Elvis Presley
Annexatie van Zoeterwoude in
1896 was ongetwijfeld nodig
De brandspuit moest mee
„Kliekjes
van
Kiekjes"
DINSDAG 9 DECEMBER 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
Op 14 januari 1896 kwam het wetsontwerp grensverandering Zoeterwou
deLeiden in de raad.
In tegenstelling met aanvankelijke toezeggingen tot vergoedingen voor
gemeente-eigendommen heeft de regering thans op voorstel van Ged. Sta
ten te kennen gegeven, dat geen uitkeringen of schadeloosstellingen zullen
worden uitgekeerd. Het enig lichtpunt in het ontwerp is, dat, althans voor
lopig geen verandering wordt gebracht in de vaste uitkeringen.
Gaan motieven van
toen ook nu op?
In deze vergadering nam de zaak
een wonderlijk verloop en het lijkt
er op, dat de echte Zo et er woud ers in
hun hart niet gehecht waren aan het
stadsgedeelte.
Het werd, om een Zoeterwouds
spreekwoord uit die tijd te gebrui
ken „zoeken naar je klompen".
De burgemeester stelde voor een
request aan de Tweede Kamer te zen
den tot het verwerpen van het wets
ontwerp.
Wethouder Lagerberg was tegen 't
zenden van requesten, omdat er al
op landbouwkundig gebied een stuk
naar de Kamer was gegaan, dat niets
te betekenen had.
De burgemeester, blijkbaar zeer in
genomen met zijn, door hemzelf op
gemaakt request, toonde zidh zeer
verbolgen, sprak van onverantwoor
delijkheid en van een schade van
10.000 per jaar.
Wethouder Lagerberg gaf een be
schouwing over de gemeentelijke
huishouding; veel werken en eigen
dommen worden slecht beheerd en
De brandspuit behouden, mijnheer
de voorzitter
De minister staat alleen tegenover
100 Kamerleden, die zijn ontwerp
kunnen verbrokkelen en nu moet
Zoeterwoude er op wijzen, dat het
dorp tot een noodlijdende gemeente
gaat behoren.
De heer van Outeren pleit voor het
algemeen belang en is voor een re
quest.
De heer de Lange wil het request
door een rechtskundige laten beoor
delen hetgeen de burgemeester niet
nodig acht; er worden geen rechts
kwesties gesteld.
Het voorstel van de heer Lagerberg
om geen request te zenden komt in
stemming en wordt aangenomen met
6 tegen 3 stemmen.
Voor stemden: C. Lagerberg, Chr.
van der Salm, C. van Leeuwen, C.
van der Velden, Joh. Pieterse en S.
Hoogeveen.
Tegen stemden: J. A. Endtz, G. P.
van Outeren en J. de Lange. Afwezig
waren J. Kors en J. Dingjan.
De burgemeester: Mijne Heren, het
resultaat is bedroevend. Ik hoop dat,
als het wetsontwerp wordt aangeno
men, geen der leden, die tegen het
onderhouden, waarbij spr. vooral request hebben gestemd, zich later
doelde op Ijet stadsgedeelte. Dat de
eigendommen daarom niet over moe
ten gaan acht de wethouder onbillijk.
Ten einde tot een zuiver beeld of
resultaat te geraken zou men de
eigendommen moeten taxeren, de
schuld betalen en het resterende per
hoofd met Leiden moeten verdelen.
Volgens spr. behoren de te annexe
ren gedeelten aan particulieren, die
zo zij het in hun belang achten, zelf
moeten requestreren, als zij er tegen
zijn dat het beheer van hun eigen
dommen naar Leiden overgaan.
Uit deze beschouwing blijkt, dat de
nieuw-aangelegde straten nog in
eigendom van de bouwondernemers,
zijn gebleven.
Bovendien, zo ging de wethouder
verder, is er een ggedeelte van de
kiezers vóói en een ander gedeelte
tegen de annexatie en daar hij de
gehele gemeente vertegenwoordigt
en niet een gedeelte er van, is hij te
gen het request.
De regeling van de gemeente-fi-
nanciën zal later wel blijken.
Spr. gelooft gaarne, dat het aange
namer voor een burgemeester is dit
te zijn van een gemeente van 6000
dan een van 3000 zielen.
De burgemeester kan niet begrij
pen, dat de gevoelens van de kiezers
in zes jaren veranderd zijn en spreekt
van zijn eed bij de aanvaarding van
zijn ambt afgelegd om voor de belan
gen van Zoeterwoude te zorgen.
De heer de Lange merkt op, dat er
geen enkele stem is opgegaan om
over te gaan naar Leiden.
Op de Raad, als het bestuur van de
gemeente, rust de plicht dat huishou
den bijeen te houden.
De voorzitter blijft aandringen op
het zenden van een request waarin
alleen de treurige financiële toestand
van het overblijvend gedeelte wordt
blootgelegd.
De heer Joh. Pieterse zegt, dat in
de Memorie van Toelichting wordt
gezegd, dat tegenwerking van de be
trokken gemeenten niet in aanmer
king zal worden genomen, vandaar
dat hij van mening is dat de Raad
vergeefse moeite doet.
De heer C. van der Velden wil de
regering zelf de beslissing laten doen.
De burgemeester herinnert de heer
Van der Velden aan zijn installatie
rede, waarin hij van hem hoopte, dat
de nieuwe burgemeester de gemeente
onverdeeld zou trachten te bewaren, voor te staan.
ooit zal beklagen of zich er een ver
wijt van zal moeten maken.
Burgemeester en wethouders willen
de brandspuit redden.
Op 30 juni 1896 deelde de burge
meester Slicher de raad mede, dat de
Tweede Kamer uitspraak heeft ge
daan, zodat het zo goed als zeker is
dat het ontwerp, zonder schadeloos
stelling tot wet wordt.
In dit verband stellen b. en w. voor
de brandspuit aan de Heerenstraat te
verplaatsen naar de Haagweg en
daar een spuithuis te bouwen en de
spuit bij de Hogewoerd te verplaat
sen en aldaar een spuithuis te bou
wen.
De heer de Lange verwijt de in
stemming door de raad op de verga
dering van 14 januari gegeven op het
wetsontwerp van Houten en wil nu
met een request naar de Eerste Ka
mer.
De heer Endtz komt terug op het
verzuim bij de Tweede Kamer te re
questreren. De meerderheid van de
raad en de beide wethouders lieten
de beslissing over de schade van de
grenswijziging groot 30.000.— en
een schuld van 14.000.over aan
de Kamerleden.
De heer de Lange sloot zich bij de
verwijten aan door te zeggen: de
heer Lagerberg zei: „die lui daar (de
geannexeerden) zijn de bezitters. De
meerderheid van de raadsleden zijn
als trouwe bondgenoten meegegaan".
En nu, zegt spr., komt het dage
lijks bestuur met een voorstel Leiden
een gedeelte van die 30.000 te ont
nemen door het weghalen van de
brandspuiten. Hij is tegen.
De heer Lagerberg zegt, dat dit al
les op een verkeerde opvatting be
rust; men moet het beschouwen als
een onderhandeling. Zo lang de wet
Van Houten niet van kracht is, heeft
de gemeente het recht dit te doen.
De heer de Lange noemt het een
doolhof, verklaart dat de heer Lager
berg veel goeds heeft gesproken,
maar kan niet meegaan al zoude men
het recht hebben roerende goederen
mee te nemen.
Onder art. 5 van de wet worden
ook de roerende goederen begrepen.
De heer Endtz: de raad is na de
uitspraak van de Kamer niet meer
vrij dit te doen. De raad heeft nu
eenmaal besloten, dat alles goed was
wat de Kamers deden, dat het wets-
or werp zeer mooi was; dus moet de
raad zich nu ook bij alles neer leg
gen.
De burgemeester zegt verplicht te
zijn de belangen van de gemeente
De heer de Lange wil geen spuit
meenemen, die eigendom van Leiden
is geworden door het besluit van de
Kamer.
De heer Lagerberg stelt voor, het
voorstel van b. en w. in te trekken,
want het begint er op te lijken, dat
het er over gaat om de raadsleden
die niet met het request mee konden
gaan de maat vol te meten.
Tenslotte wordt besloten te trach
ten de spuiten op een voordelige
voorwaarde van Leiden terug te krij
gen. Zo was dan met een tragisch
slot de annexatie-strijd ten einde.
Wij weten uit overlevering, dat de
readsleden uit het dorpsgedeelte (de
zes voorstemmers) geen spijt hadden,
dat het stadsgedeelte werd ontnomen
omdat men vreesde, dat daar grote
voorzieningen, die altijd maar uitge
steld waren, moesten getroffen wor
den.
Bovendien begreep men, dat het
politieke karakter op den duur door
groter uitbreiding van het stadsge
deelte zich zo zou wijzigen, dat Zoe
terwoude, vooral in haar bestuur, een
omwenteling zou maken waardoor de
aard geheel zou veranderen.
Het is ook zeer goed mogelijk, dat
in de geheime zittingen wel motive-
rngen zijn gegeven, die men uit over
weging van politieke aard liever niet
uitsprak in de openbare zitting.
De notulen van de geheime zittin
gen blijven voor ons gesloten.
Noodzakelijk.
Hoe het zij, als wij de ontwikkeling
van het „stadsgedeelte" thans aan
schouwen, zal iedereen toegeven dat
de annexatie van 1896 noodzakelijk
was.
Ook van de grenswijziging van
1920, die niet zo spectaculair is ge
weest, hopen wij binnenkort enige
bijzonderheden te publiceren.
Ook de laatste grenswijziging zal
wel nodig geweest zijn,
Na al de navorsingen rond de beide
annexaties kunnen wij met de beste
wil geen parallel trekken tussen de
grens veranderingen 1896 en 1920 en
de in dit jaar aanhangig gemaakte
annexatie.
Het zal voor Leiden niet zo gemak
kelijk zijn om de noodzakelijkheid
aan te tonen als in 1896 en 1920. Toen
was er al jaren lang sprake van bui
tenwijken, terwijl er nu bijna uitslui
tend maagdelijke grond onteigend
moet worden.
De bestemming van het merendeel
van de voor Leiden te annexeren
gronden ligt op het gebied van re
creatieve doeleinden, waarvan door
de ontwikkeling van een structuur
plan reeds de oplossing was gevon
den.
Wat betreft de annexatie van de
H. Rijndijk naar Leiderdorp geldt on
getwijfeld meer dan in 1896 het mo
tief: deze wijziging strijdt tegen de
geschiedenis.
Hier moet gestreden worden tegen
Boekbespreking
„De Aktentas", tien korte ver
halen, door F. Bordewijk.
Uitg.: Scheltema en Holkema
n. v., Amsterdam.
Wie Bordewijk niet gelezen heeft
mag er 'zich niet op beroemen litte
rair „bij" te zijn. „Bordewijk" geldt
in onze dagen als het neusje van de
zalm van het Nederlandse proza.
Deels kunnen wij instemmen met
deze mode-opvatting: de schrijver be
heerst de taal volkomen en met de
pijlen van zijn fascinerend-directe
stijl treft hij ieder van zijn lezers in
de roos van diens onderbewustzijn.
Het moet ons van het hart: het is
zeker geen schoonheidsontroering,
w die van Bordewijks proza uitgaat,
verandering van de grenzen op grond Hij boeit door zijn bizarre gedachten
van de historische traditie en Zoeter
woude zal alles moeten doen om eer
bied of te dwingen voor de histori
sche rechten.
Hier is geen enkele motief aan te
voeren. Er is geen sprake van een
aaneenschakeling van feiten. Leider
dorp groeit niet buiten haar grenzen
en Zoeterwoude is volkomen in staat
dit gebied, n.l. de Hoge Rijndijk op
elk terrein te besturen, te beheren,
en in alles te voorzien.
Bovendien is de gemeenschappelij
ke regeling met Leiden inzake het
industrieschap Grooten Polder reeds
op stevige basis gekomen en is er
geen enkele reden dit van hoger
hand gestimuleerde en toegestane
plan Zoeterwoude uit handen te ne
men en over te geven aan een andere
plattelandsgemeente.
In de komende weken moet Zoe
terwoude zich te weer te stellen om
de eerste aanval van Den Haag af
te weren en wij twijfelen niet of on
ze nieuwe raad zal onze burgemeester
niet alleen laten staan, zoals dat ge
beurde, in 1896.
De bevolking moet zich niet onbe
tuigd laten en onze Vroede Vaderen
eendrachtig aanmoedigen tot een
krachtig verzet.
Moge deze terugblik en vergelijking
op het verleden Zoeterwoude doen
inzien, hoe het in 1958 niet moet
gaan.
C. P. J. PAARDEKOOPER.
en de perfecte uitwerking daarvan.
Maar hij exploiteert er de innerlijke
angst door van de mensen, die in
onze onzekere tijd misschien veront
rustender vormen heeft aangenomen
dan ooit tevoren. En dat is wellicht
het geheim van zijn succes.
„De Aktentas", een bundel van tien
niet alle meer recente korte
verhalen, is er een voorbeeld van.
Mede ook om onomwonden blijken
van een a-christelijke levensopvat
ting is het boekje eerst geschikt voor
rijpere lezers.
Pol bouwt een schip en Pol
ontmoet een walvis, door
Vith. Hansen. Uitg. Cas
terman.
Twee alleraardigste beeldromanne
tjes voor de kinderen, die zullen
smullen van de avonturen van Pol,
het beestje dat een schip gaat bou
wen met Pel, de Pelikaan en Pingo,
de pinguin, daarna gaat varen en met
zijn schip bovenop een walvis terecht
komt. De jeugd zal het avontuur met
spanning volgens en schaterlachen.
„Windkracht 10", door Elle-
ston Trevor. Uitg.: Hol-
landia n. v., Baarn.
De terzake kundige auteur heeft
voor een echt boek van de zee ge
zorgd, in de trant van Piet Bakker,
onverbloemd en zonder veel franje
het leven van schip, bemanning en
passagiers beschrijvend. Men is on
derweg naar de Engelse havenstad
Avonmouth en het schip is zwaar
beladen met graan. Het leven aan
Telefoon 21023 boord gaat rustig zijn gang en men
Haarlemmerstraat 139 leeust ,d? Yele hebbelijkheden en
Ionhebbelijkheden van mensen, die
midden op zee volkomen op elkaar
WIJN BESTELLEN
E.LSHQF BELLEN
De deelnemers aan onze wekelijkse
fotopuzzel „Kliekjes van Kiekjes"
worden er op attent gemaakt, dat zij
deze week niet alléén de foto's in de
kranten van de afgelopen week
gerekend tot en met vrijdag na
moeten zien, doch dat ook uit het
nummer van gisteren, maandag, nog
enkele „kliekjes" zijn gelicht.
We bieden hen onze excuses aan
voor de vergissing van de koks maar
we menen, dat we hierdoor wel ge
noeg uit de keuken hebben geklapt
om hen alsnog kans te gven, het des
sert van vijf gulden te kunnen laten
winnen.
zijn aangewezen. Er steekt een storm
op en de worsteling van de beman
ning tegen de elementen en om het
schip begint; de kapitein Matthew
Harkness staat in alle opzichten als
een rots in de branding, hij moet
vechten tegen de ondergang van zij'n
schip en tegen de kritiek van zijn
personeel. Het dramatische schouw
spel is boeiend verteld en zal menig
een weten te treffen.
Pigskin Maart 7, door Frank
Arnaw. Uitg. Het Spec
trum, Utrecht.
Er is een onbekende vrouw ver
moord in de New Yorkse ondergrond
se, waardoor natuurlijk het politie
apparaat in beweging komt. Maar bij
het zoeken naar de oplossing van
deze vrij raadselachtige moord komt
de politie allengs voor steeds grotere
raadselen te staan. Een detective-ro
man van de beste soort werd het,
omdat de lezer een blik kan slaan in
het vernuftige politie-apparaat, dat
eenmaal op gang doorwerkt tot
dat de oplossing gevonden is. De
schrijver heeft hier een dankbaar ob
ject, om er een romantisch verhaal
van te maken, niet onbenut gelaten.
Het is een verhaal over goed recher
chewerk, over teamwork bij de ver
schillende politiediensten en boven
dien is het zo boeiend, dat het een
gewone roman gelijkt.
„Rockt" op rollende tankwielen
uitgezonden verstopte hij zich in de bioscoop,
bang, dat zijn vrienden hem zouden uitlachen
(Van onze speciale verslaggever)
Toen zijn eerste plaat door de radio werd ?'.cheilb.?geltide?dk.op Ion!
nij „That s all right, mama Maar tij
dens de opname wilde het toeval, dat
Sam Phillips, de directeur van „Sun"
hem hoorde zingen. De unieke stijl van
de jongeman viel hem op. Hij vroeg El-
vis naar zijn naam en adres en of hij
bereid was voor een auditie. Natuurlijk
FRANKFORT (P 4 P) - Er ligt een tankbatalion te Friedberg bij Frankfort, dat plaat%dLirMar8\iI!sl'enIV^nnamorf«r
meer dan ooit de belangstelling trekt van journalisten, radio- en televisie- was buitengewoon blij er mee. Maar van
reporters. Bij dit onderdeel van het Amerikaanse leger behoort namelijk Sam Phillips hoorde hij niets meer.
soldaat Elvis Presley, legernummer U.S. 53310761. Het is een drukte van De jongen werd vrachtwagenchauffeur en
belang rondom de poorten als soldaat Presley zwaar bepakt uitrukt of ex- verdiende 35 dollar per week. Dat duurde
erceert. De camera's klikken en de fotolampen flitsen. Gelukkig krijgen we anderhalf jaar, maar toen kwam er piot-
de kans even een praatje te maken met dit idool van zoveel jongelui over jelfm|iefn opr.oep ^an SaP Phillips- Voor
ij ci n I Li-ia. til- dat Elvis wist wat er gebeurde was het
de gehele wereld. Elvis Presley bli|kt een heel aardige, gewone pngen te allemaal al voorbij. Proefopnamen, een
zijn, die zich buitengewoon gelukkig voelt en hoopt tijdens zijn diensttijd prachtig contract getekend en de eerste
een goed soldaat te zijn. „Er is niets wat ik liever doe, dan voor de film Plaat verscheen in de handel met „That's
spelen, eerlijk gezegd doe ik dèt nog liever dan zingen", vertelt hij ons. fU„right ^ama" en ;,B1"e Moon Kentuc-
,i i--i I .i j r .1.. ky aan de andere kant.
„Natuurlijk hoop Ik dat mijn fans mij niet vergeten zijn, wanneer ik uit de
dienst kom en mijn enige wens is dan weer te gaan acteren in serieuze
rollen" gevlucht in t duister
OP DE avond dat zijn eerste plaat door
LIEVER NIET ZINGEN Het was een puur toeval, dat hem tot de de radio werd uitgezonden, beving Elvis
show-business bracht. een onbeschrijfelijke angst. Iedereen zou
ELVIS Presley is niet de enige zanger hem kunnen horen zingen en zijn vrien-
die blijkt een prima acteur te zijn. Tot EEN PLAATJE ALS CADEAU den wat zouden ze zeggen? Ze
nog toe speelde hij rollen, waarbij hij zouden hem zeker uitlachen. Hij zocht
ook moest zingen, maar hij klemt zich EENS op een keer besloot hij een gram- bescherming In het duister van een bi-
vast aan Iets wat iedereen weet, n.l. dat mofoonplaatje te laten maken van een 0scoop en durfde bijna niet meer te voor
zangers meestal op hun best zijn in rol- van zijn liedjes, met de bedoeling dit schijn te komen,
len waarin ze niet behoeven te zingen, aan zijn moeder cadeau te doen. Hij ging
Het was niet Bing Crosby's stem die hem naar de „Sun" grammofoonplatenindus-
de onderscheiding deed verdienen in de trie en vroeg of zij een opname voor
film „Going my way". Zijn vertolking hem wilde maken en hoeveel de kosten
van de priesterrol bracht hem groter bedroegen. Zijn geld was juist voldoende
succes dan hij ooit verwierf. en hij besloot het te doen.
Al is hij als gewone jongen in dienst, toch
ontloopt Elvis zijn roem niet. Een vrouwelijk*
collega wil zijn handtekening.
Frank Sinatra's carrière was praktisch
geëindigd toen hij een rol kreeg in de
film „From Here to Elemily" en.... hij Elv" K>ils
toonde de wereld tot wat hij in staat was
als dramatisch acteur. Ook hij verdiende
ten schitterende onderscheiding en we
reldsucces. Dean Martin presteerde het
zelfs in de oorlogsfilm „The Young Lions"
en laten we niet vergeten, dat de be
roemde all-round acteur Dick Powell
ook als zanger in Hollywood begon.
Elvis Presley toonde reeds in de films
die hij maakte, dat hij uit het goede
hout is gesneden en Paramount verwacht
nog veel van hem, zeker na zijn buiten
gewoon goede rol in zijn laatste film
„King Creole" een Wallis produkt voor
Paramount, de laatste film die hij maak
te voor hij ln dienst ging.
HOE WERD HIJ ONTDEKT?
NATUURLIJK willen wij wel eens we
ten hoe Elvis Presley in zo'n korte tijd
tot zoveel roem kon stijgen en de jonge
soldaat vertelt ons rustig en heel ge
woon menselijk zijn levensgeschiedenis.
Elvis werd op 8 januari 1935 in Tupelo,
Mississipi geboren als de ene helft van
een tweeling. Zijn broertje stierf en zo
bleef hij alleen over. Zijn vader, Vernon
Presley was employé bij een schilders
bedrijf. Na het doorlopen van de lagere
school verhuisde hij op 13-jarige leeftijd
met zijn ouders naar Memphis, Tennes
see, waar hij de middelbare school be
zocht.
Zoals dat veelal in het zuiden van de
V.S. het geval is, begon Elvis al heel
vroeg met zingen en zijn vader kocht
voor hem een heel goedkope gitaar,
waarop hij leerde zichzelf te begeleiden.
Maar terwijl hij stilletjes in de bios
coop zat, stond bij de radio de tele
foon roodgloeiend en dwarrelden te
legrammen op het bureau van disc-
jockey Dewey Phillips. In hetzelfde
programma moest hij de plaat van
Elvis Presley zeven keer draaien en
nog kregen de luisteraars er niet ge
noeg van. In de daarop volgende week
werden er -alleen al in Memphis niet
minder dan zevenduizend, platen van
hem verkocht.
Na die tijd ging het erg snel. Steeds
meer platen werden er gemaakt, hij kreeg
duizenden brieven fanmail. De grote pla
tenmaatschappij R.C.A. hoorde van het
succes van de nieuweling en kocht hem
van „Sun". Tientallen platen kwamen nu
uit en zij voorzagen in een behoefte
want van niet minder dan 25 van die
platen werden er meer dan één miljoen
per plaat verkocht.
DE FILM HET LAATST
Elvis Presley bleek een schokkende ge
beurtenis in de muziekwereld. Over de
hele wereld vond hij een grote aanhang
en hij heeft ook getracht ze allen tevreden
te stellen en werkte hard. Natuurlijk
bleef het niet bij platen, de radio en de
televisie verzochten hem op te treden en-
als-laatste-ook de film.
In korte tijd maakte hij vier films „Love
me Tender", „Loving you", ook een pro
dukt van producer Wallis, voorts „Jail-
house Rock" en nu tenslotte „King Creo
le" waarover Elvis buitengewoon enthou
siast is, omdat hij daarin een serieuze
rol heeft mogen spelen.
„U kunt het geloven of niet", zei hij to\
ons, „maar ik voel mij de gelukkigste
jongen van de wereld. Alles gaat mij
naar wens."
„Wat denkt u in uw diensttijd te doen?"
Elvis lacht. „Proberen mijn plicht te
doen als een goed soldaat, zoals het
hoort", antwoordt hij. „Optreden doe ik
in die tijd niet. Ik sta om zo te zeggen
geheel op nonactief en „rock" nu op rol
lende tankwielen, want ik ben tankbe
stuurder. Maar dat biedt mij de gelegen
heid mij voor te bereiden op mijn terug
keer in de showbusiness en de film".
Het wordt nu de hoogste tijd ons bezoek
te beëindigen en we vertrekken met de
beste wensen, nagezwaaid door privat
Elvis Presley, een gewone jongen temid
den van gewone jongens in dezelfde uni
formen.
(Nadruk verbodenj.
