S)e £cid<se6oii4cmt
Oranjezonnetje kreeg geen kans
op luisterrijke Prinsjesdag
miljoenen
Tienduizenden genoten
weer van een sprookje
Nieuwe partij
zegt „nee"
weer t
Directeur: C. M. v. HAMBRSVELD.
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent.
KATHOLIEK DAG8LAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
6. Giro 103003. Aboonemenspr. 0.59 p.w., t 255 p.mnd., f 7.50 p kwart.
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1958
49ste JAARGANG
No. 14512
ER ZIJN WEER
TEKORT
Franco p.p. 8.Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
VREEMDE
TROONREDE
V rve Nederlandse bevolking, welke
U hedenmiddag de Troonrede
aanhoorde, zal niet opgeschrikt zijn
bij de laconische, Hare Majesteit in
de mond gelegde mededeling, ergens
midden-in het weinig-boeiende re
laas: „De begroting 1959 vertoont een
tekort."
Aan een tekort op de begrotingen,
terwijl de staatshuishouding toch on
verdroten voortgaat, is de bevolking
gewend geraakt, maar de begroting
van het komende jaar vertoont een
gaping van anderhalf miljard!
Ook de regering is ervan geschrok-,
ken en rept van voorzichtigheid,
maar acht het tekort in de gegeven
omstandigheden aanvaardbaar, omdat
het voor een groot deel niet zijn oor
zaak vindt in een ongezonde struc
tuur van onze vaderlandse samenle
ving, doch in tijdelijke moeilijkhe
den, zoals de narigheid met de Indo
nesische verplichtingen, de ineenstor
ting van de internationale zuivel-
markt en de gesubsidieerde woning
bouw.
De Indonesische financiële strop
afgezien van de ermee gepaard gaan
de menselijke ellende is in ieder
geval zo afdoende, dat er niet meer
naar behoeft te worden omgekeken,
al zullen de gevolgen zich uitrek
ken. Maar wat de prijs- en woning-
bouwsubsidie betreft, is de overheid
kennelijk in een slop geraakt. Zij
wil van de met honderden miljoe
nen op de Staatsbegroting drukken
de subsidies wel af wat o.m. een
aanzienlijke huurverhoging zou in
houden; anderzijds schuwt zij er
voor de daarbij behorende compen
satie toe te laten, omdat deze het
loon-peil zou doorbreken, met al de
gevolgen daarvan, als een verzwakte
uitvoerpositie. De S.E.R. zal dus
om raad en uitkomst gevraagd wor
den.
Al blijft bij het geraamde tekort
de regering voorzichtigheid geboden
achten, toch ziet zij de toestand niet
al te donker in, omdat, door de in hét
afgelopen jaar genomen maatregelen,
de munt-eenheid vaster is komen te
liggen en na over het dieptepunt
heen te zijn geraakt de nationale
volkshuishouding weer opveert, zij 't
dat in het komende jaar slechts een
gematigde opleving van de bedrijfs
activiteit wordt verwacht. In deze
gunstiger economische situatie ziet
de regering kans voor haar begro
tingstekort 800 miljoen te lenen, ter
wijl de rest uit enkele „potjes" komt
en uit de handhaving van een paar
reeds ingevoerde belastingsverzwa
ringen o.a. van de vermogensbelas
ting.
Voor de regering evenals voor
„de man op straat" is het echter
duidelijk, dat de welvaart van een
land en de werkgelegeiheid, niet
voortspruit uit leningen, doch uit
een bloeiend bedrijfsleven en een
bij de gestadige en verheugende toe
name der bevolking groeiend be
drijfsleven. Om het beleggen van
kapitalen in de bedrijven „interes
santer" te maken, stelt zij daarom
voor de investeringsaftrek op 16 pet.
te brengen, de vervroegde afschrij
ving te verlengen en te verbeteren
en tevens de vrijstelling van sigaren
van omzetbelasting te bestendigen.
Uit de Troonrede spreekt ongetwij
feld een gematigd optimisme, met
voorbehouden van verschillende aard,
omdat ook een regering niet in de
toekomst kan zien. De begrotingen
zijn, zoals gebruikelijk!, zo beschei
den mogelijk opgezet, maar toch, ge
lukkig, niet op een armoede-econo-
mie ingesteld.
Voor een groot deel is de begro
ting trouwens verankerd in wettelij
ke verplichtingen.
Echter ontbreekt in deze Troonre
de een gedetailleerde vermelding van
hetgeen de regering op het wetge
vend gebied voornemens is aan de
Staten-Generaal aan te bieden. Over
de uitbreiding van de kinderbijslag,
en of deze voorrang moet hebben op
het weduwen- en wezenpensioen
wordt met geen woord gerept. Ook
over bezitsspreiding wordt niets me
degedeeld. Dit maakt een vreemde i
indruk. De regering kan van alles
van plan zijn in het komende zittings
jaar maar het staat niet in de
Troonrede.
Het zou voorbarig zijn uit deze wij
ziging van het karakter van de
Troonrede op te maken, dat het zit
tend kabinet weinig wetgevende ar
beid op stapel heeft staan. Hoofdzaak
is, dat de regering ons land econo
misch gezond houdt en sociaal voor
uitstrevend. Van deze intentie geeft
de Troonrede en de Millioenen-nota
in grote lijnen blijk, en even moet
worden afgewacht, wat zij op wet
gevend gebied in het schild voert.
Dat kan nog meevallen of tegen
vallen.
DE VISSERIJ BIJ IJSLAND
Volgens te Reikjavik ontvangen be
richten vissen er op het ogenblik 19
Britse treilers binnen de IJslandse
zóne van 12 mijl. Zij worden door
Britse oorlogsschepen beschermd.
Uit Huil wordt bericht dat de trei
lers die daar en in Grimsby van de
IJslandse visgronden zijn binnenge
lopen, besommingen hebben gemaakt
van 4 a 6.000 pond sterling. De vang
sten worden goed en de kwaliteit
uitstekend genoemd. De schippers, die
20 dagen op zee zijn geweest, heb
ben verklaard dat zij naar de IJsland
se kust teruggaan.
Voor de elfde maal sinds haar troonsbestijging heeft H.M. de Koningin
hedenmiddag met het luisterrijke decorum, dat telkenmale Prinsjesdag In
de voormalige Residentie siert, de zitting van de Staten-Generaal geopend
met het uitspreken van de troonrede in de Ridderzaal aan het Binnenhof.
Deze belangrijke gebeurtenis in ons staatsbestel vindt vanaf 1887 plaats op
de derde dinsdag in september en ais men bedenkt, dat de naam Prinsjes
dag afgeleid is van de dag, waarop men de verjaardag van stadhouder
Willem V vierde, eens het vrolijkste volksfeest in den lande, dan ervaart
men nog immer, dat het luisterrijke feest nog niets aan kracht heeft inge
boet. Het is een schone wens en welhaast een traditie, dat op deze dag een
weldadig Oranjezonnetje door de wolken breekt en zich vermengd met de
kleurenpracht en de schittering van statie-uniformen, calèches en het
sprookje van de Gouden Koets, samen met het festijn van feesttoeters,
lachende en dringerige mensen en dreinende kinderen met kleverige zuur-
stokmonden, waartussen dit alles door de elastieken balletjes hun werk
doen.
Het zag er nog heel somber uit van
morgen, maar het lijkt wel of zelfs de
natuur zich laat dwingen op Prins
jesdag. Naarmate de wijzers der klok
ken naar enen liepen kleurde het
grijze zwerk bij en hier en daar vie
len gaten in de wolkenmassa, maar
men wachtte vergeefs op dat onaf
scheidelijke gebeuren:het Oran-
jezonnetje.
De druilerige motregen kon even
wel de stemming niet wegspoelen.
Het is nu eenmaal Prinsjesdag en het
had nog erger kunnen zijn.
Te een uur begaf koningin Juliana
zich, vergezeld door prins Bernhard
en de prinsessen Beatrix en Irene in
de Gouden Koets van het paleis aan
het Lange Voorhout naar de Ridder
zaal. De Gouden Koets, van puur
goud, tot werkelijkheid gekomen
dank zij de offervaardigheid der
hoofdstad en de gezamenlijke krachts
inspanning van het gehele volk, door
de kundigheid en vakkennis van sme
den en houtbewerkers, van schilders
en decorateurs, van glasblazers, leer
looiers, vergulders en lakenwevers
van ivoorsnijders en bronsbewerkers
en de nijverige handen van weesmeis
jes en bordurende onde-dameskrans-
jes.
Haags familiebezoek
Duizenden hadden zich verzameld
langs de bekende route. In dichte
rijen stonden ze weer op de trottoirs
en onder de bomen langs het Schep-
pad en het Lange Voorhout en de Vij
verberg. Anderen hadden een zit
plaats op een der tribunes, die voor
deze gebeurtenis op verscheidene
punten zijn opgericht en weer ande
ren vonden een kijkplaats achter een
der vele vensters van de huizen en
gebouwen, die uitzicht geven op de
route. Op Prinsjesdag ontvangt zowat
iedere Hagenaar massaal familie- en
vriendenbezoek
Slechts enige honderden konden in
de historische zaal de plechtigheid bij
wonen, maar de duizenden van wie
velen van heinde en verre gekomen
zijn langs de weg namen evenzeer
deel aan het gebeuren in de weten
schap, dat zij hun vorstin, de prins en
de prinsessen, omgeven door hove
lingen, anders aanschouwen dan de
bevoorrechten in de Ridderzaal. Reeds
lang voor het uitrijden van de ko>
ninklijke stoet hadden zij hun plaat
sen ingenomen, waar het wachten
werd beloond door het zien van het
militaire vertoon, het innemen der
opstellingen voor de afzetting en zo
meer. Toen het eerste der minuutscho-
)e Koninklijke Familie bij aankomst
op het Binnenhof.
ten, die over de stad daverden van
het ogenblik, dat de vorstelijke per
sonen het paleis verlieten tot het mo
ment, waarop zij dear waren terug
gekeerd. is gevallen, kwam er bewe
ging in de rijen der wachtenden. De
schoten werden gelost door een bat
terij veldartillerie, bestaande uit zes
stukken. Deze batterij stond opgesteld
op het Malieveld, waar zestig man
van 901 luchtverdedigingskring voor
afzètting hebben gezorgd.
Op het Binnenhof.
Op het Binnenhof, dat een kleur
rijke aanblik bood door de ceremonië
le uniformen van de militairen der
erewacht en der ere-afizetting, waren
o.a. plaatsen gereserveerd voor dra
gers van de militaire Willemsorde en
voor een aantal burgemeesters.
Met de leden van de Staten-Generaal
hadden velen zich al vroegtijdig ver
zameld in de Ridderzaal, die met
groen en bloemen feestelijk was ge
tooid. Het stemmige zwart der he
renkleding werd afgewisseld door het
goud en zilver van ambtsgewaden, de
kleurige toiletten der dhmes en ver
scheidene uniformen. Onder de aan
wezigen waren de leden van het corps
diplomatique, hoge ambtenaren, vlag
en opper-officieren, leden van de
Hoge Raad der Nederlanden, verte
genwoordigers van andere rechter
lijke colleges, leden van het interna
tionale gerechtshof vertegenwoordi
gers van kerkgenootschappen, provin
ciale en stedelijke autoriteiten en
grootkruisen van Nederlandse orden.
Tegenover de troon namen later
hun plaatsen in de ministers, de
staatssecretarissen en de leden van
de Raad van State. De leden der com
missie van in- en uitgeleide begaven
zich naar de ingang der Ridderzaal.
Nadat de koningin het bordes, waar
boven een fraai baldakijn was ge
spannen, had bestegen, ontving de
commissie de vorstelijke personen.
Zodra de ceremoniemeester na drie
maal met zijn staf op de grond te
hebben getikt, de komst van de ko
ningin had aangekondigd, rezen alle
aanwezigen op van hun zetels. Voor
afgegaan door de ceremoniemeester,
acht kamerheren, de grootofficieren
en de grootmeester betraden daarop
Hare Majesteit, de Prins en de prin
sessen de zaal.
Toen de vorstelijke personen ge
zeten waren, ving koningin Juliana
aan met het uitspreken van de troon
rede.
Na de rede stelde mr. Jonkman,
voorzitter der verenigde vergadering
der beide Kamers, een „Leve de Ko
ningin" in, waarmede de aanwezigen
instemden.
De koningin en gevolg vertoefden
enige ogenblikken in de zg. Konin-
ginnekamer en namen vervolgens
weer plaats in de Gouden Koets. Ter
wijl het escorte zich vormde verza
melden de leden van het corps di
plomatique zich met hun dames bij
de middelste poort van het Binnenhof,
grenzende aan de Ridderzaal om Hare
Majesteit in het voorbijgaan een groet
te brengen. De stoet begaf zich daar
na langs dezelfde weg terug naar het
paleis aan 'het Lange Voorhout.
Opgetogen Marijke.
Prinses Marijke was er dit keer
ook bij zjj het dan ook als toeschouw-
stertje. Ze zat met vriendjes en vrien
dinnetjes op klapstoeltjes voor het
paleis aan het Lange Voorhout, vlak
voor de hekken.
Prinses Marijke had veel plezier met
haar vriendjes en wuifde even hard
met het opgetogen publiek mee, toen
de Gouden Koets, waarin haar ouders
en haar oudste twee zusters zaten,
langs reed. Het begon zacht te rege
nen en even daarna volgde een fikse
bui. Prins Bernhard was als laatste
naar het paleis gekomen. Toen hij
j om even over halfeen aankwam,
klapten de vele kijkers uitbundig in
de handen.
Kleine neringdoenden hadden een
goede dag. Ze verkochten vele snoep-
waren, oranjespeldjes en stonden
op hoeken van straten voor een prik
je kleine ruwhouten stoeltjes te ver
kopen.
Staatsie-kledij.
H.M. de Koningin was gekleed in
een groenblauwe tafzijden robe met
grijze nuancering, waarbij een kleine
tulen hoed in dezelfde tinten. Zij
droeg het grootkruis der Orde van
de Nederlandse Leeuw.
Z.K.H. Prins Bernhard droeg de
ceremoniële tenue van generaal der
cavalerie met het grootkruis Gouden
Leeuwen van Nassau. H.K.H. Prinses
Beatrix was ge kleed in een crème
zijden toilet en een blauwe hoed en
H.K.H. Prinses Irene droeg een licht
groene japon met een kapje in de
zelfde tint.
Met uitzondering van mr. Luns, de
minister van buitenlandse zaken, die
thans in Amerika vertoeft, waren alle
ministers en staatssecretarissen aan
wezig.
PROEVEN MET MENSELIJK HART
Russische geleerden zijn erin ge
slaagd een hart uit een lijk te ver
wijderen en het in een speciale voe
dingsoplossing weer te doen kloppen,
aldus is gisteren meegedeeld op een
bijeenkomst van de Sowjet-Academie
voor de medische wetenschap te Mos
kou.
Op de bijeenkomst werd een film
gedraaid over de proeven van de art-
senn ij kundige prof. Sergei Andrejef
met een menselijk hart. Door het hart
buiten het lichaam weer te doen klop
pen is het mogelijk de invloed van
bepaalde stoffen op de werking van
het hart te bestuderen, aldus meldt
De vierde Amerikaanse atoomon
derzeeboot, de „Swordfish", is giste
ren in de Amerikaanse marinehaven
Portmouth in dienst gesteld.
De „Swordfish" zal, na een proef
tocht, worden toegevoegd aan de
Amerikaanse vlooteenheden in de
Grote Oceaan.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Edouard Depreux, de socialistische
oud-minister die tegen de nieuwe
grondwet is, heeft gisteren de oprich
ting van een „Autonome Socialisti
sche Partij" bekendgemaakt. Voor
lopig treedt hij zelf als secretaris
generaal op.
Toen Depreux dit meedeelde op
een persconferentie, was hij in gezel
schap van de socialistische parle
mentsleden Alain Savary, gewezen
staatssecretaris voor Marokkaanse en
Tunesische zaken en Robert Verdier,
oud-voorzitter van de socialistische
parlementsfractie.
Depreux zei dat hij nog niets kon
meedelen over de omvang van zijn
aanhang, daar sommige socialisten
nog overleg moesten plegen met hun
provinciale federaties.
Zoals gemeld is, heeft de socialisti
sche partij zich gisteren met 2.786
tegen 1.176 stemmen ten gunste van
de nieuwe grondwet uitgesproken.
De nieuwe socialistische partij zal
een campagne tegen de grondwet
voeren en daarbij samenwerken met
de links-radicale leider Pierre Men-
des-France. Volgens Depreux wil de
nieuwe partij toetreden tot de socia
listische internationale en is zij wel
willend ontvangen door Britse en
Duitse socialistenleiders.
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
OPKLARINGEN
Opklaringen, maar aanvanke
lijk in het nooruen van het land
nog enkele verspreide buien. In
de nacht en ochtend plaatselijk
mist. Aanvankelijk vrij krachti
ge tot matige, later matige tot
zwakke noordelijke wind. Wei
nig verandering in temperatuur.
17 Sept. zon op 06.16; onder 18.52;
maan op 11.28; onder 20.58.
Hoogwaterstanden
17 Sept. v.m. 5.40; n.m. 6.05.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luidden:
weer temp.
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
ALGIERS
12 C.
16
15
19
19
18
20
23
mist
zwaar bew.
geheel bew#
zwaar bew.
regen
hagelbui
onbewolkt
zwaar bew.
geheel bew.
licht bew.
onbewolkt
Rusiig weer
Een kleine depressie trok langs
onze kust in de richting van Dene
marken. Aan de achterzijde ervan
voerden noordwe telijke winden
koelere en tamelijk vochtige lucht
van de noordzee aan. Een veel gro
tere depressie lag op het westelijke
deel van de Oceaan. Tussen deze twee
lagedrukgebieden bevond zich een
langgerekt hogedrukgebied dat zich
uitstrekte van de Azor-en via de Britse
eilanden naar Nova Zembla. Tijdens
helder weer dat vannacht door dit
hogedrukgebied in Scandinavië werd
veroorzaakt, vroor het in het noorden
van Zweden 8 graden. De komende
36 uur zal de invloed van het lage
drukgebied boven de Duitse bocht
op het weer in Nederland gaan af
nemen en komt het weer langzaam
onder invloed van de rug van hoge
druk boven de Britse eilanden. In
verband daarmee zal het morgen rus
tig weer zijn met op de meeste plaat
sen af en toe zon. De kans op regen
wordt geleidelijk kleiner.
Korreltje
Hoe meer de beschaving toeneemt,
hoe eervoller plaats de arbeid in
neemt.
