3)e &2idóe(Boti/ïci/»tt
Njassaland in rep en roer tegen het gezag
DIPLOMATIEK OVERLEG
IN HET WESTEN
Strijd tegen kwaadaardige
organisatie
ONLUSTEN EISTEN
26 DODEN
Macmillan in Engeland
teruggekeerd
ONTWAKEND
AFRIKA
Vanavond langs de
maan
Franse geestelijke
vermoord
Geen nieuwe golf
van repatrianten
HOE
Aanhoudend zacht
o r r e 11 j e innsbruck
Directeur: C M v HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN.
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red 20015, 25594;
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 4 MAART 1959
50ste JAARGANG
No. 14652
BUREAUX: PAPFNGRACHT 32
Advertent.20826. Giro 103003. Abonnementspr. ƒ0.59 p. w., ƒ2.55 p. mnd., ƒ7.50 p. kwart, franco p.p. f8.
Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
In Njassaland zijn dinsdag bij ongeregeldheden in totaal 26 negers gedood
en velen gewond. De gouverneur van dit Britse protectoraat heeft zoals
gemeld de noodtoestand afgekondigd. Het „Afrikaanse Nationale Congres"
een organisatie van inheemsen, is verboden en 149 van zijn leiders zijn
aangehouden. Minstens vijftig van hen, onder wie de voorzitter dr. Hastings
Banda, zijn per vliegtuig naar elders overgebracht.
Een Brits Lagerhuislid, Stonehouse, die bij een rondreis door de federatie
van de twee delen van Rhodesia en Njassaland het laatstgenoemde gebied
wilde bezoeken, werd op last van de federale overheid als „ongewenste
immigrant" in een vliegtuig naar Dar-es-Salam, de hoofdstad van Tangan-
jika, gezet.
De socialistische fractie reageerde
hierop met gejoeL
Verdeelde reacties.
De Britse pers is over de gang van
zaken in Njassaland verdeeld. De
„Times", de „Manchester Guardian",
de „News Chronicle" en de „Daily
Herald" zijn van oordeel, dat de
maatregelen van de overheid in de
federatie van Rhodesie en Njassaland
van een twijfelachtige politieke wijs
heid getuigen. De „News Chronicle"
schrijft o.a. dat „de poging van de
federale regering om de politieke
oppositie van de Afrikanen te onder
drukken een tarting van de democra
tie is en de theorie van een deel
genootschap van dè verschillende
rassen belachelijk maakt, waarop de
federatie heet gebaseerd te zijn. Het
blad doet een beroep op de minister
van koloniën Lennox-3oyd om te
verklaren, dat de Eritse regering
haar belofte houdt om, als volgend
jaar de status van de federatie wordt
bepaald, de wens van de bevolking
der protectoraten te aanvaarden.
Bladen als de „Daily Express" en
Makarios en
de Eoka
Aartsbisschop Makarios heeft dins,
dag op een persconferentie te Nico
sia, de eerste sedert zijn terugkeer,
verklaard, dat hij de leider van de
verzetsorganisatie Eoka, Grivas, nog
niet had gezien en nog geen contact
met hem had gehad, maar hem vóór
diens vertrek uit Cyprus zou willen
ontmoeten. De wapens van de Eoka
De premier van de federatie, sir
Roy Welensky, noemde in een ver
klaring „het Afrikaanse Nationale
Congres" een „kwaadaardige organi
satie die geleid wordt door mannen,
die op macht uit zijn".
Het Congres maakte volgens hem
gebruik van de „Afrikaanse vrees
voor tovenarij" en het zou door mid
del van intimidatie zijn doel trach
ten te bereiken.
Een Amerikaanse zendeling en zijn
echtgenote hebben dinsdag in Tan-
ganjika verklaard, dat zij hebben
moeten vluchten voor leden van de
Congrespartij, die hur gedreigd had
den de zendingspost te Mboela in
Njassaland in brand te steken.
De zendeling zei, dat een grote
groep negers iedereen, die voor de
zending werkte, tot zelfs kinderen
toe, heeft bedreigd.
In de streek van Blantyre en Limbe
zijn ongeveer honderd mensen aan
gehouden. In beide steden wordt in
enige industrieën niet meer gewerkt,
doordat de Afrikaanse arbeiders, met
bezittingen op fietsen geladen, het
land zijn ingetrokken.
De Britse minister van koloniën
Lennox-Boyd heeft dinsdagavond in
het Lagerhuis gezegd, dat de rege
ring van Njassaland een paar dagen
geleden inlichtingen heeft gekregen
volgens welke het Afrikaanse Natio
nale Congres plannen had opgesteld
voor moorden op blanken, Aziaten
tiek op het optreden ^ran dr. Hastings
Banda. Het eerstgenoémde blad is
van oordeel, lat geheel Engeland
achter de besluiten van sir Roy We
lensky zal staan.
ONRUST IN NYASALAND
0p vele punten oneens
De Britse premier Macmillan en
zijn minister van buitenlandse zaken
Selwyn Lloyd zijn gisteren per vlieg
tuig van Moskou in Londen terugge
keerd.
Bij het afscheid cp het Moskouse
vliegveld waar Macmillan dezelfde
opvallende witte bontmuts droeg, die
na zijn aankomst in Moskou zoveel
„school" heeft gemaakt in Engeland
hield Chroesjtsjef een toespraak
die door radio-Moskou werd uitge
zonden. De Rus sprak de wens uit dat
„de heerlijke zonneschijn van deze
dag onze planeet mag verwarmen en
en gematigde Afrikaanse leiders op het ys doen smeiten om vrede te
grote schaal. De minister sprak van
plannen voor een bloedbad. Hij zei
geen nadere gegevens te kunnen ver
strekken over de inhoud van de in
lichtingen en tvenmin over de bron
ervan.
L zijn niet te miskennen. Nu hier
dan daar geeft de zwarte man te
kennen, dat hij de toestand niet lan
ger aanvaardt en dat hij bereid is ge
weld te gebruiken om daarin veran
dering te brengen. Noord-Afrika
heeft zich reeds voor een groot deel
onttrokken aan de voogdij van de
blanken. Egypte is onaihankelijk
evenals Marokko en Tunis, in Al-
gerië wordt al jaren verbitterd ge
vochten. De Franse voormalige kolo
niën hebben gekozen voor een soort
Gemenebest-verhouding met 't Fran
se moederland, behalve Frans Gui
nea, dat de onafhankelijkheid koos.
De Soedan is pas een vrije staat ge
worden, Somaliland zal weldra vol
gen.
In de Franse Kongo is het zo pas
tot relletjes gekomen, waaraan on
lusten in de Belgische Kon-
0 go vooraf waren gegaan.
Thans komt er onrust in
Njassaland en Rhodesië. Wij nemen
maar een greep; er zullen nog wel
meer syn. tomen aan te wijzen zijn.
Maar het is duidelijk, dat er overal
iets gaande is. Nu moet men niet ge
neraliseren en iedere uiting van ver
zet op rekening zetten van een ont
wakende drang naar zelfregering.
Zelfs zijn verschillende relletjes niet
eens gericht geweest tegen de blan
ken, die toch wel in de eerste plaats
beschouwd worden als ,de onder
drukkers". De oorzaken van de on
tevredenheid liggen vaak op geheel
verschillend terrein; soms zijn het
stamveten, soms religieus fanatisme,
waarvan dan de missies te lijden heb
ben.
Maar hoe verschillend geaard de
uitingen van verzet ook mogen zijn,
zij zijn stuk voor stuk tekenen aan
de wand, dat de Afrikanen rijp wor
den voor opstandige gevoelens. Wat
nu nog ongeorganiseerd is, kan straks
georganiseerd worden tot een mas
sale drang naar zelfstandigheid. Wan
neer zo'n ontwikkeling langs geleide
lijke banen verloopt, kan men er
niets op tegen hebben, maar het is
ook mogelijk, dat het met schokken
gepaard gaat en langs wegen, welke
gevaarlijk zijn. Opvoeden is een
moeilijke taak, maar volken opvoe
-den en leiden naar een betere toe
komst is nog moeilijker. Laat men ze
evenwel zichzelf opvoeden, dan is het
gevaar van een wilde opgroei al te
groot.
stichten.
Wij hoorden uw mening en den
ken deze begrepen te hebben zoals
u de onze begrepen heeft. Als wij
hardnekkig zijn over een Duits vre
desverdrag en West-Berlijn is dat al
leen om de sporen van de laatste we
reldoorlog uit te wissen. Geschillen
kunnen slechts door onderhandeling
bijgelegd worden en geleid door het
V. N.-Handvest. Wij aan de spits dra
gen grote verantwoording en moeten
alles doen om oorlog te vermijden.
Goede reis dan en tot weerziens.
Kort voor zeven kwam Macmillan
dinsdagavond per vliegtuig bij Lon
den aan. Bij zijn aankomst verklaar
de hij: „Over vele belangrijke kwes
ties waren wij het niet eens, maar
wel en dat vind ik het belangrijk
ste over het feit, dat deze ernstige
vraagstukken betreffende de toe
komst van Midden-Europa moeten
worden opgelost door onderhandelin
gen en niet door gebruik van geweld.
Voorts maakten wij vorderingen op
het gebied van wat nogal plechtig de
culturele betrekkingen wordt
noemd. In werkelijkheid betekent dat
JeTna* SF feMta
regering een oproep tot uitlevering
zou hebben gedaan.
De Britse regering draagt de ver
antwoordelijkheid voor het verzame
len der wapens en zij zal deze vast
houden totdat er een nieuwe regering
voor Cyprus is gevormd Deze rege
ring zou er vervolgens de beschikking
over krijgen.
De aartsbisschop zei nog, dat on
afhankelijkheid van het eiland niet
onverenigbaar is met lidmaatschap
van het Britse Gemenebest. Als ge
volg van de Londense overeenkomst
over Cyprus waren er geen over
winnaars of overwonnenen. Over
winnaar is de geest van samenwer
king en niet die van verdeeldheid en
strijd, aldus Makarios.
Het Amerikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart heeft bekend
gemaakt, dat de satelliet „Pionier IV"
vanavond (woensdag) omstreeks
11.uur Nederlandse tijd de maan
binnen een afstand van 60.000 km zal
passeren.
De eigenlijke kunstplaneet wordt
gevolgd door een tweede ruimtevoor-
werp, namelijk de laatste trap van de
raket. Deze trap is 1,20 meter lang
en heeft een doorsnede van vijftien
centimeter. Met haar brandstof woog
zij 26 kilogram. Dit raketgedeelte zal
de kunstplaneet blijven volgen. Zijn
baan kan echter niet worden vast
gesteld, omdat het geen radioseinen
uitzendt.
De Britse hoogleraar Lovell, direc
teur van de radiotelescoop te JodreU
Bank, verklaarde tegenover verslag
gevers, dat de Amerikanen door hun
kunstmanen veel meer gegevens over
de ruimte hebben verkregen dan de
Russen.
In Zuid-Californië hebben de Ame
rikanen een reusachtige antenne op
gesteld in de vorm van een parabool,
waarmee men seinen tot op een af
stand van de aarde van 640.000 km
hoopt te kunnen opvangen. De an-
elkanders boeken, kranten en films
e.d. kopen waardoor men elkaar leer
kennen.
De moeite waard v-
De Amerikaanse en de Britse pers
zijn' het er over het algemeen over
eens, dat Macmillans bezoek aan de
Sowjet-Unie de moeite waard -is ge
weest, niet alleen door de pogingen
van de Britse premier om de Russi
sche leiders duidelijk te maken, dat
het Westen op zijn rechten zal blij
ven staan, maar ook door zijn waar
dige houding tegenover „provoca
ties" van Russische zijde.
Chroesjtsjef naar Leipzig
Premier Choesjtsjef werd vandaag
omstreeks het middaguur uit Moskou
te Leipzig verwacht voor een bezoek
van vier dagen aan Oost-Duitsland,
waarbij hij waarschijnlijk te Oost-
Berlijn met Oostduitse leiders zal
spreken over het sluiten van een af
zonderlijk vredesverdrag met de re
gering Grotewohl. Aanleiding tot het
bezoek van de Russische leider is de
voorjaarsbeurs te Leipzig.
In september zullen internatio
naal bekende harpisten een bedevaart
maken naar het legendarische graf
van koning David, de stichter van de
djmastie der koningen van Juda,
wiens composities voor harp, lier en
andere instrumenten tijdens de tem
peldiensten in Jeruzalem werden uit
gevoerd. Deze bedevaart zal het be
gin vormen van een internationaal
harpfestival te Jeruzalem, dat twee
weken zal duren. Medewerking is o.a.
toegezegd door Rosa Spier en Phia jon&ste Russische nota's.
Berghout uit Nederland. Het is him derde informele
Pionier IV iasi hei heelal af
De V. S. hebben dinsdag van de basis te Kaap Canaveral in Florida een
viertrapsraket van het type „Juno" gelanceerd, met behulp waarvan men
wil trachten een satelliet via een lusbeweging om de maan in een baan om
de zon te brengen. De officiële naam van de raket luidt „Pionier vier"
tenne heeft een diameter van 30 me
ter.
In de Eerste Kamer hebben leden
gisteren weer aangedrongen op het
toelaten van spijtoptanten uit Indo-
nesië in Nederland om aan deernis-
In de buurt van Amiens is het lijk Wekkende toestanden een eind te
van de geestelijke Robert Cochu, uit
genoemde plaats afkomstig, gevonden
met vier kogelwonden in de vorm
van een kruisteken, namelijk in het
hoofd, de maagstreek en rechts en
links in de borst.
Volgens degene, die zegt het lijk
ontdekt te hebben, lag dit dwars over
een bospad. Cochu was kortgeleden
per auto uit Amiens vertrokken om
een familiebezoek te brengen. De po
litie vond bandensporen ter plaatse
en een autosleuteltje in een zak van
het costuum.
Adenauer naar Parijs
Kanselier Adenauer van de Duitse
Bondsrepubliek is dinsdagavond per
trein naar Parijs vertrokken voor be
sprekingen met president De Gaulle.
Hij is vergezeld van zijn minister van
buitenlandse zaken von Brentano en
twee hoge ambtenaren van diens de
partement.
Zij zouden vandaag in een landhuis
te Marly-Ie-Roi, nabij Parijs, van ge
dachten wisselen over de verhouding
tussen Oost en West in het licht van
ge-
Mac en Nikiia gingen als vrienden uiieen
Aan het slot van het verblijf van de Britse premier Macmillan in Rusland en na een laatste bespreking
tussen Macmillan en de Russische eerste minister Chroesjtsjef, hebben de premiers in Moskou een gemeen
schappelijke verklaring uitgegeven. Deze telefoto, eerst radiografisch ontvangen uit Moskou, laat zien hoe
Macmillan (links) en Chroesjtsjef, die wordt geassiste erd door de eerste vice-premier Anastas Mikojan, deze
verklaringen ondertekenden.
sprek sinds september van het vorige
jaar.
Er is geen agenda vastgesteld, maar
men neemtt aan dat de twee rege
ringsleiders uitvoerig aandacht zul
len besteden aan de Russische be
reidverklaring om deel te nemen aan
een conferentie van ministers van
buitenlandse zaken, als inleiding op
een topconferentie.
Eisenhower nodigt Macmillan uit
President Eisenhower heeft pre- weer i
maken.
De problemen voor deze mensen,
die naar Nederland willen komen,
worden steeds groter.
En men kan hier toch niet met een
zekere ambtelijke starheid tewerk
gaan.
Minister Struycken antwoordde
hierop, dat men nu al aan een maxi
mum zit. Elk jaar worden 150 perso
nen binnengelaten. Als het volgend
kabinet deze politiek voortzet kost
dit de schatkist 22.5 miljoen. Vijf
jaar zou de regering op 80 miljoen
gulden komen. Dit kabinet, aldus de
minister, kan het volgend niet aan
zulke hoge bedragen binden.
Er zijn thans verzoeken aanhangig
van meer dan 13.000 personen, die in
Nederland willen worden toegelaten.
Hier kiest men hoofdzakelijk de spijt
optanten uit, die familie in Neder
land hebben. Men mag geen tweede
repatriëringsgolf uit Indonesië uit
lokken. Er is nog altijd woningnood.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
wordt
het
7
mier Macmillan van Engeland naar
Washington uitgenodigd om verslag!
uit te brengen van zijn besprekingen 1
in de So wj et-Unie, zo deelt het Witte
Huis mede.
Macmillan, die dinsdag in Londen
is teruggekeerd, gaat maandag voor
twee dagen naar Parijs. Op 12 en 13
maart is hfi in Bonn en over onge
veer twee weken zal hij naar Wash
ington gaan. De minister van buiten
landse zaken, Selwyn Lloyd, gaat
met hem mee.
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZUIDELIJKE WIND
Vrii veel bewolking met plaat
selijk enige regen. Weinig ver
andering in temperatuur. Matige,
later af en toe vrij krachtige zui
delijke wind.
Hoogwaterstanden
5 Maart v.m. 12.35; n.m.
Het weer in Europa
5 Maart zon op 07.20 onder 18.25;
De Bilt, woensdag 10 uur. - Een 1 maan °P °4'56; onder 14'21'
hogedrukgebied, dat dagenlang het
weer in onze omgeving beheerst
heeft, is verder in oostelijke richting
weggetrokken. Het bevindt zich nu
boven Rusland met een luchtdruk
van 1934 mb in zijn centrum.
Een depressie, die gisteren nog bij
New-Foundland lag, is in een snel
tempo de oceaan overgetrokken en
lag vanochtend ongeveer 800 km ten HELSINKI
westen van Ierland. De luchtdruk in STOCKHOLM
de kern was toen gedaald tot bene- OSLO
den 950 mb. Tussen de twee genoem- KOPENHAGEN
de luchtdruksystemèn handhaaft zich ABERDEEN
een zuidelijke luchtstroming, waar- LONDEN
mee nog steeds tamelijk zachte lucht AMSTERDAM
naar onze omgeving wordt gevoerd. BRUSSEL
In tegenstelling tot een aantal dagen LUXEMBURG
geleden is de lucht, die nu ons land PARIJS
passeert, over het water van de Golf BORDEAUX
van Biscaye gestroomd en heeft daar- GRENOBLE
bij vrij veel vocht opgenomen. Sa- NICE
menhangend daarmee zal er de ko- BERLIJN
mende 36 uur vrij veel bewolking FRANKFURT
zijn, waaruit plaatselijk wat regen MüNCHEN
kan vallen Het voor de tijd van het ZüRICH
jaar zachte weer duurt echter voort. GENèVE
iLOCARNO
KI WENEN
Het gelukkigst is hij, bij wie plicht MADRID
en genoegen samenvallen. MALLORCA
(Wijnaendts Francken) I ALGIERS
mist
0 C.
mist
0
regen
3
regen
3
zw. bew.
0
zw. bew.
8
zw. bew.
8
geheel bew.
10
regen
6
regen
9
motregen
8
regen
13
regen
11
mist
5
regen
8
zw. bew.
4
zw. bew.
6
regen
7
regen
7
zw. bew.
5
zw. bew.
5
zw. bew
10
zw. bew.
5
zw. bew.
10
zw. bew.
19
