Dr W. Drees bepleitte vestiging
Euratom-centrum in Nederland
Traditioneel koninklijk herfstbezoek
aan aanhankelijk Amsterdam
Méér dan 1.000.000
kub. meter aardgas
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1958
DE LEIDSE COURANT
Euratom-commissie bezocht Petten
Euratom-commissie dineerde op het Muiderslct
In het Muiderslot vond woensdagavond een regerings diner plaats ter gelegenheid van het bezoek van de
Euratomcommissie aan ons land. Op bijgaande foto zi en we de premier, dr. W. Drees in gesprek met mr. L.
Armand, voorzitter van de commissie van de Europese gemeenschap voor atoomenergie.
welkom in dit land, waarvan reeds
in de zestiende eeuw de Florentijnse
ambassadeur Guicciardini getuigde
dat alle kinderen er naar school gin
gen en velen naast de moedertaal er
twee of drie andere leerden spreken.
Reeds nu invloed.
Iedere standplaats heeft naast voor
delen ook bezwaren. Het is om u tot
een objectief en gefundeerd oordeel
in staat te stellen, dat wij u iets wil
len laten zien van onze onderzoe
kingswerkzaamheden, van onze plan
nen en ook, zonder die te verbloe
men, van' onze moeilijkheden. Indien
uw beslissing ten gunste van Neder
land uitvalt, dan ben ik van ganser
harte overtuigd, dat die beslissing
ook het Nederlandse onderzoekings
werk zeer ten goede zal komen. Om
u een voorbeeld te geven: alleen
reeds de gebleken belangstelling
uwer commissie voor zekere in dit
land bedreven onderdelen van onze
research, heeft de doorslag gegeven
dat de bouw van een nieuw labora
torium thans is begonnen. Zo kunt u
zien, dat reeds nu uw bezoek goede
gevolgen heeft voor het kernonder
zoek in ons land", aldus dr Drees.
Aan het diner zaten onder meer
aan de ministers Cals, Hofstra, Suur-
hoff, en Vondeling en de staatssecre
tarissen Van der Beugel en Veld
kamp.
noordelijke provincies, Gelderland en
midden-Nede.rland, welk gebied door
het Staatsbedrijf wordt voorzien
uit de bronnen van Schoonebeek. De
reden hiervan is, dat de calorische
waarde van dit gas hoger is, dan die
van het gas uit de noordelijke bron
nen.
Teneinde de gassen iut het wes
ten dezelfde brandeigenschappen te
geven als die uit het noordoosten,
wordt een omvormingsinstallatie ge
bouwd, die evenwel niet gereed zal
kunnen zijn vóór het eind van het
volgend jaar.
Het aardgas komt slechts onder
lage druk uit de bronnen vrij. Daar
om zal een compressor-installatie
zorgen voor de nodige druk. Deze in
stallatie, die gebouwd wordt bij De
Lier in het Westland, zal aan het
eind van dit jaar in gebruik genomen
worden.
Bij het spelen geraakte gister-
midag te Bols ward de 6-jarige Dirkje
Eier in de diepe stadsgracht. Een
paar mensen zagen zijn autoped drij
ven en begaven zich te water. Een
van hen bracht het lichaampje bo
ven, het knaapje was echter reeds
verdronken.
Een intiem familiefeest
Gisteren zijn H.M. de Koningin en
Prins Bernhard in Amsterdam gear
riveerd voor hun jaarlijks vierdaags
bezoek aan de hoofdstad. Deze eerste
dag werd reeds een drukbezette voor
het koninklijke gezin, dat verscheide-
bezoeken aflegde.
Om kwart voor drie werd de drem
pel van de historische Zuiderkerk
overschreden. Deze kerk een der
eerste na de kerkhervorming voor de
protestantse eredienst gebouwd, een
schepping van Hendrik de Keyser uit
1614 is sinds 1929 niet meer voor
diensten in gebruik. Toch is het,
vooral de laatste jaren, een drukbe
zocht gebouw, omdat hier de grote
maquettes van de Amsterdamse
stadsontwikkeling zijn opgesteld.
Burgemeester Van Hall zei in een
toespraak, dat Amsterdam zich zeer
verheugt over dit officiële vierdaag
se bezoek. De stad hoopt gedurende
dit verblijf de gasten in het bijzon
der op tweeërlei gebied mededelin
gen te doen en feiten te tonen van
hetgeen na de oorlog tot stand is ge
komen, nl. op het terrein van de
stadsuitbreiding en op dat van de
economie.
Wethouder mr G. van 't Huil gaf
een uiteenzetting van de ontwikke
ling der stad.
„Wij zijn erfgenaam van een bij
zonder fraaie binnenstad, die zal
moeten blijven functioneren voor
het leven van thans alsook voor dat
van de toekomst in het groter wor
dende Amsterdam".
Hij besprak voorts het algemeen
uitbreidingsplan, dat gebaseerd is op
circa 1 miljoen inwoners en waarvan
wordt verwacht dat het in 2000 zal
zijn gerealiseerd. Een onderdeel hier
van zijn de tuinsteden met recreatie
gebieden als Sloterplas en het Am
sterdamse Bos.
De toekomstige ontwikkeling zal
ongetwijfeld over de huidige gemeen
tegrenzen heengaan. Opnieuw zal een
plan moeten worden opgezet, waarbij
rekening dient te worden gehouden
Toen hij de weg overstak is gis
termiddag te 's-Hertogenbosch de 75-
jarige H van der Griendt uit een be
jaardentehuis, met zijn hoofd tegen
een passerende vrachtwagen gelopen.
Hij is kort na aankomst in het groot
ziekenhuis overleden.
met vestiging van een deel der be
volking, dat binnen het aaneengeslo
ten stadslichaam geen plaats kan vin
den, in de z.g. „satellietsteden", aldus
de wethouder.
Leuk stukje speelgoed.
Gedurende meer dan een uur heb
ben de koningin en de prins zich in
de kerk na de redevoeringen laten
voorlichten door de wethouders en
meest deskundige ambtenaren van
de gemeente, over talrijke facetten
van de hoofdstad.
Op een gegeven moment stond de
vorstin temidden van een groepje
mannelijke en vrouwelijke raadsle
den en hoorde de antwoorden aan op
haar vragen, toen haar blik viel op
een geknield liggende prins, die met
aandacht door een soort periscoopje
een blik in vogelvlucht sloeg op de
uitgestrekte maquette van het toe
komstige Amsterdam. De koningin
riep: „Wat een leuk stukje speelgoed
heeft mijn man daar. Mag ik dat ook
eens bekijken?" Direct kreeg zij ge
legenheid eenzelfde horizontale blik
over de maquette te werpen, hetgeen
haar een uitroep van verrassing ont
lokte: „o wat een aardig gezicht".
Hoewel de tijd al verstreken was
en de prins de koningin attent maak
te op het tijdstip van vertrek, wilde
zij toch nog het saneringsplan van
de oude Jodenbuurt in ogenschouw
nemen.
Talrijke, vooral veel jeugdige, Am
sterdammers deden de vorstin en
haar echtgenoot een hartelijke uitge
leide uit de kerk in de oude binnen
stad naar het paleis op de Dam.
Om vijf uur arriveerden de hof-
auto's met de koningin en de prins
voor het paleis waar zich op dit spits
uur een grote menigte verzameld
had.
Kort nadat het vorstenpaar door
de hoofdingang naar binnen was ge
gaan, verscheen het op het balkon
van het paleis, waar op de schare
toeschouwers op de Dam terstond be
gon te juichen.
Gisteravond werd een diner in het
paleis gegeven, waaraan provinciale
en gemeentelijke autoriteiten aan
zaten. Om elf uur des avonds bezocht
de prins de studentensociëtet „Nos
Jungit Amicitia", waar hij werd ont-
vangen door de senaat van het Am-
1 sterdams studentencorps. Daarna
werd *een senaats-kroegjool gehou
den.
Als die hoeden nu maar gedragen werden
uif vaderlandse bodem
In zijn toelichting op de begroting
van het Staatsgasbedrijf, heeft de
minister van Economische Zaken, de
heer Zijlstra, aan de Tweede Kamer
medegedeeld, dat het aanbod van
aardgas binnenkort gebracht zal
kunnen worden op één miljoen vijf
tigduizend kubieke meter per dag,
gerekend over twintig jaar.
De oorzaak hiervan is gelegen in
het feit, dat volgens mededelin
gen van de Nederlandse Aardolie
Maatschappij, die het bodemonder
zoek en de boringen in ons land in
handen heeft de westelijke bron-
gebieden veel grotere hoeveelhe
den aardgas zullen leveren, dan aan
vankelijk gedacht werd.
Te zijner tijd kan uit de bronnen
in het westen van ons land een aan
bod verwacht worden van 300.000
m3. Het aanbod van de bronnen in
het noord-oosten is in het begin van
dit jaar van 550.000 m3 verhoogd
tot 750.000 m3 aardgas per dag, ge
rekend over 20 jaar.
Het gas, dat uit de westelijke bron
nen komt is niet zonder verwerking
geschikt voor het gebruik in de vier
De „Delta"-lijn voor hoeden is gelanceerd! En wel in Londen, waar de voetballer Clfif Jones en de mannequin
Penny Springs de eerste modellen toonden. De „Delta"-lijn heeft dezelfde slankmakende tendens, die ook in de
costuums van de laatste tijd merkbaar is. De randen van de hoeden bijvoorbeeld, zijn omhooggeslagen.
VELE VOORRECHTEN
De commissie van Euratom, die
een tweedaags bezoek aan Nederland
brengt op uitnodiging van de Neder
landse regering, is dit bezoek gister
ochtend begonnen met de bezichti
ging van het terrein in Petten, waar
de hoge-fluxreactor van het reactor
centrum Nederland in aanbouw is.
Vier leden van de commissie werden
in de cantine van het R.C.N. te Pet
ten begroet door E. L. Kramer van
het directoraal-generaal voor de in
dustrialisatie en de energievoorzie
ning van het ministerie van economi
sche zaken.
Deze herinnerde er aan dat dit het
eerste officiële bezoek van de com
missie van Euratom aan Nederland
is. Ir A. W. de Haas, fungerend di
recteur van het R.C.N. zette vervol
gens de bouwplannen uiteen. „Het
R.C.N. werkt op volle kracht aan zijn
taak om in Nederland een centrale
plaats te scheppen, waarin door^. toe
gewijde arbeid de basis zal worden
gelegd voor het gebruik van de nieu
we krachtbron, welke atooomener-
gie heet", aldus ir De Haas.
In een uiteenzetting over de tech
nische bijzonderheden van de reactor
deelde ir De Haas mee, dat de reac
tor zelf met de bijbehorende gebou
wen in het voorjaar van 1959 gereed
zal komen. In dat jaar zal naar het
R.C.N. hoopt ook een chemiecomplex
gereed komen en daarna een fysisch
laboratorium. Het thans in gebruik
zijnde kleine laboratorium zal dan
voor andere doeleinden worden ge
bruikt.
Vertrouwen.
De voorzitter van de commissie, de
Fransman Louis Armand, herinnerde
er in een kort dankwoord aan, dat
de onderzoekingen op kernfysisch ge
bied zeer grote kapitalen zullen ver
gen. Internationale samenwerking
achtte hij daarom geboden. Hij zei
zich er over te verheugen, dat Ne
derland vertrouwen blijkt te hebben
in deze internationale samenwerking,
dus in Euratom. „Wij van Euratom
zullen proberen, dat vertrouwen niet
De commisie van de Europese ge
meenschap voor kernenergie heeft
een bezoek gebracht aan de in aan
bouw zijnde kernreactor te Petten.
Foto: een rondgang over het terrein;
op de achtergrond de in aanbouw
zijnde reactor. Tweede van rechts:
dr. Kramer, dir.-gen. voor de in
dustrialisatie. In het midden: mr. L.
Armand, president van de Euratoom-
commissie. Vierde van rechts: ir. A.
Slothouwer, een van de R.C.N.-mede-
werkers.
te beschamen", aldus de heer Ar
mand.
Vervolgens heeft de commissie met
haar gevolg en de functionarissen
van het R.C.N. de in aanbouw zijnde
gebouwen en installaties bezichtigd
Grote belangstelling vooral trok het
hart van de reactorruimte, waar op
het ogenblik lassers en betonstorters
bezig zijn, maar dat binnenkort
voorgoed ontoegankelijk zal zijn,
aangezien dit het „heetste" deel van
de reactor wordt.
Na een half uurtje door zand te
hebben gestapt en ladders op- en af
te zijn geklommen, vertrok de com
missie naar Amsterdam, waar haar
door het gemeentebestuur een lunch
werd aangeboden.
Bij het bezoek aan Petten waren
onder meer aanwezig de commissaris
der koningin in Noord Holland, dr M.
J Prinsen en de Amsterdamse, wet
houder mr A. de Roos.
Uitnodiging.
De regering heeft gisteravond de
commissie van Euratom, op het Mui
derslot een diner aangeboden. De
minister-president dr W. Drees heeft
tijdens dit diner de commissie dank
gezegd voor het feit, dat het eerste
officiële bezoek, dat zij aan een
Euratomland brengt, Nederland geldt.
Wij pleitte voorts voor de vestiging
van het Euratomcentrum in Neder
land.
„Wanneer u zoudt besluiten, de ze
tel van uw gemeenschappelijk cen
trum voor onderzoek hier in Neder
land te vestigen, dan kunt u verze
kerd zijn van een nog gunstiger ont
vangst, dan die welke het Euratom-
verdrag ten deel is gevallen", zo zei
dr. Drees in zijn toespraak onder
meer.
,,Men is in Nederland sterk over
tuigd van het nut van internationale
samenwerking, zo goed als van het
nut van het moderne natuurweten
schappelijk onderzoek. Wanneer uw
commissie het besluit zou nemen om
het laatste voor een aanzienlijk deel
hier, onder haar eigen leiding, te
gaan verrichten met de internatio
nale deelneming, welke in de gehele
opzet van Euratom besloten ligt, dan
zoudt u kunnen rekenen op volledig
begrip, niet alleen bij de regering,
doch ook bij de provinciale en ge
meentelijke autoriteiten en, ik aarzel
niet dit te zeggen, bij het Nederland
se volk in al zijn geledingen", zo ver
volgde dr Drees.
Medegebruik van apparatuur.
„Voor wat de regering betreft, kunt
u rekenen op onze gehele medewer
king. Het reactor-centrum Neder
land van zijn kant zal u zeer gaarne
komen en is in de gelukkige ge
legenheid, u op alleszins bevredigen
de voorwaarden land ter beschikking
te stellen. De fiscale regelingen voor
uw hier te werk te stellen personeel
zullen thans en in de toekomst even
gunstig zijn als die, welke zullen gel
den in het land van vestiging van
Euratom zelf. Op onderwijs- en
woongebied kunt u alle redelijke
medewerking verwachten van de
verantwoordelijke autoriteiten. Ver
schillende wetenschappelijke instel
lingen en laboratoria hebben spon
taan aangeboden om, voorzover zulks
praktisch mogelijk is, in afwachting
van de gereedkoming van definitieve
laboratoria, ruimte aan onderzoekers
van het directoraat-generaal voor
research van Euratom beschikbaar te
stellen. Last but not least zal Euratom
de gelegenheid hebben om de appa
ratuur van 't reactorcentrum Neder
land en met name de „materials tes
ting reactor", die daar binnenkort in
bedrijf moet worden genomen, op
redelijke voorwaarden mede te ge
bruiken. Door het een en ander zou
Euratom, zo uw commissie dat wil, in
korte tijd kunnen beschikken over
een behoorlijk uitgebreid eigen cen
trum, dat de beschikking heeft over
een belangrijke apparatuur", aldus
dr. Drees.
„Komt u hier, dan zullen wij ook
uw vrijheid geheel respecteren. Aan
u, mijne heren, om te besluiten waar
het research centrum gevestigd
wordt. Aan u, in samenwerking met
de raad van ministers van Euratom,
om te bepalen welke vormen het re-
search-programma moet aannemèn.
Voor de uitvoering van die belang
rijke taak of van zodanig deel daar
van als gij mocht besluiten, zijt gij
Repatriëring kostte ons
land bijna 34 miljoen gld.
De door de anti-Nederlandse cam
pagne in Indonesië noodzakelijk ge
worden repatriëring van Nederlan
ders heeft ons land bijna 34 miljoen
gulden gekost.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een wetsontwerp tot verhoging
van de gewone dienst van de begTO-
ting 1958 van Maatschappelijk Werk
met 33.901.000.
De belangrijkste verhogingen be
treffen periodieke en overige uitke
ringen aan of ten behoeve van uit In
donesië gerepatrieerden 12.056.000)
en uitgaven ten behoeve van Neder
landers in Indonesië 12,5 miljoen).
Er werd voor 1.270.000 aan meubel
voorschotten meer gegeven dan eerst
geraamd was.
Van de naar schatting 45.000 Ne
derlanders, die zich op 1 december
1957 nog in Indonesië bevonden, wa
ren er tot 1 juini 1958 rond 33.000
vertrokken.
Van het extra-oontdngent wonin
gen, diat gebouwd wordt in verband
met de werkloosheidsbestrijding
zullen 1500 woningen bestemd wor
den voor gerepatrieerden.
Op de grote autotentoonstelling, welke in het „Grand Palais" te Parijs
zal worden gehouden, zal Citroën vier nieuwe versies tonen van zijn
I. D.-19, allemaal gebaseerd op het revolutionaire Citroën-model de DS.-19.
Deze vier versies zijn een „gezins-auto", een kleine open vrachtwagen, een
ambulance-wagen en de hier getoonde station-car. De afmetingen van de
vier types zijn gelijk en de vloer is vlak, alleen de uitrusting verschilt. De
foto toont duidelijk, dat in de station-car, de achterste zitplaatsen naar
beneden kunnen worden geklapt om zo een vlakke vloer voor meer
bergruimte te krijgen.
