S)e Êeidie0on^cmt
Recalcitrant comité roept op tot staking
Ondanks verbod van
generaal Salan
Reactie op vertrek van politieke kolonels
Amerika toont eerste
ruimtevliegtuig
man aan boord
Met 'n
Storm zweept het
zeewater op
Koninklijke missie
naar Rome
Noors schip in nood
DONDERDAG 16 OKTOBER 1958
50ste JAARGANG No. 14537
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Teleurgestelde
Algerijnen
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p. kwart.
Franco p.p. Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1-50
Het Comité voor openbaar welzijn voor geheel Algerie en de Sahara
heeft de bevolking opgeroepen donderdagmiddag om 15.00 uur (Ned. tijü)
te demonstreren op het plein voor het regeringsgebouw te Algiers. Tevens
besloot het tot het uitroepen van een algemene staking op dat tijdstip.
De burgerlijke leden van het comité zijn verbolgen over de jongste order
van premier De Gaulle, dat de militairen in Algerië zich uit politieke
organisaties moeten terugtrekken.
De opperbevelhebber der Franse strijdkrachten in Algerië, generaal
Raoel Salan, die tevens de hoogste burgerlijke gezagsdrager in dit Franse
gebiedsdeel is, heeft de algemene staking verboden. Generaal Salan, die
woensdagavond uit Parijs, waar hij besprekingen met premier De Gaulle
had gevoerd, te Algiers is teruggekeerd, verklaarde geen oproep tot staking
te kunnen dulden.
Het comité heeft echter verklaard zijn oproep voor een algemene staking
te handhaven.
GENERAAL MASSU Onder deze omstandigheden heb-
WAARSCHUWT ben de voorgenomen betogingen niet
alleen geen doel, doch zij zouden te-
Generaal Jacques Massu, de be- vens indruisen tegen het algemeen
kende bevelhebber der parachutisten, belang, ik kan ze daarom niet toe-
en voormalig voorzitter van het co- staan".
mité van openbaar welzijn voor ge- Een woordvoerder van het comité
heel Algerië en de Sahara, heeft in I voor geheel Algerië en de Sahara
een woensdagavond door hem voor heeft verklaard, dat de stakingsop-
radio-Algiers gehouden toespraak roep, ook na de verklaringen van de
gewaarschuwd tegen de staking. „Het generaals Salan en Massu, wordt ge-
voornaamste doel van het comité, handhaafd.
namelijk de éénwording van Algiers
en Frankrijk, zou rechtstreeks te lij
den hebben van wanordelijkheden,
die het leger verplicht zou zijn de
kop in te drukken".
Generaal Salan zegt in een bekend
making, uitgegeven bij zijn terugkeer
uit Parijs: „Ik kan u, na mijn bespre
kingen met generaal De Gaulle ver
zekeren dat de regeringspolitiek met
betrekking tot de handeling van het
Algerijnse vraagstuk onveranderd is
en dat het niet waarschijnlijk is, dat
hierin verandering zal komen.
Ik moet de bevolking dan ook
waarschuwen tegen bepaalde eenzij
dige perscommentaren, die erop ge
richt zijn de geesten te verwarren.
Krétchtmeting
in Algiers
NU DE ZO STERK overwegende
berichtgeving over de dood en
de bijzetting van Paus Pius XII voor
bij is. komt de „gewone' politiek
weer de aandacht opeisen. Wij her
inneren ons weer, dat er nog altijd
een oorlog woedt in Algerië en dat
het de taak van generaal De Gaulle
is om daaraan een einde te maken.
De generaal heeft dat probleem op
grootscheepse wijze aangepakt en de
verhouding van Frankrijk tot zijn
overzeese gebiedsdelen meteen op
een geheel andere basis geplaatst, de
basis n.l. van een in vrijheid geko
zen band met het moeder-
0 land. Algerië heeft altijd een
uitzonderingspositie ingeno
men, omdat het door de Fransen niet
als een kolonie maar als een deel
van Frankrijk is beschouwd. In feite
was dat niet meer dan een fictie en
waren met name de Mohammedaan
se Algerijnen allerminst gelijk gesteld
met de Fransen.
In hoeverre generaal De Gaulle nu
van plan is om deze Algerijnen gelijk
te schakelen, is nog altijd niet pre
cies bekend; hij heeft zich daarover
nog niet willen uitlaten. Wel heeft
hij tot nu toe angstvallig net woord
.integratie" vermeden, waarmede een
volledige gelijkschakeling wordt aan
geduid. Merkwaardig genoeg is dat
juist de leuze geworden van de z.g.
„colons", de in Algerië gevestigde
Franse kolonisten, in 't algemeen de
grootste heethoofden in Algerië.
De generaal gaat behoedzaam en
systematisch te werk. Hij heeft zijn
succes te danken aan het initiatief
van de militairen in Algiers, die sa
men met enige burgerlijke elementen
de z.g. comité's van openbaar welzijn
in Algerië oprichtten. Van meet af
aan heeft de generaal zich allerminst
ingenomen getoond met de activiteit
van deze comité's en was hij het niet
eens met de overwegende invloed van
de politieke kolonels. Hij heeft ze nu
bevel gegeven zich terug te trekken,
tot grote woede van de comité's, die
zich verenigd hebben in het grote
comité voor geheel Algerië en de
Sahara. De kolonels hebben gehoor
zaamd en zijn uit de comité's getre
den, maar de overgebleven leden
hebben uit protest grote demonstra
ties georganiseerd en een algemene
staking afgekondigd. De Gaulle heeft
hen bar teleurgesteld; zij hadden
hem op sleeptouw willen nemen,
maar de generaal wil zelf de touw
tjes in handen houden en zijn eigen
weg gaan. Door de politieke kolonels
uit de comité's te verwijderen, heeft
hij de kracht van deze comité's ge
broken. Dat voelen zij heel goed en
vandaar hun recalcitrante houding.
Er heerst thans enige spanning in
Algiers. Vanmorgen waren er nog
geen bijzondere voorzorgsmaatrege
len in de Algerijnse hoofdstad geno
men, maar de kans op relletjes is
toch vrij groot voor hedenmiddag.
Het is een krachtmeting voor gene
raal De Gaulle, welke mogelijk be
slissend zal zijn voor zijn Algerijnse
politiek.
Franse premier, De Gaulle,
heeft woensdag met generaal Raoul
Salan, de regeringsvertegenwoordiger
en opperbevelhebber in Algerië, ge
sproken over de weerslag, die zijn in
structie aan de militairen om zich uit
de comité's voor openbaar welzijn
terug te trekken, in Algerië heeft ge
daan.
Generaal Salan staat niet achter de
meer extreme Europese elementen in
Algerië en evenmin de meeste be
kende „kolonels" of jongere officie
ren, die een politieke opvatting heb
ben van hun taak in Algerië. Wat
rië en Frankrijk op praktische grond
slag zoals was aangegeven door De
Gaulle, toen hij een vijfjarenplan
voor economische ontwikkeling in
Algerië aankondigde, alsmede de ge
leidelijke afschaffing van het lagere
loonpeil ten opzichte van Frankrijk
in Algerië.
De protesten van bepaalde leden
van het comité en van organisaties
van Europese burgers worden in Pa
rijs niet al te dramatisch opgevat.
Premier De Gaulle heeft, zo zegt
men, getoond wie de baas is in het
Franse huis. Pogingen van bedoelde
extremistische personen om De Gaulle
naar hun hand te zetten zyn tot mis
lukking gedoemd, zo verklaarde men.
Men herinnerde eraan, dat het leger
zijn instructies onmiddellijk heeft op
gevolgd.
Volgens doorgaans welingelichte
kringen te Parijs heeft De Gaulle
onder meer aan Salan duidelijk ge
maakt, dat noch hij noch zijn rege
ring de bedoeling heeft met de Alge
rijnse opstandelingenorganisatie het
nationale bevrijdingsfront of met de
„vrije Algerijnse regering" te onder
handelen. „Er zal niet worden onder
handeld met de leiders van de moor
denaars", zo zei De Gaulle tot Salan.
Zeventien leden van het comité
voor openbaar welzijn voor geheel
Algerië en de Sahara hadden zich
donderdagochtend, voordat het co
mité bijeen zou komen, uitgesproken
tegen de door de uitvoerende kern
van het comité uitgeroepen staking.
Het invloedrijke comité van oud
strijders in Algerië had donderdag
ochtend zijn standpunt nog niet be
paald. De afdeling Oran van dit co
mité sprak zich echter reeds tegen
de staking uit.
De plaatselijke comité's voor open
baar welzijn voor Algiers en Con-
stantine steunen de stakingsoproep,
evenals het comité voor openbaar
welzijn voor de Algerijnse spoorwe
gen.
Van doorgaans welingelichte zijde
te Algiers is vernomen, dat de sta
kingsoproep van de uitvoerende kern
van het comité voor geheel Algerië
en de Sahara, voornamelijk is uitge
gaan van de Poujadistenleider dr Le-
het leger, .wil is integratie van Alge-1 fevre en de jeugdleider Lagaillarde.
De Amerikaanse vice-president,
Nixon, heeft woensdag bij Los An
geles het revolutionaire eenmansra-
ket-vliegtuig X-15, die Je eerste mens
in de ruimte zal moeten brengen,
onthuld. Toen de Amerikaanse staats
man op een knop drukte, schoven de
deuren van een hangar open en werd
he' toestel door een tractor naar bui
ten gereden. In zijn toespraak zei
Nixon, dat ^imerika thans in de wed
loop om de ruimte weer vooraan
gaat.
Het thans onthulde toestel is een
prototype. Twee andere zijn op het
ogenblik nog in de maak. De X-15
moet door een B-52 bommenwerper
op een hoogte van ongeveer twaalf
kilometer gelanceerd worden, waar
na de vloeibare-zuurstofmotor van
deze raket (wat de X-15 alles bij el
kaar toch is) voor de verdere voort
stuwing tot een afstand van ruim
zeshonderd kilometer van de aarde
moet zorgen. De grote moeilijkheid
is die van de terugkeer in de aardse
dampkring en het overwinnen van
de wrijvingshitte. De minste fout van
het apparaat of van de ruimtepiloot
zal fataal zijn.
De eerste mens, die met dit appa
raat een ruimtereis zal gaan wagen,
is de 37-jarige invlieger Crossfield,
de eerste ook die met een snelheid
van tweemaal die van het geluid
heeft gevlogen. Als piloten van de
twee andere toestellen, die in de
maak zijn, worden genoemd Robert
White en Joseph Walker.
De 37-jarige Crossfield zei bij de
onthullingsplechtigheid, dat hij in
februari zijn eerste ruimtevlucht met
de X-15 zal maken, maar verwachtte
nochtans dat het toestel nog vóór
het einde van dit jaar reeds proef ge
vlogen zal hebben met snelheden van
ongeveer 7000 km per uur.
Duizenden doden klagen hen aan
Gustav Sorge (rechts achtergrond), genoemd „ijzeren Gnstaaf" en Wilhelm Schubert, „schietgrage Schubert"
genaamd, staan hier in de beklaagdenbank van het ge re chtshof te Bonn tijdens het begin van het proces waarbij
zij terecht staan op beschuldiging van massa-moorden, b edreven in de concentratiekampen Esterwege en Sach-
senhausen. Op de voorgrond zitten hun advocaten dr. Hans Degen (links) en dr. Willy Schumacher. Sorge en
Schubert worden beschuldigd van het doden van 10.80 0 Russische krijgsgevangenen en wrede moorden op
Poolse en Joodse gevangenen in de kampen. Het proces zal twee maanden duren.
Staatssecretaris
van
oorlog
Van bevoegde zijde wordt ons mee
gedeeld, dat het in het voornemen
ligt de heer M. van Veen, oud-burge
meester van Enschede en thans waar
nemend burgemeester van Doetin-
chem, te benoemen tot staatsecreta
ris van oorlog.
De heer Meine van Veen is op 18
februari 1893 te Blankenham (Over
ijssel) geboren. Hij volgde aan de
rijkskweekschool te Deventer de op
leiding voor onderwijzer err* was
daarna bij het onderwijs te Neede
werkzaam. Gedurende de mobilisa
tie was hij als officier onder de wa
penen. Van 1919 tot 1931 was de heer
Van Veen als leraar m.o. werkzaam
achtereenvolgens aan hogere burger
scholen te Amsterdam, Heerenveen
en Velsen.
Van 1931 af was hij achtereenvol
gens directeur van de rijks H.B.S. te
Hoorn en te Zwolle en van de ge
meente H.B.S. A te Groningen. Hij
werd door de bezetter uit laatstge
noemde functie ontslagen. Hij her
vatte zijn functie na de bevrijding en
trad toen tevens tijdelijk op als chef
redacteur van het dablad „Het Vrije
Volk" te Groningen. Van 1945 tot
1948 maakte hij deel uit van de pers>
raad.
De heer Van Veen is voor de twee
de wereldoorlog lid geweest van de
S.D.A.P., hij is thans lid van de Par
tij van de Arbeid.
De heer Van Veen werd in 1.946 be
noemd tot burgemeester van Ensche
de. Dit is hij gebleven tot enkele
maanden geleden toen hij wegens het
bereikt hebben van de pensioenge
rechtigde leeftijd zijn ambt neerleg
de.
Toen, kort nadat de heer Van Veen
als burgemeester van Enschede af
scheid had genomen, de burgemees
ter van Doetinchem, de heer Boddens
Hosang overleed, werd de heer Van
Veen waarnemend burgemeester van
Doetinchem, die functie vervult hij
thans nog.
Jonge vriendschap moet men onderhouden
De Indonesische minister-president Djoeanda vertoeft op het ogenblik voor een tiendaags officieel bezoek
aan Zuid-Slavië in Belgrado. Foto: Djoeanda tijdens een officiële lunch welke ter ere van hem in Belgrado
werd gegeven, toastte met de Joegoslavische vice-president, Edward Kardelj. Djoeanda zal eerst nog Rome
bezoeken voor besprekingen met premier Fanfani en daarna naar Cairo vliegen.
Vanmorgen om tien voor half elf
zijn de telegrammen uitgegaan, waar
bij een beperkte dijkbewaking is in
gesteld voor het district zuid.
De maatregel is genomen, omdat
hoge waterstanden worden verwacht.
In Vlissingen, waar het vanmiddag
om tien over vier hoog water is, stond
vanmorgen zo'n storm, dat aan de
boulevardzijde geen deuren meer
open te krijgen waren. Het grens-
peil (dat is de hoogste stand cue daar
gemiddeld eens in de tien jaar voor
komt) is 3.27 meter, dat is lager dan
het hoogwater dat vanmiddag wordt
verwacht n.l. 3.50 meter. Het is van
daag hoog springtij, waardoor 't wa
ter in de Westerschelde extra hoog
zal worden opgestuwd.
Te Hoek van Holland is het van
middag om zeven minuten over vijf
hoog water. Het grenspeil voor Hoek
van Holland (de gemiddelde hoogste
waterstand eens in de twee jaar) is
daar 2,42 meter plus N.A.P., iets la
ger dan de verwachte hoogste stand
van vanmiddag.
Vannacht is het water in Hoek van
Holland tot 1,80 m. plus N.A.P. ge
komen. Er lopen praktisch geen sche
pen meer binnen, de loodsdienst is al
sinds gisteravond gestaakt. De ge
middelde windkracht bij Hoek van
Holland was vanmorgen met uit
schieters nu en dan tot windkracht
twaalf.
Het district, waarvoor de beperkte
bewaking is ingesteld, omvat Zee
land, Noord-Brabant, Zuid-Holland
en Noord-Holland tot Callantsoog.
Overigens worden de hoogste water
standen verwacht in de omgeving
van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse
zeearmen.
H. M. de Koningin heeft een bij
zondere missie aangewezen om haar
te vertegenwoordigen bij de plechti
ge H. Mis van Requiem, die op 19
dezer in de St. Pieterskerk te liome
wordt opgedragen voor de zielerust
van wijlen Paus Pius XII.
Deze missie is samengesteld uit
onze ambasadeur bij de H. Stoel
graaf de Marchant d'Ansembourg als
hoofd der bijzondere missie, terwijl
daarvan verder deel uitmaken harer
majesteits kamerheer i.b.d. mr baron
Speyart van Woerden, wonende in
Breda en de honorair ambassaderaad
voor kerkelijke aangelegenheden aan
de ambassade bij de H. Stoel mgr J.
W. L. Damen.
Afnemende
buiïgheid
Een lagedrukgebied, dat gisteren
bij IJsland lag, verplaatste zich in
oostelijke richting en was vanmorgen
voor de kust van Noorwegen aange
komen. Het vulde daarbij geleidelijk
op. Maar tegelijkertijd ontwikkelde
er zich boven het zuiden van Zwe
den een nieuwe aktieve depressie.
Daardoor draaide de wind in onze
omgeving naar het noordwesten en
werd langs de kust tijdelijk storm
achtig. Tevens nam de onstabiliteit
van de lucht snel toe, waardoor er
talrijke buien voorkwamen, die soms
met hagel of onweer gepaard gingen.
Op het westelijk deel van de oceaan
bevindt zich eveneens een aktieve
depressie, die in de richting van IJs
land koerst. Voor de storing uit is
echter een flinke rug van hoge lucht
druk aanwezig, die morgen onze om
geving zal naderen.
Het 1174 ton metende Noorse
schip „Gudrun" verkeert bij het En
gelse lichtschip Smiths Knoll ter
hoogte van Suffolk sinds donderdag
ochtend kwart voor acht bij storm
weer in ernstige moeilijkheden.
Het schip maakt water en kan geen
gebruik maken van zijn pompen, het
maakt zware slagzij.
Het Britse schip „Phrifty" heeft
vanmorgen om elf uur vijftien man
van de „Gudrun" gered. Aan boord
van de „Gudrun" bevinden zich
thans nog drie mannen, die willen
trachten het schip met behulp van de
toesnellende sleepboten te behou
den.
Nader wordt gemeld, dat een an
der schip vijftien man aan boord
heeft genomen.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Geldig van donderdagavond tot
vrijdagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
AFNEMEND BUIIG.
Opklaringen en afnemend
buiig. Aanvankelijk stormachtige
tot krachtige, later tot matig af
nemende noordwestelijke wind.
Weinig verandering in tempera
tuur.
16 okt. zon op 07.05; onder 17.46;
maan op 11.30; onder 20.27.
Hoogwaterstanden
16 Okt. v.m. 5.25; n.m. 5.45.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luidden:
weer temp.
regen 11 C.
sneeuwbui 9
licht bew. 12
regenbui
zwaar bew. 14
onweer 14
regenbui 16
regen 14
zwaar bew. 17
motregen 20
zwaar bew. 19
licht bew. 21
regenbui 13
geheel bew. 16
geheel bew. 15
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZURICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MADRID
zwaar bew.
licht bew.
zwaar bew.
Korreltje
Niet iedereen die denkt, heeft ook
gedachten.
Peter Sirius.