m
rREIN STORT IN BAAI
AANSLAG OP SOUSTELLE
DOOR HEN VOORBEREID
Eg^MARK'
Pullovers
/r
Waar het orgelboek wordt geboren
RAMP
zUZABETH
NABIJ STAD
IN NEW JERSEY
Wil Amerika blokkade
Quemoy doorbreken?
Scherpe maatregelen tegen de
communisten in Frankrijk
Elke woensdag
Peek&Cloppenburg
UNSDAG 16 SEPTEMBER 1958
DE LE1DSE COURANT
PAGINA 3
Naar schatting veertig mensen zijn gisteren omgekomen doordat nabij de
stad Elizabeth in de Amerikaanse staat New Jersey een personentrein van
een brug over de Newarkbaai in het water stortte. Er zijn 21 gewonden.
Het ongeluk geschiedde, doordat de brug omhoog stond. Op twee na kwa
men de rijtuigen in de baai terecht, die ter plaatse van het ongeluk tien
meter diep is. Eén van de wagons bleef op de rails staan, een ander hing
boven het water.
Dadelijk na het ongeluk spoedden sleepboten en andere vaartuigen zich
naar de brug om drenkelingen te redden, Er zijn vijftien lijken geborgen.
In de trein bevonden zich een honderdtal personen.
Er is nog steeds geen verklaring
gegeven van de oorzaak van het on
geluk. Spoorwegambtenaren zeiden
dat de seinen aangaven, dat de brug
omhoog stond en dat een automati
sche o-ntsporingisinrichting de trein
VEERTIG DODEN
Later deelde de maatschappij die
de lijn exploiteert, mee, dat er 33 ge
wonden zijn.
De foto geeft een beeld van het
ongeluk; een wagon hangt boven het
water.
uit de rails heeft doen lopen. De trein
schijnt echter over de biels te zijn
doorgereden totdat hij in het water
terechtkwam.
Men acht het niet uitgesloten dat
in een gezonken wagon nog 30 a
40 passagiers zijn.
Volgens de laatste schatting zijn er
40 doden en 2>1 gewonden.
Vanmorgen vroeg zijn reddings
ploegen erin geslaagd de eerste van
de drie gezonken rijtuigen uit de
Newarkibaai te bergen. Naar ver
luidt bevat dit rijtuig nog vele lijken.
Over de oorzaak van de ramp tast
men nog in het diuister.
Het aantal lijken, dat na de berging
van een der rijtuigen uit het water
van de baai in totaal geborgen is, be
draagt twintig. In het rijtuig vond
men dertien lijken.
Britse pers achter
strenge rechters
Vele vooraanstaande Britse dagbla
den hebben zich vandaag geschaard
achter de veroordeling van negen
jongelieden van zeventien tot twin
tig jaar tot vier jaar gevangenisstraf
wegens hun aandeel in de botsingen,
die zich in het Londense district Not-
tinghill tussen hen en kleurlingen
hadden voorgedaan. De veroordeel
den waren schuldig bevonden aan
het aanvallen van vijf kleurlingen.
Canada heeft maandag met Zwit
serland een overeenkomst gesloten
die voorziet in levering van elf ton
uraniumbrandstof aan Zwitserland.
Het uranium zal in de komende zes
maanden worden verscheept.
In Maseroe (Basoetoland) zijn
gisteren acht inheemsen ter dood ver
oordeeld wegens deelneming aan een
rituele moord op een bejaarde inboor
ling.
CONCENTRATIE
VAN WAPENEN
De Amerikaanse en de Chinese am
bassadeur in Warschau, Jacob Beam
en Wang Ping-nan, hebben gisteren
in het Mysliwski-paleis in Warschau
een begin gemaakt met de Ameri-
kaans-Chinese besprekingen die, naar
men hoopt, een ontspanning van de
toestand in het verre oosten zullen
opleveren. Him eerste gesprek duur
de twee uur en veertig minuten. Don
derdagochtend komen de ambassa
deurs weer bijeen. Geen van beiden
wilden maandag na het eerste con
tact commentaar leveren.
Het ministerie van defensie heeft
gisteren, in Washington bekendge
maakt, dat een bataljon van 700 tot
800 man uitgerust met Nike-Hercules-
projectielen naar het gebied van de
Stille Oceaan wordt gezonden. Er is
niet officieel bekendgemaakt of het
bataljon, dat over vier batterijen van
elk twaalf lanceerinriohtingen be
schikt, naar Formosa gaat.
Voorts heeft een woordvoerder van
het ministerie van buitenlandse zaken
in de Amerikaanse hoofdstad meege
deeld, dat „routine voorzorgsmaatre
gelen" zijn genomen voor het geval
de Amerikaanse burgers van Formo
sa geëvacueerd zouden moeten wor
den.
In Taipeh doen geruchten de ronde
dat er plannen zijn gemaakt om de
communistische blokkade van de
Quemoy-eilanden te breken. In ver
band hiermee zou veel modern Ame-
Het gebeuren bij de Are de Triomphc heeft de minister van binnenlandse
zaken in Frankrijk aanleiding gegeven verscherpte maatregelen te nemen
tegen de communistische partij in Frankrijk, die de Algerijnen tot geweld
daden aanzet. Over de mislukte aanslag welke Algerijnse verzetsstrijders
maandagochtend te Parijs op Jacques Soustelle, de 46-jarige minister van
voorlichting hebben gepleegd, vernemen wij nader, dat een voorbijganger
het leven heeft gelaten, terwijl vier mensen, onder wie een der vier daders,
verwondingen opliepen. Onder de getroffen bevonden zich geen buiten
landse toeristen.
CLIMAX IN REEKS
GEWELDDADEN
Toen de auto waarmee Soustelle op
weg naar zijn bureau was bij de Are
de Triomphe stopte voor een rood
verkeerslicht, openden de Algerijnen
het vuur met revolvers en machine
pistolen. Een kogel doorboorde een
revers van Soustelle zonder hen. te
raken. Zodra de minister e-m man
met een revolver op de auto zag af- j
komen, wierp hij zich op de bodem
van de wagen. Hij liep alleen een
schram op het voorhoofd op door
wegspringende glassplinters. Toen hij
uit de auto stapte, opende een tweede
Algerijn met een machinepistool het
vuur op hem. Door zich op de grond
te werpen werd hij niet geraakt. Wel
werd een Franse voorbijganger door
een kogel dodelijk in de hais gewond.
De daders van de aanslag sloegen
hierop op de vlucht. Een van hen die
trachtte een taxi aan te houden om
zo de wijk te nemen, werd door de
politie neergeschoten. Hij werd in
ernstige toestand in een ziekenhuis
opgenomen.
Inmiddels was een andere aanval
ler in een nabijgelegen station van
de metro gevlucht. Om zijn aftocht te
dekken vuurde hij enige schoten af,
waardoor drie omstanders werden
gewond. Hij werd door de menigte
aangevallen, maar spoedig door de
politie ontzet. De overige daders wis
ten te ontkomen.
Opdracht
De Algerijn die in de metro werd
aangehouden, verklaarde tegenover
ae politie, dat hij zaterdag j.l. in een
cafe van een lid van het Algerijnse
„Nationale Bevrijdingsfront" (F.N.L.;
een der voornaamste verzetsorganisa
ties, opdracht had gekregen, de vol
gende avond met als kenteken een
bepaald Parijs' avondblad onder de
arm in een metrostation te komen.
Daar had hij een hem onbekende
Algerijn ontmoet, die hem bevel gaf
maandagochtend om negen uur naar
de Avenue Friedland te gaan en te
vuren op de auto van Soustelle. De
onbekende had hem het nummer van
de auto van de minister gegeven. Hij
bad aan het bevel gehoorzaamd om
dat hij, volgens zijn zeggen, repre
sailles vreesde.
De arrestant ontkende geschoten
te hebben op de man die werd ge
dood en de drie mensen in het metro
station die verwondingen opliepen.
Naar hij zei, had zijn revolver ge
ketst. In het bewuste station werd
een machinepistool gevonden.
Actie voortzetten
Soustelle verklaarde niet te be
grijpen door welk wonder hij het le
ven er van had afgebracht. Hij voeg
de hieraan toe, dat hij zijn actie voor
Algerië zou voortzetten, ongeacht
hetgeen de Algerijnse verzetsbewe
ging zou doen. Volgens hem vormen
de moordenaars van de F.NX. slechts
een fanatieke minderheid, welke niet
verward moet worden met de massa
van de Algerijnse werkende bevol
king. Soustelle, die gouverneur-gene
raal van Algerië is geweest, is een
der voornaamste Fransen, die vinden
dat Algerië Frans is en dat onder
alle omstandigheden moet blijven.
De aanslag op Soustelle vormde een
climax van een reeks gewelddaden
in Frankrijk in de afgelopen twee
dagen die aan een Franse soldaat en
een officier het leven kostten, terwijl
twee militairen en drie politieman
nen werden gewond.
Volgens de Paryse politie zijn tien
personen aangehouden die er van
worden verdacht bij de aanslag op
Soustelle betrokken te zijn geweest.
Van officiële zijde is bekend ge
maakt, dat verzetsstrijders in de af
gelopen week vier mensen, van wie
drie Algerijnen, hebben gedood en
vijf leden van het leger en de politie
hebben gewond.
In dezelfde periode doodde de po
litie twee verzetsstrijders, terwijl 180
leden van L.N.L. werden aangehou
den. Ruim drieduizend mensen wer
den ondervraagd en er werden enige
v/apens in beslag genomen. Twee po
gingen om in industriële bedrijven
sabotage te plegen mislukten vorige
week.
Russich voorstel toezicht
kernproeven
De Sowjet-Unie zal binnenkort een
stelsel van toezicht op kernproeven
voor de gehele aarde voorstellen aan
de regeringen van alle landen, aldus
heeft de Russische professor Fjodorof
maandag te Kitzbuehel in Oostenrijk
op een bijeenkomst van atoomgeleer
den meegedeeld.
Volgens Fjodorof zal de Sowjet-
Unie voorstellen, dat het toezicht
wordt toevertrouwd aan een centraal
gezagsorgaan. Met behulp van 110
posten op het land en nog 10 of 20
op schepen zal het orgaan in staat
zijn elke kernontploffing waar te ne
men.
Het orgaan dient, aldus Fjodorof,
de bevoegdheid te hebben waarne
mers te zenden naar een gebied,
waarin een kernontploffing zou zijn
vastgesteld.
rikaans oorlogsmateriaal naar For
mosa worden gezonden, zoals de
nieuwste typen straaljagers, luchtaf-
weerraketten van het type Nike-
Ajax en geleide projectielen van het
type Matador.
Te Taipeh is in nationalistisch-Chi-
nese kringen vernomen dat het com
munistische kustgeschut tussen maan
dag 21.40 en dinsdag 06.00 uur plaat
selijke tijd 1075 granaten op de Que
moy-eilanden heeft afgevuurd, zon
der dat ernstige schade werd aange
richt.
De nationalistische artillerie be
schadigde twee transportvaartuigen
der communisten.
TER AAR
Hengelwedstrijd De Hengel
sportvereniging „De Brasem" hield
zaterdagmiddag een hengelwedstrijd
voor haar leden. Hieraan werd door
26 leden delgenomen. Het was
prachtig zomerweer en de vangst
viel deze middag niet tegen. In to
taal werden 64 stuks bovenmaatse
vissen gevangen. Er werd gevist
naar maat, na 2'/* uur'vissen was de
uitslag als volgt: 1. M. Roggeveen,
Alphen a. d. Rijn met 20 punten; 2.
T. Baas, Nieuwveen 18 pnt.; 3. D. J.
Verschuur, Alphen a. d. Rijn 14 pnt
4. C. N. van Geest, Rotterdam 12
Zo'n warme, sterke trui die
elke jongen graag heeft,
koopt U het voordeligst op
de P&C Jongensmarktl
zware zuiver wollen
kSkwaliteit is mooi, blijft
mooi, kan tegen een stootje
houdt model, ronde hals
rekt niet uit
royale snit
keuze uit 8 moderne,
sportieve
kleuren
Leeftijd jaar
j kle\ie 'stijging per moot
Advertentie
pnt; 5. M. Wielinga, Rotterdam 10
pnt; 6. F. C. Kalkman. Alphen a. d.
Rijn 9 pnt; 7. G. J. Wijzenbroek,
Ter Aar 8 pnt; 8. J. v. d. Haven, Ter
Aar 5 pnt; 9. Adr. v. d. Haven 5 pnt
10. H. van Buren, Leiden 3 pnt; 11.
J. H. Kroon, Alphen a. d. Rijn 3 pnt
12. D. J. de Jong, Alphen a. d. Rijn
3 pnt en 13 J. D. Costeris, Ter Aar
2 punten.
De 13 prijzen, die voor deze wed
strijd beschikbaar waren gesteld,
werden door de voorzitter de heer
G. J. Wijzenbroek in café Van Acker
met een toepasselijk woord uitge
reikt. Tevens werd nog hesloten in
de laatste week van september een
ledenvergadering te houden, om het
winterprogram te bespreken.
NOORDWIJK
Wat opstrand achterbleef. By
de politie op het strand zijn de vol
gende voorwerpen als gevonden aan
gegeven: bruin lederen portefeuille
o.m. inhoudend een geldsbedrag, zon
nebril, lederen portefeuille (rood met
goud) met geldsbedrag, paar bruine
jongenssandalen, beige vest, dames
polshorloge met zwar' bandje, lees
bril (met dikke glazen), gewone lees
bril, paar autosleuteltjes, zijden sjaal
(opdruk Rivièra). Inlichtingen uit
sluitend woensdag en zaterdags van
23 uur n.m. politiebureau Oude
Zeeweg.
Geslaagd. Voor het diploma
sahoenwinkelier voor detailhandel in
schoenen, slaagde te Rotterdam de
heer A. C. J. v. d. Berg, alhier.
WASSENAAR
Geboren: Maria Catharina Mar-
garetha dr van L. V. van der Velde
en C. J. M. Kraan; Petrus Casparus
zn van J. A. Römer en M. J. Broeke-
ma; Eva Elizabeth dr van J. H. Schul-
maijer en E. Hesseling; Monica Eli
sabeth Gysbertha dr van C. T. Sluis
en L. J. Wilbers; Johannes Jacobus
Hendrikus Marie zn van H. Erwich
en A. H. Bramas; Machteld Vende-
line dr van M. A. van Oven en S.
barones van Aerssen Beijeren van
Voshol.
Ondertrouwd: J. T. Dolmans en M.
E. Persenaire; C. Heins en G. van
Rijn.
Gehuwd: P. Schütz en E. S. B.
Barlein; J. J. Bellekom en A. M.
Compier; H. C. M. Verbeek en G. M.
van Beek; F. E. G. Im Hof en M. M.
Kahmann; T. H. M. Pompe en J. A.
van Jaar.
Overleden: Maria Roozendaal 57
j. (Leiden); Catharina van Oosten,
weduwe van Christiaan Groenewe-
gen, 91 j.; Johannes Franciscus Ber-
nardus Pennaarts 81 j.; Maria Jose-
phiria Theresia Bloemen 24 j., (Heer
len); Isaac Louwrier 64 j. (Leiden).
Muziek in gaatjes maken
vereist grote vakbekwaamheid
AMSTERDAM (P P) - „Elk orgel heeft zijn eigen mogelijkheden en
daarop moet het boek gemaakt worden", vertelt G. Perlee, orgelbouwer
en bekend verhuurder van straatorgels. „Er zijn er slechts enkele die ge
lijk zijn, zodat daarop dezelfde boeken te gebruiken zijn. Voor alle andere
moeten speciale boeken worden gemaakt."
(van onze verslaggever)
EEN robuste Amsterdammer toont het
binnenwerk van een draaiorgel en laat
zien, hoe het boek met de gaatjes er
door glijdt. Door de gaatjes springen
tongen omhoog, die ventielen openen. Zo
krijgen die bepaalde tonen lucht aange
voerd en kunnen ze geluid geven. Wij
constateren, dat het vervaardigen van
een dergelijk boek een uiterst nauwkeu
rig werkje Is en we willen wel eens we
ten wie de muziek voor de boekmaker
gereed maakt.
„Dat doet meester Romke de Waard",
vertelt Perlee. „Hij is een enthousiast or
gelliefhebber en een groot kenner. Wan
neer hij het gamma van het betrokken
orgel kent, schrijft hij de muziek zó uit
Dat gebeurt op een lange rol papier,
waarop een keurige maatverdeling ls
aangebracht en waar mr- De Waard net
jes de strepen op aanbrengt, waar de ga
ten en gleuven moeten komen".
De rol papier komt op tafel en we zien
hoe hij aan de hand van die strepen
met een machine de gaten en gleuven
precies op de juiste lengte in het karton
van het boek ponst. Het is een uiterst
nauwkeurig werkje, dat met grote vak
bekwaamheid verricht moet worden,
want een kleine afwijking kan oorzaak
zijn, dat een tong niet door een gleuf
kan komen en die toon dan geen geluid
geeft
„Zo heeft elk orgel zijn eigen repertoire"
merkt de bedrifvige vijftiger op.
Eigenlijk niet Nederlands
lijk?" willen we weten- Perlee lacht
even „Ja, dat is heel eigenaardig, Juist
omdat het orgel niet Nederlands is. De
orgels kwamen grotendeels uit Frankrijk
en België, waar ze gemaakt worden en
wel in eerste instantie als kermisorgels,
u kent ze wel.
Het was onder anderen mijn grootvader,
die indertijd begon met dergelijke orgels
te verhuren aan mensen, die er de straat
mee optrokken en daar muziek maakten.
Dat is in de loop der jaren uitgegroeid
tot een traditioneel Nederlands gebruik.
Vooral in Noord-Holland, Zuid-Holland
Ongeveer nog zestig
„HOEVEEL orgels rijden er nog In Ne
derland op de straten?" Na enig naden
ken schat de orgel boekmaker dat op een
stuk of zestig.
„In de goede oude tijd waren dat er
heel wat meer, maar ja, toen was het
orgel populairder en er waren ook na
delen aan verbonden. Toen ging iedereen
maar met zo'n ding op stap en dat is er
tegenwoordig niet meer bij. Het wordt
door de gemeenten keurig geregeld. De
In aanmerking komende personen krijgen
een gemeentelijke vergunning en een
wijk en er worden niet meer vergunnin
gen uitgereikt dan verantwoord ls, zodat
iedere orgelman zijn brood kan verdie
nen."
„Komen er nog orgels bij?" Boven de
grijze stofjas schudt het grijze hoofd.
Het blijkt dat er geen grote orgels
meer gemaakt worden.
Miniaturen
WEL heeft hij een twintigtal heel kleine
KATWIJK AAN DEN RIJN
„De Rhijnmonders" Wedvlucht
met oude en jonge duiven vanaf Neuf-
villes, afstand 186 km. 134 Duiven
werden te 12.15 gelost met zuid-oos
tenwind. Eeerstaankomende duif om
15 uur 14 min. 56 sec. Gemiddelde
snelheid 868 meter per minuut. De
uitslagen waren: T. de Mooy 1, 7, 12,
19, 22 25, 32; K. Monster 2, 10; B.
Paauw 3. 5, 11, 16, 27; J. Jungerius
4, 8 A. J. Hus 6. 15, 21, 31; Ui. van
Essen 9, 14, 20, 28.
orgels gefabriceerd; een soort miniaturen
van de grote straatorgels en daar heeft
hij geweldig veel succes mee gehad.
Slechtse enkele hiervan bleven in ons
land, de meeste gingen naar het buiten
land, waar liefhebbers graag zo'n orgel
tje wilden hebben. Er zijn er die het
zuiver voor hun plezier kochten, anderen
namen het voor reclame in hun zaak of
zoiets. Engeland heeft er een paar, Afri
ka, Canada, de Verenigde Staten, Duits
land en zo nog enkele landen. Deze klei
ne orgeltjes hebben hun eigen boeken en
de eigenaars kunnen het repertoire zelf
afdraaien.
Dag aan dag wordt er in de werkplaats
van Perlee gewerkt aan het vervaardigen
van nieuwe orgelboeken, want alle orgels
moeten „bijblijven". Nieuwe melodieën
moeten ze kunnen brengen, want het pu
bliek vergt ook van het straatorgel, dat
het bij de tijd is.
(Nadruk verboden).
