S)eCcid6e6ou/fccmt
SCHOOLPACT MAAKT EINDE
AAN 100-JARIGE TWIST
Hef schoolbestand in België
Volgende week regeringsverklaring verwacht
De V.N. en Korea
Eerste symptoom van
komende blokkade?
Stroeve onderhandelingen
over vrijhandelszone
Morgen verkiezingen in
Oost-Duitsland
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur L. C. J ROOZEN
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594;
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p. kwart.
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1958
50ste JAARGANG
No. 14562
Franco p.p. 8.
Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Subsidiëring bijzonder
onderwijs
Het schoolpact, dat tussen de drie
grote Belgische partijen gesloten is,
wordt aanstaande zondag, 16 novem
ber, onderworpen aan de goedkeu
ring van de diverse partijcongressen.
Het pact vormt de basis van het
schoolbeleid van de nieuwe regering-
Eyskens van twaalf katholieken en
zeven liberalen en een belangrijk on
derdeel van de regeringsverklaring,
die komende week wordt verwacht.
Het voor een periode van twaalf
jaar getekende schoolbestand maakt,
althans voorlopig, een einde aan de
tegenstellingen die sinds een eeuw
bestonden tussen de voorstanders
van het neutrale staatsonderwijs en
die van de confessionele school ofte
wel het „vrije" onderwijs, in de
schoolwetten van de socialistisch-li-
berale regering van Acker als „parti
culier" onderwijs aangeduid.
De geschillen berustten tenslotte
op de uitlegging van het grondwets
artikel, waarin de vrijheid van on
derwijs wordt gewaarborgd. Naar de
opvatting van katholieke zijde moest
dit artikel dusdanig worden uitge
legd, dat de staat op het gebied van
het onderwijs slechts een aanvullen
de rol behoorde te spelen. De staat
zou dus alleen maar scholen moeten
oprichten voorzover het particulier
initiatief en de gemeentelijke en pro-
viniciale instanties hierin te kort
schoten. De voorstanders van het
staatsonderwijs (socialisten en libe
ralen) zagen in dit artikel echter al
leen maar neergelegd het recht van
particulieren om scholen te stichten,
zonder dat dit een beperking van de
taak van de staat op dit gebied zou
betekenen. Volgens deze laatste op
vatting bracht de vrijheid van onder
wijs geen recht op subsidie mee,
evenmin als de persvrijheid beteken
de, dat de staat de uitgever van een
krant zou moeten helpen.
De onrust in Argentinië
Alejandro Gomez, de vice-president
van Argentinië, is geschrapt als lid
van de radicale (regerings-) partij
na zijn weigering de namen te noe
men van hen, die betrokken waren bij
het complot tegen president Arturo
Frondizi.
De partij, en ook de senaat, eist zijn
aftreden als vice-president en se
naatsvoorzitter. Gomez weigert dit te
doen. Het congres is bijeengeroepen
om de zaak te bespreken. Gomez
heeft verklaard dit toe te juichen; hij
heeft opzienbarende onthullingen be
loofd, maar ontkent iets met het com
plot te maken te hebben gehad.
Er dreigt een kabinetscrisis. Men
verwacht, dat minstens zes ministers
en staatssecretarisen zullen aftreden.
Gomez moest vrijdagavond uit zijn
kantoor in het Congresgebouw vluch
ten, toen een 150-tal aanhangers van
Frondizi binnendrongen en zijn af
treden eisten.
De Algemene Vergadering van de
V.N. heeft gisteren met 54 tegèn 9
stemmen, bij 17 onthoudingen, een re
solutie aangenomen, waarin het be
sluit van de V.N. tot uitdrukking
wordt gebracht om met vreedzame
middelen een „verenigde, onafhanke
lijk en democratisch Korea onder een
representatieve regering" tot stand te
brengen.
De resolutie was al eerder door de
politieke commissie aangenomen. Zij
doet een beroep op de communisti
sche autoriteiten in te stemmen met
spoedige „waarlijke vrije verkiezin
gen". De V.N.-commissie voor Korea
wordt verzocht haar werk voort te
zetten en de secretaris-generaal om
de kwestie-Korea op de voorlopige
agenda van de volgende Assemblée-
zitting te plaatsen.
Alleen de communistische landen
hebben tegen de resolutie gestemd.
Weer eens 'n
impasse
De conferentie ter voorkoming van
onverhoedse aanvallen, die te Genè-
ve wordt gehouden, is er vrijdag niet
in geslaagd de impasse over de doel
stellingen van de bijeenkomst en de
agenda te doorbreken.
Van gezaghebbende zijde is mede
gedeeld, dat de impasse zo volstrekt
is, dat de vertegenwoordigers van
het Westen gevraagd hebben de be
sprekingen tijdens het weekeinde
volledig stop te zetten,
Aanvullende taak van de staat.
Bij de nu gesloten overeenkomst
wordt eigenlijk toegegeven dat de
staat een aanvullende rol speelt bij
het onderwijs, maar wordt de taak
van de staat tevens zo breed moge
lijk uitgelegd: de staat is verplicht
op verzoek van een bepaald aantal
ouders voor wier kinderen op rede
lijke afstand geen school volgens
hun wens te vinden is, een staats
school te openen ofwel de vervoers
kosten naar een dergelijke school te
betalen, ofwel subsidie te verlenen
aan de bestaande particuliere, con
fessionele dan wel andere school.
Het kleuteronderwijs, het lagere en
middelbaar onderwijs (tot 18 jaar)
zal kosteloos zijn in de scholen van
de staat en de door de staat gesub
sidieerde scholen, alle collegegeld
wordt afgeschaft, boeken en beno-
digheden worden tot 14 jaar koste
loos verstrekt. De keuze der onder
wijsmethode blijft vrij, maar de va
kanties worden uniform geregeld.
De staat zal geen enkel subsidie
geven voor de scholenbouw van het
bijzondere onderwijs, maar wel sub
sidie voor het onderhoud op dezelfde
voet als aan de proviniciale en
meentescholen, namelijk van 750 tot
3.750 frank per leerling en per jaar.
De salariëring van het onderwij
zend personeel van alle scholen
wordt gelijkgesteld Voor het reli
gieuze onderwijzend personeel wordt
het salaris-subsidie van vijftig op
zestig procent gebracht voor kleu
ter- en lager onderwijs, en gelijk ge
maakt aan het minimum-salaris voor
het overige onderwijs. Ook al het
s: bsidieerde personeel krijgt staats
pensioen.
Het akkoord is van alle kanten met
instemming begroet. Alleen de natio
nale federatie van vrijdenkers heeft
zich er tegen verklaard.
Russen hielden wagens vast
Russische grenswachten hebben gis
teren drie vrachtwagens van het
Amerikaanse leger, die van Berlijn
naar West-Duitsland wilden rijden,
de doortocht geweigerd.
De wagens werden acht-en-een-
half uur vastgehouden bij een door
Sowjet-militairen bemande grenspost
even buiten Berlijn.
De Russische wachten eisten het
recht de wagens te doorzoeken alvo
rens ze door te laten.
De drie militaire chauffeurs wei
gerden echter toe te laten dat hun
wagens werden onderzocht, waarop
zij bij de post werden opgehouden,
aldus een Amerikaanse bekendma
king.
Zij werden eerst vrijgelaten toen
een vertegenwoordiger van generaal-
majoor Barksdale Hamlet, de Ameri
kaanse commandant in Berlijn, zich
naar het Russische legerhoofdkwar
tier in Oost-Berlijn hegaf en een pro
test indiende en eiste, dat de wagens
zouden worden vrijgegeven. Dit laat
ste werd ingewilligd maar de Russi
sche grenswachten stonden niet toe
De minister-president leest zijn eigen proza
De minister-president Dr. W. Drees bekijkt samen m et de uitgever het door hem geschreven boek „Van mei
tot mei". Het eerste exemplaar werd maandagmorgen do or dr. H. J. Prakke, directeur van de Koninklijke van
Gorcuin Comp. n. v., a an dr. Drees overhandigd.
Het wapen van
de Paus
Z. H. Paus Johannes XXIII heeft
als Paus het wapen, dat hij als kar
dinaal voerde, behouden; alleen is de
spreuk „Oboedientia et pax" (gehoor
zaamheid en vrede) vervallen.
Op het wapen komen het symbool
van Sint Marcus en een door twee
lissen geflankeerde toren voor. Het
symbool van Sint Marcus bestaat uit
een gevleugelde leeuw, die zijn rech
tervoorpoot op een boek geplaatst
heeft, dat open ligt op bladzijden
met de woorden: „Pax tibi, Marce,
evangelista meus" (Vrede zij u, Mar
cus, mijn evangelist).
dat de tocht naar West-Duitsland
werd voortgezet, zodat de wagens
naar West-Berlijn terugkeerden. j
Dit incident herinnert aan het be-
gin van de blokkade van Berlijn in j
1947—1949. Toen eisten de Russen het j
recht om militaire treinen der ge-
dlieerden die tusgen Berlijn en West-
Duitsland reden, te doorzoeken.
Het incident van gisteren vond
plaats bij de grenspost Babelsberg in I
de Sowjetzöne. 1
Kantoormachines
Kantoormeubelen
Firma J. M. GERDING
BREESTRAAT 11 TEL. 25876
Minister Luns
gematigd optimist
Eenheidskandidaten
Ongeveer twaalf miljoen Oost
duitsers gaan zondag a.s. naar de
stembus om een nieuwe Volkskamer
te kiezen op grond van een lijst van
vierhonderd kandidaten, die door het
door de communisten beheerst Ra
tionale front" is opgesteld.
Er zijn geen tegenkandidaten. Kie
zers die tegen een kandidaat 5ijn,
kunnen zijn naam schrappen.
Op de stembiljetten staat niet ver
meld, tot welke partij de kandidaten
behoren, wel wat hun beroep was en
is. Zo staat er achter Walter Ul-
brichts naam „timmerman, eerste se
cretaris van het centrale comité dr
socialistische eenheidspartij". Eén der
andere kandidaten is de wielerkam
pioen Gustave Adolf Schur, die blij
kens het stembiljet „metselaar" was
en nu „leerling van de academie voor
lichamelijke opvoeding" is.
Het Nationale Front" omvat be
halve de communistische beweging,
die zich „socialistische eenheidspar
tij" (S.E.D.) noemt, de kleine „bour-
geois"-partijen, zoals de liberale de
mocraten, de christen-democraten, de
nationale democraten en dé. boeren
partij, en de vakorganisaties. Volgens
Westberlijnse anti-communistische or
ganisaties zijn honderd kandidaten
lid van de S.E.D., 96 aanhanger van
de vakbeweging, 181 kandidaten lid
van de burgerlijke partijen en de
rest bij geen partij of organisatie
aangesloten. 45 Kandidaten zouden
voormalige nationaal-socialisten zijn.
De voornaamste verkiezingsleuze
was „vooruitgang, vrede en socialis
me". In totaal zijn ruim 200.000 ver
kiezingsbijeenkomsten gehouden,
waarop vooraanstaande politici met
nadruk verklaarden, dat Oost-Duits
land hecht verbonden is met het „so
cialistische kamp".
VATICAANSE
TELEVISIE?
Volgens het Italiaanse blad „II
Paese" heeft Paus Johannes XXIII
besloten tot de bouw van een tele
visiezender van het Vaticaan.
De studio's zouden worden geves
tigd in het oratorium nabij het Sint
Pietersplein.
In het begin zullen de uitzendin
gen alleen opgevangen kunnen wor
den in Rome en omgeving, aldus „II
Paese".
Defecte remmen veroorzaakten een ramp
„Ik kan stellig zeggen, dat er enige
reden is voor een gematigd optimis
me", zeide minister Luns na afloop
van de besprekingen, die de 17 lan
den van de organisatie voor Europese
economische samenwerking donder
dag en vrijdag over de vrijhandels-
zóne in Parijs hebben voortgezet.
„Er zijn nog zeer grote moeilijkhe
den te overwinnen en het is nog zeer
de vraag, of en wanneer over het be
ginsel van de vrijhandelszone alle 17
landen het eens zullen worden. De
mogelijkheid schakel ik echter zeker
niet uit."
Twee grote moeilijkheden noemde
minister Luns: de kwesties van de
buitentarieven en de daarmee ver
band houdende voorkeursrechten in
het Britse Gemenebest.
Wat het eerste probleem betreft:
in grote lijnen gaat het nog steeds
tussen een door Engeland voorgesta
ne algemene vrijheid met de aange
koppelde contingentering en een
door Frankrijk voorgestaan strak re
giem. „Er wordt thans op redelijke
basis gespreken over een compro
mis", aldus mr. Luns „en daarbij
heeft de Britse delegatie zich bereid
verklaard concessies t« doen".
Over het tweede vraagstuk zijn al
thans de zes E.E.G.-landen het in een
van de afzonderlijke vergaderingen
eens geworden: evenals voor andere
vraagstukken zal ook hiervoor de op
lossing moeten worden gevonden
niet in een algemene benadering,
maar bij het bepreken van geval voor
geval.
Men is algemeen van mening, dat
de volgende week, wanneer het
tweede comité-Maudling zal begin
nen met zijn werk, d-; 17 landen voor
wezenlijke beslissingen zullen wor
den gesteld. Dit tweede comité,
waarin de ministers var economische
zaken of hun gevolmachtigden zitting
zullen hebben, zal politieke beslissin
gen moeten nemen aan de hand van
Een tram liep op het Bellevue-plein in Zürich uit de rails, omdat de remmen weigerden. Doordat de tram
wagen kantelde, werden twee mensen, die op de vluchtheuvel stonden, gedood. Verscheidene mensen werden
gew ond.
President Tito is vrijdag naar
Belgrado teruggekeerd na een me
dische behandeling van een maand
wegens spit op het eiland Brioni. Het
Zuidslavische persbureau Tan jug
meldde, dat de behandeling thans is
voltooid.
rapporten, die de deskundigen be-
drijfstakgewijze zullen indienen.
Voor ons land zal daarvoor minis
ter prof. J. Zijlstra aan dit overleg
deelnemen. Op 3 december zullen
de zes E.E.G. ministers zich in Brus
sel nogmaals met met dt vrijhandels-
zóne bezighouden.
fBREESTR. 173TEL,235571
(Advertentie)
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
weer l
(Geldig van zaterdagavond tot
zondagavond. Opgemaakt te 11.-5
uiur).
PLAATSELIJK MIST
Op vele plaatsen mist maar
morgen ook hier en daar zonnige
perioden. Weinig wind. Vannacht
temperaturen om het vriespunt
tot lichte vorst, morgen overdag
over het algemeen lagere tem
peraturen dan vandaag.
16 Nov. zon op 08.00; onder 16.49;
maan op 12.35; onder 22.26.
17 Nov. zon op 08.02; onder 16.47;
maan op 13.07; onder 23.34.
Hoogwaterstanden
16 Nov. v.m. 6.35; n.m. 7.
17 Nov. v.m. 7.25; n.m. 7.50.
Plaatselijk mist
De afgelopen 24 uur is de luchtdruk
boven Midden-Europa aanzienlijk ge
stegen. Daarmee samenhangend
breidde het hogedrukgebied nabij de
Azoren zich over onze streken uit.
Deze ontwikkelingen gingen gepaard
met afnemende bewolking en een
sterke nachtelijke afkoeling. Op en
kele stations daalde de temperatuur
tot één a twee graden onder het
vriespunt. Plaatselijk veroorzaakte
de afkoeling mist. Tijdens het week
einde blijft ons land overwegend on
der invloed van het hogedrukgebied.
De kans op vorming van mist neemt
evenwel toe en in verband daarmee
zullen de overdagtemperaturen wat
lager worden, vooral in het binnen
land. De depressie boven het Mid
dellandse Zeegebied vulde verder op.
Daarentegen komt op het noordelijk
deel van de Oceaan een levendige
depressie-activiteit voor, waarvan de Wat wij bezitten, stellen we in de
invloed achter niet verder reikt dan regel eerst op prijs, wanneer we het
Ierland en Noord-Engeland. J verloren hebben.
Het weer
in Europa
HELSINKI
motregen
4 gr
STOCKHOLM
zwaar bew.
6
OSLO
mist
0
KOPENHAGEN
geh. bew.
6
ABERDEEN
licht bew.
1
LONDEN
mist
0
AMSTERDAM
mist
0
BRUSSEL
onbew.
2
LUXEMBURG
regen
7
PARIJS
geh. bew.
4
BORDEAUX
zwaar bew.
3
GRENOBLE
geh. bew.
4
NICE
onweer
9
BERLIJN
geh. bew.
7
FRANKFORT
geh. bew.
6
MüNCHEN
regen
4
ZÜRICH
geh. bew.
3
GENèVE
geh. bew.
4
LOCARNO
licht bew.
1
WENEN
geh. bew.
9
INNSBRUCK
geh. bew.
5
ROME
onbew.
6
AJACCIO
onbew.
6
MADRID
licht bew.
2
MALLORCA
half bew.
7
ALGIERS
zwaar bew.
10
Korreltje