Leidse Courant | 1958 | 16 september 1958 | pagina 11

KRO start met herzien winterprogramma

visie op
televisie

TvTl

Het

B

lis

i

i

i

i

if

at

a

w

•Q

DE SCHAT

I

DINSDAG 16 SEPTEMBER 1958

DE LEIDSE COURANT

PAGINA 9

Tijdschema houdt rekening met radio en televisie

Vandaag heeft de programma-staf
van de Kath. Radio-omroep het nieu
we najaars- en winterprogramma ont
vouwd, waarbij gepoogd is om het
geheel wat inhoud, vorm en tijdsche
ma betreft, scherp af te stemmen op
de behoefte. Daarbij is duidelük ge
maakt, dat de radio door de komst
van de televisie onnieuw in een ex
perimentele periode is getreden,
waarin her-oriëntering be«r©efd
wordt. Benaalde rad?ouitzendingen
worden zelfs op een andere tiid ge
bracht, opdat ze niet samen vallen
met het televisie-programma, we den
ken aan het wekelHks Lichtbaken,
dat nu zal worden vervroegd.

Het is intussen duidelijk, dat de ont
wikkeling van de verhouding tussen
radio- en t.v.programma's nog niet
scherp te overzien is. Waar de be
perkte tv. uitzendingen bij voorkeur
in de avonduren vast staan, heeft de
KRO-radio zich willen aanpassen en
zodoende is op de bouw van het nieu
we programma de volgende algemene
tendens ontstaan:

De zondagavond blijft gereserveerd
voor een familie-orogramma van
doorgaand licht karakter: de dinsdag
avond is ook nu bestemd voor een
cultureel programma van hoger ni
veau; de vrijdagavond (om de veer
tien dagen) brengt een gemengd pro
gram/ma met instructieve delen: en
de zaterdagavond wordt ongewijzigd
voor een groot deel door ontspanning
in beslag genomen.

Aan de poorten van een nieuwe

tijd.

Op de dinsdagavonden wordt aan
dacht gevraagd voor een onderwerp
van de hoogste aktualiteit, te behan
delen door een uitgelezen schare
van deskundigen. Onder de titel „Aan
de poorten van een nieuwe tijd" zul
len de talrijke facetten van het on
derwerp kernenergie worden belicht
en ook de vormkwestie kan in dit
verband worden genoemd. Deze ru
briek zal bestaan uit inleidingen van
een half uur Mr. H. C. M. Edelman,
die in de laatste jaren zoveel gezag
hebbende publikaties over kernener
gie en daarmee samenhangende on
derwerpen op zijn naam heeft, zal in
deze rubriek de leiding hebben. Na
de geslaagde rubriek „En gij zult het
aanschijn der aarde vernieuwen"
wordt ook op welslagen van de be
schouwingen rondom de kernenergie
vertrouwd.

Wat het verdere gesproken woord
betreft, zullen ook de volgende
Streek-halfuren de regionale belangen
in het middelpunt van de nationale
aandacht plaatsen. Het politieke
praatje van Jos van Schaveren wordt
vervangen door de rubriek „De knip-
perbol", een praatje voor politieke
voetgangers door het kamerlid Ber
nard Verhoeven. De rubriek ..Bent U
ook van de partij?" door het Kamer
lid Jan Peters blijft gehandhaafd. In
samenwerking met de KAB zal de
KRO enkele malen een bezoek bren
gen aan bedrijven ten behoeve van
het contact. Naast „En nu mijn geval"
van de KAB krijgt de katholieke mid
denstand een soortgelijke rubriek,
maar dan over middenstandsproble
men. Voor het radio-contact met de
katholieke boeren en hun gezinnen
heeft ir. W. F Gerhardt zich voor het
radiowerk ingespannen. Zondagsmid
dags volgt een missie-uitzending van
vijf minuten door de bekende pater
J. B. van Croonenburg.

Het nieuws in uitgebreider vorm.

Om een zo snel mogelijke uitzen
ding van aktualiteiten te verzekeren
is de rubriek Echo gesplitst in twee
delen van tien minuten elk; de ru
brieken Katholiek nieuws en Com
mentaar zullen er in worden ver
werkt. Bovendien komt er op zon
dagavond een nieuwe commentaar
rubriek. De titel van een andere nieu
we rubriek zal zijn „Het naadje van
de kous" door mr. A. Mertens. De
sportuitzendingen op zondag worden
verlengd tot een half uur.

Binnenkort zal een nieuwe hand
leiding verschijnen voor de vrouwen
rubriek „Waar voor uw geld". De
wedstrijd „Huisvrouwen houden haar
stand op" blijft gehandhaafd, maar
'het forum komt te vervallen. In de
plaats komt een gesprek door een
vaste groep dames. Voor de rijpere
jeugd is een nieuwe rubriek op stapel
gezet die tegemoet komt aan de wens
tot zelfstandigheid. Eveneens nieuw

zal een rubriek zijn, waarin geslaag
de opnamen van jongeren ten gehore
kunnen worden gebracht. Tom Bouws
heeft een boekje samengesteld met
eenvoudige en nuttige aanwijzingen
de omroepje-spelende jongeren.

Muziek en luisterspel

In de lichte sector van de muziek
programma's is gestreefd naar grotere
concentratie. Enkele orkesten ver
dwijnen of worden „omgebouwd".
Onder andere komen „De boertjes
van buuten" te vervallen en ook het
Ballroomorkest. Nu de belangstelling
voor de opera groeiende is, komen
er op zondagavond Bel cantoconcer
ten met fragmenten uit verschillende
opera's. Het Stabat Mater van Marrus
Monnikendam wordt een eerste uit
voering. Voor solistische medewer
king aan opera's, oratoria en orkest-
concerten zijn niet alleen Nederland
se maar ook verschillende buitenland
se medewerkers geëngageerd. Het
jubileumconcert van de 75-jarige
Maastrichter Staar zal in het najaar
worden uitgezonden.

De belangrijkste marziek-cyclus
wordt vastgelegd in een spiegel van
de hedendaagse toonkunst, waarin
Paul Huppertz werken ten gehore zal
brengen van hedendaagse componis
ten. Getracht wordt van iedere be
langrijke moderne stroming in de mu
ziek duidelijk sprekende voorbeelden
te geven. Prof. Hendrik Andriessen
zal de werken inleiden.

Het repetoire van luisterspelen be
vat tal van werken Van bekende en
minder bekende auteurs. Op zater
dagavonden in de Vasten wordt een
reeks documentaires uitgezonden, be
trekking hebbende o.y het lijden van
de mensheid. Traditiegetrouw wordt
I ook nu een luisterspel-prijsvraag uit-
1 geschreven. Uitgenodigde auteurs
ontvangen opdrachten tot het schrij
ven van een kerstspel, een passie- of
een paasspel. Verder is Leon Povel
bezig met-het samenstellen van een
scenario voor een vervolgspel, waar
van alles nauwkeurig vaststaat, behal
ve de dialoog. Deze zal geïmprovi
seerd worden, waarbij kracht moet
worden gezocht in vrij expressie en
montage.

Wederom Tierelantijnen.

Nu komen we tot het zaterdagse
amusement, dat wel het meest cri-
tisch pleegt te worden bezien. Met
name gaat het dan over de Tierelan
tijnen-show. Welnu: deze krijgt een
nieuwe vorm, met in het midden een

cabaret-intermezzo, „half time" gehe
ten. Natuurlijk komt er ook nu een
wedstrijd; die zal gesplitst zijn in
twee helften. Ook nu staat het orkest
onder leiding van Klaas van Beeck; de
muziek van het cabaret wordt ver
zorgd door Harry Banninck. Natuur
lijk zal nu en dan ook het jongens
koor van Broeder Laetantius niet ont
breken.

In Half time treden als cabaretiers
op: Jules de Corte en Jelle de Vries;
de gesproken gedeelten in de eigen
lijke show worden verzorgd o.a. door
Jan Blaaser en Herbert Joeks. De
show, die ook dit seizoen zal staan
onder leiding van Tonny Schiffer-
stein, krijgt een samenstelling van
een meer vrije en speelse aard.

Onder de titel „Collega's" zal Jan Blaa
ser personen presenteren, die in een
bepaald opzicht collega's zijn, en on
der de naam „Ereloge" zullen moe
ders van bekende voetballers raden
naar de afloop van voetbalwedstrij
den. „Eenmaal andermaal" heet de
wedstrijd onder leiding van Kees
Schilperoort, die „eensgezind wint" en
„Weet je veel" zal vervangen. Het gaat
er hierbij om, dat een aan de wed
strijd deelnemende man een vraag
voor zijn vrouw kan kopen, of om
gekeerd. Als een man in verband met
een gestelde vraag vermoedt, dat zijn
vrouw het antwoord zal kennen, zal
hij bereid zijn een hoog aantal fiches
te bieden. Het eohtpaar met het hoog
ste aantal punten is winnaar. Een
winnen echtpaar mag een schilderij
van een Nederlands kunstenaar uit
zoeken.

Verder amusement

Leo Nelissen krijgt de leiding van
een reeks uitzendingen van „Theater
andersom". Als basis dient een be
staand kort verhaal, dat in een typi
sche radiovorm wordt gegoten. Men
wil komen tot een radiofonische her
schepping.

We hebben reeds bericht, dat de
gewone man gaat verdwijnen. In de
plaats komt iets dergelijks onder het
opschrift „Ja, met mij", geschreven
door Toon Rammelt en uitgesproken
door Willy Brill. Teneinde het tekort
aan bekwame auteurs te helpen op
lossen zal de KRO in samenwerking
met het Ned. studiecentrum te Cu-
lemiborg een schriftelijke cursus in
het schrijven voor de omroep instel
len. Zo hoopt men nieuwe talenten
op te sporen.

Wat de t.v. sectie van de KRO be
treft, kan worden verwezen naar eer
der gedane publicities. Meer kan
eigenlijk nog niet worden gezegd om
dat de uitbreiding van zendtijd eerst
met 1 april 1959 ingaat. In de loop
van het seizoen zal nader bekend
worden wat men op het reportoire
zal nemen.

De maandagavond.

Feiten en gebeurtenissen die de
aandacht waard zijn. werden voor

de NCRV door Peter van Campen al
dan niet kritisch bekeken. We hebben
het eerder gezegd: wat meer fleur in
de presentatie zou deze rubriek „At
tentie" geen kwaad doen. Artisten
van naam zijn te pas gekomen aan de
vertolking van 'n eenacter, waarover
Henk Rigters de regie voerde. In een
j klein half uur tijd werd een groot re
pertoire afgewerkt, bevattende de re
portage van een deel van de interna
tionale culturele afdeling op het con
gres voor vluchtelingenhulp.

Vandaag.

Kijkers, die hedenmiddag niet in
de gelegenheid waren om de Prins
jesdag op het beeldscherm te volgen,
kunnen profiteren van de herhaling
die vanavond om 20.20 uur door de
NTS wordt gegeven. En wie verder
de film „Minderjarig meisje vermist"
wil zien, kan tevoren de krant van
gisteren raadplegen, waarin we een
korte voorbeschouwing hebben gege
ven.

Voor woensdag

In de negende aflevering „Gesprek
ken voor de camera" van Hofs'.ra's
Vademecum worden missie, kunst en
wetenschap tezamen behandeld. Twee

deskundigen op dit terrein, dr. E. Lof-
feld en J. B. van Croonenburg, J>ei-
den van de congregatie der paters
vam de heilige Geest, komen aan het
woord en bovendien dr. A. van Dam.
Over dit drietal hebben we eerder iets
meegedeeld. De avond wordt afge
sloten met het toneelstuk „Spreek
uur". We zullen tevoren niets ver
klappen, delen alleen mee, dat de
sterke bouw van dit stuk en zijn cli
max een pittige avond beloven.

Komend programma bij de KRO

Een voortreffelijk verzorgde folder
heeft ons iets naders meegedeeld over
het t.v. programma van de KRO in
de komende maanden. De rubrieken
Testplaat voor de jongeren, en/of de
Televitrine en het kookpraatje zullen
voortaan eenmaal per twee maanden
worden uitgezonden. Jan Casteliins
heeft ons gezegd, dat men tot die
maatregel moest besluiten wegens de
alsnog beperkt gebleven zendtijd. On
der de titel „Ik zou wel eens willen
weten" doet een nieuwe kinderru
briek haar intrede. Het is de bedoe
ling, dat kinderen vragen stellen, die
door Adrie van Oorschot aanschouwe
lijk zullen worden beantwoord.

Op maandagavond komen er ver
schillende wijzigingen, die de kijker
spoedig zal ervaren. Wat er op die
woensdagavonden zal geschieden, kan
men reeds morgen proefondervinde
lijk nagaan. In het gevarieerde pro
gramma van donderdagavond wordt
de rubriek „Gastenboek" voortgezet.
De eerst volgende Excellentie, die
door Louis Frequin zal worden on
dervraagd, is staatssecretaris Veld
kamp. Belangrijk is, dat Paul Julien.
reeds lang bekend van de radio, thans
ook voor de t.v. iets zal komen ver
tellen.

Naardense raad wil éérst

zien

Omdat het merendeel van de
raadsleden graag het T.V.-jour-
naal wil zien of de nieuwsberich
ten van acht uur wil horen heeft
men besloten, dat voortaan de
vergaderingen van de gemeente
raad van Naarden om half negen
's avonds beginnen. De begintijd
was tot nu toe acht uur. De bur
gemeester van Naarden kon zich
de wensen van de raadsleden wel
voorstellen.

Aetherklanken

WOENSDAG.

TELEVISIEPROGRAMMA.

VARA: 17.00 Voor de kinderen.

NTS: 20.00 Journ. en weeroverz.

KRO: 20.30 Gesprekken voor de ca
mera. 21.00 Spreekuur, TV-spel.

HILVERSUM I. 402 M.
7.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA.

19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.

VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23
Gram. 8.00 Nws. 8.18 De ontbijtclub.
9.05 Gym v. d. vrouw. 9.15 Gram.
(9.35—9.40 Waterst.) VPRO: 10.00
Schoolradio. VARA: 10.20 Voor de
vrouw. 11.00 Gram. 12.00 Dansmuz.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Gram. 13.00
Nws. 13.15 Tentoonstellingsagenda.
13.20 Hammondorgel en zang. 13.45
De vermetele ontdekkingsreizen naar
het Noordpool- en Zuidpoolgebied,
caus. 14.00 Gram. 14.30 Voor de jeugd.
16.30 Voor de zieken. 17.15 Dansmuz.
17.50 Regeringsuitz.: Rijksdelen Over
zee: Jeugduitz. Wonderlijke dierea
uit Suriname's oerwoud, door C. But-
ner. 18.00 Nws. en comm. 18.20 Ham
mondorgel. 18.40 Act. 18.50 Onze
vriend en vijand, klankb. VPRO:
19.30 Herdenking 10-jarig bestaan v.
d. Prix Italia. VARA: 20.00 Nws. 20.05
De Miljoenen-nota, caus. 20.15 Mai-
gret leert een dode kennen, hoorsp.
22.00 Metropole ork. 22-20 Sport. 22.30
Joods progr. 22.50 Medisch kron. 23.00
Nws. 23.15 Gram. 23.5024.00 Socia
listisch nws. in Esperanto.

HILVERSUM H 298 M.

7.00—24.00 NCRV.

NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Gewijde muz.
7.50 Een woord v. d. dag. 8.00 Nws.
8.15 Gram. 8.30 Politiekapel. 9.00 Voor
de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35
Vernuft en techniek, caus. 9.40 Gram.
10.30 Morgendienst. 11.00 Radio Philh.
ork. en solist. 12.05 Clavecimbel en
viool. 12.30 Land- én tuinb.meded.
12.33 Lichte muz. 12.53 Gram. en act.
13.00 Nws. 13.15 Met PIT op pad, caus.
13.20 Amus. muz. 13.50 Gram. 14.00
Gedeeltelijke uitz. v. d. bijeenkomst
v. d. Chr. Middenstandsbond. 14.45
Kamer-ork., groot koor en sol. 16.00
Voor de jeugd. 17.20 Lichte muz. 17.40
Beursber. 17.45 Gram. 18.00 Idem.
18.15 Spectrum v. d. Chr. Organisatie-
en Verenigingsleven. 18.30 Koorzang.
19.00 Nws. en weerber. 19.10 Jazzmuz.
19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram. 20.00
Radiokrant. 20.20 Evangelisatiesa
menkomst. 21.30 Omr. ork. en solist.
22.00 Over merkwaardige documenten
en hun bezitters, caus. 22.15 Muz.
luisterwedstrijd. 22.40 Gram. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nws. 23.15
24.00 Gram.

GRAMMOFOONPLATEN.

(Over de 4e lijn).

18.0020.00 uur: Julie la Rousse,
Marjolaine, Oü sont-ils done? Helena
polka, The kiss polka, Quand les pe-
tits seront vendus, Mandolino, Alors
raconte, La Gorrida, Genevieve, Ca
Claque, Wenn der weisse Flieder wie
der blüht, Zwei rote Rosen, Drunt in
der Lobau. Ja der Sonneschein, Auf
der grünen Wiese, Ausgerechnet Ba
nanen, Was machst du mit dem Knie,
Das is die Liebe der Matrosen. Frag'
mich nie, was Heiweh ist, Madonna,
du bist schoner als der Sonnenschein,
Sonny boy, Schlaf, mein Liebling. Ich
hab' das Fraulein Helen baden seh'n,
Wo sind deine Haare, August. Pupp-
chen, du bist mein Augenstern. Ja,
wenn das der Petrus wüsste. Valen
cia. Das ist die Hafenmelodie, Dan
cing on the ceiling, Dancing in the
dark, Around the world. Dancing
with my shadow, You're dancing on
my heart, Anaffair to remember, Rose
room, Mack the knife, On the street
where you live, Amedeo, Louisiana,
Maple leaf rag, Pupa Piccolina, Out
of the night, It had to be you, Basin
street blues, When it's sleepy time
down South, Old time modern, Buona
sera, Just a groove.

Rotterdamse melkslijters
luiden de noodklok

Staking melkproductie

Te Rotterdam heeft gisteren een
bijeenkomst plaats gehad van een co
mité van actie, gevormd door enkele
Rotterdamse, Schiedamsc, Vlaarding-
se en nog andere melkslijters, melk
inrichtingen en standaardisatiebedrij-
ven. Op deze bijeenkomst werd ge
sproken van het staken van de melk-
distributie indien de kwestie van de
distributiemarge op melk niet wordt
opgelost. Dit demonstreert wel duide
lijk de noodtoestand welke er momen
teel heerst in Rotterdam en omstre
ken.

Het comité wenst een margeverho
ging van 1,5 cent per liter omdat nu
het melkbezorgen alleen al dit bedrag
kost. Men wil dit niet bereiken ten
koste van de consument, maar via
een redelijke subsidie. Wordt aan de
ze zaak niets gedaan, dan zal het hele
melkdetailhandelsapparaat worden
ontwricht. Bovendien is het melkver-
bruik sinds 1954 met ruim 15 ge
daald. De bezorging wordt steeds
duurder, omdat het gemotoriseerd
vervoer door de bouw van nieuwe
wijken noodzakelijk wordt.

Men gaat nu weer eens met de mi
nister praten, want ingrijpen op kor
te termijn is dringend nodig. Tijdens
een demonstratieve vergadering in
Emporium te Rotterdam op 8 okto
ber wil men nog eens de nadruk op
deze problemen leggen.

TUSSEN KRAAN EN IJZERBLOK
DOODGEDRUKT.

Op de terreinen van de Verenigde
Utrechtse Ijzerhandel aan de Indus
triehaven is de 59-jarige arbeider P.
de K. uit Utrecht gistermiddag be
kneld geraakt tussen een rijdende
kraan en een blok ijzer van plus mi
nus vijf ton. De K. passeerde het zwa
re ijzerblok juist toen de kraan zich
in beweging zette. Hij werd door het
onderstuk van de kraan tegen het
ijzerblok geperst en was op slag dood.

SPORT

Onder toezicht van het Departement
van Onderwijs. Kunsten en Wetenschap
pen worden door de commissie van het
Zwemonderwijs van de KNZB examens
ter verkrijging van de bevoegdheid
Zwemonderwijzer (es) gehouden gedu
rende de periode 15 oktober tot 15 no
vember 1958.

Zij, die zich aan dit examen wensen
te onderwerpen, dienen zich voor 1 ok
tober aan te melden bij het bureau van
de KNZB, Gerard Doustraat 20, Utrecht.

WIELRENNEN

DE RONDE VAI* POLEN

De zesde étappe van de Ronde van
Polen voor onafhankelijken van Poznan
naar Walbrzych over 237 km is ge
wonnen door de Belg Goossens in 6 uur
32 min. 01 sec. Tweede werd de Frans
man Lepine in 6 34 51 en derde de Pool
Gazda in 6.35.49; 12 Geldermans 6 uur
37 min. 33 sec: 14. Ehlen 6.37.42; 60.
van der Veen 6.47 20: 61. Kool 7.00.51 en
62. Steenvoorden 7.02.

Het algemeen klassement ziet er als
volgt uit:

1. Goossens (Belg.) 30.53.47; 2. Gor-
nalzcyk (Polen) 30.59 15; 3. Everaerts
(Belg.) 30.59.16; 4. Van der Broek
(Belg.) 31.00.09; 5. Wieckowski (Polen)
31.00.32. De Nederlandse renners staan
als volgt geklasseerd: 10. Geldermans
31.03.56; 23. Ehlen 31.10.34; 40. Kool
31.26.44; 49. van der Ven 31.48.15; 61.
Steenvoorden 32.23.48.

KLAVERJASSEN

De uitslagen van de gehouden wed
strijden zijn:

Aid. 1: RNG—Oosthoek 5—7; DSB
HCW 8—4; Gr. Noord—T D 8—4;
MDS—Krantz 4"-7«/s; SLF— P. v. H.
6'/j5'/«; LBF—Zaalberg 5—7.

Afd. 2: AWS—Centrum 7—5; KNG 2
—Oosthoek 2 4—8; DSB 2—Sportief 1
5»/a6«/s; Gr. Noord 2—T D 2 4</r—
7'/»; Krantz 2—MDS 2 6—6; MDH 2—

SLF 2 93

Afd. 3: PÊVEWE—SLF 3 4—8; T D

3—Gr. Noord 3 8—4; HCW 2—Oosthoek
3 7—5; DVS 1GKL 1 6«/«5'/s; LBF I
2Brandt 4'/s71/».

Afd. 4: Krantz 3—P. v. H. 2 7—5;
T D 4—Gr. Noord 4 8—4; SLF 4—
Oosthoek 4 66; DSB 3Centrum 2

4—8; Zaalberg 2—APP 2 5'/.—6'/;.

TOTO-INZET 258.281

Voor de voetbaltoto van afgelopen
zondag werd een recordbedrag van
258.281 ingezet, hetgeen een record-
verbetering van 15.000 betekende.
Het aantal deelnemers bedroeg 186.144,
die 1.40 per formulier inzonden.

Daardoor is er een bedrag van
103.312 aan prijzen, waarvan als eer
ste prijs 72.319 beschikbaar is. Tot
heden bleek nog niet, dat er 'n eerste
prijswinnaar uit de bus zou komen.

Tot onze spijt is gisteravond een ge
deeltelijk verkeerde en onvolledige
stand afgedrukt voor de Afdeling I. We
laten hier de juiste cijfers volgen:

Altior 2 2 0 0 4 7—2

Stompw. Boys 2 110 3 104

SVLV 2 110 3 5—2

Oranje Gr. 1 1 0 0 2 7—0

RUpwetering 1 1 0 0 2 30

KRV 2 10 12 4—2

LDWS 2 10 12 2i

Alphense B. 2 0 111 47

Wet Boys 2 0 111 1—8

St. Bernardus 2 0 0 2 0 16

Rouwkoop 2 0 0 2 0 211

ENGELSE LEAGUE

De uitslagen van de gisteren ge
speelde wedstrijden voor de Engelse
league luiden:

Eerste divisie: Blackburn Rovers
Blackpool 0—0.

Tweede divisie: Sheffield United
Liverpool 20.

Schaak-
®n spel

Het tournooi te Portoroz. waar de
„selectie" heeft plaats gehad voor het
kandidaten tournooi heeft bewezen, dat
de afvaardiging van de nog zeer jonge
Amerikaan, Fisher, gerechtvaardigd
was. Behalve dat hij er in is geslaagd
om tot de uitverkorenen te behoren
werd hem ook de grootmeesterstitel
toegekend. De schaakhistorie kent meer
gevallen van zo jeugdige „sterren". Be
kend is, dat wil men tot de meester
klasse stijgen, men reeds vóór of om
streeks de 20-jarige leeftijd moet uit
blinken. Soms, maar zelden, is het ook
anders. Een voorbeeld leverde het z.g.
Trebitsch-tournooi te Weenen in 1915.
Daaraan werd door de sterkste Weense
meesters deelgenomen o.a. Carl Schlech-
ter. Onder de deelnemers was ook een
zekere Dr. Kaufmann van wie men al
leen wist, dat hij sterk schaakte. Aan
tournooien had hij nog niet eerder
deelgenomen en hij was de 50 jaren
reeds gepasseerd. En.... met slechts
een >/i punt achter grootmeester
Schlechter, maar boven Réti, Spiel-
mann, Albin werd de „oude" jong-
meestcr tweede. Een kort daarop ge
speelde match tegen Réti won Kauf
mann met 41. remise 1.

Zijn partij tegen Spielmann uit bo
vengenoemd tournooi verwierf de le
schoonheidsprijs.

Deze partij volgt hier.

Wit: Dr. A. Kaufmann.

Zwart: R. Spielmann.

1. e2e4, c7—c5; 2. Pbl—c3. Pb8—c6;
3. Pgl—e2, e7—e6; 4 d2—d4, d7—d5
(beter misschien cxd4); 5. e4xd5, e6x
d5; 6. Lel—e3. c5—c4; 7. g2—g3! Pg8—
f6; 8. Lf 1g2; Lc8e69. 0—0, LI8—
e7 10. Tfl—el, 0—0; 11. a2—a3 (niet
direct Pf4 wegens Lb4) h7h6; 12. Pe2
—f4, Dd8d713. Ddl—d2. Ta8—e8;
14. Pf4xe6 (nu wordt d5 versterkt, maar
e6 blijkt zwakker!) f7xe6; 15. f2f4!,
Le7—d8 (of 15.... Pg4; 16. h3. Pxe3

17. Dxe3 en e6 gaat verloren). 16. Kgl
—hl, Ld8a5; 17. Le3—gl! Pc6— dö;

18. b2b4, c4xb3 19. c2xb3, Pd8—17
(op 19.... Lxc3; 20. Dxc3, Pf7; 21.
Tacl, Pd6; 2. Dc7). 20. b3—b4. La5— b6;
21. Tel—e2, Pf7—d6; 22. Tal—el. Tf8
—f7; 23. Dd2—d3. Dd7—c8; 24. Lg2—
h3, Tf7c7 (op 24 Pfe4: 25 Pxd5.
Dc6; 26. Txe4, Dxd5; 27. Lg2, Pe4; 28.

Lxe4 en Lg6 en op 24Pdc4; 25.

Pxd5, Dc6; 26. Pxf6 en Lg2>.

i i r,

4

W

Nu volgt echter de beslissing: 25.
Pc3xd5, Pf6xd5; 26 Te2xe6. Tc7—d7
(op Pe7 volgt 15 en f6) 27. Dd3—b3,
Te8e6; 28. Db3xd5 en zwart gaf op.

van MATABONGA

door George F. Worts

16)

„Als jij er zo over denkt", zei
Suze, „dan ben je ook een sufferd.
En ik vind dat die wondermooie
auto van jou ook niet veel meer dan
een hoop oud roest is".

Lida ging met grootmoeder mee en
sloot de deur van haar kamer achter
zich dicht. Grootmoeder zei droog
weg: „Dat was een belangrijke
avond. Ik kan me niet herinneren,
dat ik een belangrijker avond heb
meegemaakt, sedert die, waarop Han
naar Indië uitzeilde, om nooit meer
terug te komen".

„Ze hebben allemaal zonder uit
zondering, een hekel aan me", zei
Lida.

„Ik ben zelfzuchtig, onredelijk,
eigengereid. Ik ben een struikelblok
voor ze een 'n sufkup. Ze waren het
er allemaal in elk geval over eens
dat ik gek was".

„Bedaar nou", zei grootmoeder
nuchter. „Er is nog niets gebeurd.
Niets veranderd. Alleen zijn enkele
dingen aan de dag gekomen".

„Dat zal waar zijn! Wat namen ze
het me kwalijk! Grootje, heus ze heb
ben een hekel aan me".

Grootmoeder sprak dit niet tegen.
„Ook al goed!" zei ze opgewekt. „Zie
dat maar flink onder ogen. Je hebt
de hele familie nu al onderhouden
van het ogenblik af, dat je vader niet
meer werken kon en dat geeft jou
nu toch zeker wel het recht, de baas
over hen te spelen. Is het wel eens
bij je opgekomen, dat de meeste men
sen er een hekel aan hebben, om in
een dergelijke positie te worden ge
plaatst?

„Wat voor een positie?"

Nou om maar een voorbeeld te
noemen, hoe denk je dat Willy zich
voelt, omdat hij zijn studie alleen
kan doorzetten dank zij zijngrote
opofferende edelmoedige zuster? Hoe
denk je, dat je moeder het vindt, dat
ze van haar eigen dochter bevelen
heeft af te wachten?"

Lida keek peinzend voor zich uit.
„Grappig.dat ik het zó nog nooit
bekeken heb", zei ze. „Wel, wat moet

ik er aan doen? De boel er bij neer
gooien?"

„Neen, zeker niet. Je staat nog al
tijd op je dode punt. Je bent nog niet
klaar om een beslissing te nemen.
Al die verschillende krachten die
jou als een soort slagveld beschou
wen, zullen mettertijd wel tegen
elkaar wegvallen. De rook en de
damp zullen optrekken en dan zul
je pas bemerken, wie of wat gewon
nen heeft en waarom. Probeer onder
tussen door te gaan, zoals je tot nog
toe gedaan hebt. Doe alsof er niets
veranderd is, totdat je de oplossing
gevonden hebt".

Wanhopig zuchtend liet Lida zich
op een stoel neervallen.

„In orde, grootmoe! Dat is verstan
dige praat. Ik zal het proberen. Maar
het is een heel karwei.... om zo
boven op een vulkaan te zitten".

„Ja", zei grootmoeder. „Dat weet
ik al. Ik heb de hele avond al op een
vulkaan gezeten. Die Benders....
Lida, ik was vanavond heus bijna
uit elkaar geploft. Als mijn hart niet
zo sterk was als de stoomketel van
een oorlogsschip...."

„Dat heb ik wel gevoeld", zei Lida
zachtjes. „Er was iets heel geheim
zinnigs aan de hand. Maarwat

was het eigenlijk?"

„Een dezer dagen", antwoordde
grootmoeder, „word ik, dunkt me, zo
vlug kinds, dat ik geen verstand meer

over heb. Misschien is dat nu al min
of meer het geval. Van het aller
eerste begin af, was er iets met die
jongeman. Ik probeerde uit te vissen,
het te doorvoelen, maar ik kon er
niet bij. Ik kan er geen touw aan
vastknopen".

„Toch deed U dat wel", zei Lida.
„Ik heb het ook gevoeld. Gaat u nu
maar verder".

„Nou goed dan. Hij zei, dat hij een
oudheidkundige is. Hij beweerde, bij
zonder veel belang te stellen in oude
huizen en de oude families. Hij zegt,
dat hij stof verzamelt voor een boek.
Dat klinkt allemaal heel redelijk en
natuurlijk. Hij verlangt geen geld
van ons. Hij biedt niets te koop aan.
Ik zou niet weten, wat voor reden
hij zou hebben om er zich zó druk
voor te maken".

Grootmoeder nam nog een slokje
sherry. „Hoor eens, Lida, ik praat
nou misschien als een dolzinnige,
oude idioot".

„Gooi uw eigen ramen nu maar
niet in", zei Lida. „Vanavond was er
beneden werkelijk iets belangrijks
aan de hand. Iets heel bijzonders, dat
uw argwaan gewekt heeft. Ik had
alleen maar het intuïtieve gevoel,
dat er iets niet in orde was; maar ik
dacht, dat de schuld lag aan die dikke
t brilleglazen, die zyn ogen veel gro-
i ter deden schijnen. Als hij naar me
keek, kreeg ik de indruk van een vis,

die me aldoor strak aanstaarde ,-n
inwendig ergens op speculeerde".

„Daar kun je niet op afgaan",
zei grootmoeder beslist. „Je kunt
hem niet naar zijn ogen beoordelen.
Ik heb uiterst betrouwbare mannen
gekend, die toch erg schuw en schich
tig uit hun ogen keken. Ik heb ook
schurken gekend, die schichtig ke
ken, maar anderen keken zo eerlijk
de wereld in en zo rustig, alsof hun
ogen in hun gezicht geschilderd ston
den, en weer anderen hadden koude
ogen en weer anderen hadden van
die trouwe hondenogen. Je kunt
iemands karakter niet veilig naar zijn

ogen oordelenmaar je kunt het

wel voor zeker houden, dat een man
met zulke zwakke ogen als hij heeft,
en die zulke dikke glazen nodig
heeft, nooit of nimmer in de afgelo
pen oorlog vlieger bij de marine is
geweest. Heb je daaraan a] gedacht?"

„Neen", bekende Lida. „Dat heb
ik niet. Maar het is natuurlijk zoals
u zegt. En het is duidelijk dat dit een
leugen van hem was. Hoe is het mo
gelijk dat ik dat niet bedacht heb!"

„Daar was je natuurlijk te opge
wonden en nieuwsgierig voor. Mis
schien is hij zelfs helemaal niet in
dienst geweest.... hij kan dat door
hem gedragen speldje best ergens
gegapt hebben. Mogelijk ook niet.
Maar hij weet méér over mijn vroe
gere leven en over dat van mijn man,

dan hij eigenlijk behoorde te weten.
En hy is hierheen gekomen, om nog
meer daarover uit te vissen. Daar
zal hij heus wel een goede reden
voor hebben, al kaï. ik me niet voor
stellen, wat dat kan zijn".

„Wat zou dat in vredesnaam kun
nen wezen, grootmoe? Wat zou er
aan de hand zijn?"

„Daar is heel wat aan de hand. Die
jongeman voert iets in zijn schild. Hij
weet dingen, die niemand ter wereld
kan weten dan je overgrootvader en
ik. Hoe kan hij in 's hemelnaam we
ten, dat ik een zoontje heb gehad, dat
zo jong gestorven is? Ik heb daar
nog nooit over gesproken. Ik heb er
in geen vijftig jaar iets over gezegd.
Hoe wist hij iets van Peter Fransen
af? Uit een boek van een leeszaal,
zegt hij. Onzin!"

„Wie was dat, grootje?"

„Een heel gewone matroos. En van
nul en geen Detekenis, die jarenlang
onder je overgrootvader gevaren
heeft. Hij was niets meer dan een
degelijk matroos, die goed koers kon
houden volgens het kompas. Hij is
met een onderzoekingstocht naar de
Pool-streken in 1883 meegegaan.
Slechts de helft van de bemanning
van dat schip is teruggekomen en
Peter behoorde tot de helft die ver
loren ging".

Wordt vervolgd