as. zal H. M. koningin Juliana de officiële opening van het
nieuwe complex verrichten.
- ISjjEO!
ENGELSE MODE
Uit de collectie voor de komende
herfst en winter van het Engelse
huls Harhy Amies komt dit pakje
van zwart-witte Mohair en wol, ge-
voerd met zuiver zijden bourgondi-
sche crepe. De naam van het pakje
is „Capricorn", die van het model
Jennifer Yates
Zorgen de ouders
voor de lichaamsbeweging?
Wanneer een kind naar school
gaat, kan het daar behalve lezen,
schrijven en rekenen nog meer din
gen aanleren, waarvan het in zijn
latere leven plezier zal beleven.
Wij noemen daarvan: zin voor or
de en regelmaat, omgaan met an
dere mensen, zich aanpassen aan al
lerlei omstandigheden; door de om
gang met kameraadjes leert het ook
leiding geven en leiding aanvaar
den.
Dat alles is vermoeiender en in
spannender dan het bij oppervlak
kige beschouwing wel lijkt, vooral
voor het kind, dat op zijn zesde jaar
de eerste kennismaking met het
schoolleven ondergaat.
Zo'n kind heeft heel wat te ver
werken, ook al vormde de kleuter
school reeds een overgangsperiode
tussen de besloten huiselijkheid van
het gezin van de allervroegste le
vensjaren en de nieuwe eisen die
door de „grote school" worden ge
steld.
Armen over elkaar.
Inspannend en vermoeiend is bo
venal het stilzitten in een bank,
een heel onpleizierige gewoonte
waaraan ondanks de vele ver
nieuwingen bij het onderwijs nog
veelal streng de hand wordt gehou
den.
Niet alleen de zesjarigen, maar
evengoed de oudere schooljongens
en -meisjes, hebben nog bijzonder
veel behoefte aan beweging. De ka
rig toegemeten gymnastieklessen
kunnen in die grote behoefte aan
beweging niet voorzien.
Wanneer het starre onderwijssy
steem en de akelige overvulling
van de klassen zo'n stroeve licha
melijke discipline vergen, laten de
ouders er dan tenminste voor zor
gen, dat in de vrije tijd van de kin
deren het noodzakelijke tegenwicht
wordt geschapen.
Geen boodschappen.
De schoolgaande jeugd moet ge
legenheid krijgen om na vier uur
en op woensdag- en zaterdagmiddag
te draven, te klimmen, te schomme
len en te ballen, liefst op een daar-
voor bestemd speelveld.
Dat moet dan bij voorkeur een
terrein zijn met veel licht en stof
vrije lucht, een plek waar de kin
deren niet in botsing komen met
geërgerde volwassenen, die er be
grijpelijkerwijs het land aan heb
ben in een voetbalwedstrijd verwik
keld te raken, wanneer ze op straat
wandelen of fietsen.
Dit betekent dus, dat er in de
vrije uren van jonge schoolkinderen
maar geen beslag op hen moet wor.
den gelegd met boodschappen doen
of met extra-lessen. Van het eerste
tot het zesde schooljaar worden ze
trouwens pas geleidelijk rijp voor
lessen in muziek of handenarbeid.
Een sportvereniging.
En zelfs voor de jongens en
meisjes van de hoogste klassen moet
toch ook altijd nog lichaamsbewe
ging in de buitenlucht mogelijk zijn.
Zij zijn er dan langzamerhand aan
toe zich bij de een of andere sport
vereniging aan te sluiten. Persoon
lijke voorkeur mag daarin vanzelf
sprekend een woordje meespreken.
Sport is evenzeer een middel tot
opvoeding als de school dat is. De
kinderen zelf zijn zii daarvan niet
zozeer bewust, maar hun ouders
moeten er wel aan denken, dat de
lichamelijke en geestelijke gezond
heid van hun zoon of dochter óók
met de sportbeoefening is gebaat.
Zo nodig zullen zij zich daarom
dus op de hoogte stellen van de
verschillende mogelijkheden, zullen
zij erop toezien welke sport hun
kind kiest en in welke omgeving het
in zijn vrije tijd terecht komt.
Dr. Alfreda Briedé.
UIT DE KEUKEN
GEKLAPT
MENU VAN DE WEEK
Helaas is de vacantie voor de
meesten alweer voorbij! Voor de
huisvrouw betekent dit dat ze zo
langzamerhand weer terugkeert tot
de normale gang van haar huishou
den. Het is prettig om nu weer eens
een extraatje klaar te maken voor
de zondag. Wat denkt U b.v. van
zo'n kwetsentaart die bijzonder fris
en smakelijk is en niet eens zo heel
veel tijd vraagt!
ZONDAG; Witte ragoütsoep; bief
stuk met snijbonen, aardappelen;
kwetsentaart.
MAANDAG: Stamppot van rauwe
tomaten, kaassaus; watergruel.
DINSDAG: Paprika's gevuld met
gehakt, gestoofde komkommers,
rauw gebakken aardappelen
kruisbessenvla.
WOENSDAG: Eierragoüt, stoof sla,
rijst; karnemelk met gort en prui
men.
DONDERDAG: Saucijsjes, bloem
koolsla, aardappelen; koude rijs
tebrij.
VRIJDAG: Gebakken vis, of Kaas
omelet, zomerbietjes, aardappel-
purée; vanillevla met geraspte
Recept: Kwetsentaart.
Voor het deeg: 250 gr. bloem, 125
gr. boter, 90 gr. suiker, 5 a 10 gr.
vanillesuiker, zout, 1 ei, citroenrasp,
2 a 3 eetlepels gemalen amandelen,
50 gr. suiker, Va dl. water, iets ci
troensap.
Voor het deeg de boter door de
gezeefde bloem snijden en er met
de rest van de bestanddelen een ste
vig deeg van maken, hiermee de be
boterde open vruchtentaartvorm
voeren, de andere delen erin strooi
en en daarna de gehalveerde kwet
sen (de pit verwijderen!) erin leg
gen. Hieroverheen de suiker, die in
het water is opgelost en waaraan
iets citroensap is toegevoegd, gie
ten en de taart 30 k 40 minuten in
een matig hete oven bakken.
Recept: Witte ragoütsoep
1 Liter bouillon, iets foelie, pe
terselie, 40 gr. bloem, 40 gr. boter,
1 ei, Va dl melk of room, iets ci
troensap, 50 gr. gehakt.
De bouillon met de foelie en pe
terselie Va uur laten trekken en ze
ven en er met de boter en bloem
een glad gebonden soep van koken.
Van het gehakt kleine balletjes vor
men en deze 10 min. in de soep mee
laten koken. Het ei in de soepter
rine kloppen, de melk erbij doen en
onder voortdurend roeren de hete
soek erbij gieten. De soep op smaak
afmaken met een paar druppels ci
troensap.
De vrouw met smaak
weet zich altijd wel aar
dig te kleden. En dat dik
wijls zonder daarvoor bij
zonder veel geld uit te
geven. Het is beslist niet
nodig om haute couture-
kleding te dragen, wil
men er aantrekkelijk uit
zien. Zeker, haute cou-
turekleding heeft natuur
lijk altijd iets aparts,
maar om er aardig uit te
zien is deze kleding niet
beslist noodzakelijk.
Vooral de Franse vrouw
heeft die heerlijke eigen
schap om van niets iets
te kunnen maken. Het is
dikwijls slechts een kwes
tie van een kleinigheid,
die op de japon, blouse
e.d. wordt aangebracht.
Een bepaalde combinatie
kan het ook doen.
Ons model tracht hiervan
een voorbeeld te geven.
Een vrij eenvoudige ja
pon, mouwloos, met rui
me hals en laag aange
zette rok van eenvoudige
stof, die zeker niet opval
lend genoemd kan wor
den, wordt ineens leuk,
doordat de rand langs de
hals werd afgezet met
fluweelband in donker
groene kleur; dat steekt
mooi af op de lichte ja-
ponstof. Zoals U ziet,
loopt het band over de
japon door totdat het op
de borst bij elkaar komt.
Zo'n kleinigheid geeft
meteen karakter aan de
japon.
Een ander voorbeeld hoe vindt U die leuke hoed Zo'n aparte hoed, ge
dragen bij een eenvoudig japonnetje, geeft cachet en zo zouden we door
kunnen gaan. Voor één ding willen we echter waarschuwen eenvoud is
nog altijd het kenmerk van het ware Dus één, hoogstens twee, opvallende
kleinigheden en niet meer, want anders is het niet aardig meer, maar
opzichtig
