Examen-uits'agen
Rijnlands Lyceum
FIRST OFFfCl
MISSILE
MAIL
Langzaam, maar zeker, lopen DAFjes van de lianJ
Oberammergau, dorp der Passiespelen
Wat lezers schrijven
WOENSDAG 10 JUNI 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
Th. G. A.Scholie benoemd tot
inspecteur LO. te Enschede
Bij koninklijk besluit van 5 juni
1959 is met ingang van 1 september
1959 benoemd tot inspecteur van het
lager onderwijs in vaste dienst in de
inspectie Enschede met standplaats
Enschede: Th. G. A. Scholte, hoofd
van de Titus Brandsmaschool voor
uitgebreid lager onderwijs te Leiden.
Door omstandigheden liet de on
dertekening van dit besluit door
H.M. de Koningin enige tijd op zich
wachten, 't Bericht moest de redac
tie dus enige tijd in de pen houden.
Hoewel deze benoeming tot onder-
wijs-inspecteur een promotie voor de
heer Scholte betekent, verheelt deze
niet, dat het afscheid van Leiden,
waar hij sinds 1946 heeft gewoond
en gewerkt, hem zwaar valt. Oók r
voor Leiden betekent dit vertrek een vrijere studie vormen, die méér het
nersgroep; een van de eerste in
Twente.
De verkennerij bleef hij toegewijd,
ook in de tijd dat hij, na zijn benoe
ming in 1938 hoofd was van de ka
tholieke lagere school in Wolvega en
daarna. 1 Februari 1943 werd hij on
derwijzer aan de kath. Mulo te Al
melo. Zijn benoeming te Leiden ge
schiedde op 1 mei 1946; hij werd
hoofd van de katholieke jongens-
ULO aan het Vrouwenkerkhof (la
ter op initiatief van het nieuwe
schoolhoofd Titus Brandsma-ULO
gedoopt). Zijn voorliefde voor het
verkennerswerk kreeg in 1947 op
nieuw gestalte door zijn benoeming
op St Jorisdag tot districts-commis-
saris. Wegens opeenhoping van
werkzaamheden moest hij tot zijn
spijt in 1957 voor deze functie be
danken.
Genoemde andere werkzaamheden
waren onder meer: voorzitter van de
Katholieke Jeugdraad, het overkoe
pelend orgaan van alle katholieke
jeugdorganisaties in Leiden, lid van
het dagelijks bestuur van de Leidse
Jeugdactie, waarin hij de Katholie
ke Jeugdraad vertegenwoordigde.
Voorts was h\j lid van de gemeente
lijke commissie van advies in cultu
rele zaken en lid van de „commissie
culturele vorming van de ULO-
jeugd".
Genoemd lidmaatschap past ge
heel in het kader van de activiteiten,
die de heer Scholte als hoofd van de
katholieke jongens-ULO ontwikkel
de. Op de eerste plaats toonde hij
zich een groot voorstander van sa
menwerking der katholieke, neutra
le en christelijke groeperingen in het
jeugdwerk, daarnaast stimuleerde
hij, waar hij kon, in zijn school de
verlies.
Theodorus Gerardus Albertus
Scholte werd in 1909 te Hoogezand
geboren. Na de lagere school, stu
deerde hij drie jaar aan de HBS te
Sappemeer, twee jaar aan het semi
narie te Kaatsheuvel, waarna hij te
Winschoten de onderwijzersstudie
volgde, die in 1929 bekroond werd
met de acte. Zijn eerste standplaats
als onderwijzer was Borne (Twente)
waar hij, na in 1931 geslaagd te zijn
voor de hoofdacte, overging tot op
richting van een katholieke verken
karakter en de aanleg van de leer
ling aanspreken. In de vakken taal
liek Paedagogisch Centrum werd uit
gebracht.
In 1948 nam de heer Scholte het
initiatief tot oprichting van een ka
tholieke avond-ULO te Leiden, die
zeer veel belangstelling geniet en aan
velen nieuwe kansen biedt tot ver
ruiming van kennis en positie-ver-
betering
De heer Scholte keert na bijna
dertig jaar terug naar Twente, waar
hij zijn loopbaan als onderwijzer be-
gon. De herinneringen aan deze land
streek zijn zó goed, dat zijn gevoe
lens bij het afscheid „gemengd" zijn.
A. J. N. J. WiUeman
hoofd Tiius Brandsma-
ULO ie Leiden
De heer A. J. N. J. Witteman, on
derwijzer aan de katholieke jongens-
ULO te Noordwijk zal de heer Th.
Scholte als hoofd van de Titus
Brandsma-ULO te Leiden opvolgen, j
De heer Witteman is 25 jaar als leer
kracht in het katholiek onderwijs te
Noordwijk gevestigd geweest; ,eer$t
als onderwijzer aan de kath. lagere
school voor jongens (vijfde en zesde
klas), later als onderwijzer aan de
kath. ULO, waar zijn vakken Ne
derlands, Engels en Geschiedenis
waren.
Hij werd in 1906 te Hoogmade ge
boren.
Zijn broer, de heer N. Witteman,
is onlangs benoemd tot hoofd van de
kath. school aan de Franchimont-
laan te Leiden.
Geslaagd voor het diploma gymna
sium a: de dames: C. F. Beelaerts
van Blokland; M. A. Bernie; G. H.
GheySelinck; M. Huygens; M. C. J.
Jansen Schoonhoven; de heren: R. J.
P. Kuin, P. Maitland, G. W. Muller,
Uit het neusje van de raket
'WC POSTMA5TCW OCWCWAC
WASHINGTON
Vele Philatelisten zullen er alles voor over hebben om de op deze foto afgebeelde brief te kunnen bemachti
gen. Het is een van de drieduizend brieven, die vanaf een duikboot „ergens op de Atlantische oceaan" naar
Amerika werden geschoten met een Regulus-raket. Het tijdperk van de postverbindingen is hiermee een nieuwe i
fase in gegaan.
Van de groep AII van de eind
examen-kandidaten van het Gymna
sium slaagden de dames: C. H. Nap
te Leiden, C. M. de Bruin te Leider
dorp, M. v. Caspel, L. M. Versteeg,
beiden te Oegstgeest, en de heren:
M. G. N. van den Ende, T. P. Hof-
tekenen^kon hij reeds gedeelte- p Valstar. Afgewezen: 4 kandidaten, stee, A. H. Huussen, allen te Leiden.
lijk de „vrijere expressie", het zélf-
doen, van toepassing brengen. Eén
van zijn hartewensen was ook om
tot oprichting te komen van vrije
clubs, die in de middaguren op an
dere dan schoolse wijze zich op de
studie van een bepaald vak zouden
toeleggen.
Hij nam deel aan het realiseren
van een rapport over samenwerking
van het voortgezet onderwijs met de
Met 4 kandidaten wordt het examen
voortgezet.
Geslaagd voor het diploma gym
nasium b: de dames: P. M. J. de
Haan; M. V. Koekebakker; M. P. van
Lede; E. J. M. de Wilde; de heren:
F. A. W. Bannier, R. W. Lanting, A.
Y. van der Meulen, R. W. M. Nagt-
glas, J. E. W. van Panhuys; J. D.
Querido, J. Reneman, F. H. de Vries,
A. G. Wiersma, J. R. de Wijn. Afge-
jeugdbeweging, dat aan het Katho- we2en: 4 kandidaten.
De eind-examens zijn heden ge
ëindigd.
Van de 31 kandidaten zijn er 30
geslaagd en 1 afgewezen.
Geslaagd voor kleuterleidster
diploma A de dames Marijke
Haas, Inge Nachtegaal, Ria Pieters
en Riet Aalders allen uit Leiden.
Leerlingen van de R.K. opleiding
voor kleuterleidsters, Hoefkade, Den
Haag.
Geen stagnatie, geen proces,
alleen auto's
(van onze verslaggever)
EINDHOVEN (P P) - „Die personenwagen? Nog steeds niet in
productie, meneer. Ze hebben te veel hooi op d'r vork genomen.
Stagnatie tot en met". „Nieuwe vinding? Laat me niet lachen,
plagiaat meneer, dat idee van die riemoverbrenging is gewoon ge
stolen van de D.K.W., die had dat al jaren geleden. Daar is nou
een proces over aan de gang en vandaar, dat de D.A.F. nog niets
aflevert". „Wat, wilt u een D.A.F. bestellen, meneer? Wees toch
wijzer, kijk eerst de kat maar eens uit de boom en laat ande
ren met die kinderziekten opschepen. Als ik u was
Vele geruchten doen de ronde, aller,
lei mensen menen te weten, waar
om de nieuwe „Dafjes" niet losko
men. Maar terwijl heel "Tederland
gist, gaat de productie in de onme
telijke hallen aan de Geldropse weg
te Eindhoven onverstoorbaar voort.
Electronisch gestuurde machines
(waarde 9 miljoen) zuigen gulzig
ruwe gietstukken in, om na kunstig
uitgekiende manipulaties zonder tus
senkomst van mensenhanden eer
compleet bewerkt stuurhuis uit te
spuwen, tot op de honderdste millime
ters nauwkeurig op maat gemaakt.
Geen geratel en gedreun klinken
op langs de kilometerlange lopende
band. Zacht zoevend verzinken tien,
twaalf boren tegelijk in een motor
blok. Rustig schuiven de geraamten
van ontelbare auto's in opbouw
langs de bodylijn, waar de buitenbe
plating, portieren, motorkap en kof
ferdeksel worden gemor teerd. Zelfs
de 140 puntlasapparaten worden elec
tronisch afgesteld op aandruktijd,
stroomimpuls, koel- en Tauzetijd.
Langzaam maar zeker
„Zijn er nu moeilijkheden met de
productie of niet?" vragen wij op de
man af aan de stafmensen die het
weten kunnen.
„Moeilijkheden? Nee, beslist niet. We
draaien nu vanaf 23 maart en zijn be
gonnen met de bevoorrading van de
dealers, die showmateria-1 en de
monstratiewagens moesten hebben.
Natuurlijk werkt de fabriek nog niet
op volle kracht. Dat kan nog niet,
omdat er nog machines onderweg
zijn, waarvan de aflevering ver
traagd werd. Maar de onderdelen,
die deze machines automatisch in
2 minuten moeten afleveren, maken
wij nu op de ouderwetse wijze met
conventionele werktuigen en man-j
kracht. Dat vergt meer tijd, van
daar dat we nog geen wagens in
2,4 minuut gereed kunnen hebben,
zoals de opzet is. Er wordt met rijen
bodies gewacht op enkele langza
mer gereedkomende delen. Wij ho
pen echter binnenkort de ontbreken
de machines binnen te hebben u
ziet, de fundamenten en kabels wach
ten al op de montage en dan lopen
er bij een achturige werkdag 213 wa
gens per dag van de band".
„En hoeveel is dat vandaag?"
„Tien stuks".
Eigen vinding
„Wat is er waar van die geruch-
over een proces?"
„Niets. Er worden door de concur
rentie, die pns succes misschien met
lede ogen aanziet, wel meer praatjes
uitgestrooid, maar daar trekken wij
niets van aan. De riemaandrij-
ving van de D.K.W. leek in de vers
te verte niet op de geniale construc
tie van de variomatic, die ver
geet dat niet niet alleen als over
brenging, maar ook als automati
sche versnellingsbak, maxi-grip dif
ferentieel én als transmissiegewricht
voor de pendelassen fungeert. Een
persoonlijke vinding van dr. Huub
van Doorne".
Wij kunnen ongeschoolde men-
Carosserie na carosserie wordt
na de montage op de manshoge
eindlyn gezet, waar de „v
trein" en de inmiddels beroemd
geworden „variomatic" met de
achterwielen worden aange
bracht. Wagen na wagen wordt
samengesteld. Na nog maar een
tiental, straks over de 200 wa
gens per 8-urige werkdag.
sen gebruiken, want de machines
denken en doen. We nemen 200 tot
300 man per maand aan en die door
lopen bij ons een cursus tot ze vol
ledig berekend zijn voor hun taak".
„Zijn er kinderziekten geopenbaard
bij de proefmodellen?"
„Geen enkele. Onze experimentele
wagens lopen nu al l'/t jaar 1000
km per dag zonder mankeren. In
ons proefstation testen we een mo
tor, die daar al enkele honderddui
zenden kilometers weggedraaid
heeft".
Krachtdadige krachtproeven.
In een hoekje van de onafzienbare
hallen, waar nu nog vrachtwagens,
militaire trucks en lichte personen-
wagentjes broederlijk op lopende
banden langs elkaar schuiven, be^
waar bepaalde onderdelen van de
D.A.F. aan speciale krachtproeven
worden onderworpen.
Met hefbomen worden veren inge
duwd en uitgetrokken; een varioma
tic wordt door een automatisch wer
kende aandrijfinrichting in hog tem
po berg-op berg-af gestuurd; op een
andere testbank ontwaren we een
hobbelend en bewegend wiel, dat
volgens „normalewegcondities" de
snaren op hoge proef stelt doordat
het tweemaal per minuut op volle
snelheid en weer tot stilstand ge
bracht wordt
En dan staan we stil b(j de motor,
die zonder menselijke hulp grom
mend start, 5 kilometer draait,
slechts onderbroken door afremmen
en optrekken bij vier kruispunten,
vindt zich een afgescheiden ruimte,
vervolgens stopt gekoeld wordt, dan
weer start en viermaal d« dagelijk
se gang van een denkbeeldige ge
bruiker aflegt, waarna die zelfde mo
tor nog eens om de 3«/t uur het vol
ledige „week-end programma" van
zijn baas doorwerkt te weten een
dagtocht van ruim 200 km, met veel
vertragingen voor straathoeken,
stoplichten en inhaalmanoeuvres
Alléén het gaspedaal.
Tenslotte «tappen we zelf in een wa
in het proefstation vinden wo
ook een automatisch lopende mo
tor, die al meer dan een jaar
continu het rijprogramma van
„de gewone man" nabo-'st
kond starten, stationair draaien,
rijden in bebouwde kom, stop
pen, starten, lange afstanden,
kruispunten, stoppen, afkoelen
en weer starten voor een nieuwe
rit. Achter elkaar door, dag-ln
dag-uit. Aan de motor hapert
nog niets
gen, die gisteren in een glanzend co-
ralrood en met wit albinadak uit de
lakstraat over de eindmontagelijn
schoof. Welk een wonderlijke erva
ring op die proefbaan!
We behoeven alleen een gaspedaal
in te .trappen en in 12 seconden be
reiken we de 90 km. Tank zij het
lage zwaartepunt ligt het lichte wa
gentje vast in de bocht. Versnel-
lingshandel en koppeling zyn er niet
meer b(j. Zelfs remmen kan krach
tig geschieden op de variomatic. En
in de bergen nog krachtiger, door
een handel om te zetten.
Dit is een wagentje, waar zelfs de
voor versnelling en vele pedalen
Lerugschrikkende vrouwen gemakke
lijk in kunnen leren rijden. Het doet
in de verte denken aan de simpele
botsautootjes van de kermis.
We moeten ons bedwingen om het
stuur niet te wenden naar de grote
weg. Voorlopig komen de cliënten
op een wachtlijst bij de dealers. Er
wordt geleverd, maar alle begin is
moeilijk en het zal nog wel enkele
jaren duren voor de binnenlandse
markt verzadigd is. Dan gaan er
ook Nederlandse personenwagens
over de grenzen. Naar West-Duits-
land, Oostenrijk en Zwitserland.
Maar ook naar Noord-Afrika, Tur
kije, Scandinavië en de Verenigde
Staten.
De bestellingen stromen binnen. Is
het een wonder?
OBERAMMERGAU, het vermaarde elk huis zijn geschiedenis. De Ober
dorp in de Duitse Alpen, ligt niet ammergauers zijn niet slechts door;
ver van Garmisch-Partenkichen in j de tijden heen hartstochtelijke to-
een wild-romantisch hooggebergte.1 neelspelers geweest. Zij zijn boven-
Geweldige bergen omringen het dal I dien zeer begaafde houdsnijders,
van het diviertpe de Ammer. In de I beeldhouwers, schilders en muzikan-
r.aaste omgeving van het dorp ver-1 ten.
heft zich het weelderige slot Linder- j
hof, dat koning Lodewijk n van ^^ELE BEKENDE KUNSTENAARS
Beieren liet bouwen. De uitgestrekte
zalen van dit slot zijn gevuld met
zeldzame kunstschatten en de bezoe
ker komt hier onvermijdelijk onder
de indruk van de eigenaardigheden
van de „laatste romanticus op de
troon", die een vriend en beschermer
van Richard Wagner was en op nog
jeugdige leeftijd' in het Starnberger
Meer verdronk.
staan ook de eerbiedwaardige
kloosterkerken van Ettal, Rottenbuch
en Stengaden, die zeker een grote in
vloed hebben uitgeoefend op de gees
telijke ontwikkeling van Oberammer
gau. Ditzelfde geldt ook voor de
Wies-Kirche, een van de mooiste ro-
kokokerken van Duitsland.
In het dorp Oberammergau heeft
ANTWOORD AAN ABONNEE
„WAAROM NIET"
Waarom, ja waarom
zijn de bananen krom?
Waren ze toch recht van lijn,
het zouden geen bananen zijni.
Sloop maar de halve binnenstad,
want voor 't verkeer moet alles plat;
nog nooit gehoord van woningnood,
in onze stad nog akelig groot?
Wat duren toch de plannen lang,
zo zucht de abonnee wat bang;
nog nooit gehoord van passen
meten
waarmee veel tijd wordt opgegeten?
In andere plaatsen gaat het vlot,
in Leiden stopt men het in een pot;
nog nooit gehoord, kom nou, 't is
kras,
van het tekort in Leidens kas?
zijn hier geboren. Een wandeling
door het dorp heeft een bijzondere
bekoring. Hier waait een „bijbelse I
lucht".
Thomas Mann heeft in deze atmos
feer grote delen van zijn roman „Jo
seph und seinde Brüder" geschreven
De namen van de straten zijn ont-
leend aan het Oude en het Nieuwe
Testament. De gevels van de huizen j
zijn vaak getooid met scènes uit de
bijbel. Het zijn werken van de zoge
naamde „Luftmaler", luchtschilders. j
De eigenlijke ontdekker van deze in
teressante schilderkunst, waarbij de
figuren in de lucht schijnen te zwe
ven, is de frescoschilder Zwink, die
in de XVIHde eeuw te Oberammer-
gau leefde en vele leerlingen had.
Men vindt hier huizen die vijf en
meer eeuwen oud zijn. Zij staan on- i
der monumentenzorg en worden zeer
zorgvuldig onderhouden.
Tot deze huizen behoort het hotel
„Alte Post", waarvan de eigenaar,
Anton Preisinger, bij de Passiespelen
van 1950 de rol van Christus heeft ge
speeld.
DE KERK van Oberammergau is I
een juweel uit de tijd van de late j
barok. Zij heeft tijdens de vorige
Passiespelen een nieuwe klok gekre-
gen, de „Vredesklok", waarmede het
Passiespeljaar 1960 zal worden in
geluid. In die heerlijke dorpskerk
kan men het hele jaar door het uit
stekende kerkelijke koor en het ker
kelijke orkest te horen krijgen.
Op de eerste dag van de Passiespe-1
len wordt hier volgens de traditie de
Kroningsmis van Mozart uitgevoerd, j
Oberammergau is wel het enige
dorp ter wereld waarvan de jeugd
een kosteloze muzikale opleiding ge
niet. Het dorp heeft een vioolschool
en een zangschool. Steeds wordt er
voor gewaakt, dat voor de volgende
Passiespelen, die om de tien jaar
plaats vinden, de nodige spelers, zan- j
gers en muzikanten ter beschikking I
staan.
Verrassing voor mgr Jansen
Drie leerlingen van de landbouw -
huishoudschool van de LTB te
Noordwijkerhout hebben gisteren
1075.aan mgr. M. A. Jansen
overgedragen als bijdrage voor de
bouw van het nieuwe klein-semina-
rie „Klein Leeuwenhorst".
Nadat Agnes Vrolijk (derde van
rechts) een gedichtje had opgezegd
overhandigde Tineke Bouwmeester
aan mgr. de enveloppe-met-inhoud,
onder de kritische blikken van mej.
R. Nelissen. Corry Brama, links ach
ter de bisschop, was allang blij, dat
zij geen speciale opdracht had tij
dens dit bezoek, dat in alle gemoe
delijkheid verliep.
