Het Rijksdeel Suriname
Vrijheid was van
korte duur
VROOM DREESMANN
Slachtoffers van Dachau herbegraven
Paus maakte onverwacht een ritje
De wilde' beken
in Oostenrijk
De monetaire hervorming
in Indonesië
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1959
DE LETDSE COURANT
PAGINA 6
De Lord Mayor van Londen in ons land
BROMFIETSER GEDOOD.
De 16-jarige bromfietser Fr. J. A.
Reerink uit de Stuyvesantstraat te
Den Haag is gistermorgen om het
leven gekomen bij een botsing met
een vrachtauto op de hoek van de
Theresiastraat en de Koningin Marie-
laan. Zowel de bromfietser als de
vrachtauto bestuurd door de 26-
jarige expediteur P. S. uit Alphen
aan den Rijn staken het kruis
punt met te hoge snelheid over.
De bromfietser verleende boven
dien geen voorrang aan de vrachtauto.
Het slachtoffer is ter plaatse na de
botsing overleden.
Sergeant op oefening
zwaar gewond
Tijdens een oefening op de heide
bij Brunssum is de 19-jarige dienst
plichtige sergeant van het garde-
regiment der Grenadiers, P. J. van
Dijk uit Hilversum, getroffen door
I een losse flodder uit het geweer van
een soldaat, die dicht bij hem stond.
J De sergeant kreeg ernstige verwon
dingen aan de borst en werd in het
Woensdag is de lord Mayor van Londen en diens echtgenote, sir Harold St. Josephziekenhuis te Heerlen op-
Gillett en lady Gillett, in Hoek van Holland aangekomen voor een vierdaags genomen, waar ogenblikkelijk ope-
bezoek aan Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en de Zuiderzeewerken, ratief werd ingegrepen. Inmiddels is
Burgemeester mr. G. E. v. Walsum van Rotterdam en diens echtgenote
verwelkomden hun Engelse gasten. V.Lnj.: sir Harold Gillett, mevr. Van
Walsum, lady Gillett en mr. G. E. van Walsum.
VREEMDE „SOCIALE" ZAKEN
Ambtenaar roofde
,,het penningske der weduwe
15 maanden geëisi
de toestand van de sergeant zodanig
verbeterd, dat het levensgevaar, dat
aanvankelijk aanwezig was, is ge
weken.
Het wantrouwen van een oude van
dage, die nog lang niet van plan
was om alle zaken voor zich te la
ten verzorgen, is de ondergang ge
worden voor een frauduleus ambte
naar van de gemeentelijke dienst
voor sociale zaken, afdeling bijzon
dere maatschappelijke bijstand, te
Amsterdam.
De „bijstand", die hij verleende
was wel van een zeer bijzondere
soort: Hij had behoeftige bejaarden
zonder een spier van zijn gezicht te
vertrekken hun laatste centen af-
gepold.
De officier riep de boosaardige
ambtenaar, die gisteren voor de
Amsterdamse rechtbank moest ver
schijnen ter verantwoording wegens
het als ambtenaar vorderen van
geld, dat de mensen niet verplicht
waren te betalen. „Dat is knevelarij:
een misdrijf dat doet denken aan de
Middeleeuwen of daaromtrent",
meende de president.
Verdachte behandelde de zaken
van bejaarden, die ziek waren ge
worden of om andere redenen ver
pleging nodig hadden. Hij moest hun
verzorging in rust- of ziekenhuis
ook in financieel opzicht in orde
maken. Er was inzake hun AOW-
uitkering en de datum van hun op
name altijd wel iets te verrekenen
met Sociale Zaken.
Blind vertrouwen.
Het waren steeds kleine bedragen.
Verdachte speculeerde erop, dat zijn
klantjes, niets van alle regelingen
begrepen en het volle vertrouwen
stelden in hun ambtenaar.
Hij waagde het, ergens 112 te in
casseren, terwijl de bewuste bejaar
de niet meer dan 7 behoefde te
voldoen.
Door een ander liet hij zich mach
tigen om ten kantore diens AOW-
uitkering te innen, die hij vervol
gens in haar geheel in zijn zak stak,
hoewel er slechts een paar tientjes
te verrekenen waren.
Het ging de ambtenaar voor de
wind. totdat hij „zaken" deed met
een pienter oud dametje. Zij had
nog enig bezit: 250, die nog opge
geven moesten worden.
Verdachte stak daar ongeveer
150 van in zijn zak en verklaarde
op een formulier, dat hij het vrouw
tje blanco had laten ondertekenen,
dat zij niet meer dan 100 bezat.
Hoewel de man haar gezegd had, dat
het maar beter was, nergens over te
praten, uitte de oude vrouw toch
haar verwondering over de gang
van zaken tegen een kennis. Zo
kwam de bal aan het rollen.
De ambtenaar werd op staande
voet uit zijn functie geschorst. Bij
het onderzoek van de zaak ontdekte
de recherche liefst dertig knoeierijen
Apeldoornse jeugdherberg
wordt examenwerkstuk
Burgemeester A. L. des Tombe
heeft gistermiddag onder grote be
langstelling de eerste steen ingemet
seld voor de in aanbouw zijnde
jeugdherberg in Apeldoorn, die als
examenwerkstuk gebouwd wordt door
honderden jongelui, die zijn inge
deeld in het leerlingenstelsel van de
stichting vakopleiding bouwbedrijf.
Op het bouwterrein worden 400 met
selaars in ploegen van 25 per week
gedurende zestien weken geëxami
neerd en voorts werken er 35 stuca-
doors, 16 tegelzetters en een aantal
betontimmerliederi en betonijzer-
vlechters. De timmerelementen voor
dit object worden of zijn reeds ver
vaardigd door 2350 adspirant-tim-
merlieden.
Lening voor Noord wijk.
De vertegenwoordiger van het
ministerie van O., K. en W. de heer
Brandstof krijgt weer een
winterprijsje per 1 september
De prijzen van alle soorten huis
brandstof zullen per 1 september
omhoog gaan. Gemiddeld zullen de
prijzen van dinsdag af 30 tot 35 cent
per hectoliter hoger zijn dan op het
ogenblik, nu nog de zomerprijzen
gelden.
Het betreft hier de gebruikelijke
seizoenprijsverhoging. In kringen van
brandstoffenhandelaren verwacht
men dat de prijzen die op 1 septem
ber ingaan, zeker tot april 1960 ge-
handhaaft zullen worden.
De brandstoffenhandel is zeer te
vreden over de medewerking van het
publiek dat gedurende de zomer
maanden regelmatig kolen en andere
brandstoffen heeft afgenomen. Daar
door is de afzet niet gestokt.
In de kapitale boerderij van de
veehouders Boer te Bleskensgraaf in
B. M. van Griethuyzen, kon de ver- de Alblasserwaard is gisteravond om
met het geld van de bejaarde klan
ten van Sociale Zaken. (De totale
„winst" van zijn knevelarijen be
droeg ongeveer 1000).
„Buitengewoon minderwaardig:
zelfs het penningske der weduwe
versmaadde hij niet", meende de
president.
Het enige gunstige punt uit het
dossier achtte hij het feit, dat ver
dachte nog nooit eerder was ver
oordeeld.
Geen valsheid in geschrifte.
Verdachte betuigde wel zijn spijt
over wat hij gedaan had maar de
wijze, waarop hij inzake de kwestie
met het invullen van het reeds on
dertekende formulier, de veronder
stelde valsheid in geschrifte aan
vocht, getuigde klaarblijkelijk van te
weinig bewogenheid met zijn slacht
offers.
,.Toen ik er wegging had zij niet
meer dan 100. Dat heb ik ook in
gevuld", waagde hij op te merken.
Daarop viel de president hem bij:
„Allicht, de rest had u haar afgeno
men".
De verdediger verklaarde hoe de
ambtenaar tot zijn euvele daden was
gekomen: belastingachterstand, hoge
uitgaven in zijn gezin en teveel trots
om bij zijn familie of bij Sociale Za
ken aan te kloppen.
De president eiste een geheel on
voorwaardelijke straf van vijftien
maanden.
Uitspraak volgt op 9 september.
In zijn woning aan de Vinken-
straat te Arnhem, is gistermiddag een
der vier uit de Arnhemse gevange
nissen ontsnapte gedetineerden weer
gevat. Het is de 26-jarige F. de W„
die zich met behulp van een ijzer
zaag en aan elkaar geknoopte lakens,
uit het Huis van Bewaring had we
ten te bevrijden.
De W. liet zich rustig door de
twee rechercheurs, die hem in de wo
ning aantroffen, meevoeren. Als mo
tief voor zijn uitbraak gaf hij op
niet langer „onschuldig" te willen
zitten. Hij had appèl aangetekend
tegen zijn vonnis.
Hij zeide niet te weten waar zijn
mede-onsnapte H, zich nu ophoudt;
direct nadat zij buiten de muur van
het Huis van Bewaring waren ge
komen, zijn ze naar zijn zeggen ieder
huns weegs gegaan.
Van H., alsmede van de twee uit
„De Koepel" ontsnapte gedetineerden
ontbreekt nog ieder spoor.
Huurblokkering:
wel betalen,
géén dwang
Huiseigenaren zijn en blijven ver
plicht volgens de wet grootboek wo
ningverbetering te storten zolang deze
wet niet veranderd is.
Maar de regering zal geen maatre
gelen nemen om van huiseigenaren
die niet vrijwillig betalen, het geld
toch binnen te krijgen.
Dit blijkt uit het antwoord van mi
nister Van Aartsen op vragen van
het Tweede-Kamerlid, de heer van
Rijckevorsel.
Alle belangstellenden, die de interessante expositie
nog niet hebben kunnen bezoeken, delen wü mede, dat deze tentoonstelling nog
slechts 2 dagen is opengesteld.
Zaterdag 29 augustus zal er dus voor het laatst gelegenheid zijn de expositie te
bezoeken.
Vrije toegang via de meubelafdeling, Ie etage
LEIDEN
Plechtigheid in Loenen
Op de Centrale Begraafplaats in
Loenen op de Veluwe zijn gisteren
de stoffelijke overschotten van tien
Nederlanders, die tijdens de oorlog
zijn omgekomen in het concentratie
kamp te Dachau, herbegraven.
Des ochtends geschiedde de her
begrafenis van de Hagenaars P. P.
van Grimbergen en P. A. van de
Rostijne. In de middag werden in
Nederlandse grond ter ruste gelegd
ir. J. J. F. Bartels en B. de Huyzen
uit Den Haag, R. J. de Vries uit Delft,
J. A. Monnickendam uit Eindhoven,
H. Hout uit Haarlem, J. de Haan en
F. B. W. M. Urbanus, beiden uit Rot
terdam en J. Bunschoten uit Delft.
Er bestond voor deze plechtigheid
zeer grote belangstelling. Alvorens
de stoffelijke overschotten werden
bijgezet werden in de kapel van de
begraafplaats enkele woorden ge
sproken door de directeur van de
de heer P. W. de Hertog, een afge
vaardigde van de verzetsgroep Da
chau, de heer H. J. Teengs Gerritsen
uit Wassenaar, en de heer W. Bak
ker. die het hoofdbestuur van de ver
eniging van ex-politieke gevangenen
uit de bezettingstijd vertegenwoor
digde.
Vervolgens trok men naar de groe
ven, waar de ruw houten zwarte
kisten stonden, die met vele bloem
stukken en bloemen werden bedekt.
Familieleden van de herbegravenen
spraken woorden van dank jegens
de oorlogsgravenstichting.
Ook vandaag en morgen wordt een
aantal Nederlanders die tijdens de
oorlog de dood vonden in Loenen
herbegraven.
Vandaag vindt de herbegrafenis
plaats van de stoffelijke resten van
J. M. Jansen uit Gramsbergen (Ov.),
ds. R. H. Kuiper uit Warnswerd, W.
Uithof uit Zwammerdam, K. de Vries
uit Winschoten, P. J. Gébel uit Am
sterdam, dr. G. Geertsma uit Borger,
Nederlandse oorlogsgravenstichting,1 W. Idenburg uit Gouda, H. Mulder
ALS KIKVORS VAN DAM TOT DAM
heugende mededeling doen, dat het
Rijk garant zal zijn voor de lening,
die de Nederlandse jeugdherberg
centrale heeft moeten sluiten voor
de bouw van een jeugdherberg in
Noordwij k.
6 uur brand uitgebroken. In zeer
korte tyd was de gehele boerderij een
prooi der vlammen. Slechts een
klein deel van de inboedel kon men
redden. Men vermoedt, dat kortslui
ting de oorzaak van de brand is.
De zon brak juist door, toen zich
bnrgemeester C. J. D. Franken van
Zaandam en radioverslaggever Dick
van Rijn zich bij de startplaats meld
den, beiden gekleed als kikvorsman.
Burgemeester Van Hall wenste zijn
Zaanse ambtgenoot een goede tocht
en een prettige wandeling onder het
Noordzeekanaal toe.
Ook na opheffing
gaan Zaken Overzee
bijna gewoon door
De opheffing van het ministerie
van Zaken Overzee per 1 september
zal voorlopig niet veel verandering
brengen in het aanzien van het nu
nog bestaande departement aan het
Plein in Den Haag.
De directoraten voor Suriname en
de Ned. Antillen' en voor Nieuw-
Guinea zullen hun werkzaamheden
blijven uitvoeren met dezelfde staf;
in de komende maanden zal nog be
schikt kunnen worden over de in
terne organisatie en het werkschema.
Door de opheffing van het departe
ment zullen de aangelegenheden die
het Koninkrijk als zodanig betreffen,
worden gebracht onder supervisie
van de vicë-premier (voor wat de
West betreft) en van de minister van
Binnenlandse Zaken (voor Ned.
Nieuw-Guinea). De bureaus zullen
echter gevestigd blijven in het ge
bouw aan het Plein.
Voor Suriname en de Antillen zal
het coördinatiebureau, gevormd uit
het bestaande directoraat, uitsluitend
de voorbereidingen verzorgen van
werk voor de afzonderlijke ministe
ries, die connecties hebben met deze
rijksdelen. Deze reorganisatie zal dus
intern-Nederlands zijn.
Door de opheffing van het depar
tement zullen de gevolmachtigde
ministers van de Ned. Antillen en
van Suriname voortaan rechtstreeks
contact opnemen met de afzonder
lijke Nederlandse ministeries.
In de omgeving van Rome
Z.H. de Paus heeft dinsdagmiddag
geheel onverwacht een uitstapje ge
maakt in de omgeving van Rome.
De tocht was helemaal niet voorbe
reid, integendeel. De Paus schijnt op
de gedachte gekomen te zijn door
het bezoek dat zijn biechtvader Mgr
Cavangas hem 's morgens bracht.
Deze was gekomen uit zijn klooster,
dat gelegen is in de bergen van Pa-
lestrina, ten zuiden van Rome. De
Paus vond er aardigheid in hem te
rug te brengen naar zijn klooster.
's Middags gebruikten beiden het
middagmaal en om drie uur begaf
de Paus zich met Mgr. Cavangas
naar Genazzano, waar hij eerst een
bezoek bracht aan het in die streken
zeer bekende heiligdom van Maria,
Moeder van Goede Raad.
Vervolgens ging de rit naar het
Franciscanerklooster te Bellegra,
waar de Paus ook onverwacht ver
scheen tot grote verwondering van
de paters en broeders. Het duurde
niet lang of de H. Vader trok weer
verder, nu naar het klooster van de
Zusters van het H. Sacrament te
Vita Romano. Deze congregatie is
afkomstig uit Bergamo, en telt dus
vele zusters, die de Paus van vroe
ger kennen.
Intussen ging, hoe onverwacht het
bezoek ook geschiedde, de mare van
dit uitstapje van dorp tot dorp, ja,
zelfs drong zij door tot Rome.
Ondanks het hete middaguur be
gaven velen zich op pad om de Paus
ergens te zien. Want in geen honderd
jaren meer had een Paus zich in
levende lijve in deze omgeving ver
toond. Geen wonder dan ook dat,
toen de Paus in Genazzano aan
kwam, de hulpbisschop zich op weg
had begeven om de H. Vader te ver
welkomen. Ook de generale curie
van de Augustijnen was ijlings van
Rome vertrokken, omdat zij ver
wachtte dat de Paus hun daar vlak
btf gelegen klooster met een bezoek
zou vereren. Toen de Paus in Belle
gra arriveerde was de generaal van
de Franciscanen er al, om hem te
begroeten.
De rondrit van de Paus heeft 5
uren geduurd. Eerst tegen acht uur,
toen het al donker begon te worden,
kwam de Paus op Castel Gandolfo
terug.
uit Wolvega en A. van der Velden
uit Delft.
Vrijdag worden nog herbegraven
H. M. Bats uit Groningen, E. Fran
sen uit Groningen, E. Leverpoll van
der Veen uit Rotterdam en J. Smid
uit Den Haag.
Verdere opschorting
kernproeven
De V.S. hebben woensdagavond
meegedeeld, dat zij de vrijwillige op
schorting van de proeven met kern
wapens tot het einde van dit jaar
uitbreiden.
De periode van staking der proe
ven zou op 31 oktober a.s. aflopen.
Engeland en de V.S. hadden proeven
voor één jaar gestaakt. Men ver
wacht van Engeland eenzelfde be
sluit als de V.S. thans genomen heb
ben.
De Amerikaanse stap is gedaan
om de Britse, Russische en Ameri
kaanse vertegenwoordigers, die te
Genève over een overeenkomst over
het staken der kernproeven onder
handelden, meer tijd te geven om
tot een akkoord te komen. Zoals be
kend, zijn deze besprekingen tot 12
oktober op voorstel van de Weste
lijken verlaagd.
Dat de jongste overstromingen in
Oostenrijk zulk een desastreuze om
vang konden aannemen is voorname
lijk te wijten aan het feit, dat er in
Oostenrijk nog ruim 1500 „wilde"
beken zijn. De minister van economi
sche zaken, Hartmann, die na de
overstromingen een inspectie-reis
maakte, zei, dat er in Oostenrijk 3851
van dergelijke beken geregistreerd
zijn en dat daaarvan 2305 geheel of
gedeeltelijk gereguleerd zijn.
Door geldgebrek moest de regula
tie van de overige stromen nog wach
ten. Er wordt jaarlijks een honderd
miljoen schilling voor uitgetrokken,
maar ook de beveiliging tegen lawi
nes moet daaruit worden bekostigd.
Er zijn 2615 lawinebanen geregis
treerd, doch nog slechts een goede
twintig daarvan zijn onder handen
genomen.
De door de overtsromingen aan de
oogst toegebrachte schade is enorm,
terwijl men aanvankelijk juist op een
uitstekende oogst had gerekend. Het
ontstane tekort aan veevoeder en
graan moet nu door invoer worden
aangevuld. Het grootste gedeelte van
de getroffen bouwgronden zal pas
over enige jaren weer een normale
opbrengst kunnen geven.
- De Italiaan Giacomino Bian-
chini heeft te Riva Trigoso bij la
Spezia een zil/eren vork gewonnen
door met zijn handen op de rug ge
bonden in 34 minuten een halve
kilogram spaghetti te nuttigen. Hij
was de snelste eter op een wed
strijd, waarbij de deelnemers geen
gebruik mochten maken van hun
handen.
Staat maakt een buit
miljard
van
President Soekarno van Indonesië
heeft woensdagavond de monetaire
hervorming, die bij decreet is afge
kondigd en dinsdag in werking is ge
treden, „de eerste stap" tot de toe
passing van geleide economie in In
donesië genoemd.
In een toespraak over de radio zei
de president, dat het decreet de 1ste
der activiteiten betekent, welke ten
doel hebben de waarde van de roe-
piah te doen stijgen, de goederenprij-
zen te verminderen, het staatsinko-
men te vergroten en de begrotings
tekorten te verminderen. Door deze
maatregelen, zei de president, wordt
beoogd meer kapitaal in handen van
de overheid te concentreren voor de
binnenlandse ontwikkeling van de
republiek.
Volgens persberichten heeft de
president woensdag ongemerkt, ge
stoken in burgerkleding en zittend
achter in een klein militair voertuig,
zichzelf op de hoogte gesteld van de
indruk, die de monetaire hervor
ming heeft gemaakt op de gewone
burgers van kleine plaatsen in West-
Java.
Volgens berichten zal het bedrag
uit de geldcirculatie, dat de over
heid als gevolg van de maatregelen
zal toevloeien, ongeveer 8.5 miljard
roepiah groot zijn. Dit omvat waar
schijnlijk alle bankpapier van 500 en
100 roepiah. Het eigenlijkeb edrag dat
zal worden „opgehaald" zal echter
waarschijnlijk 7,5 miljard zijn, aan
gezien aangenomen mag worden, dat
ongeveer tien procent van de' biljet
ten in de circulatie zal blijven.
Zonder salaris.
In
een commentaar op de finan
ciële maatregelen van de regering
heeft het onafhankelijke „Times of
Indonesia" "erklaard, dat tenzij de re
gering snel toestaat een gedeelte van
de bankdeposito's van handelsonder
nemingen vrij te maken, arbeiders en
bureau-employé's in de particuliere
sector een maand zonder salaris te
gemoet gaan. De salarissen moeten
maandag worden uitbetaald; er moet
dus snel beslist worden.
De minister van financiën, dr.
Djoeanda heeft verklaard, dat de
overheidssalarissen tot 2000 roe-
piahs volledig zullen worden uitbe
taald. Toelagen zullen tot een maxi
mum van 4000 roepiah worden uit
gekeerd.
De minister heeft er bij particu
liere bedrijven op aangedrongen zich
te richten naar deze „voorlopige re
gelingen.".
