Koepel Leidse Marekerk
staat op Inzakken
Op bezoek in ons land op
kosten van de regering
Toren is in beweging
rw HUIBERS
ZATERDAG 4 APRIL 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
In Leiderdorps gemeenteraad
staakten de stemmen
Bij goedkeuring zondag tennis
Het grootste deel van de gister
avond gehouden raadsvergadering
Leiderdorp o.l.v. burgemeester
K. v. Diepeningen, was gewijd aan
het voorstel van B. en W. om het
verzoek van de tennisclub „De Mun
nik" in te willigen Dit verzoek be
helsde toestemming om des zondags
van 10 uur tot namiddags 6 uur de
tennissport in wedstrijdverband te
mogen beoefenen. In een uitgebreid
prae-advies zette het college van B.
en W., waarin wethouder Meerburg
een minderheid vormde, die tegen
het voorstel was, uiteen op welke
van mening, dat niettegenstaande de
minder elegante wijze waarop een
en ander is gespeeld, tegen inwilli
ging van het verzoek uit een oog
punt van handhaving der zondags
rust geen bezwaren bestaan.
Het college is evenwel unaniem van
oordeel dat, indien het verzoek wordt
ingewilligd, deze beslissing geen en
kele consequentie dient in te houden
ten aanzien van andere sportbeoefe-
ningen.
Verklaring van mevr. Seret.
Naar aanleiding van de opmerking
van het college van b. en w. betref
fende de onelegante handeling van de
xrei. vuuuici «co, «"«a -w™. tenae ae oneieganie nanaenng van ue
gronden zij die toestemming wüdetennisclub, verklaarde mevr. Seret
verlenen. De voorzitter is van me- I jat.
ning, dat nóch de wettelijke voor- J
schriften, hieromtrent, noch de1
voorschriften die de gemeenteraad
bevoegd is te stellen, een inwilliging
op grond hiervan perse uitsluiten.
Uit deze voorschriften blijkt dat,
voor beantwoording van de vraag of
een bepaalde vorm van sportbeoefe
ning op zondag wettelijk verboden
is of kan worden, moet worden be
oordeeld:
a) of daarbij sprake is van het
j i aai ae itjueiiiiaii w as uc vcxwaLuuug
zonder strikte noodzaak gerucht had overtroffen, maar dat de gevolg-
Vantrekking die hieruit te maken viel,
meer dan 200 m. hoorbaar is, egn gevojg was van de open-
b) of de betreffende sportbeoefe- I stelling op zondag, niet juist was. Het
ning aangemerkt moet worden als was geenszins de bedoeling van „De
openbare vermakelijkheid in de zin Munnik" om een niet elegant spel te
dat:
het seizoen '57 een groot na
delig saldo opleverde door een te ge
ring aantal leden;
2e. dor een propaganda-actie in
'59 bij de opening der banen zich vele
nieuwe leden hebben gemeld;
3e. door het verzoek om openstel
ling op zondag het bestuur hoopte
nog meer leden te trekken.
4e. bij het schriftelijk bedanken
voor de openstelling ook gezegd is
dat de ledenaanwas de verwachting
Van kerkvoogden der Leidse hervormde gemeente hebben wij gisteren
een alarmerend bericht vernomen. Voorgelicht door de architect, de heer
E. v«m der Sterre, deelden zij ons mede, dat de koepel van de Marekerk
zeer ernstige gebreken vertoont. De kapconstructie, welke met de daarop
geplaatste toren, waarin zich twee-grote bronzen klokken bevinden, de
achtkantige kerk met een gewicht van circa 311.000 kg. belast, is verzakt.
Er bevinden zich een scheur men kan er de hand tussen steken in de
hoofdbalk, terwijl ook de op deze balk corresponderende verbindingsbalken
geen voldoende koppeling met de „moederbalk" meer hebben. Opmetingen
hebben bovendien aangetoond, dat de op de koepel rustende toren reeds
afwijkingen in zuidelijke richting vertoont. De toren, zo zeggen deskundigen,
„staat niet meer stil" en zakt met de koepel steeds verder door.
Verplaatsing in
Zuidelijke richting
In 1957 werd reeds op deze ver
zakkingen attent gemaakt. Toen is
in de koepel een ingenieuse appara
tuur aangebracht, waarop men de af
wijkingen kan aflezen. Op deze wij
ze kan men niet voor verrassingen
komen te staan en hebben architect
en kerkvoogden de toestand volko
men in de hand, hetgeen van groot
belang is met het oog op het inten
sieve gebruik, dat van dit kerkge
bouw 's zondags komen gemiddeld
700 kerkgangers in deze kerk samen
wordt gemaakt. Hoewel het, dank
zij deze controle, nog mogelijk is om
in de kerk godsdienstoefeningen te
houden moet het niet uitgesloten
worden geacht, dat bij het uitblijven
van een restauratie, waarvoor de
plannen bestekklaar zijn, de kerk
gesloten moet worden. Momenteel is
dit nog niet het geval, doch men
neemt het zeer nauw met de verant
woordelijkheid.
Een verantwoordelijkheid, welke
kerkvoogden, zoals gezegd, naar een
restauratieplan deden omzien. Het is
gereed, doch aan een uitvoering van
de plannen, waarop ook Rijksmonu
mentenzorg zijn fiat gaf, is men nog
niet toe. Het rijk wenst er onder de
huidige omstandigheden geen geld
beschikbaar voor te stellen. Het res
tauratieplan, dat is begroot op circa
lSC.Otfb, voorziet in het aanbrengen
van een gewapend betonnen ring-
balk rond de voet'van de koepel, het
versterken van de koepelwand met
stalen strippen en van de gebroken
spanten met stalen beugels. Indien
hiertoe zou worden overgegaan is
volgens de architect het beihoud van
deze voor ons land zo unieke koe
pelkerk verzekerd.
Onbegrijpelijk
Hoewel in Den Haag door kerk
voogden herhaaldelijk en met grote
aandrang is gepleit voor realisering
van deze plannen, welke op dit mo
ment slechts een uitgave van
136.000 vergen en dan nog om te
slaan over rijk, provincie, gemeente
en kerkvoogdij is men hier tot
nu toe niet in geslaagd. Kerkvoog
den komt dit onbegrijpelijk voor,
aangezien deze achtzijdige koepel
kerk, met omgang, als een unicum
in ons land kan worden beschouwd
en wordt aangemerkt als een der
voornaamste monumenten van onze
17de eeuwse kerkelijke architectuur
De kerk, in de jaren 16391649
gebouwd naar een ontwerp van de
toenmalige stadsbouwmeester Arent
van 's' Gravesande, wordt door nie-
De architect, de heer P. van der
Sterre, steekt zijn hand tussen de
gescheurde hoofdbalk van de koe
pel. Rechts de opzichter van de kerk
gebouwen, de heer Serlie
van de zondagswet.
De voorzitter hield zich hierbij
aan de interpretatie van de uitspraak
van de toenmalige minister van bin'
nenlandse zaken, tijdens de behan
spelen. Een minder gelukkige stel
ling van de bewuste brief is de oor
zaak hiervan;
5e. ondanks de openstelling op
zondag aan het eind van het jaar ca.
deling van het wetsontwerp in de i 30 spelende leden hebben bedankt,
- - - omdat zij niet in de gelegenheid wa
ren in competitieverband te spelen.
De heer Nievaart (P.v.d.A.) trekt
Staten-Generaal, n.l. dat de spon
tane reacties van het publiek tijdens
een voetbalwedstrijd niet aange
merkt kan worden als het „verwek
ken van gerucht" en sportwedstrij
den ook niet vallen onder openbare
vermakelijkheid.
Voor wat betreft de tennisbanen
heeft het gemeentebestuur als ver
huurster het recht, de zondagen van
de ingebruikgeving uit te zonderen.
Haarlemmerstraat 123, Leiden
voor
G e bo o rt e aankondigingen
(Advertentie)
mand minder dan Jacob van Cam-
pen, de bouwmeester van het Paleis
op den Dam, wiens advies indertijd
werd gevraagd, geprezen om haar ar
chitectonische vormgeving. Boven
dien zegt Ozinga in zijn „Protes-
tantsdhe Kerkenbouw" van deze
kerk, dat het zeer waarschijnlijk is,
dat de beroemde kerk van Santa
Maria della Salute te Venetië, welke
een weinig ouder is, min of meer tot
voorbeeld heeft gestrekt Merkwaar
dig is in ieder geval, dat beide kerk
gebouwen wat hun opzet aangaat,
volkomen overeenstemmen.
De Marekerk kan dan ook zeer te
recht beschouwd worden als een mo
numentaal stuk architectuur. Van
verre gezien vormt de thans aan res
tauratie toezijnde koepel, bekroond
door een sierlijk klokketorentje, een
belangrijk element in het silhouet
van onze stad. Inwendig maakt de
kerk, met de acht slanke zandstenen
zuilen een statige indruk. De be
handeling van de ruimte is breed en
fors, de uitvoering in alle opzichten
onbekrompen, hetgeen aan het ge
bouw een bijzondere waardigheid
verleent.
Taak voor Leiden.
Leiden bij de behandeling van
het wegenschema is dit nog eens
gebleken is, en terecht trots op
zijn monumenten en daar is de Mare
kerk er zeker één van. Een restau
ratie mag dan ook niet achterwege
blijven! Moge Den Haag terug ko
men op zijn beslissing! Een zeven
tiende eeuws monument geeft men
niet prijs voor slechts 136.000. Bo
vendien: een langer uitstel zou wel
eens het drie- of viervoudige kunnen
vergen. Gelet op de onlangs gevoer
de besprekingen in de raad (behan-
deling gemeentebegroting) ligt hier
o.i. ook een taak voor Leiden. Wel-
1 licht, dat de gemeente reeds nu zou
kunnen bijdragen in de kosten van
reparatie van het uurwerk in de to
ren, dat nu al vier weken stil staat.
zoek van de tennisclub om de banen
op zondagen geopend te mogen heb
ben van 13.00 tot 17.30, ontving de
raad op 25 juni 1958 een dankbetui-
Een beeld van de watersnood op Madagascar
Een beeld van de toestand op het eiland Madagascar, dat is getroffen door zeer ernstige overstromingen, welke
duizenden mensenlevens hebben geëist. Deze luchtfoto toont het overstroomde gebied bij de hoofdstad
Tananarive.
hierop een ander licht wordt gewor
pen.
De heer Broxterman (KVP) merkt
op, dat indien een club een terrein
huurt van een particulier, het ge
meentebestuur sportbeoefening op dit
terrein niet kan verhinderen. Hij wil,
omdat het gemeentebestuur nu toe
vallig de verhuurster is, anderen de
gelegenheid om te spelen niet ont
houden.
Onaangenaam.
De voorzitter antwoordde aan me
vrouw Seret en de heer Boot dat de
mededeling van b.en w. ietwat on
aangenaam aandoet, maar is geheel
overeenkomstig de feiten. Zeer on
aangenaam voor de voorzitter vond
hij, het persoonlijk schrijven dat aan
alle raadsleden was gericht door het
bestuur van „De Munnik". Dit houdt
een suggestie in alsof de voorzitter
niet alle stukken aan de raadsleden
ter inzage geeft. Nadrukkelijk ver
klaart hij, dat het college van b. en
w. steeds alle gegevens aan de raads
leden ter kennis brengt.
Nadat alle voor- en tegenstanders
opnieuw aan het woord zijn geweest,
waarbij hoofdzakelijk in herhaling
getreden werd, brengt de voorzitter
het voorstel in stemming. Bij de be
sprekingen was uit te maken, dat er
5 voorstemmen zouden worden uit
gebracht.
Daar de heer Los (AR) wegens
ziekte verhinderd was kwam het op 1
stem aan die het voorstel er door zou
halen. Dit kon de heer Veldhuyzen
zijn die de vorige keer vóór de ope
ning van het zwembad stemde. Daar
hij evenwel niet aan het debat had
deelgenomen was niet te zeggen hoe
de stemmig uit zou vallen en bestond
de mogelijkheid, dat de stemmen
zouden staken. Dat was inderdaad het
geval, want met de heer Veldhuy
zen (CH) stemden ook tegen de he
ren De Graaf (CH), Meerburg en
Boot (AR) en de heer Nievaart (P.
d. A.). Vóór stemden de heren
bieden. Bovendien vindt hij dat de
sport tegenwoordig geen genoegen
meer is maar te veel een geldkwestie.
De heer Meerburg (AR) zegt, dat
OK het de taak van de overheid is de zon-
•f'vergadering van 25^agsrust te bevorderen en niet moet
april 1958 ^was beschikt op een ver- vragen; wat iaat de wet toe Als men
uit het voorstel een consequentie, dat Broxterman en Kleiss (KVP), mevr.
dan alle sport op zondag kan worden Seret en de heer Lolling (Gem. Be-
gespeeld, want men kan niet de een lang) en de heer Andrik (P. v. d. A.).
toesteming verlenen en de ander ver- Het voorstel zal dus in een volgende
toestemt houdt dit ook consequenties
in voor andere sporten.
De heer Lolling (Gem. Belang) is
met de heer Kleiss (KVP) van me-
ging. Daarbij werd medegedeeld dat ningi da, de slructuur van Leider-
de ledenaanwas de verwachtingen j h aan het w,jzigen is en men
van het bestuur had overtroffen en daaPmede rekening moet houden.
De heer Andrik (Pv.d.A.) vindt
dat een sluitende exploitatie was
bereikt.
Hoewel B. en W. daarna, in ver
band met de recóhstructie der ten
nisbanen nog enkele malen een
dat tennis in tegensteling met andere
sporten zeer rustig is en heeft geen
bezwaar tegen het voorstel.
De heer Boot (AR) steunt de min-
derhoud met genoemd bestuur heb- d€rheid in het college en betreurt de
ben gehad, werd over deze zaak nim- misvatting van de brief en hoopt, dat
mer meer gesproken.
Het verzoek van 14 februari j.l.,
waarbij werd medegedeeld dat
openstelling op zondagmiddag niet
het aantal nieuwe leden had ge
bracht dat nodig was voor een fi
nancieel evenwicht, heeft B. en W.
dan ook zeer verrast.
Uit nader verkregen inlichtingen
is voorts gebleken dat, teneinde in
competitieverband te kunnen mee
spelen, de opening wordt verzocht
op zondagen van 10.00 tot 18.00 uur.
De meerderheid van het college is
door de verklaring van mevr. Seret
RECHTSZAKEN
Praktizijnskz.ntoor van
TH J. VAN DER HEIJDEN
Hoge Rijndijk 103a Leiden
Telefoon 23405
Advertentie i
opnieuw in stemming
(Wordt vervolgd).
KATWIJK
DE ROSKAMBRUG
De geschiedenis is bekend: tegen
het wegnemen van de Roskambrug
kwamen van de kant van de burge
rij zoveel bezwaren in bij het ge
meentebestuur dat dit bestuur hier
voor gazwicht is, waarna toen gaslo-
ten is op deze plaats een nieuwe
brug (bruggetje) tt leggen voor rij
wiel- en voetgangersverkeer. Bij on
derhandse aanbesteding is de bouw
van deze brug thans opgedragen aan
de heer E. Oostingh, alhier, zijnde
de laagste inschrijver.
WASSENAAR
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING
Bij Koninklijk Besluit is verleend
de ere-medaille, verbonden aan de
Orde van Oranje-Nassau in brons,
aan: J. Korbee, hulpkoster bij de
hervormde gemeente te Wassenaar,
wonende aldaar.
.Leiden, echt oud Hollands"
Randy Peadbody (12) en Dean Hart
ley (16), twee aardige jongens uit de
Amerikaanse plaats Albany waren
gistermiddag in Leiden. Het bijzon
dere van dit bezoek is, dat zij voor
deze reis geen cent hebben behoe
ven te betalen, en dat hun ouders
ook gratis meekonden, omdat beide
knapen een opstellenwedstrijd in het
kader van de Hudsonherdenking
„Valt het tegen", vroegen wij aan de opstellenwedstrijd. Men bezocht
Dean, die er met zijn witte platte pet
en pantalon-met-gladde-pijpjes als 'n
real-American uitzag
Het was niet alleen uit beleefd
heid, leek het ons, dat Dean ver
klaarde, dat hij diep onder de indruk
was van Holland. Na Amsterdam, die
op de buitenlander een zeer levendi
ge indruk nalaat en Rotterdam, dat
een werkstad is, vonden zij Leiden - -
toch wel de echte oud-Hollandsese stedeschoon reageerden. Randy
stad, zoals die leeft in de verbeelding bad ook bijzondere belangstelling
hebben gewonnen. Zij moesten over van de doorsnee-Amerikaan. Zij v00r bet probleem van de reiniging
Nederland schrijven en zij hebben j lunchten in het Schuttershof, samen der vele Leidse singels en grachten,
dit zó goed gedaan, dat zij nu door j met enige heren van de regerings- Onder leiding van de heer Leveland
de Nederlandse regering in staat voorlichtingsdienst en mej. dr Vi-
werden gesteld eens een kijkje in 'tvienne Anderson, inspectrice van het
land van tulpen en windmolens te i middelbaar onderwijs in de staat
gaan nemen. i New York en „geestelijk moeder" van
de Rotogravure Mij en bezichtigde
vervolgens de Pieterskerk, waar de
heer Siera, onder meer een uiteen
zetting gaf van de geschiedenis der
Pilgrim-fathers en John Robinson.
De wandeling over het Pieterskerk
hof, langs universiteit en Rapenburg
liet niet na diepe indruk te maken op
de twee jongens, die met spontane
uitroepen op staaltjes van het Leid-
bezichtigde men tenslotte het Pil-
grim-fathershuisje achter het oud-
archief, waarna men met de bus naar
Monnikendam vertrok.
