S)e CcidóeSoii^arvt
Communistische onlusten in Kirkoek
Drie doden en een gewonde,
op vliegbasis Eindhoven
Fidel Castro ontdoet
zich van rivaal
n
Directeur: J. F. J. M. KOENS.
Hoofdredacteur: L. C. J. P.OOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 3!
MAANDAG 20 JULI 1950
50ste JAARGANG No. 14766
Kassem krijgt last
met z'n rode helpers
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935: Red. 20015, 25594; Advertenties 20826, Giro 103003. Abonnementsprijs f0.59 p. w., 12.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. 18.—Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes fl M.
HEEFT KASSEM DE SITUATIE
IN DE HAND
Westelijke correspondenten hebben na aankomst uit Bagdad in Beiroet
verklaard, dat botsingen in Kirkoek in Noord-Irak vorige week aan
zienlijk bloedvergieten hebben veroorzaakt. Ook kwamen er op de ver
jaardag van de Iraakse revolutie in Bagdad ongeregeldheden voor. De cen
suur maakte het onmogelijk berichten daarover door te geven. Het leger
heeft nu de toestand in Kirkoek het centrum van de belangrijkste olie
velden van de Iraakse petroleum maatschappij, ca 250 km ten noorden van
Bagdad volledig in de hand. In Bagdad deden communistische groepen
woensdag een aanval op het huis van kolonel Sjamsoeddin Abdoellah, de
voorzitter van de eerste legerraad, die bekend staat als anti-communist.
Dit gebeurde toen premier Kassem de parade gadesloeg.
De kolonel vroeg telefonisch om hulp en bestreed daarna de aanvallers
met zijn revolver, waarbij minstens vier werden gewond. Later arriveerde
een legereenheid, die de aanvallers verdreef. Het huis van de kolonel staat
nu onder bewaking, aldus de correspondenten.
Irak staat opnieuw voor een crisis
VOLSLAGEN BURGEROORLOG.
Volgens het semi-officiële Egyp
tische blad „Al Gomhoeria" dreigt
er een volslagen burgeroorlog in
Irak te ontstaan. Bij de gevechten in
Kirkoek zouden honderden doden en
gewonden zijn gevallen. Eenheden
van het leger zouden zich bij het
verzet tegen de regering hebben
aangesloten. Communisten zouden
een aantal nationalisten aan lanta
rens hebben opgehangen.
In een radiorede heeft premier
Kassem zondagmiddag toegegeven,
dat er in Kirkoek en elders onlusten
zijn voorgevallen. Hij beloofde dat
de schuldigen streng gestraft zullen
worden.
De gouverneur-generaal van Irak,
brigade-generaal Abdi, heeft zon
dagavond een verklaring uitgegeven,
waarin werd gezegd, dat velen zijn
gedood bij de ongeregeldheden te
Kirkoek. De toestand is volgens de
verklaring thans weer normaal.
Regeringsbeleid
I.
IJet grote debat over het sociaal-
economische beleid van de rege
ring De Quay is voorbij.
Het is het belangrijkste debat ge
worden sinds december 1953, toen de
regering ten val werd gebracht, we
hebben het reeds herhaaldelijk ge
schreven omdat minister Hofstra
de twee jaar belastingverhoging, die
hij kon krijgen, direct wilde hebben
en niet tweemaal één jaar
Na het optreden van het kabinet De
Quay is er eerst een regeringsverkla
ring gekomen. Men meende toen,
óók van katholieke zijde, dat de rege
ring eerst dacht aan een verbetering
in de lonen en eerst daarna de huur
verhoging zou bevorderen.
Sinds de regeringsnota, die daar
na kwam, ontstond er een spanning
in werknemerskringen In deze krin
gen meende men toen, dat de rege
ring de prioriteit had erkend van een
huurverhoging boven een loonsverbe
tering.
Na die regeringsnota ontstond er
een controverse tussen twee groepen.
Aan de ene kant de werkgevers, aan
de andeer kant de werknemers. Dat
maakte de zaak uiterst moeiiijK, voor
al, omdat het erop leek, dat de drie
grote vakcentrales zich ïadden ver
enigd en hetzelfde standpunt hadden
ingenomen.
De K.A.B. en het C.N V., die óók
leden hebben in de fracties der rege
ringspartijen, waren dus ook niet te
spreken over de voornemens der re
gering. Die voornemens waren: 20
pet. huurverhoging op 1 januari en de
melk 4 cent per liter duurder. Dit
alles met een compensatie door een
loonbijslag van 2.5 pet. De regering
meende, dat dan intussen een begin
kon worden gemaakt met de voorbe
reiding van een gedifferentieerde
loonvorming per bedrijfstak of onder
neming.
IJier ontstond nu het conflikt met
**de vakcentrales. Deze wilden, dat
eerst de lonen zouden worden verbe
terd gedifferentieerd volgens de
confessionele vakbeweging of door
een loonronde volgens 't NVV. Eerst
daarna pas zouden de huren mogen
worden verhoogd en de melksubsidies
worden afgeschaft, maar dat laat
ste zou dan nog niet ineens, maar
geleidelijk moeten geschieden.
De vakcentrales waren op dat ogen
blik van mening, dat de regering
voorrang gaf aan de huurverhoging
en de afschaffing van de subsidies op
ae melk boven een inkomensverrui
ming voor de loon- en salaristrek
kers. Eerst moest volgens hen de be
stedingsbeperking ongedaan worden
gemaakt.
Het ging dus in het kort samenge
vat hierom: eerst de lonen en dan de
huren of eerst de huren en dan de
lonen. Helemaal juist was deze stel
ling van de georganiseerde vakbewe
ging echter niet, omdat de regering
meende, dat er tot 1 januari, de da
tum waarop volgens de plannen van
de regering de huurverhoging zou
ingaan, voldoende tijd en ruimte zou
zijn om de gedifferentieerde loons
verhoging een kans te geven.
Men heeft er in de discussies voor-
Verder zei brigade-generaal Abdi,
dat een speciale commissie naar Kir
koek is gezonden voor een onderzoek
naar de gebeurtenissen daar.
Minister-president Kassem heeft
zondagavond op een massale gebeds
bijeenkomst van Katholieken ge
zegd, in staat te zijn ieder te ver
nietigen, die tegen de zonen van het
volk in verzet komt. Wat in enkele
steden en dorpen, en in het bijzon-
De Heilige Mantel van Trier wordt tentoongesteld
KAïSSEM
der in Kirkoek, is gebeurd, is een
manifestatie van wreedheid en blin
de dweperij. De premier zei. dat
naïeve soldaten er van door zijn ge
gaan. Hij gaf alle militairen, onge
acht hun rang, bevel alleen orders
van het hoofdkwartier op te volgen.
Vliegtuigraket ging onverwacht af
LEIDENAAR J. M HAKKAART ONDER DE SLACHTOFFERS
Zaterdagmiddag te ongeveer 16.45 de Vliehorst te houden oefeningen,
uur heeft zich op de vliegbasis Eind
hoven bij het ophangen van raket
ten onder een vliegtuig een ongeval
voorgedaan, dat aan drie mensen het
leven heeft gekost, terwijl een vierde
licht gewond werd. Het ophangen
van deze raketten geschiedde voor
schietoefeningen die heden zouden
worden gehouden.
Hierbij is een raket ontploft met
het gemelde noodlottig gevolg. Twee
mannen werden terstond gedood, n.l.
sergeant H. B. van Rossum uit Eind
hoven, 26 jaar, gehuwd en soldaat J.
D. J. van Maasakkers uit Nunen, on
gehuwd.
Zwaar gewond werd seldaat J. M.
Hakkaart uit L e i d e n, 21 jaar, onge
huwd, hij werd naar het ziekenhuis
te Tilburg overgebracht, waar hij la
ter is overleden. Licht gewond werd
sergeant eerste klasse G. van Londen
uit Meerveldhoven, 34 jaar, gehuwd.
Uit een nader onderzoek is geble
ken dat, toen de oefenraket al onder
aan het vliegtuig hing, de lanceer-
inrichting onverwachl in werking is
getreden. De raket werd daardoor af
gevuurd en kwam vijftien meter ver
der in een berm terecht. Het vlieg
tuig werd niet beschadigd.- Dit vlieg
tuig was het laatste van een reeks,
die men met het oog op heden boven
of ook wel op gewezen, dat de rege
ring zou tonen een eigen beleid te
voeren door af te wijken van het ad
vies van de SER. Wat daarvan te zeg
gen? O.i. behoeft de regering het ad
vies van de SER niet te volgen, maar
dat er pas van een goed beleid kan
worden gesproken, indien zij dat ad
vies niet aanvaardt, is kennelijk on
juist, dat zou immers de adviezen
van de SER volkomen overbodig ma
ken. Dan zou de regerings zelfs prin
cipieel van deze adviezen moeten af
wijken. Tenminste als het een een
stemmig advies betreft.
heeft de uitkomst te zien gege
ven. De regering en de vakbeweging
stonden in het begin lijnrecht tegen
over elkaar door de gezamenlijke ver
klaring der drie vakcentrales, die
daags voor het Kamerdebat begon
werd uitgegeven. Het was van de
aanvang af duidelijk, dat er iets zou
moeten gebeuren om de regering en
de wat opstandige vakbeweging
weer tot elkaar te brengen. Er was
tussen deze beide na de oorlog nooit
een wezenlijke breuk geweest en dat
heeft ons de arbeidsvrede opgele
verd, van waaruit wij ons herstel
konden opbouwen. Zo was het vanaf
het begin al duidelijk, dat het ver
trouwen zou kunnen worden hersteld
door een verschuiving in data.
Gelukkig is dat geschied.
En wel op een wijze, die in ieder
heeft kunnen doen gaan met het nieu-
geval de K.A.B. en het C.N.V. accoord
we standpunt der regering.
van raketten had voorzien. Alle ra
ketten hingen al aan het toestel toen
het ongeluk gebeurde.
Op welke wijze de slachtoffers zijn
omgekomen, dan wel gewond ge
raakt zijn is nog niet nauwkeurig vast
te stellen, doordat de lichtgewonde
nog niet verhoord kon worden en er
verder geen ooggetuigen zijn.
Mogelijk zijn zij door vuur uit de
lanceerinrichting getroffen of door de
luchtdruk tegen de grond geworpen.
Een commissie van onderzoek is aan
het werk gegaan.
De raket was bevestigd onder de
vleugels van een F 84 F Thunder-
streak straaljager. Bij het losschieten
spoot een helse vuurstraal uit de ra
ket. Het projectiel boorde zicb als het
ware door twee militairen die daarbij
op slag werden gedood. Soldaat Hak
kaart uit Leiden schijnt door de
luchtdruk op het beton te zijn ge
smakt. Hij werd levensgevaarlijk aan
het hoofd gewond.
Drie andere militairen, die in de na
bijheid waren, kwamen met de schrik
vrij en sloegen direkt alarm.
Volgens de luchtmachtvoorlich
tingsdienst is er met dit type raket
nooit eerder een ongeluk gebeurd.
Het is een wapen voor gronddoelen,
van verouderd mode) en wordt door
de Nederlandse luchtmacht nog
slechts in ongeladen toestand voor
schietoefeningen gebruikt. De kop
van de raketten wordt daarbij met
cement gevuld.
Kardinaal Joseph Frings, aartsbisschop van Keulen, heeft zondag in de kathedraal van Trier plechtig de
„Heilige Mantel van Trier" onthuld. Volgens de overle vering is dit de mantel van Christus, waarom de Ro
meinse soldaten aan de voet van het kruis hebben gedo bbeld. Het is voor het eerst in 26 jaar, dat de mantel
openbaar wordt getoond. Men verwacht, dat in de 64 dagen, dat de reliek tentoongesteld is, 3.000.000 perso
nen naar Trier zullen komen. Foto: een overzicht van het altaar; de „Heilige Mantel" ligt in een glazen reli-
kwieënkast.
J. M. Hakkaart f
Hans M. Hakkaart, 21 jaar oud, en
woonachtig aan de Herenstraat 134,
had, juist voor hij voor eerste oefe
ning onder de wapenen geroepen
werd, na zeven jaar studie, de graad
bereikt van gezel-instrumentmaker
bij het Kamerlingn Onneslaborato-
rium te Leiden Gezien de eisen, die
hier aan de werknemers gesteld wor
den, was dit een opmerkelijke pres
tatie. Er wachtte hem een goede car
rière.
Hans was altijd vol idealen en fan
tasieën. Hij was altijd opgeruimd en
vrolijk en kon zich alleen kwaad ma
ken, als hij ergens onrecht meende
te bespeuren. Hij was muzikaal. Hans
was een geestdriftig lid van de „Club
de Limetz", een jongerengroepering
in de St. Petrusparochie, waar hij
zeer gezien was. Ook elders had hij
tal van vrienden.
Toen de ouders van de overledene
door kapelaan C. W. Thomas werden
voorbereid op het verschrikkelijke
nieuws, dachten ze aanvankelijk, dat
het hun oudste zoon betrof, die KLM-
piloot is en met een vliegtuig onder
weg was van Perzië naar Schiphol.
Tol van een
zonnig weekend:
vele jonge mensen
verdronken
Het stralende zomerweer van dit
weekend heeft ook zijn schaduwzijde
gekend. In de loop van zaterdag en
zondag hebben weer honderdduizen
den in het water verkoeling gezocht
vijf jonge mensen zijn slachtoffer
geworden.
In Drachten is zaterdagmiddag de
17-jarige J. Wiersma uit die plaats
bij het zwemmen in het kanaal langs
rijksweg 43 (afsluitdijk-Groningen)
om het leven gekomen. Na een duik
kwam hij ogenschijnlijk normaal
weer boven, doch toen hij de oever
had bereikt, zakte hij levenloos in
elkaar.
Aangenomen wordt, dat de jongen
bij zijn duik in aanraking is geko
men met de harde bodem van het
kanaal.
De 23-jarige jongeman Loijens uit
Hulsberg is zaterdag in de Rijn bij
Dusseldorp verdronken. Hij was tij
dens het weekeinde op bezoek ge-
I gaan bij twee bevriende mijnwer
kers in de omgeving van Dusseldorp
en daarna in de Rijn gaan zwemmen.
Het stoffelijk overschot werd zondag
opgedregd.
Zondagmiddag omstreeks 16.30 u.
is de 16-jarige leerling-banketbak
ker L. Beukenholdt uit de Regen-
tesselaan in Den Haag in zee ver
dronken. De jongen, die samen met
een 14-jarige vriend naar zee was
gegaan, werd ter hoogte van golf
breker 36, welke gelegen is tegen
over de Fuutlaan, ongeveer tien
meter buiten de waterlijn drijvende
gesignaleerd. De politie, die terstond
werd gewaarschuwd, paste nog ge
ruime tijd kunstmatig ademhaling
toe, hetgeen echter niet mocht baten.
Gistermiddag is te Franeker de
tienjarige C. Talhout tijdens het
zwemmen in het Van Harinxmaka-
naal verdronken. De jongen was met
een michtje uit zwemmen gegaan en
verdween plotseling onder water.
Het meisje vertelde pas na een
kwartier thuis, dat haaf neefje on
der water was gebleven. Politie en
burgers gingen dreggen en haalden
een uur later het levenloze lichaam
van het jongetje boven water.
Zondagmorgen omstreeks 10 uur is
op het strand te Scheveningen het
lijk aangespoeld van het zevenjarige
Duitse jongetje Luther Weber, dat
sedert enige dagen werd vermist. De
ouders hebben het lijkje als dat van
hun kind geïdentificeerd.
Voorbijgangers hebben zaterdag
middag omstreeks zes uur uit de Al-
bardagracht in Geuzenveld (Am
sterdam W.) het lijk opgehaald van
het 6-jarige meisje Thonia van der
Bos, die sedert drie uur die middag
werd vermist. De politie vermoedt,
dat het kind bij het spelen te water
is geraakt.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Ontslag als toetssteen
van populariteit
Het „aftreden" van Fidel Castro,
de voormalige rebellenleider en thans
premier van Cuba, blijkt meer en
meer een manoeuvre te zijn geweest
om zijn tegenstander president Ur-
rutia kwijt te raken.
Nadat eerst Fidel Castro zijn af
treden had bekend gemaakt, trad
president Urrutia eveneens af. Daar
op werd als nieuwe president een ze
kere Dorticos benoemd, die op zijn
beurt de ontslagaanvrage van pre
mier Fidel Castro weigerde te aan
vaarden.
Het kabinet heeft daarop een ver
klaring uitgegeven, waarin Castro
wordt verzocht zijn functie te her
vatten.
Castro had eerder op een perscon
ferentie gezegd, dat het optreden van
de afgetreden president Urrutia, met
wie hij in conflict was gekomen,
grensde aan verraad. Urrutia had ge
tracht zich op te werpen als de kam
pioen van het communisme. Hij had
getalmd met het ondertekenen van
wetten, waardoor .het kabinet in on
zekerheid verkeerde over de vraag
of zij door een veto zouden worden
getroffen. Hij had verder zijn vol
ledige salaris behouden hoewel de
ministers het hunne met de helft had
den verminderd.
Zijn eigen belangen had hij boven
die van de revolutie en het land ge
steld en hij had „onnodige bezwaren"
gemaakt tegen voorgestelde maat
regelen en benoemingen, voorgesteld
van mensen die wegens onbekwaam
heid uit andere functies waren ont
slagen. Tenslotte had Urrutia ge
tracht de premier en de kabinetsle
den als communisten voor te stellen,
aldus Fidel Castro.
Vier mensen, die zóndag in New
York tijdens een onweer onder een
boom schuilden, zijn omgekomen
toen de bopm door de bliksem werd
getroffen. Vier andere personen lie
pen verwondingen op.
weeri
De weersverwachting .heden
morgen te 11.15 uur opgemaakt
door het K.N.M.I. te De Bilt en
geldig tot morgenavond luidt:
Droog en overwegend zonnig
weer. Zwakke tot matige wind
in hoofdzaak tussen west en
noord. Weinig verandering in
temperatuur.
21 Juli: zon op 04.44; onder 20.48;
j maan op 21.12; onder 06.31.
Hoogwaterstanden
21 Juli: v.m. 3.57; n.m. 4.27.
Het weer in Europa
Weinig
verandering
De Bilt, maandag 10 uur. Zon-
dag is koelere lucht met noordweste
lijke winden ons land binnenge
stroomd De noordwestelijke wind
was het gevolg van de ontwikkeling
van een hogedrukgebied bij de in
gang van het Engelse Kanaal. Via de
Noordzee kwam dit in de afgelopen
nacht in verbinding met het nog
steeds aanwezige hogedrukgebied bo
ven Noord-Europa.
Deze rug van hogedruk vormt een
barrière voor oceaandepressies. Eén
ervan neemt bij IJsland in betekenis
af. Het bijbehorende front komt niet
verder dan Ierland en Schotland,
waar het wat regen brengt. Een bo
ven Midden-Europa gelegen depres
sie in de hogere luchtlagen veroor
zaakte gedurende het weekeinde re
genval in Polen en Oost-Duitsland.
Ook dit regengebied kan echter niet
gemakkelijk tot ons land doordrin
gen, zodat de regenkansen hier klein
blijven. Verwacht mag daarom wor
den dat in het weer hier te lande de
eerstkomende 24 uur niet veel ver
andering komt.
HELSINKI
onbewolkt
23 C.
STOCKHOLM
zwaar bewolkt
24
OSLO
onbewolkt
26
KOPENHAGEN regen
26
ABERDEEN
regen
22
LONDEN
onbewolkt
25
AMSTERDAM
licht bewolkt
24
BRUSSEL
onbewolkt
26
LUXEMBURG
licht bewolkt
28
PARIJS
onbewolkt
28
BORDEAUX
29
GRENOBLE
licht bewolkt
30
NICE
26
BERLIJN
regen
24
FRANKFORT
onbewolkt
31
MüNCHEN
geheel bewolkt
25
ZüRICH
onbewolkt
27
GENèVE
niet ontvangen
LOCARNO
onbewolkt
29
WENEN
zwaar bewolkt
24
INNSBRUCK
regenbui
20
BELGRADO
half bewolkt
23
ATHENE
onbewolkt
32
ROME
33
AJACCIO
27
MADRID
33
MALLORCA
33
LISSABON
licht bewolkt
31
Korreltje
Men werpt met stenen slechts naar
bomen die vruchten dragen.
