Een »Kansenbord« vol Leidse lotgevallen!!
Nederland werd het afgelopen jaar
wel zwaar financieel belast
WOENSDAG ;tl DECEMBER WK!
DE I ffIDSB COURANT
PAGINA
QNDER8TAAND geven wij een overzicht van de voornaamste gebeurte
nissen In het afgelopen Jaar in Lelden. Om echter het nuttige aan het
aangename ie koppelen hebben Wty een RaNBENBORd (ook Wel ganzen
bord genoemd) ontworpen» waarin u de lotgevallen van onze goede Sleu-
telstad weerspiegeld vindt, liet leven immers gelakt in veel zaken op het
ganzenbord. WIJ streven naar grootse en schone zaken, maar hoe dikwijls
moeten wij onze beurt niet voorbij laten gaan en geraken we van dé wal
in de put. Dit Kansenbord geeft u de lotgevallen Van één jaar Leiden tUS-
scn januari en 31 december, tl Vindt het elders In dit blad afgedrukt.
Schaar mèt oliebolleil en één dob
belsteen rond de tafel.
De oliebollen zijn slechts ter op»
luistering van dit Spel, de dobbel
steen echter heeft u dringend nodig.
Begin bij de start ftlét één fiche naar
keuze (knoopjes en boordeknêOpjes
zijn zeer geschikt) en werk u nog
maals door het Leidse jaar 1958 heen
tot u de eindstreep heeft bereikt.
tl zult zien dat er ook een gevan-
gehis is, waarvoor we de sombere
kerker van het Gravensteen hebben
gekozen. De speler die hierin terecht
kotnt kan slechts verlost worden door
een andere speler, - die in de kerker
wordt geworpen óf een tiental (10,
20, 30, 40 of 50) heeft bereikt.
De put, die zoals men weet in
Leiden op De Burcht te vinden is,
dwingt de speler drie beurtèn in af
zondering voorbij te laten gaan. Hij
heeft dan teVens de tijd om nog eens
over het afgelopen jaar na te denken.
Indien de speler vooruit mag of ter lig
moet, geldt ook de aanwijzing bij het
nummer dat hij dan bereikt.
Hij, Üie als eerste de eindstreep be
reikt, wint de pot, die met waarde
papieren naar keuze gevuld kan zijn.
Laat ons aannemen, dat de win
naar een extra oliebol verdiend heeft.
START.
De Leidse raad ném het struc
tuurplan aan. Dit is een gelukkig
besluit geweest, dat de stad en
omgeving de kang biedt eensge
zind een nieuwe weg in te slaan.
Nog eenmaal gooien.
De plannen voor nieuwbouw van
scholen in het Leidse Houtkwar-
tier zijn gereed. Drie plaatsen
vooruit, wamt het onderwijs
brengt ook de Leidse burgerij
vooruit.
Witte jassen voör Klaafovers
van St. Leonardus- en St. Anto-
nius-school. Klaar-over ook voor
de 9peler, die mag oversteken
naar nummer tien op het bord.
Leiden ontving als geschenk van
van India 400 Sanskrit-boeken.
Dit is een heuglijke gebeurtenis,
maar het leven van deze boeken
is zó moeilijk, dat de speler twee
beurten nodig heeft om deze te
bestuderen.
Sombere wolken pakten zich In
januari boven Leiden en de rand
gemeenten, omdat Leiden een
eigen structuurplan, naast het ba
sisplan in behandeling nam. Dit
betekent achteruitgang. Twee
plaatsen terug.
De toren van de LDM verdween.
Dit gaf snellere voortgang van
het verkeer op het Stationsplein.
Dus vier plaatsen vooruit.
4 Februari bracht het 15e lus
trum van het Leids Studentento
neel. Ga naar nummer 15.
We kijken naar het boeiende iu-
bileumspel van de Leidse Licht
fabrieken. Dit neemt ons zo in
beslag, dat we twee beurten la
ten voorbijgaan.
De opening van de Rijksweg 4a
door minister Algera. Dit geeft
ons zulk een extra snelheid, dat
we vijf plaatsen vooruit gaan.
Op 17 februari bleek, dat de res
tauratie van de Hooglandse kerk
niet klaar kon komen. Om de
restauratie te voltooien moet de
speler een (dobbel)steentje bij
dragen. Eén beurt overslaan.
7 Maart kwam het bericht, dat
de nieuwe studentenkapel aan
het Rapenburg was Ingewijd.
Eén beurt overslaan om deze
plechtigheid bij ta wonen.
De zingende bouwpastoor, pater
Auxentius van Schalen o.f.m. liet
een plaat voor de verkoop ma
ken. Bravo! dit brengt de ker
kenbouw in Leiden een eind in
de goede richting! Tien plaatsen
vooruit.
Op 11 möart werd gemeld, dat er
een zware jUWëlehkraak was ge
zet in een villa aan de Rijnsbur-
gerweg. Hoewel de spelér hierbij
waarschijnlijk niet betrokken is
geweest, rrtoet hij ter overpein
zing Vön deze droeve gebeurtehis
naar de gevangenis in het Gra
vensteen wachten tot hij verlost
wordt. D.w.z. wanneer éen ah-
der in de kerker wordt geworpert
of een tiental Heeft bereikt (d.w.z.
op 10, 20, 30, 40 óf 50 is gesprofi-
göh). Speler mag dan van het
zelfde humrnèr af vérder gaan.
31 Maaft passeerde koningin
Elisabeth vergezeld van onze
Landsvrouwe ook Leiden. Wij
zwaaiden haai* toe, maar dit kost
te enige tijd, hoewel het ffiomertt
zelf zó voorbij was. Naar gelang
het aantal ogen dat gegooid is
gaat men Zoveel plaatseh terug.
1 April bracht vrouwelijke agen
ten in Leiden. Let echter op de
dabüm. De speler gaat ook een
kijkje nemen bij de demonstratie
op het kruispunt De Gijzelaars-
bank en verspeelt hiermee een
beurt.
De Torenflat raakte in april be
woond. Tien verdiepingen hoog,
de speler mag ook tien plaatsen
vooruit.
De eerste winkel Vestigde zich
aan de 5 Meilaan. Het duurde
lang voor anderen de stap waag
den. De vertraging dwingt ae
speler tèrug te gaan naar num
mer 15 op het bord.
In april ook werd het Leids-
Zoeterwoudse industrieschaf ge
sticht. Dat is beter dan debat
over een structuurplan: vijf
plaatsen vóóruit.
Het riool Langebrug werkt niet
zoals men dit van een goed riool
verwachten mag. Dit kost de spe
ler twee beurten om de bewoners
in de omgeving bij te staan met
het schoonmaken van ondergelo
pen kelders.
Ka jotters kwamen terug uit Tan
ganyika. Prima. Speler mag nog
één maal gooien.
Eind mei bracht Leiden een
nieuwe raad mét elf nieuwe
raadsleden. Speler ihag elf beur
teil naar voren.
In juni werd gemeld dat dit jaar
nog een begin gemaakt zou wor
den met de aanleg van de tunnel
Lammeschansweg. Slechte beurt
voor Leiden, want er is nog niets
gebeurd. Terug naar 23.
16 Juni kwamen de eerste an
nexatie-ideeën af van Gedepu
teerde Staten. De gevoelens wa
ren zeer gemengd. Veel gemeen
ten geraakten in de put en ook de
speler, welke daar in de put van
de Burcht, vele raadszittingen
büwonend, drie beurten moet
blijven.
Er is veel gesproken over knlp-
perbollen bij de Blauwpoortsbrug
in de Leidse raad. Tenslotte zijn
zij verdwenen. Door het tijdver
lies moet de speler terug naar 20
waar de Kajotters hem zullen le
ren wat aanpakken is.
Begin juli werd het Pilgrimfa-
thershuisje geopend achter het
gemeente-archief. We gaan het
museumpje bezoeken en dit kost
een beurt.
De benoeming van twee nieuwe
wethouders geeft de speler de
gelegenheid twee maal met de
dobbelsteen te werpen.
De zusters van Liefde van het
klooster aan de Pelikaanstraat
gingen heen. Een strop voor ka
tholiek Leideh. Speler dient te
rug te gaan naar nummer 31.
34. Eind juli: Leiden was bloemen
stad. We brengen een bezoek aan
de burgerzaal en latefi hiermee
één beurt Voorbijgaan.
3 5
36. .tllllllli'li
37.
38
3 6
40. 3 Oktoberfeest. Neemt wat tijd
in beslag Om de optocht „Een en
al muziek" te bekijken en Wèt
lètér om een bezoek flan het
feestterfein té brengen. Speler
rrioet zovéél ogén terug als zij ge
gooid heeft en komt hiérdoor
weer op hétzelfde nilmmer tèrug.
41. De veemarkt komt niet op het
Schuttersveld maar op terrein bij
Groenoord, zo werd gemeld. Dit
tijdverlies dwingt de speler
tweemaal Zijh beurt voorbij te
laten gaaii.
42. De eersté Woningen in de nléUWé
buurt van Leiden-noord kwamen
gereed. Drie plaatsen voorwaarts.
43. Eerste steen van de Halschool
aan de Oppenheimstraat. Er komt
weer wat ruimte in het nijpende
gebrek adn schoolruimte. Speler
mag nog eenmaal gooien.
44. 20 Oktober was de datum van de
diefstal bij Lampe waarbij 12.000
gulden vermist Werden. De da
ders werden gevat. Maar dé spe
ler moét Ln de gevangenis Van
het Gravensteen tot hij verloet
wordt op de bekende wijze.
45. Het Merenplan is van de baan.
Er werd achteraf nog veel over
gepraat ln de Leidse raad, hoe
wel er toch niets meer aan te
doen was. Voor straf moet de
speler met het gemeentebestuur
in de put op de Burcht en drié
beurten laten voorbij gaan.
Op 8 november vermeldde de
krant dat de noodkerk in Leiden
Zuid-West was ingewijd. Maar
het wachten is Hu op de blijven
de kefk voor Leiden zuid-west.
Lelden moest aan Botwinnik
twintig verloren partijen laten.
We gaan hog eeris een studie ma
ken in hef schaakboekje en lateti
een beurt passereh.
De begroting kwam uit met
schrik riiêt een tekdrt van 2.4
miljoen. Öit is een ramp, temeer
daar er weinig kans is, dat dit te
kort aangevuld zal wordefl. Te
rug rtaar nummer 35.
De raad vond het goed, dat er
een bejaardencentrum gebouwd
wordt. Speler mag nogmaals
gooien, maar het zal hem Weihig
baten, wa:it hij Zal zovéél num
mers terug moeten als hij méêf
heeft gegooid dan nodig was otn
dé eindstreep te bereiken.
Het slot is bereikt. Maak hët
Leidse sleutelgat open en win dé
pot.
Wij wensen u en Leiden een
goed einde en een nog beter be
gin.
Hogere lonen en meerwoningen'
was weer aller wens
H
Den Haag werd een
paar maal besiormd
Het departement van landbouw
heeft wel grote invloed gehad op de
rijksbegroting. Het totale tekort op
de zuivelrekening bedroeg niet min
der dan ongeveer een half miljard
gulden. Het falen van het landbouw
beleid als gevolg van de „rampzalige
ontwikkeling van de prijzen van de
zuivel op de buitenlandse markt"
heeft enerzijds genoopt tot een dras
tische verlaging ven b.v> de boter-
prijs, maar anderzijds de vraag doen
rijzen, of niet op korte termijn moest
worden overgegaan tot gehele of ge
deeltelijke afschaffing der subsidies
in de landbouw.
Die dure flats
De kwestie van de huurverhoging
stond hiermee in direct verband. Een
advies van de SÉR, waarop het kabi
net wacht alvorens te beslissen, zal
tevens een antwoord moeten geven
op de vraag, of aan een huurverho-
ET JAAR 1958 IS BEGONNEN met belastingvoorstellen van minister
Hofstra en het jaar eindigt er ook mee. Het enige verschil is gelegen ih
de plaats, waar deze voorstellen liggen. In tegenstelling tot de eerste voor
stellen liggêh die van déze maand onder de tafel ln stede van eróp. De mi
nister zelf is het niet beter afgegaan; de,eerste voorstellen kon hij „er door"
krijgen, maar thans waren de Volksvertegenwoordigers halsstarriger. De
heer Hofstra wist echter van geen wijken en vond ondanks de verbetering
in 's lands economische toestand een belangrijke verruiming van de beste
dingen niet verantwoord.
ging automatisch een nieuwe loons
verhoging moet worden gekoppeld.
Maar dit zullen we wel pas in de loop
van het nieuwe jaar vernemen. Een
ergerlijk teken was in het afgelopen
jaar het grote aantal extreem dure
koophuizen, dat ondanks de nog
Jjbpeds schreeuwende woningnood
.leeg bleef staan. Het totale gesubsi
dieerde woningbouwprogramma voor
1958 (woningwet- plus premiewonin-
gen) kon volgens de. regering de
80.000 niet te boven gaan. Minister
Witte heeft gezegd, dat de woning
bouw altijd nog op de eerste plaats
een taak van de particuliere bou
wers is.
Een van de nieuwe Nederlandse in
dustriële projecten, de N V. Nederl.
Soda Industrie te Delfzijl, werd in
deze zomer door koningin Juliana ge
opend. Het is ons grootste project ge-
Worden. Op mechanisch gebied kwam
het grote nieuws uit Eindhoven, waar
de DAF-fabrieken met een eigen Ne
derlandse personenauto het „Dafje"
kwamen, waarvan de productie ove
rigens pas in 1959 op gang zal komen.
De KLM-piloten deden van zich spre
ken door een hoger salaris te eisen;
er werd een tijdje niet gevlogen,
maar tenslotte trokken de heer Aler
en zijn vliegend personeel weer vro
lijke gezichten, hoewel hef daarna
nog wel weer een keertje heeft ge
rommeld aan de KLM-lucht.
Een andere bevolkingsgroep bracht
in het voorjaar een luidruchtig be
zoek aan Den Haag in protest en ap
pél Het waren 5000 onderwijsmen
sen, die wezen op het tekort aan scho
len en gymnastieklokalen en op de
onvoldoende salariëring natuurlijk,
vooral dit laatste. De minister wilde
wel in overleg treden, maar dan
móesten de heren hem fatsoenlijk
behandelen. Minister Cals kwam
even later met een geweldig school
hervormingsplan, waarover de laat
ste woorden nog niet zijn gesproken.
Minister Algera maakte naam,
Dit jaar hebben wij ook kennis ge
maakt met majoor K., de Dienst Ma
terieel Landmacht en gasmaskers en
helmen waaraan een luchtje zat.
Voor staatssecretaris Kranenburg was
een en ander aanleiding, naar een an
dere baan uit te zien.
Een prettiger indruk maakte het
aannemen vart de DELTAWET van
mihister Algera, die helaas om ge-
fondheidsredenen moest bedanken
voor zijn ambt. De grote stormvloed
kering ln de Hollandse IJssel kwam
onder trompetgeschal gereed en de
iubél hierom was niet ten onrechte.
>e Zeeuws-Vlamingen hebben ook
van zich doen spreken met hun els
tot VRIJE VEREN. Ze Zijn er een
paar keer voor naar Den Haag ge
weest waar hien al zo'n beetje aan
opdringende volksmassa's gewend is
geraakt en de departementele heren
Heten zich dan ook niet erg Intimide
ren, maar de zaak heeft hun volle
Prinses Beatrix bezocht de West on
der groot enthousiasme van de over
zeese Rijksgenoten. Hier ziet men
haar bij een ontvangst op Bonaire.
aandacht, zo is de Zeeuws-Vlamin
gen verzekerd.
Nieuw Guinea is een volwassen
zorgenkind geworden. De P.v,d.A. wil
weliswaar niet weten van eeh Souve-
reiniteitsoverdracht aan Indonesië,
maar evenzeer is zij toch van mening,
dat voorzieningen dienen te worden
getroffen in internationaal Verband.
In Dén Haag werd het begin v&n het
jaar de economische Benelux-unie
plechtig ondertekend. Het Nederlands
paviljoen op de Brusselse Expo had
gedurende enkele maanden de be
langstelling van vele tienduizenden.
De grootscheepse repatriëring Uit
Indonesië veroorzaakte vele moeilijk
heden hier te lande met de huisves
ting. De KPM-schepen werden pas,
toen complicaties dreigden met bui
tenlandse verzekeringsmaatschap
pijen, vrijgegeven, maar zij moesten
Indonesië verlaten. Overigens Verd
de roof van Nederlandse bezittingen
in dat land stelselmatig voortgezet.
De kwesties van de verstekelingen
en dé z.g. spijtoptanten brachten vele
in het geweer tegen de aanvankelijke
beslissingen van de Nederlandse re
gering. De minister van justitie kreeg
hiermee, evenals de zaak van de voet
bal-pool, handen vol werk.
De kabinetten wisselden.
Nog nét is Nederland niet kabinet
loos het nieuwe jaar ingegaan. Prof.
Beel kwain een rompkabinet aanbie
den, een college, dat alles in het werk
zal stellen om de belangen van het
lieve vaderland naar beste kunnen te
dienen. De partijen gaan verkiezing
voorbereidend 1959 in. Over eert paar
maanden is het Wéér zover; eigenlijk
een buitenkansje als je pas over een
paar jaar naar de stembus denkt te
gaan. Er zal evenwel ln de bezetting
van de zetels der volksvertegenwoor
digers wel iets recht te zetten zün,
gelet op de uitslagen der verkiezin
gen voor provinciale staten en ge-
meentéraden, dit jaar.
LIET WAS ECHTER lang niet alles
politiek en belastingperikélen
wat de klok in Nederland sloeg ln
1958, In janüari werd ons land opge
schrikt door het bericht, dat in net
Veluwse dorp Putten een ernstige
graad van radio-activiteit was gecon
stateerd. De 5-jarige Joke Haanscho-
ten had een naald met 10 milligram
radium in haar neusholte overgehou
den van een injectie. Het heeft maan
den geduurd voordat deze alarmeren
de golf was geluwd. Het meiske is nu
weer thuis en het lijkt of er niets ge
beurd is,
Wij denken nog slechts in
„agglomeraties".
De bevolking van Nederland lö
sinds 1880 vervijfvoudigd en telt
thans rüim 11 miljoen inwóhers het
geen niet alleéh internationaal gezien
een interessant verschijnsel is doch
voor ons land ernstige problemen
met zich meebrengt. Een commissie
is thans gekömen, na een studie van
7 jaar, met een rapport inzake de Ont
wikkeling van het wésten des land9.
Het rapport gaf geen oplossing, maat
beval wél vele voorzieningen ert
maatregelen aan en een schema vóór
ziet in de stichting van tien hieuWe
steden, waaronder enkéie gróte ég»
glomeraties in de Randstad Holland.
De commissie had eert voorkeur voor
Wilsveen, maar.
Op 3 maart stortte er ln de s t a a t a-
m ij n MaurltS een pijler ln. Er
waren 45 man aan het werk. Zeven
Putten «kt In de put. Een huis en een
hele familie werden radio-actiëf be
smet. Mén brak van alles af, o.a, de
schoorsteen. Alle leed Is ml Weer
geleden.
mijnwerkers konden zich niet meer
redden en vonden de dood. Het be-
zoek van koningin Elizabeth
en prins Philip aan ons land had alle
aandacht van ons volk en dit heëft
daarvan op velerlei manleren gepro
fiteerd; de televisie bewees ook hier
weer haar grote nut. Op 11 juni gaf
premier dr Drees door op de knop
van een sirene te drukken het sein
voor de uitvoerende werkzaamheden
Voor het Europoortplan ln de
kop Van het eiland Rozenburg. Hét
project zal een slordige 165 miljoen
verslinden, maar het is dan ook van
vitaal belang.
14 Augustus stortte het KLM-toe-
stel „Hugo de Groot" buiten de Ierse
kust ln de Atlantische Oceaan. Het
was de grootste ramp, die de KLM
óóit overkwam: 91 passagiers en 8
bemanningsleden verloren het leven.
Het ongeluk met de „Neutron" het
vorig Jèar kostte 58 doden. Eeh trótse
dag voor Nederland was 13 septem
ber, toen de koningin in Rotterdam
het nieuwe vlaggeschlp van de Hol-
land-Amerikalijn, de „Rotterdam" te
water liet; het grootste schip, dat'Ooit
van een Nederlandse werf liep, zal
het komend jaar zijn eerste reis ma
ken.
Katholiek Nederland werd op 17
november verblijd met de medede
ling, dat Paus Johannes de internun
tius in Den Haag, mgr Paolo Globbe,
tot het kardinalaat had verheven. De
teleurstelling over het uitblijven van
een dergelijke benoeming van een
Nederlander stak men evenwel niét
onder stoelen en banken. Eind okto
ber werden in Arti et Amicitiae te
Amsterdam de schilderijen uit de
Regnault-collectie geveild. Er kwa
men 207 schilderijen ondér de hamer
en de veiling bracht bijna anderhalf
miljoen gulden op.
Boycot ving bot.
Tenslotte vermelden wij nog de ha
venarbeiders-boycot van schepen, die
onder goedkope vlag varen. Althans,
dit was de bedoeling. In het buiten
land had de actie redelijk succes,
maar in Nederland verliep de boycot
merkwaardig. In Rotterdam en Am
sterdam kwamen de rechtbanken tot
tegengestelde uitspraken. De actie
liép dood.
Om middernacht stappen we weer
over de drempel, van 1958 in 1959.
Veel schijnt alweer vergeten en som
mige gebeurtenissen lijken bij een
terugblik feitelijk helemaal niet zo de
moeite waard; het was niet wat men
„een veelbewogen" jaar pleegt te
noemen. Maar toch zijn wij er alle
maal weer dicht bij betrokken ge-
V'êést. aan het schrijven van deze
bladzijden in onze geschiedenis heb
ben wij allên meegewerkt en wij
gaan daar mee door. Ons rest onze
gehele samenleving alle goeds toe ie
wensen voor 1959; wij willen een wijs
belastingbeleid en uitkomst uit de
melkmisère. éen eind aan de woning
nood en veel overleg bij een even-
tüële huurverhoging; niet te veel pijn
Vöor onze agrariërs bij verdere voort
zetting van ae industrialisatie en Ver
betering in de V/erkvoOrziening. Wij
zouden alle onderwijzers tevreden
Willen zleh en rust op het loonfront.
De Waterstaat wëhsen wij veel voor
spoed bij het Deltaplan en het depar
tement van Oorlog minder praatjes.
Nieüw Guinea moet komend jaar nog
maar bij ons blijven, We zullen er
echt gOed op passen. In het Konink
rijk dér Nederlanden gaat het zo
slecht nog niet, maar het kan nóg
beter; laten wé daaf str&ks hét glas
óp heffen.
