3)e CeidóeSou/fccmt
alles
Geen persoon, partij of fractie kan
verantwoordelijk worden gesteld
Nehroe
Directeurswisseling aan de
IN.V. ,De Leidsche Courant'
Nehroe neemt stelling
tegenover Peking
Gebed
voor
Concilie
DINSDAG 28 APRIL 1959
50ste JAARGANG No. 14698
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPFNGRACHT 32
Telefoon; Directie, Abonncm., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent. 20826 Giro 103003. Abonnemenspr. f0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f7.50 p. kwart.
slikt niet
Franco p.p. f 8.-
Advert.: 17 ct p num. Telefoontjes f 1.50
Kabinetsformateur na mislukking:
Lange tijd was te wijten aan
persoonlijke weigeringen
Prof. de Quay, de kabinets-formateur heeft het opgegeven. Dit gerucht
ging gistermiddag door Den Haag.. Tegen de avond werd het bevestigd door
een bericht van het kabinet van de koningin: prof. dr. J. E. de Quay, heeft
aan Hare Majesteit verzocht ontheven te mogen worden van de opdracht
een kabinet te formeren. De koningin heeft het verzoek van de formateur
ingewilligd. De moeilijkste kabinetsformatie van na de oorlog is hiermede
dus nog niet tot een eind gekomen.
Prof. de Quay heeft met de voorzichtigheid van een jongleur een toren
opgestapeld. Het leek alsof hij zou slagen. Zaterdag j.l. waren er reeds kran
ten, die aankondigden dat de formateur geslaagd was en die wisten te mel
den hoe het kabinet van ministers er uit zou gaan zien. Het is alles ijdele
praat geweest.
A R. kon tóch nief mee
De beslissing ligt nu weer in han
den van de koningin en er is niemand,
die op dit moment kan zeggen welke
kant de formatie nu zal uitgaan. Gis
teravond al ontving de vorstin de de
missionaire minister-president prof.
Beel. Namen van Ir. Staf en prof.
Zijlstra worden genoemd als de nieu
we formateur.
Een der oorzaken van het vastlo
pen van mijn pogingen is gelegen in
de lange tijd, welke zij in beslag na
men. Deze lange tijdv. was eer te
wijten aan persoonlijke weigeringen
zowel als aan de interne tegenstel- j
lingen bij bepaalde groeperingen, I
aldus vanmorgen prof. De Quay op i
een persconferentie.
Het tijdverlies, geleden door ver-
schillende weigeringen, achtte de
ex-formateur overigens begrijpelijk.
Voor de betrokkenen zaten er vaak
heel grote persoonlijke consequen
ties aan vast. Komen er dan ver
scheidene weigeringen achter elkaar,
dan komt er een zekere devaluatie
in de functie, waarvoor de betref
fende personen zijn aangezocht.
Prof. De Quay legde er echter de
nadruk op, dat niemand dergenen,
die weigerden, enig verwijt treft.
Over interne moeilijkheden in be
paalde groeperingen wilde de heer
De Quay zich niet uitlaten om het
voor zijn opvolger niet nog lastiger
te maken. Er is dus niemand aan te
wijzen, aldus prof. De Quay, die de
zaak kapot gemaakt heeft. Geen per
soon, partij of fractie kan verant
woordelijk worden gestéld voor de
mislukking.
Prof. De Quay nam gisteren zijn
besluit tot beëindiging van de for
matie, nadat de A.R.-candidaten Ha-
zenbosch en Biewenga hem hadden
gezegd, dat zij zich ongerust maakten
over de ontwikkelingen van het for
matie-proces en deelname weigerden.
Zij vroegen zich nl. af of bij de uit
eindelijke samenstelling van het ka
binet het door de A.R. voorgestane
sociaal christelijk beleid wel zou kun
nen worden verwezenlijkt.
Zij betwijfelden voorts of dit ka
binet wel voldoende regeringskracht
zou bezitten, gezien de huidige sa
menstelling van de Tweede Kamer.
Drs Hazenbosch heeft de formateur al j
eerder laten weten, dat hij zijn be
slissing over het al dan niet meedoen
aan dit kabinet pas bekend zou ma
ken, nadat de samenstelling van het
volledige kabinet bekend zou zijn.
Nadat een aantal verschuivingen
hadden plaats gevonden, waardoor
ook minister Zijlstra van het toneel
was verdwenen, heeft drs Hazenbosch
gesproken over de verontrustende
gang van zaken in de formatie.
Het is ook wel dudelijk, dat de heer
Hazenbosch, die de functie bekleed
van secretaris van het C.N.V., gaarne
had gezien, dat de K.A.B. sterker
was vertegenwoordigd in het kabi
net. Toen dit niet mogelijk bleek te
dit moment eerst in beraad gingen.
Het overleg met prominente A.R.-
figuren heeft vele uren geduurd. Te
gen één uur gistermiddag gingen de
beide A.R.-candidaten naar de for
mateur om hun afwijzende besluit
mede te delen.
Prof. de Quay heeft het formeren
precies één maand volgehouden.
We hebben een aantal politieke
leiders gevraagd naar hun mening
over het teruggeven van de opdracht
tot kabinetsformatie door prof. De
Quay.
Dr. H. W. Tilanus, fractieleider van
de C.H.-fractie in de Tweede Kamer
zei: „het is in hoge mate teleurstel
lend, dat de formatiepoging van prof.
De Quay is mislukt. Ik heb alle moei
te gedaan hem bij zijn pogingen te
helpen". De heer Tilanus zeide voorts
zich uiteraard nog niet te kunnen
uitlaten over de verdere ontwikke
lingen.
Prof. Oud, voorzitter en fractie
leider van de V.V.D.: „ook ik acht het
in hoge mate teleurstellend, dat prof.
De Quay niet is geslaagd. Van onze
zijde is hem alle medewerking ver
leend. Grote waardering heb ik voor
de volharding, waarmede prof. De
Quay zijn taak heeft verricht. Over
hetgeen thans staat te gebeuren, moet
ik eerst even rustig nadenken.
Mr. Burger, fractieleider van de
P.v.d.A.: „ik geef er de voorkeur aan
geen commentaar op de jongste ont
wikkelingen te geven. De P.v.d.A. is
overal buiten gehouden".
Mr. van Doorn, voorzitter van de
K.V.P.: „het is inderdaad bijzonder
teleurstellend, maar ook merkwaar
dig, dat het de zeer volhardende en
bekwame prof. De Quay niet is ge
lukt om uit voldoende kringen steun
te krijgen in die zin, dat men met
mensen van vereiste kwaliteit is kun
nen komen".
j In de buitengewone vergadering van aandeelhouders van de N.V. „De
j Leidsche Courant", heden gehouden, werd, op zijn verzoek, op de meest
eervolle wijze met ingang van 1 juni ontslag verleend aan de directeur,
de heer C. M. van Hamersveld, bij het bereiken van de 70-jarige leeftijd.
Tot nieuwe directeur werd benoemd de heer J. F. J. M. Koens, assistent
van de directie van de Zuid-Nederlandse Drukkerij te 's Hertogenboech.
In behandeling kwam tevens een statutenwijziging, waarover op de
eerstvolgende gewone vergadering van aandeelhouders zal worden beslist.
In die vergadering zal tevens afscheid worden genomen van de afgetre
den directeur.
Koninklijke Hulp Bij Ongelukken
„Onze gevoelens gaan
uit naar Tibet
gebruiken, zonder acht te slaan op
waarheid of wellevendheid'
Hoewel Nehroe zijn redevoering op
zijn bekende, kalm wijze uitsprak,
maakte hij bijtende opmerkingen die
in Peking nauwelijks verwacht zullen
zijn. Zo zei hij: „Het is verdrietig dat
De houding, welke de Russen tegen-
Hü I over Tibet aannemen en de verdraai-
zijn, heeft hij de nodige voorbehoud beweringen, welke zij rondstrooien 'juist de Chinezen nu een dergelijke
gemaakt. om de Tibetaanse opstand te verval- toon aanslaan: zij kunnen bogen op
Alles leek in kannen en kruiken, sen» hebben zelfs een zo zachtzinnige een esch^ving van duLenden jaren,
toen zaterdag de formateur gunstig man a's de premier van India, Nehroe en het Chinese volk heeft altijd be
antwoord had gekregen van mr Lich- er *oe gebracht om forse taal te ge- kend gestaan om zijn beheerst en be-
tenauer en ijverig op zoek ging naar bruiken. i leefd gedrag".
een tweede C.H.-kandidaat. Prof. de i In een lange redevoering voor het Nehroe verwierp dc Chinese be-
Quay had mr Helders op het oog, de Indisch parlement verklaarde Nehroe schuldigingen als „fantastisch en van
demissionaire minister van Zaken
Overzee. Deze zou belast worden met
de portefeuille Volkshuisvesting en
Wederopbouw. Mr Lichtenauer kon
met deze keuze accoord gaan.
Het is duidelijk, dat de A.R.-deel-
dat hij meer dan pijnlijk getroffen iedere grond ontbloot"; hij deelde mee
was door de Chinese beschuldigingen 1 dat zijn regering in zeer duidelijke
j woorden geprolesteerd had tegen de
ze aantijgingen.
aan het adres van India in verband
met de opstand in Tibet en de vlucht
van de Dalai Lama,
Nehroe beschuldigd de CM'.'.Jen
nemers in dit kabinet-De Quay, op ervan „de taal van de koude oorlog te
KOLENCRISIS
|"\AT DE EENWORDING van
U Europa op rolletjes zou gaan, zal
wel niemand in ernst gedacht heb
ben. Over éénwording op politiek ge
bied denken we nog maar helemaal
niet, maar ook de geplande en gedeel
telijk reeds ingevoerde economische
eenheid heeft haar moeilijkheden. Te
verwonderen is dat niet, als wij be
denken, hoe moeizaam de Benelux
tot stand is gekomen en dat was nog
wel een unie tussen landen, die
steeds op elkaar zijn aangewezen.
Eén van de narigheden, waarmede
de West-Europese economie te kam
pen heeft, is de kolenkwestie. Men
zal zich herinneren hoe de
0 overvloed van steenkool in
België geleid heeft tot ern
stige stakingen, zodra bekend werd,
dat de Belgische regering enige on
rendabele mijnen wilde sluiten. De
Hoge Autoriteit van de Kolen- en
Staalgemeenschap bemoeide zich met
het geval en wil thans overgaan tot
het afkondigen van de crisistoestand.
Dat is een formaliteit, welke dit bo
vennationale lichaam in staat stelt,
diverse maatregelen dwingend voor
te schrijven. Maar deze crisistoestand
kan de Hoge Autoriteit niet zó maar
afkondigen, dat moet worden goed-
Woordbreuk.
De Indische premier richtte zich
over de hoofden van zijn gehoor
me Duitsland, Frankrijk en Italië rechtstreeks tot de Chinese premier
voelen daar niets voor. Zij geloven Tsjoe En-lai en verweet hem woord-
graag, dat Belgie gebaat zou zijn met breuk. Nog slechts enkele jaren ge-
de maatregelen, welke de Hoge Auto- leden had deze hem persoonlijk ver-
riteit zou voorschrijven, maar zij zekerd dat China nooit zou trachten
blijven liever baas in eigen huis en Tibet liet communisme op tc drin-
m"f"'gen, en dat Tibet in ieder geval een
geven de voorkeur aan eigen maat
regelen.
Hier blijkt weer eens, hoezeer de
diverse naties nog verstrikt zitten in
het oude idee van ieder zijn eigen
zelfstandige republiek zou blijven.
Nehroe vervolgde: „Wij zijn niet
van plan in Tibet tussenbeide te ko
men. Wij wensen bevrieno te blijven
souvereiniteit. Ieder moet zijn eigen met China, maar onze gevoelens gaan
boontjes maar zien te doppen en voor- uit naar het Tibetaanse volk en wij
al geen vreemde snoeshaan, die gaat zijn diep bedroefd over de toestand
vertellen, wat men in z'n eigen huis waarin het zich thans bevindt".
te doen en te laten heeft. Men denkt
nog te veel nationaal en vergeet weerlegde met grote
Europees te denken. M.a.w. men kijkt zorgvuldigheid de Chinese aantijgin-
nog te veel naar het voor- of nadeel, &en' 'f ?..P'^ama 1S vrije wil
dat ieder voor zich van een bepaalde l!jdie gekomen, en hij kan naar
maatregel te verwachten heeft en Tibet terugkeren wanneer hij dat
kijkt niet verder naar het grote Euro- wenst. Als de Pantsjen Lama of een
pese belang, waarvan ieder toch een vertegenwoordiger van China hem
deel uitmaakt. Maar als men weigert j1*?1" willen bezoeken om zich te over-
Europees te denken, waarom heeft «utgen, dan zijn zij welkom
men zich dan aaneengesloten?
Wanneer de raad van ministers
straks 4 mei a.s. besluiten zou
de Hoge Autoriteit der Kolen- en
Staalgemeenschap de nodige be
voegdheid te onthouden om gezamen
lijk stappen te ondernemen in het
belang van de gemeenschap, zou dat
wel eens tot een ernstige crisis in de
Gemeenschap kunnen leiden. Met
gekeurd door de raad van ministers ver-strekkende gevolgen voor het ge-
der aangesloten landen. En met na-hele Europese denken en streven.
i^e uoerale .News Chronicle" en
de conservatieve „Yorkshire Post"
zwaaien premier Nehroe naar aanlei
ding van diens rede lof toe.
Het eerstgenoemde blad is van oor
deel, dat de premier de positie van
zijn land heeft versterkt door duide
lijk te maken, dat hij niet bereid is,
beledigingen van communistische zij
de onderdanig te slikken.
De „Yorkshire Post" schrijft, dat
Nehroe „waardig heeft geantwoord op
Koning Frederik van Denemarken heeft geassisteerd bij het verlenen
van eerste hulp aan het slachtoffer van een auto-ongeluk, dat zich heeft
voorgedaan op de autoweg, ten noorden van Kopenhagen. Een auto, welke
hier de wagen, bestuurd door koning Frederik, wilde passeren, sloeg tijdens
de inhaalmanoeuvre om. Daarbij werd de chauffeur gewond. Foto: de
chauffeur (op de achtergrond) wordt verzorgd. Op de achtergrond naast de
ziekenauto staat de koning toe te zien. Hij had geen schuld aan het ongeluk.
MISLUKKING Hare Majesteit kreeg de - teleurstellende - primeur
Nadat heel Nederland langzamer
hand tureluurs was geworden van de1
kabinetsformatie en daarmee gepaard I
gaande schuiven en ruilen met „zwa- j
re" en „lichte" departementen en
met uitnodigingen en bedankjes, is
gistermiddag de klap op de vuurpijl I
gekomen: de formateur geeft het op.
Het is jammer voor het werk, dat
prof. De Quay eraan heeft besteed en
voor hem zelf is dit negatieve resul-1
taat ongetwijfeld hoogst teleurstel- j
lend, maar wij betwijfelen of het
Nederlandse volk het niet tot stand
komen van dit kabinet moet betreu
ren. I
Nu de socialisten zichzelf in de op
positie hebben gemanoeuvreerd, is
vóór alles een sterk kabinet nodig,
een groep krachtige persoonlijkheden
met voldoende gezag om een pro
gram tot uitvoering te brengen.
Kon men dit verwachten van het'
regeringsteam, zoals prof. De Quay
dat gisteren bijna gevormd had? Een
regering is geen formule van groot
ste gemene delers en een program
van al te veel compromissen is geen
program. De formateur heeft dat ook
ingezien en zijn pogingen tijdig op-1
gegeven.
Gezien de omstandigheid, dat de
moeilijkheden voornamelijk gekomen
zijn van prot. christelijke zijde, ligt
de verwachting voor de hand, dat de
volgende formateur zal worden aan
gezocht uit die kring. Gemakkelijk
zal deze het ook niet hebben, tenzij
hij meer medewerking ontvangt en I
niet iedereen de kat uit de boom wil Omstuwd door journalisten, die nog wat „formatie-nieuws, heet van de naald" willen horen, stapt prof. De Quay
kijken. in de auto, die hem naar Soestdijk bracht, waar hij een bespreking met H.M. de Koningin had.
de belachelijke aantijgingen van de
Chinese communisten. De zelfbeheer
sing, die hij tot dusver heeft betoond,
geeft extra-gewicht aan zijn jongste
verklaring".
Tibetaanse vluchtelingen.
In officiële kringen te New Delhi
wordt verklaard, dat het totale aan
tal in India aangekomen Tibetaanse
vluchtelingen thans ongeveer 5.000 be
draagt.
zwakke rug van hoge luchtdruk, w-lke
zich dinsdagmorgen bij West-Frank
rijk bevond, zal ons land vergezeld
van opklaringen passeren, waarna la
ter een volgend storings gebied zich
van de GoLf van Biseaje in noordoos
telijke richting over West-Europa zal
gaan uitbreiden.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Gisteravond om 7 uur heeft Paus
Johannes zich via de Vatikaanse ra
dio tot de katholieken over de ge
hele wereld gericht en hun verzocht
gedurende de komende Mariamaand
te bidden voor het welslagen van het
door hem aangekondigde Concilie.
De H. Vader drong er bij de gelo
vigen op aan, dat zij in het bijzondeT
de voorspraak van Maria zouden in
roepen. Gedurende de novene ter
voorbereiding op Pinksteren ver
zocht de Paus, dat de gelovigen het
gebed tot de H. Geest zouden bidden
voor dezelfde intentie.
Zonnige perioden
Een langgerekt gebied met lage 'ba
rometerstanden strekt zich uit van
Spitsbergen over het zeegebied ten
westen van Noorwegen en de Britse
eilanden tot over de Golf van Biseaje,
terwijl zich boven Rusland een krach
tig hogedrukgebied handhaaft. Ver
schillende kleine stroringsgebieden
trekken in ongeveer noordelijke rich-
ting over West Europa. Deze geven,"
het weer nu reeds enkele dagen een
veranderlijk karakter, waarbij perio
den met regen of regenbuien afgewis
seld worden door opklaringen. Een
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
OPKLARINGEN
Opklaringen maar ook enkele
verspreid voorkomende buien.
Overwegend matige wind tussen i
west en zuid. Iets koudere nacht, i
Morgen overdag ongeveer dezelf
de temperaturen als vandaag.
28 April zon op 05.18; onder 19.58;
maan op 00.52; onder 10.03.
Hoogwaterstanden
28 April v.m. 6.59; n.m. 7.32.
Korreltje
Hij verwerft, die in stand houdt.
(Latijnse spreuk).
