ie puzzelt et* meel
Paradijsparade
De Kleine
weekelykse
CRonycke
Bijna de sigaar
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Horizontaal: 1. snoekbaars, 6. ri
vier in Engeland, 11. streek in Oos
tenrijk en talië, 12. vaarwel, 14. adel
lijk landgoed in Friesland, 16. sulta
naat aan de Perzische Golf, 17. ri
vier in O. Azië, 19. haven op de N.
O. kust van Labrador, 20. voetjicht,
22. stadje aan de samenvloeiing van
Ahr en Rijn, 24. voegwoord, 25. voor
zetsel 27. kath. encyclopedie (afk.),
28. rechten inbegrepen (afk.), 29.
Turks bevelhebber. 31 vrouw van
Jacob, 33. plechtige gelofte, 36. jaar
(Lat.), 38. gem. in Z.-H., 40. gem. in
Zeeland, 42. lieden van adel, 43. de
maangodin, 44. werk van Ibsen, 45.
net om patrijzen te vangen ,47. de
fijnste vederen, 49. badplaats in
Duitsland, 51. water in Utrecht, 52.
aardsoort, 53. oud gewicht (afk.),
55. pers. voornaamwoord, 57. term
bij het boksen (afk.), 58. ledger (af
korting), 59. stadje op de 6 km. bre
de landengte vande verbin
ding van De Krim met Rusland, 63.
meer in het Zwarte Woud bij de
Feldberg, 66. zijtak Elbe, 67. zoon
van Jacob, 69. vertelling, 70. bereide
dierenhuid, 72. oude lap, 73 rivier in
Rusland, 74. stad in de Rijnprovincie
ten O. van de Rijn. 75. drassig, wa
terachtig land.
Verticaal: 1. een der Maccabeeën,
2. stad aan de Maros, 3. slaapziekte,
4. inhoudsmaatafk.), 5. geboorte
plaats van Samuel, 6. zwak, 7. boom,
8. vuurspuwende berg, 9. inwendig
lichaamsdeel, 10. rund, 11. hoofdstad
van de staat Kansas. 13. muzieknoot,
15. Romeins dichter, Quintus
DE WORM ALS
LANDARBEIDER
We hebben enkele we
ken geleden met verba
zing een paar vissers na
gekeken, die met de fiets
of op de brommer de
polder introkken. We be
wonderden hun vaste
overtuiging, dat ze wel
eens de grootste vis van
hun leven zouden van
gen. We hebben daaren
tegen nooit gehoord dat
hun optimisme beloond
werd.
Bij hevige warmte wil
de vis toch niet bijten!
Je staat er toch al van
te kijken, dat vis bijt in
zoiets als een worm: vies,
glibberig, kronkelend en
rood. Maar ook de vissen
hebben een eigen keus.
Voorn wil wel happen in
'n klein, vuurrood wurm
pje; baars prefereert een
meer volwassen worm en
men heeft alle kans dat
men paling na paling
vangt als men een heel
gezelschap aartsvaderlijke
wormen met een stop
naald aan een vlieger
touwtje rijgt tot een ste
vige peur.
Die wormen laten dat
allemaal maar toe. Ze
behoren zeker tot de pri
mitiefste dieren. Dat
neemt overigens niet weg,
dat ze behalve als aas
een bijzonder nuttige
taak verrichten. De wurm
maakt de aarde geschikt
om er onze gewassen op
te verbouwen.
Hij wringt zich door de
aarde als een kleine boor
en stelt daardoor lucht,
regen en vorst in de ge
legenheid, door te drin
gen in de grond, die
daardoor niet verstikt.
Niettegenstaande het
feit, dat een worm geen
tanden heeft, boort hij
zich al etend een weg
door de aarde en ver
werkt daarbij alles, wat
er in de grond zit tot
zelfs stenen toe. Het or
gaan, waarmee hij dit
doet is te vergelijken met
de krop van een vogel.
Hoewel de worm een
wonderlijk dier is, kan
hij niet aan het eten blij
ven: zo nu en dan werkt
hij zich met zijn staart
naar de oppervlakte, waar
hij uitwerpselen depo
neert. Die bestaan uit
fijngemalen aarde en
vormen de fijnste humus.
Onderschat u vooral niet
de betekenis van dit ge-
wurm.
De beroemde Darwin
schreef in 1882 een stu
die over „het ontstaan
van humus door de wer
king van aardwormen".
Hij publiceert hierin een
waarneming volgens wel
ke 125.000 wormen één
hectare 10.000 m2) in
de loop van 15 jaar be
dekten met een laag van
10 centimeter van de
fijnste en vruchtbaarste
aarde bedekten. Die aar
de werd door de beestjes
van diep onder de op
pervlakte omhooggehaald.
Zelfs een stuk harde
rotsgrond droeg na der
tig jaar een laag aarde,
waardoor een passerend
paard de rotsbodem niet
meer met de hoeven
raakte. Naar ons idee
zou deze aarde ook wel
door andere oorzaken op
de rots beland kunnen
zijn.
Niet alleen kauwt de
worm zonder tanden,
maar hij ziet ook zonder
ogen en hoort zonder
oren. Men moet de be
grippen „zien'* en „ho
ren' wel met een korrel
tje zout nemen. Hij rea
geert op de verschillen
de kleuren licht en ook
op andere trillingen.
Blauw licht schrik*
hem af en bij rood licht
voelt hij zich prettig.
Zeg niet, dat een wurm
geen gevoel heeft en dat
hij niet intelligent is.
Wanneer men een worm
in een T-vormig buisje
laat kruipen, waarvan
b.v. in het linker-zij-
buisje een elektrisch con
tact is aangebracht, waar
door een zwak stroompje
gesloten wordt als de
worm het passeert, dan
zal men zien, dat de
worm, die éénmaal naar
links is gekropen, in het
vervolg steeds naar rechts
het buisje verlaat....
De worm verplaatst
zich door ringvormige
spierbundels, die om het
lichaam zitten beurtelings
uit te rekken en weer
samen te trekken. Daar
door wordt de worm
voortgeduwd, geholpen
door de borstels, die zich
opzij van zijn lichaam
bevinden.
Twee wormen planten
zich voort, door uiteinden
tegen elkaar te leggen.
Er vormt zich dan een
slijmring, waarin de eit
jes worden gelegd. Deze
ring verhardt tot een
soort cocon, waarna de
wormen zich lostrekken
en huns weegs gaan. Na
drie weken komen er
jonge wormpjes uit, die
dadelijk aarde beginnen
te eten.
Er bestaart wormen-
kwekerijen. Daar verhan
delt men wormen maar
ook de cocons. In Ame
rika kweekt men wormen
in het groot op kweke
rijen waar men wormen
uitzet in cultuurbedden
van voor wormen zeer
geschikte aarde, die op
de juiste temperatuur ge
houden wordt. Ook krij
gen de kwekelingen een
speciaal dieet van blade
ren, stro, mest en- andere
lekkernijen.
De wormen worden
niet op de eerste plaats
verkocht aan vissers
maar op de eerste plaats
wel om de boeren te hel
pen bij het bewerken
van het land.
17. lichaamsdeel, 18. latwerk, 21.
zelfstandig rijk bij Makassar, 23. bij
woord, 26. vruchtje, 29. jongens
naam, 30. eilandje ten O. van de Mo-
lukken, 31. evennachtslijn, 32. pro
vincie in Achter-Indië, 34. Noors
christenprediker in Groenland, 35.
bloegever, 37. nieuw (Gr.); 38. Eu
ropeaan, 39. gehucht onder de Dr.
gem. Borger. 41. telwoord, 44. kort
eindje buis met schroefdraad voor
het verbinden van pijpen, 46. koor
van zangers, 48. laakbare of schan
delijke daad, 50. geit, 52. wilde ha
ver, 54. plaat van een handpers, 56.
schrobnet, 57. deel van het gelaat,
58. schrijfkosten, 60. verstand, 61.
iemand de achting geven, welke
hem toekomt, 62. als veevoeder ge
bruikt beetwortelmoes, 63. artikel
van een wet, 64. zijtak Elbe. 65.
vrouw v. Abraham, 68. bruto (afk.),
71. pauselijke encycliek, 73. voorzet
sel.
Ook onder degenen, die deze week
een juitste oplossing inzenden op de
hierbij gaande kruiswoordpuzzel,
worden weer twee geldprijzen van
vijf gulden verloot.
Zij die naar een van deze prijzen
willen meedingen, dienen er zorg
voor te dragen, dat hun inzending
voor donderdagmorgen, 12 uur, de
PUZZELREDACTIE bereikt heeft.
OPLOSSING VAN VORIGE WEEK
Horizontaal: 1. kapel, 6. klink, 11.
baron, 12. Oss, 14. sneer, 16. anno,
17. Terek, 19. tere, 20. voorval, 22.
Maarten, 24. en, 25. Teneriffe, 27.
Lt, 28. berg, 29. Tödi, 31. worm, 32.
ale, 34. rede, 36. bed, 37. organdi,
38. oer, 39. Belg, 41. ets, 42. slok, 45.
mees, 47. smal. 49. as, 51. Antwer
pen, 54. Ie, 55. stander, 57. aandeel,
59. Arad, 60. patat, 62. wiel, 63. No
ren, 65. kam, 66. Verne, 67. Perth,
68. leges.
Verticaal: 1. kanon, 2. Arno, 3.
poorter 4. en, 5. tor, 7. L.S., 8. in
trede, 9. neet, 10. kerel, 11. Bavel,
12. oele, 13. semi, 15. rente, 17. tang,
18. kaft, 21. vermogend, 23. aforis
men, 26. relatie, 28. bodem, 30. idool,
31. web. 32. age, 33. Ens, 35. eek
40. Leander, 43. landweg, 44. Basan,
46. step, 47. spat, 48. telle, 50. strop,
52. wrak, 53. raam, 54. Leens, 56.
Aare, 58. Eire, 61. tak, 64. N.T., 66.
V. E.
Het lot heeft aangewezen tot win
naars van de twee prijzen, die wij de
vorige week in het vooruitzicht stel
den: de heer R. J. v. d. Krogt te
Leiden en H. v. d. Zwaan te Lei-
muiden.
Ze zullen de prijs zo spoedig mo
gelijk toegezonden krijgen.
Bussumse baden
mogen open
blijven
De beide zwembaden aan de Meer
weg en aan de Huizerweg te Bus-
sum mogen geopend blijven. Enige
dagen geleden bleken de bassins in
zodanige staat van vervuiling te ver
keren, dat het gemeentebestuur uit
veiligheidsoverwegingen overwoog
de baden te sluiten. Een nieuw on
derzoek naar de zuiverheidsgraad van
het water heeft er nu toe geleid, dat
de baden open zullen mogen blij
ven.
(Advertentie)
Schoonmaakster viel door ruit
Halsslagader
doorgesneden
De 32-jarige schoonmaakster Jan
netje Nieuwendaal uit de Boogaard
straat te Rotterdam verloor gisteren
het evenwicht, toen ze bezig was, de
ruiten te zemen van een kleuter
school op het Prins Frederikplein. De
vrouw viel met het hoofd door een
ruit. Door brekend klas werd ze ern
stig gewond aan de hals.
Verschillende voorbijgangers en om
wonenden, die het ongeluk zagen ge
beuren, snelden te hulp. Een van
hen, de heer E. Baardmans, begreep
dat haar halsslagader geraakt moest
zijn, toen hij het vele bloed zag, dat
de vrouw verloor. Hij kneep de slag
ader af en voorkwam daardoor ver
der bloedverlies. In bewusteloze toe
stand werd de vrouw naar het zie
kenhuis gebracht waar haar bloed
transfusie moesten worden toege
diend.
Hoerae, er is weer nieuws, 'k kan rustigh sitten broeyen
op wat ick schryven sal en nu geen tyd verknoeyen
aen al dat raer gedaes, dat ick de laetste keeren
in myne weeck-cronyck heb moeten releveeren.
Daer was de paardenmarckt in 't naebuurdorp Voorschooten,
met braedery en feest, waer 't volck van heyt genooten.
Ter paerdenmarckt? O neen, daer viel niet veel te kyeken
omdat er slechts één paerd, een merrie, stond te pryeken.
Meer paerden waeren er op het concours in Leyden,
maer dat kon jammerlyck gantsch Leyden niet verblyden.
't Publiq e liet gaen versteek, dat was niet opgekommen,
er was meer paerd te sien dan Leydsche menschendrommen.
Neen, dan in Stompwijck, daer wasset vyfftich jaeren
geleên dat daer het paerdenfeest syn wellevaeren
begon. Er was, veel schoons te sien aen ruyters en acn dieren,
genoegh om nogh een keer soo'n halve eeuw te vieren.
Noordwyckerhout moeten we dees' weeck weer noemen,
daer was een fraeye show van beelden en van bloemen.
De bloemen waeren schoon en schoon waeren de beelden,
die in Noordwyckerhout het oogh van veelen streelden.
Ons Leyden wierd dees weeck flinck by do neus genoomen,
daer is op eenen dagh een „vreemdelingh" gekoomen.
Een Leydsche Enghelsman heyt hier de saeck bekeecken;
hoe, waer en wat: is uyt de crant geblee:ken.
Het leeven is niet quaed; het is maar het „beleeven"
van dit, ons aerdsch bestaen, dat ons soo veel kan geeven
in 't groote en in 't cleyn. Laet ons daerom verheughen,
al synder dinghen soms die heelemaal niet deughen.
Kyck daer maer ooverheen, wilt daer niet oover praeten
en sulcke saecken in hun eyghen waerde laeten.
Wie 't schoone puurt uyt dreck, die wil sich niet verbaesen
om nu end dan oock wat gerinckel in de glaesen.
WILLEM VAN HORSTENDAEL.
BEROEP INZAKE ROYEMENT
ALSNOG ONTVANKELIJK
VERKLAARD.
Het beroep, dat de afdeling recto
raat Scharn van de KVP indertijd
heegt ingesteld tegen de vernietiging
door het kringbestuur Limburg, van
haar besluit tot royering van de heer
J. Ensinck, fractievoorzitter in het
Maastrichtse gemeenteraad, is door
het hoofdbestuur van de KVP als
nog ontvankelijk verklaard. Het zal
in september behandeld worden.
In eerste instantie had het hoofdbe
stuur dit beroep niet ontvankelijk
verklaard, omdat het meende dat het
te laat was ingediend. De afdeling
Scharn zou namelijk in haar beroep
schrift wel de datum hebben ge
noemd waarop het kringbestuur zijn
vernietigingsbesluit nam maar niet de
„Dat is toch te geektelkens als
ik groente in de soep heb gedaan eet
hij het meteen op."
„Neemt u me niet kwalijk, me
vrouw, mar ik dacht, dat het venster
gesloten was."
Met extra voorziening.
„Mijn handen zijn schoon, papa,
maar misschien zijn uw brilleglazen
wat vuil.
„Kunt u misschien nog eens wat
later bellenMijn man is op het
ogenblik buiten de tuin aan het spit
ten."
„Kunnen we niet in een andere ka
mer gaan schaken?"
veertien dagen later vallende datum,
waarop dit besluit ter kennis van de
afeling was gebracht. Dat bleek later
een vergissing te zijn: het afdelings
bestuur had de laatstbedoelde datum,
die als begindatum van de beroeps
termijn geldt, wel in zijn beroep
schrift genoemd, zodat er van een
overschrijding van de termijn geen
sprake was.
Een bekende Rotterdamse scheep
vaartman was dezer dagen naar
Schoonhoven getrokken om er te
gaan snoeken. Daarvoor ging hij een
eindje het waterrijke land in om er
zijn hengel uit te gooien. Dit was al
enige malen gebeurd en er was zelfs
al een snoek van toegestane afmeting
op de wal gehaald, toen een belang
stellend voorbijganger bleef staan en
met de gebruikelijke vTaag startte „of
ze nogal bijten wilden". Het ge
sprek verliep zo vlot en gezellig,
dat de scheepvaartman er toe kwam,
een sigaartje aan te bieden.
„Dat wil ik wel" zeide toekijker,
„maar liever heb ik het hele doosje".
Onze visser keek even verbaasd,
maar aangezien de vraag niet bru
taal gesteld werd, en de visser heus
wel een doosje kan missen zonder dat
daarmee zijn voorraad sigaren was
uitgeput, streek hij de hand over het
hart en reikte het doosje over. Nog
verbaasder was zijn blik, toen hij
een ogenblik later het doosje terug
ontving, waarin slechts één sigaar
ontbrak. „Veel succes", zei de kijker
en tippelde verder.
Onze visser keek de verdwijnende
man na, keerde het doosje om en om
en las toen op de onderkant met inkt
geschreven: „Hierbij verleen ik voor
vandaag vergunning om in mijn ge
pacht viswater te vissen". De onder
tekening ontbrak niet.
„SEVEN SEAS" VESTIGT ZICH OP
SCHIPHOL.
„De onlangs opgerichte Amerikaan
se charter-maatschappij „Seven Seas
Airlines", met hoofdkantoor te New
York, zal zijn operationeel centrum
voor Europa in Nëderland vestigen",
aldus deelde de heer Raymond T.
Grainer, vice-presic.ent van deze
maatschappij, tijdens een bezoek aan
Schiphol mede.
In augustus zal met de werkzaam
heden worden begonnen. Voorlopig
zal „Seven Seas" in de stad Amster
dam een bureau inrichten, maar te
gen het einde van het jaar als het
voomalig atoomgebouw geheel is in
gericht, zal men op Schiphol over een
vijftal lokalen de beschikking krij
gen.
Het herhaalde machtige applaus
begon haar mooie voornemen te ver
zwakken. Wat, als Linda nog toch
een succes zou worden? Dat succes
zou haar tot de schitterendste ster
aan het Braodway-firmament maken.
Daarna was alles mogelijk, alles.
Waarom kon ze niet allebei hebben,
Gerry en een carrière? Andere ac
trices waren ook getrouwd en had
den hun werk voortgezet, zoals Gerry
zelf als argument gebruikt had in de
eerste dagen van hun vriendschap.
Als ze eenmaal getrouwd waren zou
ze in staat zijn hem van de waarheid
daarvan te overtuigen.
Toen ze uit Atlantic City vertrok
ken, waren ze allen in een stralend
humeur en basoluut zeker van het
succes. Charlie had gezegd: „Als we
het ding niet oyer een jaar nog spe
len, wil ik het manuscript opeten".
En, terwijl ze nu in de coulissen
stond te wachten op het wacht
door Reita Lambert
der LIEFDE
woord, wist Lola dat het best moge
lijk was, dat Linda het over een jaar
zou doen, misschien zelfs twee. Er
waren reeds geruchten over het stuk
tot in de 9tad doorgedrongen en
Broadway voorspelde al succes. De
lucht van de schouwburg leek zelfs
geëlectriseerd door de spannende
verwachting van een succes.
Lola kon Paul en Elsie horen spre
ken. Mooie zinnen, kort, raak, leven
dig, zonder één overtollig woord dat
het effect zou kunnen bederven. Dat
kon men nu van het hele stuk zeg
gen. Het was zo veel eenvoudiger en
beknopter geworden, dat het een ge
voelig, levend iets leek, dat door één
verkeerd woord of één verkeerd ge
baar vernietigd kon worden.
En Lola wist, dat zij hét in haar
macht had dat verkeerde woord te
spreken of dat verkeerde gebaar te
maken. Twee dagen was ze dit nu al
van plan, omdat ze wild jaloers was
en het grootste verdriet van haar
leven had leren kennen. Ze wist, dat
haar enige kans om Gerry weer voor
zich op te eisen daarin bestond, dat
ze Linda bedierf. Hij had te lang van
haar gehouden, zijn eergevoel was te
streng, dan dat hij haar bij een neder
laag in de steek zou laten. Ze zou hem
in den beginne door medelijden aan
zich binden. Maar langzamerhand
zou hij Doxie vergeten en haar op
nieuw liefhebben.
Ze had dat alles overdacht. Ze had
in werkelijkheid over bijna niets an
ders gedacht. Er was een dramatische
toets in het plan, die haar beviel. Als
ze Linda vanavond tot mislukking
doemde, zou dat ten slotte haar beste
rol, haar grootste triomf zijn. En eens
zou ze Gerry de waarheid vertellen.
„Ik deed het voor jouik deed het
uit liefde voor jou".
Nu zei Elsje het wachtwoord. De
crisis was er. Charlie Ransome die
zijn ster angstig gadesloeg, zag, hoe
gespannen en stil ze daar stond.
Op datzelfde ogenblik lag Gerry
languit op zijn bed naar de zoldering
te staren. Nadat de troep die middag
het hele stuk nog eens gerepeteerd
had om aan de nieuwe schouwburg
te wennen en de acoustiek te pro
beren, was hij dadelijk naar zijn
woning gegaan. Hij was zo moe ge
weest, dat zelfs zijn botten pijn de
den. Hij had een heet bad genomen
en daarna een koude douche, een
schone pyama en zijn kamerjasje aan
getrokken en was tenslotte op bed
gaan liggen.
Nu was het afgelopen en nu kon
hij rusten. Nu kon hij het aan het ge
luk overlaten, hij zelf kon niets meer
doen. Maar hij kon geen rust vinden.
Zijn lichaam was stijf en zijn ge
dachten waren even verward als het
manuscript van Linda, toen hij en
Charlie het eindelijk genoeg met aan
tekeningen bekrabbeld hadden. Hij
had Ni gezegd, dat hij de première
niet zou bijwonen. „Ik kan het niet,
Niik zal het niet doen".
Wel, hij had woord gehouden.
Maar hij had een innerlijke strijd
moeten voeren om het niet te doen.
Hij had expres zijn rok niet aange
trokken. Hij had van het restaurant
beneden een maaltijd naar boven
laten komen, maar hij was niet in
staat geweest meer dan een paar
happen te eten. Hij had, hij wist niet
meer hoeveel koppen koffie gedron
ken. Hij had zijn gezicht van de klok
aan de muur afgewend en zijn hor
loge in een la van het schrijfbureau
gestopt. Maar hij moest naar de klok
kijken ^n denken: „Wel, ze moeten
zich nu gereed maken". En hij kon de
jonge stem van de toneelknecht
horen, die de kostbare minuten af
telde. Hij wist, dat de zaal uitver
kocht was en om half negen begon
hy zich voor te stellen, hoe de eerste
mensen op hun plaatsen gingen zit
ten en hun programma's begonnen te
lezen. Zenuwachtige oude dames die
er zeker van willen zijn, dat ze niets
missen; en mensen, die een beetje
willen praten voordat het scherm
omhoog gaat; en onbelangrijke men
sen die op tijd willen zijn om de be
langrijke mensen te zien, voordat de
lichten in de zaal langzaam uitgaan.
De belangrijke mensen zouden na
tuurlijk allemaal te laat zijn. Ze
hadden geen medegevoel voor de spe
lers, geen medegevoel voor wie dan
ook. Ze zouden langs de anderen
schuiven en zich zo luid verontschul
digen, dat het boVen op het schel
linkje te horen was, met hun bont
ruisen en met hun juwelen rinkelen.
Ni en Doxie zouden op tijd zijn. Het
was werkelijk ontroerend van Ni,
dat hij nog voor het meisje zorgde,
dat hij wilde hebben en dat hij niet
kon krijgen. Ni beantwoordde niet
aan de voorstelling, die men zich
gewoonlijk van een held maakt,
maar hij had dit gedragen als een
held. Vreemd, dat hem dit juist over
komen moest bij een meisje als
Doxie.
Doxie. Ze had Ni's millioenen niet
gewild en dat was net iets voor haar.1
Dat was vreemd en dom en lief. Ze
zou er vanavond lief uitzien. Wat zou
ze dragen? Zeker niet die kadetjes-
hoed. Op premières droeg je geen
hoeden. Als Linda een succes werd,
kon ze een andere hoed kopen....
tien desnoods. Misschien zou ze een
grote hoed kopen met bloemen er op.
Dat soort hoed, dat bij een gezicht
als dat van Doxie paste.
Vreemd, hij kon aan haar nu meer
als aan een herinnering dan als aan
een werkelijkheid denken. In die
vreselijke uren, toen hij geloofde dat
ze met Ni zou trouwen, had hij ge
dacht, dat hij van het leven geen
verdere gunsten meer zou eisen, als
het hem lukte haar daarvan te red
den Toen hij te weten kwam, dat ze
zich zelve gered had, leek dat een
antwoord op zijn bede en een uitda
ging om zijn gelofte gestand te doen.
En hij had er zich aan gehouden. Hij
wilde nu alleen dat Linda een succes
zou worden. Dan zou Doxie veilig
zijn. Eens zou de liefde wel in haar
leven komen en dan zou ze zo ge
lukkig worden als hij het haar toe
wenste.
(Wordt vervolgd)
