WEET
Eeuwen-oude bedevaart
modern stroombed
Buschauffeur wilde steen opzij leggen
Verdeeld Europa
De onrust in Natal
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1959
nE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
LEIDSE PROCESSIE NAAR KEVELAER
m
Alle dagen stralende zonneschijn
De grote aantrekkingskracht van de
bedevaart naar Maria van Kevelaer
ligt ongetwijfeld in de nog altijd van! In Kevelaer aangekomen verenigde
geslacht tot geslacht voortlevende i de Rotterdamse processie zich bij de
herinneringen aan de genaden en ^.^Roig—er^waa^on-
gewoonten, die op een pelgrimage
naar dit genadeoord werden geschon
ken.
In tegenstelling met de andere
grote bedevaartplaatsen, is het ont
staan van dit genadeoord zo simpel,
dat de geschiedenis aan de meeste
pelgrims bijna niet bekend is. Velen
kennen dit heilig oord, maar weini
gen weten, dat in 1641 een „zekere"
Hendrik Busman op de Kevelaerse
der ook nog Schiedammers, waren
echter maar klein in aantal; slechts
45 pelgrims.
Deze eertijds zo grote en luisterrij
ke processie, die eenmaal zo rijk was
dat zij bij het 250-jarig bestaan van
Kevelaer voor haar rekening de
prachtige kapel liet bouwen, waarin
de beeldengroep van de 11e Kruis
wegstatie is geplaatst, kan zich na de
oorlog niet meer herstellen. Al hare
paramenten gingen bij het bombar
dement verloren.
Er waren zondag veel processies in
heide by het hagelkruis z«n gebed Ke^.^^ToShr weTke
verrichtte en daar een stem hoorde;
„Hier moet ge een kapelletje bou
wen".
Van de Leidse Broederschap zijn
helaas de archieven zoek geraakt. Of
ficieel is bekend, dat zij werd opge
richt onder Paus Clemens XII (1730-
1740), die er het eerste geestelijke
voorrecht aan verbonden heeft.
Uit overleveringen is echter be
kend, dat deze processie, waarschijn
lijk vóór 1730, in Zoeterwoude is be
gonnen.
Zó is het te verklaren, dat Zoeter
woude in het verleden „Klein Keve
laer" werd genoemd en dat deze pa
rochie in het begin van deze eeuw
300 leden van de Broederschap telde.
Deze naam kan Zoeterwoude ech
ter niet meer met ere dragen, want
het aantal pelgrims vandaar was
slechts zeven.
De Leidse Processie houdt echter
goed stand, want, zoals wij reeds heb
ben vermeld, gingen er dit jaar 175
pelgrims. Als geestelijke leiders gin
gen mede pastoor H. J. Tij nagel ofm,
pater H. Hagen ofm en kapelaan A.
M. E. Th. Vreeburg van de parochie
„De Goede Herder" te Wassenaar.
Er bestaat in de laatste jaren een
strijdvraag of in de bedevaart de tra
dities en oude vormen gehandhaaft
moeten word of dat aan de liturgische
eisen van onze tijd meer moet voldaan
worden.
Van deze processie kan getuigt
worden, dat, met behoud van het
oude, toch, en wel in het belangrijk
ste. een nieuwe richting is gekozen.
De Gemeenschapsmis
In de stemmige kapel van het kloos
ter van de Clarissen werd op de laat
ste morgen een gemeenschapsmis op
gedragen door kapelaan Vreeburg,
waarbij de voorbereiding en leiding
door pater Hagen werd gegeven.
na aankomst met volle muziek door
Kevelaers straten trok had veel be
langstelling. De paramenten waren
zeer verdienstelijk aangevuld met
nieuwe vaantjes met symbolische
voorstellingen uit de Litanie van Ma
ria. Naar goed ontwerp van pater
Hagen hadden mevr. Lindenhoff
Hop en de dames Annie Vreeburg en
Cor Selier deze vanen vervaardigd.
De „slangenprocessie"
In de oude tijd noemden de pel
grims de lampionprocessie die elke
avond gehouden wordt, de slangen-
processie, omdat de rij van mensen
zich kronkelend tussen de bomenrij
van de Kapelle-Platz bewoog.
Ook nu weer trok deze processie
met de honderden lampions met het
opschrift: „Troosteresse der Bedroef
den, bidt voor ons", al kronkelend
rond de kerk en genadekapel totdat
allen bijeen kwamen voor de mira-
kuleuze afbeelding, waar de vele ge
en het koor weer prachtig, ditmaal
zeer melodieus omspeeld door het tot het aangaan van een geldlening
groot /221.000; tot aankoop van vier
sets voor de O.L. school, tot het ver
lenen van een subsidie aan de Geer-
polder; tot het verlenen van een sub
sidie aan het comité voor vakantie
bezigheden; met betrekking tot een
verzoek aan G. Vogelaar om verho
ging van de bromfietstoelage; tot
verhuur van het sportterrein van
SJZ; tot het verlenen van een cre-
diet van ƒ540 voor bestrijding van
houtworm.
Het is ons opgevallen, dat de nieu
we Introïtus van Maria Hemelvaart
werd gezongen. Ook hier strengere
opvolging van de liturgievoorschrif
ten. Met dat al hebben we de jubel
van het „Gaudeamus" niet meer mo
gen horen.
De Sacramentsprocessie op de zon
overgoten pleinen was opeens een
contrast met het pompeuze van de
hoogmis.
Tegen de kaarsenkapel was een
rustaltaar gebouwd, vanwaar de ze
gen met het Allerheiligste werd ge
geven.
In groepen verdeeld werd in de
middag de Kruisweg gebeden langs
de 14 staties, schone beeldgroepen en
kapellen, die langs de prachtige la
nen staan.
's Avonds ging de processie weer
langs de lange kruisweg en bij de 12e
statie preekte pater Hagen zeer diep
gaand over het grote vraagstuk van
het lijden, dat God de mens over
zend, waarbij de predikant Maria ten
voorbeeld stelde om het lijden en
verdriet te aanvaarden.
Na de predicatie ontstaken de pel
grims hun lampions en door de don
kere lanen klonken de gezangen van
de Litanie van Maria met het telkens
herhaalde: „Maria, Maria, wij bidden
u, ach help ons nu en in de dood, o
allerzuiverste Maagd Maria", gevolgd
door het Magnificat met het refrein:
anima mea, Domine, anima mea, ani
ma mea, anima mea Domine.
Aan de geïllumineerde Genadeka
pel aangekomen stond daar ook Arn
hem. In overleg verenigden zich toen
de beide korpsen van de Kevelaerse
Musik-verein en zongen de processies
te zamen prachtig tweestemmig, be
geleid en gezongen: „God groet u,
zuivere bloeme".
Na de gemeenschapsmis op de laat
ste morgen was er een oefening in de
kerk van Oud-Kevelaer, waar, na de
laatste predicatie, pastoor Tij nagel
zijn vreugde uitsprak over de goed
geslaagde bedevaart.
De laatste processie eindigde voor
Maria's beeltenis, waar tenslotte het
:angen en gebeden worden besloten' afscheidslied „Vaarwel, o dierbaar
met een krachtig Credo.
Onder het voorafgaande Lof hield
pater Hagen een predikatie over de
vérstrekkende betekenis van de pel
grimage voor de christenmens van
de aarde naar de eeuwigheid.
Op de maandagmorgen waren de
plechtigheden een en al luister. In de
Plechtige Hoogmis zongen de knapen
Kevelaer, moge God ons hier weer
leiden, ter beevaart 't volgend jaar"
Nog eenmaal bidden en toen werd
de terugtocht aanvaard. Met een rust
punt van een uur op de Westerbou-
wing, werd de terugreis in 3Ï^ uur af
gelegd. Om half acht keerden de pel
grims zeer voldaan in Leiden terug.
C. P. J. P.
OEGSTGEEST
MAAR STRAATMAKER NAM HET NIET
Bij het Marine Electronisch Bedrijf
onder Oegstgeest, in de volksmond
eenvoudiger bekend als de Marine
Radiodienst, reed vanmorgen vroeg
Deze schone, liturgisch-streng ge-'een bus van de NZH van Noordwij-
houden plechtigheid, waarbij wij ons
zeer gesticht hebben aan het groot
aantal koorknapen, mocht, bij al de
ook te waarderen oefeningen in de
oude vorm, wel het hoogtepunt van
de bedevaart genoemd worden en het
is verblijdend dat de pelgrims, zowel
de jonge als de oude, de ware schoon
heid ervan goed begrepen en hogelijk
gewaardeerd hebben.
kerhout naar Leiden.
Ter hoogte van het Marine-eta
blissement gekomen, ontdekte de
chauffeur van de bus een zware
trottoirband op de weg. Straatma
kers, die daar bezig zijn met repa
ratiewerkzaamheden aan het weg
dek, hadden de zware steen naar het
inzicht van de chauffeur wat al te
ver op de rijbaan gelegd.
Rome en Parijs in zomerse rust
De grote vakantie heeft wel haar stempel gedrukt op steden als Rome
en Parijs. De stedelingen zijn naar buiten getrokken om het stadsgewoel te
ontvluchten- Het gevolg is echter, dat de vakantiecentra overvol zijn en
de steden uitgestorven. Foto boven: een overzicht van het Piazza del Popoio,
een der drukste verkeersknooppunten van Rome. Foto onder: De viersprong
Richelieu-Douot in Parijs. Men kan nu ongestoord een hondje uitlaten,
zonder kans te lopen aangereden te worden.
De wagenvoerder stapte uit om
zijn weg vrij te maken door de steen
opzij te leggen, hetgeen begrijpelijk
is voor een chauffeur, die zijn wa
gen graag op tijd aan het eindpunt
van de route aflevert.
Dit „op tijd rijden" ging ditmaal
echter niet door omdat een verbol
gen straatmaker een spaak in het
wiel stak. Want nauwelijks had de
chauffeur een hand naar de steen
uitgestoken of de wegreparateur
kwam op hem af, uitroepende:
„Blijf met je pvan die steen af!"
Een opperman deed er nog een
schepje bovenop door de chauffeur
te verzoeken zijn jasje maar eens uit
te doen, blijkbaar van zins het pro
bleem met de vuist op te lossen.
Maar de chauffeur kreeg onver
wacht hulp van een collega, die hem
met een bus uit Voorhout achterop
kwam rijden. Deze nam toen kalm
het obstakel van de weg „weg",
bleven boze woorden van de zijde
der straatmakers uit, waarschijnlijk
omdat ze zagen niet meer in de
meerderheid te zijn.
De eerste chauffeur belde d'
Oegstgeester politie op en deze ver
scheen na twintig minuten op het
toneel van de ruzie. Door alle for
maliteiten, die toen nog moesten
worden vervuld had de bus uitein
delijk 36 minuten vertraging en toen
richtte zich ook de verbolgenheid
van de buspassagiers tot de straat-
maker.
Eindelijk was al het nodige ge
schied en terwijl de te laat op het
werk komende passagiers zich af
vroegen: „Wie zal dat (verzuim)
betalen", kon de NZH-wagen zijn
tocht naar de Sleutelstad eindelijk
vervolgen.
ZOETERWOUDE
BIJ HET VERTREK
VAN ZUSTER MAXIMA
Toen in 1948 Zr. Maxima benoemd
werd tot hoofd van de R.K. kleuter
school in de Zuidbuurt, heeft zij deze
taak op zich genomen in de hoop en
verwachting, dat zij eens in betere
omstandigheden dan op de zolder
van het Graalhuis de kleuters zou
kunnen bezig houden. Haar verwach
ting is nu in vervulling gegaan, zij
het op een andere wijze. Donderdag
a.s. vertrekt zij naar een nieuwe
school in Nieuwe Niedorp. Vele
ouders zullen met dankbaarheid te
rugzien op de tijd waarin zij met
grote zorgzaamheid de kleuters
's morgens vroeg ontving en na een
hele dag 's avonds weer veilig af
leverde. Nu is het maximum-aantal
kinderen op 40 per klas gesteld en
de kleuterschool is twee klassen
groot. Maar er is een tijd geweest,
dat zij in dezelfde ruimte 110 kin
deren ontving, waarvan dan som
migen zelf hun tafeltje en stoeltje
meebrachten, omdat die er niet meer
waren.
Veel schokkende feiten zijn er niet.
Maar haar werkzaamheid op zich
is al een prestatie, die alle lof ver
diend. Met de dank van alle ouders
wensen wij haar oprecht een schone
tijd in haar nieuwe standplaats.
Raadsagenda. De raad dezer ge
meente vergadert op donderdag 20
augustus te 19.45 uur. De agenda
bevat om.: voorstellen van B. en W.
ZOETERWOUDE (Dorp)
DOS-sterrit. Evenals verleden
jaar organiseert DOS ook dit jaar een
sterrit en wel a.s. zondag 23 augustus
De inschrijving staat open voor zowel
jongens als meisjes van 12 tot plm.
18 jaar. Er zijn ook dit jaar een aan
tal mooie prijzen beschikbaar gesteld,
waaronder een zeer fraaie wisselbe
ker. Men kan zich opgeven zo
spoedig mogelijk bij H. v. Veen,
Watertje 43, Jac. v. Leeuwen, Wei-
poortseweg 51 en T. v. d. Helm,
Schenkelweg 107. Het inschrijfgeld
bedraagt voor leden 0.50 en voor
niet leden 0.75.
Rotsgravures in
Nieuw Guinea
Nabij het dorp Dojo Lama in het
gebied van het Sentanimeer in Ned.
Nieuw-Guinea heeft dr. K. W. Galis,
wd. adviseur voor bevolkingszaken,
een aantal grote rotsblokken aange
troffen. waarop, waarschijnlijk eeu
wenoude. afbeeldingen zijn ingekrast.
Dit is de eerste maal, dat in Neder
lands Nieuw-Guinea iets dergelijks
werd ontdekt. De z.g. rotsgraveringen
stellen voornamelijk vissen voor, veel
al reeds onduidelijk, maar ook een
vrij diep ingekerfde slang. Dr. Galis
kon de graveringen fotograferen door
ze met wit krijt over te trekken.
Er bestaat een technisch verschil
tussen deze ingekraste afbeeldingen
en prehistorische rotstekeningen; deze
laatste zijn reeds op enkele plaatsen
iin dit gebiedsdeel bekend.
De ouderdom van de nieuwste ont
dekking is volgens dr. Galis voorlopig
niet te bepalen. Daarvoor dienen meer
gegevens voorhanden te zijn. Hij zal
een verhandeling over deze vondst
publiceren.
Het rechtse Franse blad „L'Aurore"
schrijft vandaag, dat president Eisen
hower bij zijn bezoek aan Londen,
Parijs cn Bonn een „verdeeld Euro
pa" zal aantreffen.
Premier Macmillan van Engeland
zou geen Britse staatsman zijn als hij
niet het verlangen koesterde om alles
in Europa te torpederen wat ook
maar zou kunnen lijken op continen
tale samenwerking, aldus het blad.
„Le Figaro" zegt, dat het onge
motiveerd zou zijn om illusies te
koesteren en te menen, dat goede wil
voldoende is om de meningsverschil
len in het westelijk kamp uit de
weg te kunnen ruimen. De bijna on
gelooflijke campagne van de „Daily
Herald" en de vinnige Franse pers
reacties hierop tonen aan, dat de
twist over de gemeenschappelijke
markt sporen heeft nagelaten en dat
de betrekkingen tussen Frankrijk
het land dat verantwoordelijk
wordt gesteld voor de politiek van
de zes EEG-landen en Engeland
niet al te best zijn, aldus het blad.
De Londense
Trevi-fontein
Twee schooljongens die in .de on
diepe fontein van het gedenkteken
voor koningin Victoria waren gedo
ken en er handen vol koperen en
zilveren muntjes uit hebben gehaald
blijken ten onrechte door de politie
te zijn ingerekend. Die muntstukjes,
in het fontein bassin geworpen door
toeristen, behoren niemand toe, zo
menen de meeste rechtsgeleerden,
die naar aanleiding van dit geval
gepolst zijn.
De arrestatie van de twee jongens
baarde deze week nogal opzien. Het
gedenkteken voor koningin Victoria
staat vlak voor Buckingham Palace
en is in het vakantieseizoen een
trekpleister voor toeristen.
Het fonteinbassin, dat maar 60
centimeter diep is, wordt om de twee
weken schoongemaakt. De munt
stukjes die erin liggen worden tel
kens verdeeld onder de schoonma
kers.
Een honderdtal negerinnen in het
gebied van Oemtwaloemi in Natal
hebben dinsdag negerarbeiders op
suikerrietvelden aangevallen om hen
ertoe te brengen het werk neer te
leggen en een loon van een pond
sterling per dag te eisen. De mannen
joegen de vrouwen van de velden,
maar, naar later werd vernomen, leg
den de arbeiders het werk toch neer.
Als gevolg van dit incident zijn 118
vrouwen elk tot een boete van tien
pond sterling of twee maanden
dwangarbeid veroordeeld wegens het
betreden van particulier terrein.
Geen van de vrouwen wil de boete
betalen. Daar de plaatselijke gevan
genis, namelijk die van Oemzinto,
niet groot genoeg genoeg is voor de
118 vrouwen, zullen zij worden over
gebracht naar Durban.
Ongeveer tachtig vrouwen zijn te
Highflats gearresteerd, omdat zij een
autobus hadden gevorderd en had
den geëist, dat de chauffeur hen naar
de commissaris voor de naturellen-
zaken te Ixopo bracht. Zij werden
veroordeeld tot een boete van25
pond of drie maanden gevangenis
straf.
De politie te Portshepstone heeft
dinsdag gemeld, dat ongeveer hon
derd vrouwen zijn gearresteerd we
gens het bouwen van een barricade
op een weg tussen Ispofoe en Hib-
berdene.
Chocolade-ijs: een kwart liter slag
room, koffieroom of koffiemelk, een
kwart liter melk, 75 g cacaopoeder,
150 g suiker, 2 g gelatine en wat
zout.
Vruchten-ijs: (met water bereid)
3 dl aardbeienpuree var verse aard
beien of ingemaakte vruchten, 1 dl
water, stukje citroenschil, 225 g sui
ker, pakje vanillesuiker, het gezeef
de sap van 2 citroenen, l/s blaadje
witte en Vi blaadje rode gelatine.
Als u een kookboek raadpleegt
kunt u nog vele andere recepten vin
den en eveneens hoe u te handelen
hebt.
Hierover kunnen wij u zo zonder
meer niet inlichten, want wij weten
niet wat voor machientje u ten ge
schenke gekregen hebt. U dient er
vooral wel op toe te zien, dat de bus,
waarin het ijs gedraaid wordt, niet
voor meer dan de helft gevuld wordt
met de ingrediënten van de yssoort.
Indien roomijs wordt gedraaid, moet
ongeveer 5 minuten langer gedraaid
worden dan bij niet-roomys. (H).
Kamperen J. R. stelt een 3-tal
vragen over het plaatsen van een tent
op een kampeerplaats.
Het beste doet u zich te wenden
tot de Nederlandse kampeerkaarten-
centrale voor het verkrijgen van een
kampkaart. Het is n.l. zo dat er in
vrijwel alle gemeenten in Nederland
(waar regelmatig gekampeerd wordt)
een kampeerverordening van kracht
is. Vergunningen om te kamperen
worden over het algemeen dan ook
slechts afgegeven aan houders van
een kaart, hetzij kampkaart, hetzij
kampeerpaspoort. Stielt u zich eens
in verbinding met het kantoor van
de A.N.W.B. in uw woonplaats, men
zal u daar verder kunnen inlichten
over veilig kamperen. (H.)
WEET U HET OOK NIET
Vraag: Korste weg van Voorscho
ten naar Zaamslag (Z.V1.)
Antw.: Voorschoten, Leidschendam,
Voorburg, Rijswijk, Delft, Rotter
dam, Dordrecht, Moerdijk, Zeven
bergen, Ouderibosch, Kruisland,
Bergen op Zoom, Korteven, Krab-
bendijke, Kruiningen, Veer over
Westerschelde, Kloosterzande, Zaam
slag. Afstand 160 km.
Vraag: Zijn er ook boekjes ver
krijgbaar omtrent de nieuwe Pacht
wet?
Antwoord: Bij de boekhandel zijn
deze zeker verkrijgbaar. O.a. bestaat
er een boekje van prof. Valkhoff
„De nieuwe Pachtwet" dat is uitge
geven door de N.V. Uitgeverij Fed
te Amsterdam.
Usbereiding We hebben een
ijsmachientje gekregen van inhoud
1 liter, om zelf consumptieijs te ma
ken. Gaarne zouden we weten de in
grediënten welke men voor 1 liter
ijs nodig heeft, b.v. vanille-ijs, cho
coladeijs enz. Dit is de vraag van G.
L.K.
Om vanille-ijs te maken hebt u
nodig (voor 4 personen) een kwart
liter slagroom of koffiemelk, een
kwart liter melk, vanillestokje, 2
eierdooiers, 100 g suiker, 2 g gela
tine en wat zout.
Scheepsberichten
AALSDIJK 19 aug. te Alexandrië;
ABBEDIJK 18 aug. van Havana
naar Le Havre; ALAMAK 18 aug.
van Santos n. Montevideo; ALIOTH
18 aug. van Santos naar Ilheus;
AMERSKERK 20 aug. te Melbourne
verw.; AMSTELDIJK 19 aug. van
Havana naar Houston; APPINGE-
DIJK 18 aug. van Baltimore naar
Norfolk; ASMIDISKE 18 aug. van
Newport News naar Amsterdam;
BONÏTA 19 aug. te New York; CA-
RILLO 18 aug. van Los Angeles naar
Golfito; EOS 19 aug. te Catania;
HELICON 18 aug. van Georgetown
naar Rotterdam; HERSILIA 18 aug.
te Roseau; JASON passeert 18 aug.
Guadeloupe naar Laguaira; KA-
LINGA (t) 19 aug. te Buenos Aires;
KARAKORUM 19 aug. te Djibouti;
KENNEMERLAND 18 aug. van Por
to Alegre naar Rio Grande; KHA-
SIELLA (t) 18 aug. van Port Fortin
naar Uk; KI 18 aug. van Stettin naar
Hamburg; LAURENSKERK 19 aug.
te Antwerpen; LEIDERKERK 20
aug. te Sydney verwacht; LOMBOK
19 aug. te Dar es Salaam; MEMNON
18 aug. van Porto Cabello naar Ma-
racaibo; MYLADY 18 aug. van Tabu
naar Las Palmas; OOTMARSUM 18
aug. van Jacksonville naar Le Havre
ORANJE 20 aug. van Casablanca
naar Barcelona; OUWERKERK 19
aug. te Marseille, passeert 18 aug.
Algiers naar Novorossisk; PEPER
KUST 18 aug. van Grand Bassa naar
Abidjan; RIJNDAM 19 aug. te Ber
muda; SARANGAN 18 aug. van
Kaapstad en 19 aug. te East London;
SENEGALKUST passeert 18 aug.
Kaap Blanco naar Amsterdam; SLA
MAT 18 aug. van Genua naar Na
pels; SLOTERDIJK 19 aug. van
Boston en 20 aug. te Philadelphia;
SOLON 18 aug. van Philadelphia en
19 aug. te New York; STAD ROT
TERDAM 18 aug. van Ceuta naar
IJmuidcn; STRAAT MAGELHAEN
18 aug. van Durban en 19 aug. te
East London; SUMATRA 18 aug. te
Suez; TARAKAN 18 aug. van Casa
blanca naar Rotterdam; THELIDO-
MUS (t) 18 aug. van Curagao naar
San Lorenzo; TOMOCYCLUS (t) 19
aug. te Aruba; VAN DER HAGEN
18 aug. van Freetown naar Abidjan;
VAN LINSCHOTEN 19 aug. te Wal
visbaai; VAN NECK 19 aug. van
Wellington en 20 aug. te Lyttleton;
WAAL 19 aug, te Lattakia; WIEL-
DRECHT passeert 18 aug. $antarem
naar Amuaybay; WILLEM RUYS
18 aug. van Aden naar Colombo;
WONOSARI 18 aug. te New York.
Hei altaar van de Rotterdamgewijd
Het altaar in het auditorium van het s.s. „Rotterdam" is gistermorgen door de bisschop van Rotterdam, mgr
M. Jansen, plechtig ingewijd. Vervolgens werd in het auditorium het schip gezegend en voor de eerste
aan boord 'n plechtige H. Mis opgedragen.
