S)e Coid^Soii^aiit
Mao's kanonnen verstoren Dulles'MI^rSe
vredesmissie
Dulles' koude douche
BOVEN DE NOORDPOOL
Dulles vloog juist over de
Noordpool
CHINEES SPEL
Zaterdagavond begint het Conclaaf
Militaire staatsgreep in Thailand
Boedapest zet
bisschop af
De officiële rouw in Vaticaan besloten
Medische raad wil
prof. Galeazzi Lisi straffen
weer
DINSDAG 21 OKTOBER 1958
50ste JAARGANG
No. 14541
Directeur: C. M. v. HAMEHSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur L. C. J ROOZEN
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent.
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
20826. Giro 103003 Abonnemenspr. f 0.59 p-W., f 2.55 p.mnd., f7.50 p. kwart.
Na telefoon met Eisenhower door
naar
Taipeh
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Foster Dulles is van
morgen op Formosa aangekomen voor besprekingen met Tsjang Kai Sjek.
Volgens de plannen zal het bezoek van Dulles aan Taipeh (de Formosaanse
hoofdstad) drie dagen duren.
Het is de bedoeling van Dulles te spreken over de mogelijkheid van
herstel van de vrede in de Straat van Formosa, doch de hervatting van de
beschieting op Quemoy heeft deze plannen in duigen doen vallen. Dulles
bevond zich juist op weg van Engeland via de Noordpool naar Tokio, toen
hij het nieuws vernam van het hernieuwde vuren op Quemoy.
Zodra te Fairbanks in Alaska een tussenlanding was gemaakt, belde
Dulles president Eisenhower op. De beide staatslieden hadden daarop een
telefonisch onderhoud van een kwartier. Het resultaat was, dat Eisenhower
Dulles verzocht om zijn reis naar Formosa toch maar voort te zetten.
GESPREK KREEG ANDERE
INHOUD
Dulles, die met 19 saluutschoten
werd ontvangen, verklaarde dat het
initiatief tot het overleg krachtens
bet verdrag van wederzijdse verde
diging tussen de V. S. en nationalis
tisch China was uitgegaan van
president Tsjang Kai Sjek en dat hij
blij was op de uitnodiging te kunnen
ingaan. Onze besprekingen hebben
HET DOOR DE communistische
Chinezen twee weken geleden
plotseling afgekondigde bestand in de
Straat van Formosa aanvankelijk
voor één week en daarna met veer
tien dagen verlengd is maandag
weer door hen ingetrokken, met het
gevolg, dat de schietpartij op het
eilandje Quemoy opnieuw is begon
nen.
De rode Chinezen hadden als voor
waarde voor het bestand genoemd,
dat eventuele bevoorradingen van uit
Formosa niet door de Amerikaanse
oorlogsschepen mochten worden be
geleid.
Zondag schijnt dat toch ge-
0 beurd te zijn en dat is door Pe
king aangegrepen als motief
om het bestand voortijdig in te trek
ken.
De Amerikanen en op hun voet
spoor het gehele Westen waren
door de afkondiging van het bestand
blij verrast geweest; men koesterde
de hoop, dat Mao Tse Toeng redelijk
was geworden en dat hij niet onge
negen was om eens te praten. Minis
ter Dulles had al laten doorscheme
ren, dat het voor hem eventueel een
koud kunstje zou zijn om Tsjang Kai
Sjek op Formosa te bewegen Quemoy
te ontruimen. Maar Mao bromde te
rug, dat er niets te onderhandelen
viel met de Amerikanen, want Ame
rika had met het gehele geval niets
te maken. Als er met de Amerikanen
gesproken zou worden, dan alleen
over de beste manier van een zo snel
mogelijke aftocht naar huis.
Nu houden de Chinezen wel eens
meer praatjes voor de vaak, die meer
bestemd zijn voor binnenlands ge
bruik, en daarom wist men niet of
Mao ook werkelijk bedoelde wat hij
zei.
Alleen de nationalistische Chine
zen op Formosa wisten hun rasgeno
ten van het vasteland op de juiste
waarde te taxeren.
Zij verklaarden helemaal niet in
genomen te zijn met dat bestand,
want zij waren van mening, dat Pe
king er heel andere bedoelingen mee
had dan het voorgaf. Als motief was
nl. opgegeven, dat men om redenen
van menslievendheid jegens de be
volking een adempauze had toege
staan. Op Formosa wees men erop,
dat de communisten, evenals destijd3
bij de strijd op het Chinese vasteland,
een (tijdelijke) staking der vijande
lijkheden altijd ter bevordering van
twee doeleinden .aankondigden, na
melijk voor de aanvoer van voorra
den en ammunitie en ter verwarring
van de geestesgesteldheid van de te
genstander.
Nu de beschieting weer begonnen
was, waren de nationalisten zo zei
men opgelucht, want de thans
weer gebleken trouweloosheid van
de communisten was terechtertrjd los
gekomen.
Vandaag is nl. de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken op
Formosa aangekomen en in Taipeh
(Formosa's hoofdstad) was men bang,
dat Dulles druk op Tsjang Kai Sjek
zou willen gaan uitoefenen om maar
toe te geven. Als Dulles dat van plan
was, is hij nu wel anders gaan den
ken, meent men.
Dat is inderdaad zo; Dulles heeft
zelf verklaard, dat de besprekingen
op Formosa nu wel een enigszins an
dere inhoud zouden krijgen. Maar in
Amerika heeft men ook nu nog de
deur niet dicht gesmeten en de hoop
uitgesproken, dat dit hernieuwde vu
ren op Quemoy niet van lange duur
zal zijn.
Het is een politiek spelletje, dat op
z'n Chinees gespeeld wordt.
niet het sluiten van een nieuw ver
drag ten doel, maar wij hopen door
een diepgaand heronderzoek onze be
trekkingen van wederzijds vertrou
wen, die een geweldige waarde voor
alle volkeren der vrije wereld heb
ben, te verstevigen, aldus de minis
ter.
Dulles zei, naar Taipeh gereisd te
zijn om een „vredesopdracht" te ver
vullen. Hij voegde er aan toe, dat het
duidelijk is, dat als de communisten
hun beschietingen hervatten om po
litieke doeleinden te bereiken, de ge
sprekken die hij met generaal Tsjang
zal voeren, niet de omvang en het
karakter kunnen hebben, die zij ge
had zouden kunnen hebben als er
rog een bestand ware geweest.
„Niettemin geloof ik, dat onze ge
sprekken nuttig kunnen zijn", aldus
Dulles. Hij sprak de hoop uit, dat de
hervatting van het bombardement
slechts van korte duur zal zijn en
dat de wereld .,de ernstige gevolgen
van de communistische volharding in
agressie'' bespaard zullen blijven.
De perschef van het Witte Huis te
Washington, Hagerty, heeft op een
persconferentie eraan herinnerd, dat
president Eisenhower en generaal
Tsjang Kai Sjek van nationalistisch
China de hoop gekoesterd hadden,
dat de onderbreking der vijandelijk
heden in de Straat van Formosa de
gelegenheid zou bieden de zaak van
de vrede in het betrokken gebied te
bevorderen. President Eisenhower
en generaal Tsjang waren het er
beiden ook over eens, dat het bezoek
van Dulles aan Formosa nuttig zou
zijn als vredesmissie.
„Ondanks het bombardement van
vanmorgen door de Chinese commu
nisten hopen de president en minister
Dulles, dat de beschieting van korte
duur zal zijn en dat de vrede in dat
gebied zal worden hersteld", zo zei
Hagerty nog.
In antwoord op het Russische voor
stel de aanstaande conferentie te Ge-
nève over het stopzetten van kern
proeven te doen houden door minis
ters van Buitenlandse Zaken hebben
Engeland en de Ver. Staten gisteren
geantwoord dat de voorbereidende
fasen van de conferentie in ieder ge
val niet door hun ministers zullen
worden bijgewoond.
In de Amerikaanse nota staat dat
minister Dulles bereid zou zijn de
besprekingen mee te maken, als de
onderhandelingen op lager plan goed
zouden verlopen.
Volgens de Britse nota zouden de
ministers van Buitenlandse Zaken in
de kritieke fasen van de conferentie
eraan kunnen deelnemen.
In de Amerikaanse nota staat dat
de V. S. hopen, dat de besprekingen
die op 31 oktober in Genève moeten
beginnen eventueel zullen leiden tot
het definitieve stopzetten van alle
atoomwapen-proefnemingen.
Kard. Tien
komt in het gips
Kardinaal Tien wordt donderdag
avond per vliegtuig in Rome ver
wacht voor deelneming aan het Con
claaf. De kardinaal, die twee maan
den geleden ernstig werd gewond bij
een auto-ongeluk, ligt thans nog in
een ziekenhuis in Bonn. De behande
lende geneesheren hebben de nodige
voorbereidingen voor de reis getrof
fen en de rechterarm en de helft van
de borst in het gips gezet.
De kardinaal heeft de behandeling
goed doorstaan. Van de artsen hangt
het echter af of kardinaal Tien don
derdag inderdaad met het vliegtuig
zal vertrekken. Indien hij toestem
ming van de behandelende medici
krijgt, zal het de eerste maal zijn.
dat een Chinees aan een Conclaaf
deelneemt.
Van de 54 kardinalen worden er
52 op het Conclaaf verwacht. Kard-
Tegen communistische
bedreiging
Maarschalk Sarit Thanarat, opper
bevelhebber van de strijdkrachten,
heeft zich meester gemaakt van de
macht in Thailand.
Sarit heeft verklaard, dat de
machts-overneming noodzakelijk was
om de ernstige communistische drei
ging in en buiten het land het hoofd
te bieden en de constitutionele mo
narchie te bewaren. Hij verklaarde
de steun van de afgetreden regering
te hebben.
Later werd een communiqué uitge
geven, waarin wordt gezegd, dat de
revolutionaire partij van plan is de
grondwet te herzien en dat daarom
de huidige grondwet buiten werking
is verklaard. Ook is de ontbinding
van de nationale vergadering bekend
gemaakt.
Sarit is pas vrijdag in Bangkok te
ruggekeerd van een verblijf van drie
maanden in Engeland om te herstel
len van een operatie. Hij heeft kort
geleden beleefdheidsbezoeken ge
bracht aan premier Macmillian en
aan Selwyn Lloyd, de minister van
Buitenlandse Zaken.
De premier van Thailand generaal
Thanon en zijn ministers zijn afge
treden. Thanon was in januari in
functie getreden na een algemene
verkiezing. Daarvoor had een vreed
zame staatsgreep van Sarit een einde
gemaakt aan een lange periode,
waarin maarschalk Piboel Songgram
Ha marht in hanripn aH JSnarey
naai Mindszenty en de Zuidslavische
kardinaal Stepinac heeft men te
Rome afgeschreven.
De 44 kardinalen, die zich reeds te
Rome bevinden, hebben maandag
besloten, dat zij zaterdag om 18.00 in
Conclaaf zullen gaan. De eerste stem
ming zal zondagochtend worden ge
houden.
Om alle misverstand te voorkomen
zal men bij de komende stemmingen
in het Conclaaf, wan-eer een stem
ming nog niet tot resultaat heeft ge
leid, behalve wat vochtig stroo ook
een chemische substantie toevoegen
aan de te verbranden stembriefjes,
waardoor de uit de schoorsteen van
de Sixtijnse kapel opstijgende rook
terstond duidelijk zwart zal zijn. Het
is namelijk wel voorgekomen, dat de
rook van het stroovuur eerst wit was
en pas geleidelijk aan zwart werd.
waardoor voorbarig de indruk werd
gewekt, dat er reeds een Paus was
gekozen.
de macht in handen ad.
MOLOTOF ZOEK.
Dr Robert Rupen, een deskundige
op Aziatisch gebied van de universi
teit van N.-Carolina, die van een reis
naar Mongolië is teruggekeerd, heeft
gezegd dat Molotof, de vroegere
Sowj et-Russische minister van bui
tenlandse zaken, die ambassadeur in
Buiten-Mongolië werd, in geen drie
maanden meer in de hoofdstad van
Buiten-Mongolië, Oelan Bator, is ge
zien. In Mongolië zelf zou men niet
weten waar hij vertroeft.
De Hongaarse presidentiële raad
heeft „het ontslag aanvaard" van bis
schop Endrey, apostolisch delegaat
van het bisdom Esztergom, de vroe
gere zetel van kardinaal Mindszenty.
Berichten, dat Endrey huisarrest
zou zijn opgelegd, werden door Hon
gaarse kerkelijke instanties ontkend.
De bisschop zou „voor onbepaalde
tjjd een vakantie genieten".
Volgens welingelichte kringen zou
adrey op non-actief zijn gesteld,
omdat hij geweigerd had zijn goed
keuring te hechten aan een benoe-
mingslijst van de regering welgezin
de priesters.
Ontploffing op tankboot
Bij een ontploffing op de 17.490 ton
metende Britse tankboot „Stanvac
Japan", in de Arabische Zee, zijn gis
teren vermoedelijk twintig van de 70
bemanningsleden om het leven ge
komen. De bemanning bestond uit 16
Zondagmorgen is in de St. Pieter te Rome de laatste r equieramis gehouden voor de zielerust van Zijne Heilig
heid Paus Pius de twaalfde. Foto: veertig kardinalen va n het „College", vijftig bisschoppen, en diplomatieke
vertegenwoordigers uit 53 landen woonden de mis bij, t erwijl miljoenen mensen in de gehele wereld door de
televisie in staat werden g esteld de dienst te volgen.
Franco p.p. f 8.Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Uil hel Vaticaan geweerd
De medische raad van Rome heeft
maandagavond besloten disciplinaire
maatregelen tegen de lijfarts van de
Paus, Galeazzi Lisi, te treffen. De
raad maakte bekend, dat Lisi twintig
dagen tijd heeft om te antwoorden
op de beschuldigingen, die tegen hem
zijn uitgebracht.
Naar het Vaticaan meedeelt, is
prof. Galeazzi Lisi afgetreden als di
recteur van de Vaticaanse gezond
heidsdienst.
Volgens inlichtingen van Vaticaan
se zijde heeft de pauselijke gendar
merie order gekregen, dokter Lisi
niet op Vaticaans grondgebied toe te
laten.
Dokter Lisi vervulde ook de func
tie van eerste géneesheer /an de Pa-
latijnse garde.
De „Messagero" maakt er gewag
van, dat men als gevolg van het ge
beurde met dokter Galeazzi Lisi ook
de positie van diens broer, vertrou-
wensarchitect van wijlen Paus Pius
XII en thans leider van net werk
voor de inrichting van het Conclaaf,
als zeer precair beschouwt.
In een gesprek met het Milanese
blad „II Giorno" heeft prof. Galeazzi
Lisi, ontkend dat hij zich aan ver
raad zou hebben schuldig gemaakt.
Hij zei, dat h(j een impuls heeft ge
volgd en zijn onthullingen over de
laatste levensdagen van de Paus ze
ker niet uit winstbejag heeft gedaan.
Op de vraag, waarom hij de doods
strijd van de Paus op zulk een rea
listische wijze had weergegeven, zei
Britse officieren en 54 Indische ma
trozen.
De vijftig overlevenden, van wie
er enkele zwaar gewond zijn, werden
aan boord genomen van het Pana
mese schip „Patricia".
Bij de ramp kwamen tien Britse
officieren, onder wie de kapitein, en
tien Indische matrozen om.
De ontploffing had midscheeps
plaats, het gehele middenschip, waar
op zich de brug bevond, is verwoest.
Sneeuw in de Alpen
In de afgelopen twee dagen is in
de Oostenrijkse Alpen meer dan twee
meter sneeuw gevallen. Als gevolg
hiervan is bij de Solstein hut op
1.804 meter hoogte ten Noorden van
Innsbruck, een groep van 16 perso
nen van de buitenwereld afgesloten.
Het zijn vermoedelijk twaalf leden
van de Oostenrijkse Alpenreddings
dienst en het gezin van de waard
van de hut. De reddingswerkzaam
heden worden bemoeilijkt doordat
er gevaar voor lawines bestaat.
PROF. GALEAZZI LISI
de dokter, dat hij de gebeurtenissen
heeft verteld in de vaktaal waaraan
hij gewend is. Hij was de overleden
Paus zeer toegenegen.
„Als er iemand verraden is, aldus
prof. Galeazzi Lisi, ben ik het. Men
heeft mij wel veel beloofd, maar ik
heb nog geen cent ontvangen". „II
Giorno" tekent hierbij tussen haak
jes aan, dat de professor enkele da
gen geleden aan een redacteur van
het blad een chèque van zes miljoen
francs heeft getoond, die hij ontvan
gen had van een buitenlands week
blad, zeggende dat hij een dollar per
woord had gekregen, juist als Mus
solini.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
Vrij zacht
Maandagavond bereikte een warm-
tefront ons land, dat daarna in zuid
oostelijke richting verder wegtrok.
Dit ging vergezeld van enige lichte
regen. Achter het front stroomde met
een in kracht toegenomen wind zach
te lucht binnen, waarin de tempera-
timen waarden van ongeveer 14 gra
den bereikten. Ongeveer 400 km ten
zuidwesten van Engeland bevindt
zich nog steeds het centrum van
een omvangrijk hogedrukgebied. De
hoogste luchtdruk bedraagt in het
centrum meer dan 1035 mb. Aan zijn
noordflank beweegt zich een storing
langs het koufront tussen IJsland en
Schotland door naar de Noorse kust.
Er zijn tekenen, dat het hogedrukge
bied in omvang kleiner wordt, waar
door de oceaandepressies een zuide
lijker koers gaan volgen. Morgen
blijven we in de zachte lucht met
over het algemeen veel bewolking
en plaatselijk nog wat regen. De
wind handhaaft zich in de noord-
westhoek.
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
DEZELFDE TEMPERATUREN
Veel bewolking met af en toe
wat regen. Matige, nu en dan
krachtige noordwestelijke wind
en weinig verandering in tem
peratuur.
22 okt. zon op 07.15; onder 17.33;
maan op 15.29; onder 01.46.
Hoogwaterstanden
22 Okt. v.m. 11.40; n.m. 12.15.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
max. temp.
weer gisteren
HELSINKI
half bewolkt
3 C.
STOCKHOLM
licht bewolkt
5
OSLO
onb.'wolkt
7
KOPENHAGEN zwaar bew.
10
ABERDEEN
licht bewolkt
14
LONDEN
geheel bewolkt
16
AMSTERDAM
geheel bew.
13
BRUSSEL
regen
14
LUXEMBURG
regen
11
PARIJS
geheel bewolkt
13
BORDEAUX
mist
16
GRENOBLE
zwaar bewolkt
8
NICE
onbewolkt
15
BERLIJN
regen
8
FRANKFORT
regen
12
MüNCHEN
regen
6
ZüRICH
regen
8
GENèVE
zwaar bew.
8
LOCARNO
half bewolkt
14
WENEN
regen
6
INNSBRUCK
regen
3
ROME
onbewolkt
AJACCIO
licht bewolkt
19
MADRID
onbewolkt
20
MALLORCA
zwaar bewolkt
19
ALGIERS
licht bewolkt
20
Korreltje
Om zijn doel te bereiken, citeert
de duivel zelfs uit de Schrift.
(William Shakespeare).