2)e C<2idbe(Soii^cmt
Westen verwerpt Ruslands Berlijn-plannen
De Kabinetscrisis
Terechtstellingen
in Irak
Paus opende Geheim Consistorie
Aapje bewees mogelijkheid ruimtereis
WAT REGEN
Directeur: C M v. HAMERSVELD KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur L. C J ROOZEN
Telefoon; Directie. Ahonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594:
MAANDAG 15 DECEMBER 1958
50ste JAARGANG
No. 14587
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Advertent 20826. Giro 103003 Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p kwart. Franco p.p. f 8.-
Advert.: 17 ct p m.m. Telefoontjes f 1.50
Verklaring van de Grote Drie te Parijs
Eenzijdige opzegging onaanvaardbaar
De thans te Parijs vergaderende ministers van buitenlandse zaken van
de Verenigde Staten, Groot-Brittanië, Frankrijk en West-Duitsland hebben
de Sowjetrussische voorstellen betreffende Berlijn verworpen.
In een zondagavond in de Franse Hoofdstad uitgegeven communiqué
wordt gezegd, dat de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en
West-Duitsland vastbesloten zijn in West-Berïijn te blijven.
„De eenzijdige verwerping door de Sowjet-Ünie van haar verplichtingen
tegenover ons is onaanvaardbaar", aldus de bekendmaking, die werd uitge
geven na de besprekingen van de ministers John Foster Dulles, Selwyn
Lloyd, Marice Couvé de Murville en dr. Heinrich von Brentano, respectieve
lijk ministers van buitenlandse zaken der Verenigde Staten en van Groot-
Brittannië, Frankrijk en West-Duitsland.
den zondag zonder enige moeite
overeenstemming hebben bereikt
over hun houding betreffende het
vraagstuk-Berliin, toont de bHzoi»d*i
De ministers van buitenlandse za
ken verklaarden voorts, dat hun lan
den het recht van vrije toegang tot
West-Berlijn zullen .andhaven. Zij
verklaarden het stellen van Oost-
duitse autoriteiten in de Sowjet-zöne
in de plaats van de Russische be-
stuurderen onaanvaardbaar te achten.
De vier westerse ministers van
buitenlandse zaken hebben overeen
stemming bereikt over de voornaam
ste vraagstukken, die in hun ant
woorden op de Sowjet-nota van 27
november j.l. zullen worden behan
deld.
Zij zullen hun N.A.V.O.-bondgeno-
ten raadplegen, waarna hun regerin
gen de antwoordnota's zullen opstel
len. Op de bijeenkomst van zondag
zijn de ontwikkelingen van de situa
tie rondom Berlijn in de afgelopen
maand besproken. Hierbij werd door
de burgemeester van West-Berlijn,
Willi Brandt, een mondelinge toe
lichting gegeven.
OVEREENSTEMMING
De woordvoerder van de West-
duitse minister van buitenlandse za
ken van Brentano verklaarde tegen
over verslaggevers:
„Het feit, dat de vier mogemlhe-
H. M. de Koningin heeft zaterdag
middag de minister van binnenland
se zaken, vice-president van de mi
nisterraad, mr A. A. M. Struycken in
het Huis ten Bosch in gehoor ont
vangen.
Des morgens had de Koningin nog
enige fractie-voorzitters gehoord,
waarna H. M. het noenmaal gebruik
te met Prinses Wilhelmina in dezer
paleisje aan het Lange Voorhout.
Het onderhoud met minister
Struycken duurde van half 3 tot over
6 uur, met een onderbreking, waarin
de minister zich naar zijn departe
ment begaf.
De raadpleging van minister Struy
cken kan erop duiden, dat een voor
lopige oplossing van de kabinetscri-
sus gezocht wordt in het aanblijven
van de niet-socialistische ministers, al
dan niet met aanvulling van het ka
binet met andere figuren voor de
opengevallen plaatsen.
Dit „romp"-kabinet of aangevuld
kabinet zou dan nieuwe verkiezingen
kunnen voorbereiden, welke echter
niet eerder gehouden kunnen worden
dan half maart. De mogelijkheid be
staat dat een aangevuld kabinet het
probeert klaar te spelen tot de ver
kiezingen van 1960.
Bonn voldaan.
Men sprak zondagavond te BonnNaar van Arabische nationalisti-
zijn voldoening uit over de resultaten sche zijde te Beiroet is vernomen, is
der besprekingen van de vier Wes- Fadil Djamali, voormalig premier
terse ministers van buitenlandse za- van Irak met Westerse sympathieën,
ken met drie andere leiders van het oude
De inhoud van het hierna uitgege-1 Iraakse regime terechtgesteld. Zij
ven communiqué wordt te Bonn ge- j waren beschuldigd van het smeden
zien als een volledige onderschrij- j van komPl°t om met ïmpenalis-
ving van het Westduitse standpunttische steun een staatsgreep in Syne
ten aanzien van Berlijn. In officiëlete bewerkstelligen en van andere
Westduitse kringen ziet men hierin handelingen, die in strijd
een aanwijzing, dat de „Westerse landsbelang zouden zijn gew
Grote Drie" besloten hebben het D._ andere erechtg«tódenwaren
krachtige standpunt met betrekking
tot het Berlijnse vraagstuk in te ne
men, waarvoor bondskanseler Ade
nauer heeft gepleit.
Moskou niet.
Het Sowj et-persbureau „Tass" heeft
verklaard, dat in het communiqué
der ministers van buitenlandse za-
hechte eenheid aan, waarmede zij ^en jn wezen geen antwoord wordt
tegenover dit probleen staan".
gegeven op de Sow jet-voorstellen
voor Berlijn. Het communiqué ge
tuigt van de onwil der ministers om
verandering te brengen in de abnor
male toestand in Berlijn, aldus
Rede over schisma
in China
zullen worden behandeld".
Parijse diplomatieke waarnemers
verklaarden echter zondagavond, dat
het Westen nog volledige overeen
stemming moet bereiken over zijn
antwoord op de Russische uitdaging,
om West-Berlijn binnen een half jaar
te ontruimen.
Engeland vindt, als gemeld, dat
het nu tijd is om met de Sowjet-Unie
over het gehele Duitse vraagstuk te
spreken, terwijl West-Diatsland van
oordeel is, dat het Westen niet moet j
onderhandelen onder druk van de
Russische tijdslimiet. Het Westduitse
standpunt is, als bekend, dat het
Kremlin eerst zijn jongste voorstel- zM. Paus Johannes heeft heden-
len betreffende Berlijn moet intrek-1 ochtend in de Consistoriezaal van het
ken, voordat er kan worden onder- j Vaticaan het Geheim Consistorie voor
handeld. >t creëren van 23 kardinalen geopend
Deze waarnemers wijzen er op, dat met een reae, waarin hij uitweidde
in het communiqué von zondag werd over <je vervolging, waarin Katho-
gesproken over „overeenstemming üeken in China bloot staan,
over de fundamentele vraagstukken, Sommige katholieke geestelijken
die in de Westerse antwoordnota's zjjn gezwicht onder de druk van de
vervolging, zo verklaarde hij, en heb
ben helaas de weg voor een tragische
poging tot een schisma geopend".
„Dit woord, dat wij gedwongen zijn
uit te spreken (schisma), brandt onze
lippen en doet pijn in ons hart", aldus
de Paus. Hij smeekte de Almachtige
God om de katholieke gemeenschap
van China voor de ramp van een
schisma te bewaren. Hij riep de Chi
nese katholieken, die trouw aan de
Kerk zijn gebleven, op „moed te hou
den, opdat zij trouwe leden (van de
Kerk) mogen blijven, standvastig
verenigd in het mystieke Lichaam
van Christus".
Paus Johannes verklaarde, dat hij
bij de aanvulling van het college van
kardinalen boven het sedert 400 jaar
geldende maximum van 70 leden was
gegaan wegens de behoefte van de
groeiende Kerk als geheel en in het
bijzonder met het oog op de Romeinse
Curie, het centraal bestuur van de
Kerk.
Van de in totaal 23 nieuwe kardi
nalen zijn er 13 Italianen. De overige
10 zijn van Frankrijk, Duitsland, Oos
tenrijk, Spanje, Mexico, Uruguay, de
Verenigde Staten en Groot-Brittannië.
Door hun opneming in het college
telt dit 29 Italianen en 45 niet-Italia-
nen, vertegenwoordigers van 26 lan
den over de gehele wereld.
Slechts 21 nieuwe kardinalen ver
toeven thans in Rome voor het ge
heime consistorie van vandaag en het
openbare consistorie van donderdag
In de nacht van zaterdag op zondag a s jn Sint-Pieter, tijdens hetwelk
is burgemeester J. P. de Herder van (je PaUS de rode hoeden zal overhan-
Kopdekerk aan den Rijn in zijn wo- <ügen.
ning plotseling overleden. £,e twee niet in Rome aanwezige
(Voor levensbijzonderheden zie men nieuwe kardinalen zijn mgr Fernando
elders in dit blad). Cento (Italiaan), die apostolisch nun-
oud-premier Ahmed Moechtar
ban, oud-minister van buitenlandse
zaken Birhaneddin Basjajan en de
voormalige stafchef Rafiq Aref.
(In Cairo meldde de pers echter,
dat officiële kringen te Bagdad had
den tegengesproken, dat er doodvon
nissen ten uitvoer zijn gelegd).
De leider der Iraakse delegatie bij
de Ver. Naties, Hasjim Djawad, heeft
zondag in New York twijfel aan de
juistheid van de berichten over de
executies uitgesproken. Als zij te
rechtgesteld waren, had Bagdad dit
wel bekend gemaakt. Dergelijk
nieuws hoeft niet uit Beiroet te ko
men, zei hij.
Burgemeester De Herder
Koudekerk aan den Rijn
plotseling overleden
Scherpschutters op penseel en camera bekroond
De staatssecretaris van oorlog, de heer M. v. Veen heeft zaterdag in Den Haag de tentoonstelling „De
militair met palet en camera" officieel geopend en prij zen uitgereikt. Foto: staatssecretaris de heer M. v. Veen
reikt een legpenning uit aan kapt. R. Lanson (groep B le prijs foto) korp. H. de Cocq (groep A) won de le prijs
schild eren.
tius in Portugal is en mgr José Bueno
y Montreal, aartsbisschop van Sevilla,
deze twee zullen de rode baret ont
vangen uit handen van respectievelijk
de Portugese president, admiraal
Americo Rodrigues Tomas, en het
Spaanse staatshoofd generaal Franco,
op grond van een door de Pausen aan
zekere katholieke staatshoofden ver
leend voorrecht.
Het schisma.
Het schisma, waarover de Paus
sprak, werd veroorzaakt door de
Chinese regering, die eigen bisschop
pen benoemd heeft in Peking, Sjang
hai, Woetsjang, Hankow en mogelijk
in nog andere steden, ter vervanging
van vroegere, door het Vaticaan aan
gestelde prelaten, die nu in het bui
tenland of in gevangenschap vertoe
ven. Volgens Chinese kranten nemen
veel geestelijken nu deel aan het pro-
duktieproces en beperken zij dras
tisch de tijd, die zij aan geloofsarbeid
wijden.
De lijst der kardinalen.
Alvorens de lijst van de 23 nieuwe
kardinalen voor te lezen zei de Paus
nog, dat hij ook aan andere prelaten
had gedaccht, die eenzelfde eer waar
dig waren en die hij ook wel tot het
kardinalaat wilde verheffen. „Maar
waar, tegen ons verlangen in, de
gelijkheid daartoe niet bestond, zal
God zelf hun een redhtva: rdige belo
ning geven, na Je dood, voor een
rechtvaardig en verdienstelijk leven".
Na tot besluit van zijn in het Latijn
gehouden toespraak de namen der 23
voorgedragen nieuwe kardinalen
voorgelezen te hébben stelde de Paus
de aanwezige kardinalen de gebrui
kelijke vraag: „Quid vobis videtur?"
(Wat dunkt u ervan?) waarop de
kardinalen door hun baret af te ne
men, een instemmend antwoord ga
ven. Onderwijl was de nieuw gecre-
eerde kardinalen in hun residentie
door speciale afgezanten van het Va
ticaanse staatssecretariaat de officiële
benoemingsbrief gebracht, getekend
door de prosecretaris van de staat mer
Tardini. Deze laatste, die ook tot de
nieuw gecreëërden behoort, kreeg een
door de Paus zelf getekende benoe
mingsbrief.
De nieuwe kardinalen waren omge
ven door familie en kennissen, die
naar gewoonte zich hielden alsof de
benoeming nog niet bekend was ge
weest en nu het nieuwe lid van het
college hun ovatie brachten, welke
de nieuwbenoemde met een korte toe
spraak beantwoordde.
Vandaag komen de leden van het
corps diplomatique en de oude kardi
nalen de nieuwe leden van het col
lege bun gelukwensen aanbieden.
Nederlanders bij
Milaan verongelukt
Zondagnacht om twee uur is bij
San Rocco al Porto op de grote weg
bij Milaan een Nederlandse perso
nenauto uit Rotterdam in botsing ge
komen met een tegenliggende
vrachtauto.
De Nederlandse auto werd be
stuurd door de 35-jarige heer B.
Pierot, technicus bij Nellen's ma
chinefabriek, constructiewerkplaats
en technisch bureau N.V. te Rotter
dam. De bestuurder en een der pro
curatiehouders van het bedrijf, de
40-jarige heer A. H. Nellen, alsmede
de Italiaanse vertegenwoordiger van
de firma Nellen, de heer Phillipi,
werden ernstig gewond. Kort nadat
de gewonden naar het burgerzieken
huis te Milaan waren vervoerd, zijn
de heren Pierot en Phillipi aan hun
verwondingen bezweken.
Waardoor de aanrijding is ont
staan is niet bekend. De heren Nel
len en Pierot waren in Italië om een
hijskraan te plaatsen.
In de schatkamers van de Ourthe
Vier Belgische speleologen hebben in de omgeving van Hampteau en
Hotton (aan de Ourthe, niet zo ver van La Roche) nieuwe grotten ontdekt,
die tot de meest uitgebreide en mooiste van België zouden behoren. Zij
omvatten drie zalen, waarvan er een een hoogte van 50 meter heeft. De
bijgaande foto kan slechts in beperkte jnate de duizendjarige schoonheid in
beeld brengen, die in het licht van de zaklampen zichtbaar is geworden.
Gestorven voor de
wetenschap
Het eekhoornaapje, dat zaterdag
met een Amerikaanse raket de ruim
te ingeschoten is, heeft tijdens zijn
reis van 15 minuten naar de ruimte
en terug bewezen, dat de mens zon
der schadelijke gevolgen een reis in
de ruimte kan maken, maar is zelf
na beëindiging van de tocht omge
komen. De neuskegel van de „Ju-
piter"-raket, waarin het diertje was
opgesloten, is terecht gekomen in het
doelgebied, maar ten gevolge van
een technisch defect is de plaats
waar de kegel in zee kwam, niet
gemarkeerd. De marineschepen, die
in de nabijheid lagen, om de neuske
gel op te pikken, zochten vergeefs.
Het aapje is gestorven voor de
wetenschap. De radioseinen, die ge
leerden op de lanceerplaats Cape
Canaveral tijdens de vlucht van de
raket opvingen, bewezen dat de
ademhaling, de polsslag en de hart
slag volkomen in orde waren.
Volgens een woordvoerder van de
medische dienst van de marine is
uit de gedurende een kwartier lang
opgevangen radio-signalen van de
raket gebleken, dat een enige tijd
durende toestand van gewichtloos
heid geen fysiologisch ongunstige
veranderingen van betekenis veroor
zaakt.
Het aapje in de neuskegel heeft
niet-officieel de naam „Gordo" ge-
kregen; naar een figuur uit een
Mexicaans stripverhaal.
De Britse vereniging voor dieren- i
bescherming heeft tegen het ge- J
bruik van een aap voor het experi
ment geprotesteerd. Deze vereniging I
liet ook een protest horen, toen de
Russen een kunstmaan met een hond
er in lanceerden.
Het aapje heeft gedurende 500
seconden in een toestand van ge
wichtloosheid verkeerd. De verkre
gen bijzonderheden zullen aanzien
lijk bijdragen aan de studie van de
mogelijkheid van ruim tevluch ten
met. mensen.
De neuskegel, waarin het aapje
was opgesloten, moet op circa 2500
km. van Florida in de Atlantische
Oceaan zijn gezonken, vóór wach
tende schepen en vliegtuigen de
neuskegel konden opsporen.
Men verwacht, dat verder proe
ven met grotere apen en andere die
ren zullen worden genomen.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
(Geldig van maandagavond tot
dinsdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZWAAR BEWOLKT.
Zwaar bewolkt met af en toe
enige regen. Overwegend matige
wind tussen oost en zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
Gedurende het weekeinde is het
weer in Europa steeds meer onder in
vloed van depressies gekomen, wel
ke vooral in Frankrijk, Portugal, het
Alpengebied en Italië veel regen
brachten.
Op de oceaan gingen deze depres
sies in een brede zóne ten zuiden van
de vijftigste breedtegraad vergezeld
van zware Westerstormen, die het
water sterk opzweepten. Verschillen
de schepen meldden golfhoogtes van
omstreeks 12 meter. Een van deze
depressies trok zondag vlak langs de
kust van Zeeland en Holland naar
het noorden. Een volgende naderde
maandagochtend Zuidwest-Engel and.
Deze zal zich langzaam in oostelijke
richting verder bewegen en in ons
land aanleiding geven tot enige re
gen by winden uit oost tot zuid. Een
volgende storing is in ontwikkeling
in de buurt van de Azoren. Deze zal
zich naar Portugal en Spanje ver
plaatsen en de luchtdruk daar verder
doen dalen.
Boven Groenland vormde zich een
nieuw hogedrukgebied, dat zich ge
leidelijk in zuidelijke richting over
het noordelijk deel van de oceaan
uitbreidt.
Een uit Italië afkomstige depressie
trekt nu over de Oostzee naar het
noorden en verdrijft de vorst uit
Zuid- en West-Rusland. In Scandina
vië echter handhaaft de vorst zich en
valt opnieuw sneeuw.
16 Dec. zon op 08.42; onder 16.29;
maan op 12.01; onder 23.31.
Hoogwaterstanden
16 Dec. v.m. 7.15; n.m. 7.30.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
ij zei
—6 gr
STOCKHOLM
sneeuw
—2
OSLO
sneeuw
—4
KOPENHAGEN
sneeuw
0
ABERDEEN
geheel bew.
6
LONDEN
sneeuw
3
AMSTERDAM
geheel bew.
5
BRUSSEL
zwaar bew.
6
LUXEMBURG
regen
4
PARIJS
regen
7
BORDEAUX
onweer
10
GRENOBLE
zwaar bew.
2
NICE
zwaar bew.
5
BERLIJN
zwaar bew.
2
FRANKFURT
geheel bew.
5
MÜNCHEN
onbew.
—1
zürich
zwaar bew.
1
GENèVE -
half bew.
3
LOCARNO
onbew.
—2 ,t
WENEN
zwaar bew.
1
INNSBRUCK
mist
—5
ROME
licht bew.
6
AJACCIO
regen
8
MADRID
zwaar bew.
7
MALLORCA
half bew.
14
ALGIERS
zwaar bew.
14
Korreltje
Alleen hy kan zijn eer verliezen, die
er geen heeft.
(Publius Sirius).
