EEN OPENHARTIG
GRENSWIJZIGING
GESPREK OVER
ROND LEIDEN
IfiiË
iffjg!
Ontwerp G.S. begin volgend
jaar verwacht
5P
,De Zonnige Zeurpiet
m§
||^M
Plan Wilsveen
ontmoet
tegenstand
Een dode op
onbewaakte
overweg
Peek&Cloppenburg
AKKERTJES"
DINSDAG 11 NOVEMBER 1958
DE LE1DSE COURAN'l
PAGINA
Daarna malen de molens der
democratie fijn maar zeker
Niemand zal willen ontkennen, dat de grenswijziging rond Leiden een
zaak is met vele kanten, met vele meningen ook, zovéél als er betrokenen
zijn.
En die betrokkenen hebben allen het recht de zaak van hun zijde te
bekijken. Zoals ook de verantwoordelijke instanties: Gedeputeerde Staten,
de minister, de Kamercommissie en de Tweede- en Eerste Kamer zullen
doen. Het is moeilijk voor gemeenten als Leiderdorp en Zoeterwoude te
aanvaarden, dat zij zich een stuk eigen grond moeten zien ontnemen.
Maar dit zijn de feiten van dit moment, die wij onze lezers niet willen
onthouden: het college van Gedeputeerden is in grote meerderheid vóór
het wijzigingsplan (met enkele veranderingen van ondergeschikte aard)
dat men destijds aan Leiden en de gemeenten rond Lelden heeft voorgelegd.
De betrokken gemeenten hebben in vele besprekingen hun visie gegeven
op het plan en hun bezwaren kenbaar gemaakt.
Het is wel zeker, dat het wetsontwerp, dat Gedeputeerde Staten voor de
minister voorbereiden ten aanzien van grenswijzigingen in de agglomeratie
Leiden, begin volgend jaar aan het departement van Binnenlandse Zaken
zal worden aangeboden.
Ook dan niet verloren
Dan nog echter is de zaak voor de
randgemeenten, die blijven streven
naar het bezit van eigen gebied niet
verloren. Dan begint n.l. een proce
dure die in een democratische staat
op zijn plaats is.
Do Kamercommissie zal het plan
bestuderen en nadat ook deze van
alle bezwaren van de betrokken ge
meenten heeft kennisgenomen, wordt
door de minister het wetsontwerp
gemaakt. Maar daarna wordt het in
de Tweede Kamer ter sprake ge
bracht en tenslotte in de Eerste Ka
mer.
Men behoeft dus niet te ver
wachten, dat een eventuele
grenswijziging als een bliksem
bfj heldere hemel ons zal ver
schrikken.
Ingrijpend
Dit is wel het geval geweest met
do grenswijzigingssuggesties, die in
de zomer van dit jaar werden ge
daan.
G. S. stelden het volgende voor:
Aan de gemeente Leiden worden
toegevoegd, twee gedeelten van de
gemeente Oegstgeest, te weten het
gebied van de Hoge Morsch, waarvan
de noordgrens langs de Rijnzichtweg
komt te lopen en de Broek- en Si-
montjespolder. Het noordelijk ge
deelte van de gemeente Leiderdorp
in die zin, dat de nieuwe grens vrij
wel onmiddellijk ten noordwesten
van de bebouwde kom van Leiderdorp
komt te liggen.
Het deel van de gemeente Zoeter
woude begrensd door de Rijkswegen
4b en 4a en de spoorlijn Leiden-
Alphen. het deel van de gemeente
Voorschoten voornamelijk begrensd
door de Rijn cn de rijkswegen 4 en
4b. Aan de gemeente Leiderdorp
wordt toegevoegd het tot de gemeen
te Voorschoten behorend deel van de
Ommendijkse polder. Rijnsburg krijgt
een deel van Oegstgeest.
Nu na enige maanden is er achter
de schermen, die het gesprek aan het
inzicht van de verslaggever onttrek
ken, veel gedaan en gezegd. De ge
meenten Leiderdorp, Zoeterwoude,
Oegstgeest en Voorschoten hebben in
meer en mindere mate protesten la
ten horen: binnenskamers, tegenover
G. S. die hen uitgebreid hoorden,
maar ook in het openbaar in de
raadszittingen. De gemeente Zoeter
woude voelt er niets voor weer agra
rische gemeente te worden; Leider
dorp is in het gebied, dat door de
grenswijziging aan Leiden zou toe
vallen met een uitbreidingsplan ge
komen, dat al is aanbesteed en dit
jaar nog tot uitvoering zal worden
gebracht.
Wij spraken over dit alles, met een
hoge functionaris in Den Haag wiens
identiteit wij niet zullen onthullen.
Hij meent, dat Leiden een gebieds
uitbreiding toekomt, omdat de stad
in de agglomeratie en in de randstad
Holland een eigen rol moet kunnen
vervullen.
„Leiden en omgeving zullen moe
ten groeien: u kent de reden; een
„overspil" van Den Haag zal naar
Delft en Leiden worden afgevoerd.
Als centrumgemeente komt de Sleu
telstad, die een chronisch gebrek aan
grond heeft (altijd al in de geschie
denis) gebiedsuitbreiding toe. De
randgemeenten, die beweren, dat ook
zfj oud en wijs genoeg zijn om nieuwe
woonwijken te creëren, moeten eerst
maar eens bewijzen, aldus deze zegs
man, dat de uitbreiding (het opbla
zen van hun gemeente) voortkomt
uit een behoefte, die door de eigen
gemeente geschapen wordt". „Een
nieuwe woonwijk tussen Leiden en
Leiderdorp bijvoorbeeld is gericht op
Leiden en niet op Leiderdorp. Onze
wórdt toegevoegd het deel van de zegsman wees er op, dat in het door
rrpmpente Zoeterwoude gelegen ten Leiderdorp ontwikkelde plan
gemeente Zoeterwoude gelegen
noordoosten van de spoorlijn Leiden-
Alphen.
Aan de gemeente Valkenburg
Het lid van gedeputeerde staten van
Zuid-Holland, de heer A. C. Deeren-
berg, heeft weinig vertrouwen in de
totstandkoming van de nieuwe stad
Wilsveen. Aldus verneemd het Alge
meen Dagblad.
Ik moet het nog zien, zo zei hij, dat
de samenwerkende gemeenten van
de Haagse agglomeratie hun huizen
bouw gaan afremmen voor de bou-w
van Wilsveen. Zal Rijswijk er in toe
stemmen zijn jaarlijks aantal te bou
wen woningen, dat nu vijftienhonderd
bedraagt, terug te brengen op een
driehonderd stuks?
Met deze woorden heeft de gedepu
teerde geprobeerd een bres te schie
ten in de samenwerking tussen de
gemeenten. Hij is namelijk de man,
die in Zuid-Holland de te bouwen wo
ningen verdeelt. Een dergelijke uit
spraak uit zijn mond is dan ook niet
mis te verstaan.
Gedeputeerde Staten, zo is geble
ken, handhaven hun bezwaren tegen
de stichting van een nieuwe stad ge
heel, ondanks de keuze van de rege
ring voor Wilsveen. Zij willen eerst
een uitbouw van de bestaande stads
kernen, alvorens een geheel nieuwe
en veel bostbaarder stad op te zetten.
Tegen.
Wilsveen heeft vele bestrijders. De
landbouworganisaties in Leidschen-
dam zullen zich met felle protesten
tot de Tweede Kamer richten, die ze
ker de steun van het Landbouwschap
zullen krijgen. Delft is eveneens te
gen het plan en merkwaardig ge
noeg ook uit Brabant verheffen
zich stemmen contra Wilsveen. Deze
provincie wil een grotere spreiding
van industrie en is gekant tegen een
nieuwe stad, die een zuigkracht zal
ontwikkelen, die ook in Brabant te
voelen zal zijn.
hoofdverbindingen alle in de richting
van Leiden lopen".
„G. S. kunnen niet aan Leiden
ontnemen, wat de stad toekomt, om
het andere gemeenten te geven".
Buffers
„In de plannen die thans in de boe
zem van G. S. groeien, ziet men veel
eer de taak van de gemeenten Zoe
terwoude, Leiderdorp, Oegstgeest,
Warmond en Voorschoten als buffers
tussen de stad en het agrarisch deel
van de randstad Holland. Deze ge
meenten moeten voorkómen, dat de
verstedelijking van de randstad
wordt bevorderd. Leiden heeft, aldus
de functionaris, die wij spraken, een
zelfde problematiek als Delft: Ook
een oude stad, binnen de wallen ont
staan en gegroeid, ook gebrek aan
grond. Daarom heerst in betrokken
kringen in Den Haag ook de me
ning, dat de grens* "zigingsproce-
dure van Leiden, die van Delft zal
worden.
Compensatie
ging met Schipluiden tot stand
Op een onbewaakte overweg in de
spoorlijn Tilburg's Hertogenbosch
is vanmorgen omstreeks 7.45 uur de
35-jarige landbouw-deskundigc M.
van de Pas uit Udenhout dodelijk
verongelukt tussen twee treinen.
De Udenihoutenaar reed de over
weg over in zijn auto, doch werd
door een voor Tilburg bestemde
vrachttrein tegen een eveneens pas
serende personentrein geworpen.
Het slachtoffer was op slag dood;
zyn auto is geheel vernield. De heer
Van de P. was gehuwd en vader van
5 kinderen.
De personentrein kreeg drie kwar
tier vertraging, de vrachttrein ander
half uur. Na ongeveer 2 uur stagna
tie was de spoorlijn tussen de twee
Brabantse steden weer vrijgemaakt
voor het treinverkeer.
men; ook in Schipluiden werd ern
stig bezwaar gemaakt. „Men zou
zeggen, dat 't moeilijker is gemeente
grenzen te verleggen, dan een Ver
enigd Europa op te bouwen".
Tweede argument voor de grens
wijziging, dat ons werd voorgehou
den, is het feit, dat Leiden een com
pensatie moet hebben voor het ge
bied dat de stad kwijt is bij het ver
vullen van haar streekfunctie. De
universiteit vraagt zeer veel ruimte
en dit is landelijk belang. Daarnaast
heeft Leiden een betekenis als cen
trum voor middelbare scholen en
scholen voor nijverheidsonderwijs
Het gaat G. S. om de gezonde opbouw
van een stad en niet op de eerste
plaats om een snelle groei van ge
meenten die daar van huis uit niet
voor in aanmerking komen.
„De landkaart van Zuid-Holland
wordt veranderd, maar het is waar
schijnlijk de laatste maal, dat we het
kunnen doen". Daarom ook waren
de grenswyzigingsplannen zo ingrij
pend.
„Het zal waarschijnlijk de laatste
maal zijn, dat Leiden nog een ge
biedsuitbreiding krijgt. Hierna is het
beschikbare gebied uitgegeven en is
het van belang, dat industrialisatie
en bevolking van andere provincies
van het land nog sterker aan de orde
komen.
Geen verstedelijking
Dat G. S. eigenlijk tegenstanders
zijn van verstedelijking en het vor-
te kan beschikken en dus zijn land
meters over maagdelijke grond kan
laten gaan. De tijd zal leren of Lei
den haar werk op de juiste wijze zal
vervullen".
„G. S. dienen zich slechts bezig te
houden met de vraag of zij aan deze
stad mogen onthouden, wat zij aan
randgemeenten geven.
De bestaande gemeentegrens mag
hierbij zeker niet de enige bepaling
zijn. De grootst mogelijke pruden
tie dient bij dit alles in acht geno
men te worden. Geen weldenkend
mens in Nederland zal nog de vor
ming van massale steden in de hand
willen werken. Niet voor niets heb
ben G. S. destijds ernstig bezwaar ge
maakt tegen de opheffing van Voor
burg en Rijswijk alléén in het belang
van een staag uitbreidend Den Haag.
Maar bij de grenswijzigingen rond
Leiden is geen sprake van opheffing
van gemeenten. Niets liever ziet men
dan dat ook de randgemeenten zich
op natuurlijke wijze ontplooien.
Een monsterachtige ontwikkeling
constateert hij bijvoorbeeld rond Rot
terdam, waar Hoogvliet en Overschie
zich vormen tot poliepesteden met
meer dan veertigduizend inwoners. Is
het Rotterdams taak deze steden, die
op tien kilometer van zijn stadhuis
liggen als zijn verzorgingsgebied te
beschouwen? Is daar het gemeente
lijk apparaat voor geschikt? Dat zijn
vragen die ook G. S. zich stellen, en
waarvan zij de consequenties onder
ogen zien. Op dertig kilometer van
,van fr°tf woongemeenschappen, R°tterdam ligt nog een stukje van
blflktwel uit de tegenstand die e.j deze stad n.l. Hoek van Holland, zó
ontwikkelen tegen het plan-Wilsvepn
van de minister, dat nu in de Twee
de Kamer ter sprake wordt gebracht.
G. S. hebben het Departement van
Binnenlandse Zaken altijd dit plan
ontraden; zij hebben dit ook gemo
tiveerd. Maar juist de behandeling
van het plan Wilsveen dient door al
len, die bij de grenswijziging rond
Leiden betrokken zijn, gevolgd te
worden. Men kan er uit leren, dat de
minister dus een aan G. S. tegenge
steld oordeel kan vellen.
Dit kan straks ook het geval zijn
met een eventueel voor Leiden
gunstig uitgevallen ontwerp van
Gedeputeerde Staten. De minis
ter kan het negeren. Hij kan be
togen, dat men eerst maar eens
moet zien, hoe het plan Wilsveen
zal uitgroeien.
Hoe zullen de Kamerleden reage
ren op dit plan? Zijn er al niet mo
ties van Kamerleden geweest, die er
op wijzen, dat men hier niet zo graag
meer tot grenswijziging wil over
gaan?
Wij vroegen nog: „denkt u dat Lei
den zijn taak als gemeente Ipeiang-
rijk groeiende gemeente in de rand
stad aan zal kunnen? In Leiderdorp
hoort men wel, dat deze gemeente
toch méér heeft gepresteerd op het
gebied van woningbouw en stadsont
wikkeling dan Leiden".
„Het is te begrijpen, dat de grote
steden, die met allerlei historisch ge
groeide en vérgroeide problemen zit
ten, langer over voorbereiding van
woningbouw en wijkvorming doen
dan een gemeente die over veel ruim-
ver dat er geen enkel natuurlijk con
tact tussen deze twee gemeenschap
pen bestaat. Rond Leiden wil men
niet verder gaan dan tot het hoog
noodzakelijke. Dat ook dit „hoog
noodzakelijke" in de gedupeerde ge
meenten reacties oproept is te begrij
pen.
Maar ieder kan zich troosten met
de gedachte, dat de molens van de
democratie deze annexatiestof zeer
fijn kunnen malen, vóór er officiële
besluiten genomen worden.
Hoofdzaak is, dat het voor iedere
sterveling mogelijk is zó te wonen,
dat hij of zij gelukkig kan zijn.
En dit is ook het eerlijke streven
van G. S., van de minister en van
allen, die straks over het lot van
Leiden, Zoeterwoude, Voorschoten,
Oegstgeest, Zoetermeer en Leiderdorp
moeten beslissen.
Circus voor
retraitehuis
Op 22 november zal een bijzondere
circustournée te Venlo een aanvang
nemen. Op die dag wordt daar name
lijk de eerste voorstelling gegeven
van een gelegenheidscircus, waaraan
medewerken de heer E. Klant uit
Valkenburg met roofdiernummers,
Regina en Elly Strassburger met hun
paarden, mevrouw G. Demuijnck met
paarden en het circus Hagenbeek met
een berennummer.
Het Belgische circus Demuijnck
heeft een circustent beschikbaar ge
steld, die zal worden verwarmd met
installaties van Hagenbeek.
De opbrengst van de tournée zal
komen ten bate van de vernieuwing
van het rerraitehuis „Manresa" te
Venlo, waar pater Van Hövell tot
Westerflier, die een goede bekende
van de circuswereld is, aan verbonden
is. Op 22, 23 en 24 november wordt
te Venlo gespeeld. Op de laatste dag
zal uitsluitend voor genodigden, on
der wie kerkelijke en wereldlijke
autoriteiten, worden opgetreden. De
tournée gaat verder via Venray, Nij-
warme kwaliteit keper-flanel
kleurecht - prima wasbaar
royaal model in frisse kleuren
met contrasterende
kraag en manchetten
pantalon met elastische band
Woensdag op de
P*C |ongensmarkt voor de
verrassend lage prijs van
Leeftijd
5 jaar
kleine stijging per maat
(Ad verten tie)
TE VEEL BOLLEN GETEELD
Kabelvervoer per
helikopter mislukte
Gisteren heeft een poging van de
N.V. Nederlandsche Kabelfabriek te
Deft om een kabel per helikopter te
vervoeren, schipbreuk geleden. Op
een terrein aan de Schieweg te Delft
lag een kabel van ongeveer 100 meter
met een gewicht van 350 kilo uitge
rold. Na drie keren proberen lukte
het de helikopterpiloot de kabel de
lucht in te trekken. Toen het toestel
een rondje had gemaakt liet plotse
ling de kabel los en viel van een
hoogte van 400 meter naar beneden, I leen, Heerlen en Kerkrade naar bren6st hiervan bedroeg 34o0 gulden,
zonder overigens schade aan te rich-1 Maastricht, waar de reis op 21 de-j^e ve.r«achte deelde mee dat hij in
ten. Men had de proef ondernomen,cember haar einde zal vinden. De financiële moeilijkheden was geraakt,
omdat het vervoer van kabels, welke medewerking is zeer groot. Bijna alle De officier van justitie had een boete
gewikkeld, I gemeenten hebben reeds besloten i geëist van 5000 gulden, waarvan 2500
geen staangeld te vorderen en af te gulden subs, twee maanden hechtenis
zien van vermakelijkheidsbelasting. Ivoorwaardelijk.
Heht U nog
Akkertjesin huis
Zorg dat U altijd "Akkertjes" bij
de hand hebt, snellere „Akker-
tjes"-hulp voor kriebelende, ver
moeiende, koortsige verkoud
heid. Verwaarloos verkoudheid
niet - die geniepige eriepbacillen
mogen geen kans krijgen! Een
"Akkertje" in water zacht laten
worden doorslikken - het ge
neeskrachtige micro-poeder lost
snel en zacht op zonder nadeel
voor maag, hart en nieren. Zo be
strijdt een "Akkertje" Uw griep!
flitsen uw klachten weg
(Advertentie)
KWART LITER: CENT DUURDER.
OOK IN LEIDEN EN OMGEVING
De halve en kwart liter flesjes melk
en de literflessen karnemelk zijn een
cent in prijs gestegen. De slijters de
den dit op advies van de AVM in de
overweging, dat minister Zijlstra in
een brief aan het auivelschap geschre
ven heeft, dat de prijs van consump-
tiemelk niet verhoogd mag worden
en dat tijdens de discussie in de jong
ste vergadering van het zuivelschap
alleen maar gesproken is over losse
melk en melk in literflessen.
De slijters iin het Westen van het
land hebben vandaag dit advies opge-
BIOSCOPEN
Casino: „The brave one", 14 jaar
Lido: „Jacht op een schaduw",
14 jaar
Luxor: „Jerry maakt weer herrie",
18 jaar.
Trianon: „Fanfare", alle leeftijden.
Rex: „Jailhouse Rock", 14 jaar.
MET BROODMES GESTOKEN
De Haarlemse politie werd maan
dagmiddag gewaarschuwd voor een
vechtpartij in de Goetzeestraat. In 'n
woning aldaar vond zij de 40-jarige
loswerkman J. Th. hevig bloedend
liggen. De man is naar het St.-Elisa-
beth-gasthuis overgebracht en hoewel
des avonds zijtn toestand ernstig was
bleek vanmorgen, dat er geen levens
gevaar aanwezig is.
Uit een onderzoek is gebleken dat
het slachtoffer, vermoedelijk onder
invloed van sterke drank, een bezoek
bracht aan zijn 27-jarige gewezen (ge
scheiden) vrouw. Hij pakte haar beet
maar de vrouw rukte zich los en
vluchtte. De inwonende en op het ru
moer toegesnelde 67-jarige H. vain
der M. ontstak in zodanige woede, dat
hij de indringer met een broodmes
steken toebracht in het achterhoofd,
onder een der ogen en in de linkerzij.
Van der M. is naar het bureau van
politie overgebracht.
Twee mannen verdronken
Onder spoorstaven
bedolven
Tijdens het verrichten van werk-
volgd; ook in Leiden was de prijs van zaamheden langs de rivier de Aa, on
halve liters melk van 22 op 23 cent der de Sem- Aarler-RLxtel. zijn gis-
gebracht. i termiddag twee Helmondse arbeiders
om het leven gekomen.
De arbeiders De Bruin en Van Bom
mel, respectievelijk 35 en 42 jaar oud,
De economische politierechter tekwamen in de Aa terecht, toen hun
Haarlem heeft de 67-jarige bollen te-i lorrie kantelde, waarmede zij via een
Ier G. R. Tromp uit Lisse ter zake
van „meer telen van bloembollen dan
waarvoor hij vergunning had" ver
oordeeld tot een boete van 3060 gul
den waarvan 1500 gulden voorwaar
delijk, subs, twee maanden hechtenis,
in de jaren 1953, '55 en '56 had T. 21 5
are bollenveld beteeld zonder ver
gunning van het bedrijfschap voor
sierteeltprodukten en daardoor pro-
langs de rivier aangelegd smalspoor
spoorstaven vervoerden.
De twee arbeiders, van wie De
Bruin gehuwd was en vier kinderen
nalaat, werden onder de spoorstaven
bedolven en stierven de verdrinkings
dood. Doordat het terrein moeilijk be
gaanbaar was werden de reddingspo
gingen, die enkele uren in beslag na
men, zeer bemoeilijkt. Een andere ar-
over grote haspels zijn
over de weg of per schip vele moei
lijkheden oplevert.
fff
(108)
megen, Roermond, Brunssum' Ge- duceerde hij 3800 kg bollen. De op- beider had nog kans gezien tijdig van
t^_,. hrrmcrct hWvnn ^e kantelende lorrie te springen.
Leeuw naast
de wieg
Een leeuw, die uit een circus in de
Italiaanse plaats Vlghizzolo was ont
snapt, werd door zijn temmer terug
gevonden in een huiskamer naast de
wieg waarin een baby huilde.
De leeuw was ontsnapt, doordat zijn
kooi niet goed was gesloten. Hij liep
een dorpsweg op, terwijl zijn temmer
waarschuwingen schreeuwend achter
hem aan rende. Een 57-jarige vrouw,
die de waarschuwingen niet hoorde,
werd door de leeuw aangevallen. Het
dier haalde met een klauw een van
haar schouders open en verwondde
haar in de hals.
Vervolgens drong de leeuw een
boerderij binnen, waar de boerin zich
met twee van haar kinderen in vei
ligheid kon stellen. Haar baby, die
in de wieg lag, kon zij echter niet
meenemen. De leeuw besnuffelde het
kind en legde zich op de vloer als een
grote luie kat.
Kort daarop kwam de temmer er
aan, die de leeuw met veel moeite in
een stalen tunnel wist te krijgen, die
naar zijn kooi leidde.
Ondertussen waren politiemannen
voor de open deur verschenen met het
geweer in de aanslag. Als het gevaar
voor het kind te groot zou zijn gewor
den, zouden ze hebben geschoten.
Vier keer scheen de leeuw ourustig
te worden. Hij schoof zelfs één keer
verder in de richting vap de zuige
ling, maar toen was hij door zijin baas
gevangen.
1 in txrfomd, a/simr vom- Ut "ótxdt WH,, mloml Wit taal ét
V* llfl asvMTsvsuKMWrvemuimimiMR. memheidrumrkom ?f
>v-I 2A/.' i
