Katholieken in Rood
geraffineerde wijze
-China op
vervolgd
Bisschopswijding van mgr.
dr. J. A. E. van Dodewaard
Prinses Irene vraagt Utrechters
een prettige studententijd
Moeilijkheden bij Nederl.
Heiikopterindustrie
Schaamrood na
ontgroening
Ontroerende plechtigheid in
Haarlems Kathedraal
„Gebedsgenezers" riepen te
laat geneeskundige hulp in
Pauselijke encycliek tegen
„Vaderlandslievende
vereniging"
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1938
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Naar Leids
voorbeeld
H.K.H. Prinses Irene heeft" gister
avond de eerste bijeenkomst bijge
woond die de Utechtse vrouwelijke
studentenvereniging in het kader van
het novitiaat organiseert.
De prinses heeft inmiddels met een
vriendin haar intrek genomen in
huize Lievendaal aan het Lepelen
burg te Utrecht, dat door de dienst
openbare werken der gemeente
Utrecht de laatste maanden grondig is
gerestaureerd.
De kamers die de prinses en haar
vriendin betrekken zijn modern en
naar hun eigen smaak ingericht en
zien uit op het fraaie park, dat door
de Utrechtse singels omsloten wordt.
Er zullen nog drie studentes hun in
trek nemen op Lievendaal.
Prinses Irene gaat Spaans stude
ren bij de Utrechtse hoogleraar dr. C.
F. A. van Dam. De Spaanse taal boeit
haar bijzonder en van haar vader
heeft ze veel gehoord over Zuid-Ame-
rika, hetgeen mede haar besluit om
deze studierichting te kiezen bepaald
heeft.
Daarnaast zal ze nog een aantal al
gemene vakken studeren zoals de ge
schiedenis der middeleeuwen en de
inleiding tot de rechtswetenschappen.
De prinses wil graag in Utrecht ge
woon student mee zijn en hoopt dan
ook dat de Utrechtse burgerij het
haar nietlastig zal maken. De erva-
We zien de prinses hier in de tuin
van Huize Lievendaal.
ringen die HJK.H. Prinses Beatrix in
Leiden heeft opgedaan, sterkt haar in
het vertrouwen dat ook zij rustig door
de stad kan wandelen zonder te wor
den nagegaapt.
Wat het novitiaat van de Utrechtse
Vrouwelijke Studenten Vereniging
betreft verwacht Prinses Irene dat
deze tijd niet gemakkelijk zal zijn,
maar ze hoopt zich een goed noviet
te tonen.
Bij de N.V. Nederlandse Helikopter
Industrie zijn interne moeilijkheden
gerezen. De beide directeuren hebben
pér 1 november ontslag aangezegd.
Het zijn de heren Verhagen en Meyer
Drees, die het gezichtspunt van de
raad van commissarissen niet kunnen
delen.
De kwestie loopt over het type te
bouwen helikopter. Ir. A. P. v. d.
Meer.te Rotterdam is door de raad
van commissarissen als directeur aan
gezocht.
AFD. NAZARETH KVP
PROTESTEERT TEGEN
WETHOUDERSVERKIEZING
TE MAASTRICHT
Gisteravond heeft de afdeling Na
zareth van de Katholieke Volkspartij
te Maastricht aan het eind van een
protestvergadering tegen de wethou
dersverkiezing op dinsdag 2 septem
ber j.l. een motie aangenomen,
waarin zij o.m. het vertrouwen in de
fractievoorzitter van de KVP opzegt
en in die leden die hun stemmen even
eens uitbrachten op de heer Pieters
(PvdA). Zij verzoekt het statenkring-
bestuur ten spoedigste een staten-
kringvergadering op te roepen ten
einde voor het forum van de gehele
stad te verklaren, dat de partij zich
van de fractievoorzitter en van die
leden van de raad, die op de heer
Pieters gestemd hadden, distansieert
en hun houding afkeurt.
Incident te Bolsward
Ook Bolsward kent zijn ontgroe
ningsfeesten, nl. van de studenten
der Hogere Rijks Zuivelschool, die
hier is gevestigd. Op het jaarlijks
hoogtepunt van de ontgroening, nl.
het waterfietsen, kwam het ditmaal
tot een incident. Toen nl. een twee
tal juryleden leden van de ont
groeningscommissie een paar te
water geraakte groenen met houten
roeispanen te lijf gingen, koos het
publiek bij deze onsportieve daad
ogenblikkelijk partij voor de „groe
nen", die weerloos te water (in de
diepe stadsgracht) lagen en zich in
arren moede wilder, vastgrijpen aan
het bootje, waarin de jury zich be
vond. De politie heeft zich óver de
studenten ontfermd en hen in be
scherming genomen.
Het bestuur van de studentenver
eniging heeft zich van de onspor
tieve daad van de beide leden der
ontgroeningscommissie gedistanci-
eerd en zich naderhand met een open
brief tot de bevolking van Bolsward
gericht, waarin wordt medegedeeld,
dat de betrokken studenten zijn ge
royeerd als lid der vereniging.
Het kasteel „Beverweerd"
Werkhoven in de provincie Utrecht,
dat reeds in 1926 als een sterke burcht
werd genoemd en in latere tijden tot
het bezit van het Oranje-huis behoor
de, is verkocht aan de QuakersChool
te Ommen, die het als nieuwe behui
zing zal betrekken.
Afgevaardigden uit vrijwel alle
parochies van het bisdom, zowel
priesters als leken, vertegenwoordi
gers van velerlei organisaties en in
stellingen alsmede andere belangstel
lenden maakten de representatie van
het bisdom volledig Nabij het hoog-
Met alle liturgische luister is vanmorgen in de kathedrale basiliek Sint koor aan de epistelzijde volgden de
Bavo te Haarlem mgr. dr J. A. E. van Dodewaard tot bisschop gewijd. Het vader van mgr. Van Dodewaard en
is een plechtigheid geworden vol sacrale pracht, die honderden kerkelijke andere familieleden de wijdings-
en wereldlijke autoriteiten en andere belangstellenden, niet alleen uit het plechtigheid, welke voor hen een
bisdom Haarlem maar ook uit het daarmede nog altijd nauw verbonden
Rotterdamse diocees, met aandacht volgden. De laatste jaren heeft katho
liek Nederland bij herhaling een bisschopswijding beleefd, maar iedere
keer weer is zo'n wijding, waarbij een priester de volheid van het priester
schap ontvangt, een belevenis. Zo was dat ook hedenmorgen het geval, toen
de drie uren durende plechtigheid zich op het feestelijk met bloemen opge
tooide hoogkoor van de Haarlemse kathedraal afspeelde.
Vele kerkelijke en
burgerlijke
autoriteiten
Een vreugde was het voor de aan
wezigen te zien, hoe de hoogbejaar
de bisschop van Haarlem, mgr. J. P.
Huibers, vitaal en kennelijk onver
moeibaar, de wijding verrichtte en
zijn coadjutor met het bisschoppelijk
ambt bekleedde.
Terwijl de klokken van de kathe
draal htm sonore klanken over de
oude bisschopsstad uitstrooiden en
het orgel in de Kerk zich voluit liet
horen, arriveerden mgr. Huibers en
zijn coadjutor aan de hoofdingang
van de kathedraal. In hun gezelschap
bevonden zich mgr. Paolo Giobbe, de
apostolisch internuntius in Neder
land, mgr. dr. B. J. Alfrink, de aarts
bisschop van Nederland en de andere
bisschoppen.
In plechtige processie trokken zij
op naar het hoogkoor, waar tal van
genodigden, evenals in de kerk zelf,
hun plaatsen reeds hadden ingeno
men.
Een indrukwekkend „Sacerdos et
Pontifex" klonk op ter verwelko
ming.
Mgr. Van Dodewaard, die achter
zijn consecrator, mgr. Huibers,
schreed, werd begeleid door de twee
mede-consecratoren, mgr. W. P. A.
M. Mutsaerts, bisschop van 's-Her-
togenbosch en mgr. J. W. M. Baeten,
bisschop van Breda.
Vele autoriteiten
Behalve de internuntius en de
aartsbisschop gaven bij de plechtig
heid acte de présence mgr. M. A.
Gistermiddag werd te Amsterdam
ter aarde besteld mevrouw Hiltje
Hengeveldde Jong, dappei verzets
strijdster uit de oorlogsjaren, een so
ciaal werkster met een bewogen hart.
Zij werd 43 jaar.
Een stoet van ongeveer 100 aan
hangers van de sekte „de Neder
landse Volkszending" volgde de baar.
In de aula zongen deze felle volgelin
gen van binnen- en buitenlandse ge
bedsgenezers opgewekte religieuze
liederen. „Dit is mijn vreugde" heet
te één daarvan.
Slechts vier naaste famileleden van
de overledene, onder wie haar be
jaarde moeder en haar broer, konden
de openlijk beleden vreugde en dank
baarheid van de sekte niet begrijpen.
Hun leed over dit s terven werd aan
merkelijk verzwaard door de weten
schap, dat medische hulp met vrij
grote stelligheid het leven van Hiltje
de Jong had kunnen redden.
In Rome is een encycliek over de situatie der Kerk in China gepubli
ceerd, gedateerd 29 juni j.l., feest van de H.H. Petrus en Paulus, en gericht
tot de bisschoppen, de priesters en gelovigen van China.
Deze encycliek begint met de woorden „Ad Apostolorum principis" en
is voornamelijk bedoeld de oogmerken en activiteiten van de z.g. Patriot
tische Vereniging, die kort geleden in China werd opgericht en waartoe alle
katholieken verplicht zijn toe te treden, aan de kaak te stellen. De Patriot
tische Vereniging beweert tot doel te hebben de vaderlandsliefde aan te
kweken, de vrede te bevorderen en voor godsdienstvrijheid te strijden. In
werkelijkheid aldus de encycliek is zij er echter op gericht de katho
lieken in China afvallig te maken en zich van de H. Stoel af te scheiden.
Eigen
,bisschops-wijdingen'
Vervolgd.
Dat dit zo is wordt door de feiten
bewezen. De vereniging stelt alles
in het werk en gebruikt elk propa
gandamiddel om de katholieken er
toe over te halen de theorieën van
het atheïstisch-materialisme te aan
vaarden, de bisschoppen, de geeste
lijkheid in het algemeen en de H.
Stoel in discrediet tt brengen, door
hen ervan te beschuldigen de vijand
van de Chinese natie te zijn en de
zaakwaarnemers van de imperialis
tische belangen en de Kerk en Haar
dienaren tot gewillige slaven en in
strumenten van de communistische
autoriteiten te maken. De Encycliek
stelt vast, dat de bisschoppen en
priesters, die zich tegen de propagan
da verzetten, meedogenloos worden
vervolgd, gevangen gezet, verbannen
of strikt geïsoleerd en van elke mo
gelijkheid beroofd contact te hebben
met de gelovigen. Alsof dit echter
nog niet genoeg ware, wordt ook ge
bruik gemaakt van andere middelen,
variërend tussen openlijke molesta
tie en intimidatie om de aanvaarding
van de beginselen der vereniging af
te dwingen.
Verwarring.
De Encycliek maakt gewag van de
lange indootrinatiecursussen, die tot
verwarring van de geest en tot ver
slapping van het verzet leiden bij
degenen, lie gedwongen worden
deze te volgen, de „heropvoedings
kampen", de vernederende proces-
sen van de z.g. volkstribunalen, de
afgeperste bekentenissen enz. En om
de propaganda der Vereniging te
loochenstraffen zet de Encycliek dan
uiteen wat voor een christen de ware
vaderlandsliefde en de vredeswil is,
aansluitend erop wijzend, dat de H.
Stoel steeds getoond heeft voor het
heil en het welzijn van het Chinese
volk bezorgd te zijn.
Slachtoffers.
Vervolgens keert zij zich tegen
degenen, die slachtoffer van de be
doelde propaganda geworden tegen
het gezag van de H. Stoel in opstand
zijn gekomen, Zijn leergezag wille
keurig inperken en weigeren te ge
hoorzamen aan Zijn duidelijke voor
schriften en dekreten.
Het meest smartelijke bewijs van
deze opstandigheid is wel de recente
ongeautoriseerde verkiezing en con
secratie van een aantal priesters tot
bisschop; de encycliek noemt deze
daad een flagrante schending van de
door God voor de Kerk bepaalde
orde, van de aan de Kerk gegeven
constitutie en van het tegenwoordig
geldend kerkelijk recht.
Op het ogenblik zijn er in China
een vijfentwintigtal bisschoppen van
wie er elf in de gevangenis vertoe
ven. Vele van de honderdenelf bis
dommen en twintig apostolische pre
fecturen in China worden thans ge
leid door prelaten, die door'de com
munistische regering zijn aangewe
zen, aldus mededelingen uit Vati
caanse bron. Het aantal katholieken
in China bedraagt ongeveer drie
miljoen.
Gebedskringen.
Drie weken geleden kreeg zij een
darmstoring. Met haar man vormde
mevrouw Hengeveld het centrum van
de sekte. Het secretariaat was te ha
ren huize gevestigd. De ziekte bracht
de „Volkszending" er toe in Amster
dam en elders gebedskringen voor
haar genezing te vormen. Het gebed
werd niet verhoord. De ziekte nam
toe. Volgens familieleden werd het
een darmperforaite met buikvliesont-
steking.
Maar nog steeds werd geen medi
sche hulp ingeroepen. Het bidden
ging voort. De vrouw leed ontzettend.
Het lijden bracht zelfs een tweespalt
in de gebedskringen, die zich om de
sponde van mevrouw Hengeveld ver
zamelden. Er werd aangedrongen op
een dokter. Maar de geestelijke lei
ders van deze groep durfden de be
slissing niet aan.
Te laat.
Tenslotte lieten zij zich overhalen
tot een telefoongesprek met de Duit
se gebedsgenezer Hermann Zaiss, die
in deze kring streng wordt gevolgd.
Het consult van deze Duitse fabri-
kant-„evangelist" luidde: „Als het
bidden na 14 dagen niet heeft gehol
pen, kan worden overgegaan tot het
inroepen van medische hulp".
De 14 dagen waren reeds verstre
ken, toen men de Duitser opbelde.
Nog dinsdagavond laat werd de zieke
vrouw naar een ziekenhuis vervoerd.
Te laat. Een medische ingreep mocht
toen niet meer baten.
Zo overleed een vrouw, wier hel
dendaden nog sterk in het geheugen
gegrift staan van vooraanstaande
Amsterdammers uit het verzet al
dus besluit het blad „De Telegraaf"
zijn verhaal Als medewerkster
van de Stichting 19401945 heeft
Hiltje de Jong uitkomst gebracht bij
velen, die door de oorlog in kommer
volle omstandigheden verkeerden.
Een sterke bewogenheid dreef deze
vrouw naar een fanatieke sekte. Zij
huwde 1-5 maanden geleden met een
vooraanstaand lid van de „Neder
landse Volkszending". Ook hij getuig
de gisteren aan het graf van zijn rots
vaste overtuiging in het geloof van
de sekte.
DRIE KINDEREN ONDER AUTOBUS
Op de Friese Straatwèg te Gronin
gen zijn gistermiddag omstreeks vijf
uur drie kinderen door een autobus
gegrepen en vrij ernstig maar niet le
vensgevaarlijk gewond. Ze zijn naar
het academische ziekenhuis gebracht.
De kinderen, de 6-jarige E. van der
Ploeg, zijn achtjarig broertje Dirk en
de 6-jarige L. H. van der Zwaag sta
ken met een autoped plotseling vlak
achter een stilstaande autobus de rij
weg over. Van de andere zijde nader
de een Gado-bus. Twee kinderen wer
den links en rechts van de bus ge
slingerd en een werd overreden.
Jansen, bisschop van Rotterdam, mgr.
P. A. Nierman, bisschop van Gronin
gen, mgr. W. M. Bekkers, de coad
jutor van de bisschop van 's-Herto-
genbosch, mgr. A. Terstappen, vica-
ris-capitularis van het bisdom Roer
mond, mgr. C. J. Calewaert, bisschop
van Gent en ere-kanunnik van het
Haarlems kapittel, vergezeld van zijn
vicaris-generaal, mgr. G. de Keerse-
maeker, en van mgr. L. de Kesel,
president van het Gentse groot-se
minarie, mgr. A. van den Bronk, bis
schop van Kumasi, mgr. dr. W. van
Hees, magister-generaal van de
Kruisheren in Nederland, Dom P.
Andriessen, abt van de Benedictij
nerabdij te Egmond. Dom C. P. Tho-
lens, abt van de Benedictijnerabdij
te Doetinchem, mgr. J. W. L. Damen,
kerkelijk gezantschapsraad en rector
van het Nederlands college te Rome,
mgr. Jan Olav Smit, o.a. consultor
van de Congregatie tot voortplanting
van het Geloof, de provinciaals van
de ordes en congregaties, welke in
het bisdom Haarlem werkzaam zijn,
drie kanunniken-deputanten van
het bisdom Rotterdam, te weten mgr.
A. C. Schaaper, vicaris-generaal,
mgr. W. A. E. Bokeloh, deken van
Den Haag en deken R. J. H. Reijnen
uit Schiedam, kanunniken en ere
kanunniken van het Haarlems kapit
tel en deken J. J. H. van Rossum uit
Arnhem.
Ook vele wereldlijke autoriteiten
woonden de plechtigheid bij. Onder
hen bevonden zich minister mr. A.
A. M. Struyken, de staatssecretaris
sen dr. G. M. J. Veldkamp, W.
Schmelzer en H. C. W. Moorman,
prof. dr. L. J. M. Beel, lid van de
horst, voorzitter van de Tweede Ka
mer, verschillende Eerste en Tweede
Kamerleden, onder wie prof. mr. C.
P. M. Romme, dr. M. J. Prinsen,
commissaris der Koningin in Noord
holland, de burgemeester van Haar
lem, mr. O. P. F. M. Cremers en
mej. J. C. M M. Geldens, particulier
secretaresse van prinses Wilhelmina.
Er was verder een deputatie van de
Maltezer ridders, bestaande uit dr.
S. F. C. A. M. baron van Wijnber
gen, mr. E. L. M. H baron Speijart
van Woerden en kapelaan jhr. P. M.
E. von Fisenne en een deputatie van
de ridders van het H. Graf, welke
gevormd werd door commandore mr.
dr. L. N. Deckers, prof. G. H. L.
Zeegers en de heren F. M. Weve en
P. van Dijk.
stralend hoogtij werd.
De plechtige wijding
Nadat de kerkelijke hoogwaardig
heidsbekleders zich met de liturgische
gewaden gekleed hadden, begon de
plechtigheid met het voorlezen van
de pauselijke benoemingsbrief en het
onderzoek naar de trouw van de wij
deling aan geloof en zeden.
Bij de pontificale mis. die daarop
volgde, werd mgr. J. P. Huibers ge
assisteerd door mgr. H. J. v. Deur-
sen, proost van het Haarlemse kapit
tel en president van het theologicum
te Warmond, als presbyter. Deken P.
van der Meer uit Hoorn en pastoor
J. Brouwer uit Laren waren de troon-
diakens. Diaken was professor J. A.
M. van der Gaag en subdiaken pro
fessor J. G. Louter, beiden van het
theologicum te Warmond. Klasgeno
ten van mgr. Van Dodewaard ver
vulden de nevenfuncties. De secre
tarissen van het bisdom traden op
als ceremoniarii.
Versterkt door de studenten van
Warmond zong het kathedrale heren-
en jongenskoor de wisselende gezan
gen van het feest van de H. Gorgo-
nius en de vaste gezangen van de
Gregoriaanse VlIIste mis.
Het hoogtepunt kwam, toen na het
epistel de feitelijke wijding geschied
de. Eerst mgr. Huibers, en daarna de
medeconsecratoren, legden de wijde
ling de handen op, terwijl zij de
woorden spraken „Accipe Spiritum
Sanctum" „Ontvang de Heilige
Geest". Daarop reciteerden zij het
wijdingsgebed: „Schenk uw priester
de volheid van uw bediening, be
kleed hem met de versierselen der
volle verheerlijking en heilig hem
door de dauw der hemelse zalving".
Het H. Misoffer, waaronder mgr.
Van Dodewaard zijn consecrator,
volgens aloud liturgisch gebruik,
twee brandende kaarsen, twee vaatjes
wijn en twee broden als offergaven
Raad van State. dr. L.' G. Korten- aanbood, werd nog een paar keer on-
i«■- derbroken, waarbij de wijdeling de
bisschoppelijke attributen kreeg over
handigd: evangelieboek, myter, staf,
ring en handschoenen.
Treffend was tenslotte het ogen
blik, waarop mgr. Van Dodewaard
aan het eind van de plechtigheid in
vol ornaat zegenend door de kathe
draal trok, begeleid door mgr. Mut
saerts en mgr. Baeten. Tijdens die
rondgang zongen de aanwezigen het
Te Deum, ingezet door mgr. Huibers.
In het hoogkoor teruggekeerd gaf
mgr. Van Dodewaard allen zijn bis
schoppelijke zegen.
Met een jubelend gezongen Can
tate Domino kwam het einde, waar
na de autoriteiten gelegenheid kre
gen mgr. Van Dodewaard in de ple-
banie geluk te wensen.
De Zwarte Ridder, gelaarsd en gespoord
In Woomera, in Australië, heeft men proeven genomen met de ,3Iack.
knight", een radiografisch bestuurd ballistisch projectiel. Op deze officiële
foto zien we de vuurpijl, die een lengte heeft van bijna 12 meter en een
doorsnede van 90 cm. Binnen in het projectie] bevindt zich o.a. telemetri-
sche zendapparatuur, die alle gegevens doorgeeft over de vlucht en de
gedragingen van de pijl.
