2)e CcidócGoii^omt
Amerika en Engeland bereid
kernproeven te staken
Frankrijk handhaaft echter
z'n proefplannen
Wijziging in Amerika's politiek
I|slands territoriale wateren
„Afif nemen ze niet
Vice admvtaai inapecieett aan&atnende zeae&ben
weer?
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACH1 32
Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 pjnnd., f 7.50 p. kwart.
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1958
49ste JAARGANG No. 14492
Geen
meer
Franco p.p. 8.Advert.: 17 ct p. mjn. Telefoontjes f 1.50
Verdergaand atoomaccoord is voorwaarde
/"VVERÉENKOMSTIG DE GISTEREN reeds gemelde verwachtingen heeft
president Eisenhower vrijdag bekend gemaakt, dat de Ver. Staten voor
waardelijk bereid zijn de proeven met kernwapens voor een jaar, te begin
nen op 31 oktober, op te schorten.
In een officiële verklaring zegt de president, dat de bereidheid van de
Ver. Staten afhankelijk is van instemming van de Sowjet-Unie met onder
handelingen over een internationale overeenkomst tot het staken van kem
proeven. Als tweede voorwaarde stelt Eisenhower, dat de Sowjet-Unie bij
haar eenzijdige besluit van maart, de kernproeven te staken, blijft.
Als de Sowjet-Unie het voorstel om besprekingen over een internationale
overeenkomst op 31 oktober te beginnen zou aanvaarden, zouden de Ver
enigde Staten bereid zijn, tenzij de kernproeven door de Sowjet-Unie hervat
zouden worden, af te zien van verdere proeven met kern- of waterstofwa
pens voor de periode van een jaar, zodra de onderhandelingen zijn begonnen.
FRANKRIJK DOET NIET MEE
OOK ENGELAND
Engeland heeft vrijdagavond be
kend gemaakt dat het voor een jaar
eveneens zijn kernproeven wil staken,
te rekenen van de dag af waarop er
onderhandelingen met de Russen
over doelmatige controle zullen be
ginnen. De Britse regering stelt voor,
dat de drie landen, welke atoomwa-
penproeven hebben genomen, Enge
land, Amerika en Rusland, deze on
derhandelingen op 31 oktober te New
Vork beginnen. Intussen zal "Enge
land zo spoedig mogelijk een korte
serie voorgenomen proeven voltooien.
De Franse regering heeft vrijdag
avond opnieuw verklaard, dat het
zijn kernprojecten moet handhaven
omdat er geen algemene overeen
komst is zowel voor de opschorting
van kernwapenproeven als voor de
geleidelijke en gecontroleerde oprui
ming van bestaande voorraden kern
wapens.
NU CONTROLE MOGELIJK BLIJKT
In de Amerikaanse verklaring heet
het verder, dat de Verenigde Staten
verheugd zijn over de geslaagde be
ëindiging van de Geneefse conferen
tie van deskundigen, die hebben be
sproken of en hoe kernwapenproe
ven kunnen worden waargenomen.
X>e Ver. Staten zijn, rekening hou
dend met de in Genève bereikte con
clusies, bereid terstond stappen te
doen om met andere landen, die
kernwapens hebben beproefd, te on
derhandelen over een overeenkomst
tot het staken van kernwapenproe
ven en de instelline van een interna
tionaal controlestelsel.
In het kader van de te bespreken
overeenkomst en op de grondslag
van wederkerigheid, zijn de Ver.
Staten verder bereid de opschorting
van proeven met kernwapens telkens
voor de duur van een jaar te ver
lengen als aan het begin van elk jaar
wordt vastgesteld, dat het inspectie
stelsel doeltreffend werkt en bevre-
vorderingen worden ge-
Gauw gaat het niet
Amerikaanse functionarissen ver
klaarden vrijdag in Washington, dat
de Verenigde Staten geen snelle over
eenkomst over een waterdicht inspec
tiestelsel met de Sowjet-Unie ver
wachten. Eisenhowers voorstel is in
de eerste plaats bedoeld als een nieu
we benadering van het ontwapenings-
vraagstuk. dat vorig jaar in het slop
is geraakt.
In gezaghebbende kringen gelooft
men, dat de onderhandelingen die
Amerika en Engeland op 31 oktober
met Rusland willen beginnen, wel
een jaar kunnen duren.
Eén der laatste?
Het Britse ministerie van bevoor
rading heeft bekend gemaakt, dat er
vrijdag op het eiland Christmas met
succes een kernapparaat met geringe
radioactieve neerslag tot ontploffing
is gebracht.
Hammarskjoelds
vredesmissie
Secretaris-generaal Dag Hammars-
kjoeld is van plan maandag per vlieg
tuig naar Amman te gaan, als eerste
etappe van de vervulling van zijn
missie in het Midden-Oosten.
De secretaris-generaal, die zyn
plannen op een persconferentie ont
vouwde, zei dat deze nog „voorlo
pig" waren. Zoals de zaken nu ston
den zou hij maandag naar Jordanië
vertrekken en daar de rest van de
week blijven. Van Amman zou hij
zondag en maandag naar Genève
gaan voor de atoomconferentie. Ver
volgens hoopte hij naar Cairo te rei
zen. Voor de periode daarna waren
de plannen nog vaag. In elk geval zou
hy echter bezoeken aan Beiroet en
Bagdad brengen.
Het eerste resultaat
De Jordaanse regering heeft vrij
dag opdracht gegeven aan haar ra
diostations om op te houden met pro
paganda die gericht is tegen de om
ringende Arabische landen zo heeft
een regeringswoordvoerder te Am
man bekend gemaakt.
Waarnemers zoeken verband tussen
deze maatregel en de aanvaarding
van de Arabische resolutie in de V.
N.-Assemblée.
Een belangrijke
stap voorwaarts
Het besluit om de kernwapenproe
ven voorwaardelijk voor een jaar te
staken houdt een belangrijke wijzi
ging van de Amerikaanse politiek in.
Zoals bekend zijn de V. S. In het strijking van de termyn van een
verleden nooit ingegaan op verzoeke^ jaar, afhankelijk zal zijn van het in
tot staking van de kernproeven van het leven roepen van een controle-
landen als Japan en India.
De Amerikanen willen wel dat in
een eventuele overeenkomst op dit
punt met de Sowjet-Unie en Grootj
Brittannië dt mogelijkheid wordt
opengehouden voor kernontploffinge^
voor vreedzame doeleinden.
Men verklaarde in Washington dat
de Ver. Staten een gunstige sfeer
willen scheppen voor besprekingen
op politieke basis met de Sowjet-
Unie.
Diplomatieke waarnemers zijn van
mening dat deze besprekingen zeer
waarschijnlijk op ministersniveau ge
houden zullen worden.
De Britse minister van buitenland
se zaken, Selwyn Lloyd, noemde het
Uit de Navo?
IJsland zal waarschijnlijk uit de
NAVO treden als Engeland er op
blijft staan binnen de tot twaalf mijl
uitgebreide IJslandse territoriale
wateren te vissen
Dit heeft de IJslandse ambassadeur
in Londen, Gudmundsson, gisteren
verklaard.
Zoals bekend wordt het IJslandse
besluit om de viswateren van vier
tot twaalf ihijl uit te breiden op één
september van kracht.
De IJslandse ambassadeur in Lon
den sprak echter ook over de moge
lijkheid van een compromis volgens
hetwelk Engeland de twaalfmijlszone
rondom IJsland erkent, maar tevens
concessies krijgt om binnen deze
grens te vissen.
Hij weigerde in te gaan op de vraag
wat IJsland zal doen als Engeland
zijn treilers door schepen van de
marine laat beschermen.
IJsland is tot zijn besluit gekomen
als gevolg van het feit, dat het ge
bied rondom het eiland overbevist
wordt. Daar de uitvoer van IJsland
voor 97 procent uit visprodukten be
staat, was uitbreiding van de vier-
mijlszone noodzakelijk. Van diploma
tieke zijde in Parijs wordt vernomen,
dat de volgende week binnen de
NAVO overleg zal worden gepleegd
over het besluit van IJsland.
In het algemeen gelooft men in
Parijs, dat er voor alle bij het dis
puut betrokken partijen zoveel op
het spel staat, dat men zich niet kan
veroorloven dat er een openlijke
ruzie tussen de NAVO-landen uit
voortvloeit.
Brits-Amerikaanse besluit een be
langrijke stap voorwaarts.
De volgende stap is een politieke
overeenkomst met de Russen over
het toezicht op het staken van de
kernwapenproeven aldus Lloyd.
In Engeland wordt er wel de na
druk op gelegd, dat het niet meer
hervatten van de proeven, na ver
systeem en van de vooruitgang, die
men boekt bij de onderhandelingen
over andere ontwapeningsvraagstuk
ken". Dit betekent, dat Engeland en
de V.S. niet permanent zullen kun
nen afzien van hun recht om hun
kernwapens te verbeteren, indien er
geen ontwapeningsovereenkomst tot
stand komt.
WAT ZAL MOSKOU DOEN?
Men verwacht in Moskou, dat de
Russen het Brits-Amerikaanse be
sluit zullen toejuichen en beschou
wen als een succes voor het Russi
sche initiatief op dit punt.
Waarschijnlijk zal Chroesjtsjef nu
aandringen op een onmiddellijk, in
gaand verbod om kernwapens te be
zitten en op vernietiging van de be
staande voorraden kernwapens.
In Moskou is de in Genève tussen
ae geleerden van het westen en oos
ten bereikte overeenkomst om de mo
gelijkheid kernproeven te ontdekken
zeer gunstig ontvangen. Dit gunstige
onthaal kan de weg bereiden voor
een Russisch „ja" op het westelijke
voorstel onderhandelingen te begin
nen over een politieke overeenkomst
Geleerden ontvluchten
Oost-Duitsland
Prof. Josef Haemel. de 65-jarige
directeur van de universiteit van Je
na, is donderdag uit Oost-Duitsiand
gevlucht, zo meldt het officiële Oost-
Duitse blad „Neues Deutschland".
Prof. Haemel, die kort na 1946 lid
van de socialistische eenheidspartij
werd en die verscheidene hoge Oost-
SCHUOEL's
JENEVER
N.V. De Condor
v/h Wilh. Schudel Co. Leiden
De Gaulle op
Madagascar
De burgemeester van Tananarive,
op Madagascar heeft voor het stad
huis en ten aanschouwe van een
geestdriftige menigte, generaal De
Gaulle toegesproken, toen de Franse
premier hier donderdag j.l. bij het
begin van zijn grote reis door Franse
gebiedsdelen ter verwerving van
steun voor de voorgestelde nieuwe
Franse grondwet, waarover de Fran
sen 28 september a.s. in een volks
stemming zullen oordelen, was aan
gekomen.
De burgemeester verklaarde, dat
de bevolking van Madagascar onaf-
handelijkheid wenst, doch dat zij de
„broederlijke banden" met Frankrijk
wil handhaven.
De Gaulle zeide, „Er breekt een
nieuw tijdperk voor de betrekkingen
tussen Frankrijk en Madagascar aan".
Hij wees op het lege paleis van ko
ningin Ranavalo, die in 1896 werd
afgezet toen Frankrijk Madegascar
annexeerde en zei, morgen ziult .u
weer 'n staat zijn, zoals u was toen
dat paleis werd bewoond". Toen de
hartstochtelijke toejuichingen, die
deze woorden begroetten, waren be
daard, voegde de Franse premier hier
aan toe: „U zult mannen zijn, die zich
in volledige onafhankelijkheid, met
anderen zullen hebben verenigd, m
voor- en tegenspoed".
Het ten Zuid-oosten van Afrika ge
legen Franse eiland Madagascar, dat
groter is dan Frankrijk en België te
zamen, telt vier en een half miljoen
Indonesië koopt
links en rechts
Indonesië heeft wapens gekocht
van Rusland, Tsjechoslowakije, Zuid-
slavië, de Verenigde Staten, West-
Duitsland, Egypte en Indië. Rusland
zal alleen jeeps leveren. De andere
aankopen betreffen kleine wapens en
munitie, uitrustingsstukken voor de
genie, optische instrumenten en voer
tuigen.
I at werd gisteren meegedeeld
door de woordvoerder van het Indo
nesische leger, lt.-kolonel Rudy Pirn-
gadie.
Hij vertelde voorts, dat het staande
leger van Indonesië teruggebracht
zal worden van tweehonderddui
zend op tachtigduizend man. Die ver
mindering zal echter samenvallen
met het in werking treden van de
nieuwe dienstplichtwet, die ongeveer Vice-admiraal H. H. L. Propper heeft vrijdag een officieel inspectiebezoek gebracht aan het internationale
acht miljoen Indonesiërs onder de jongenszeekamp in kasteel Radboud te Medemblik. We zien de vice-admiraal hier tijdens de inspectie van de
wapenen zal brengen. jongens, terwijl hij zich met twee Zweedse zeeverkenners onderhoudt.
Ook in Parijs worden vaak overvallen op taxi-chauffeurs gepleegd. Chauf
feur Pierre de Vitry is nu wel bereid om in donkere straten overvallers te
ontmoeten. Foto: de heer De Vitry houdt een „sympathiek" knuppeltje vast,
waarvan het uiteinde bestaat uit een kolf, waaruit fraaie steeksels prijken.
Boven op de wapenstok ziet men een spuit, waar ook nog wel een verras
sing uit zal komen. Voorts bevindt er zich in de wagen nog een enorme
sirene en gaan bij een overval zoekli hten aan.
Duitse onderscheidingen heeft ont
vangen, verklaarde vrijdag in West-
Berlijn tegenover de pers, dat hij na
zware innerlijke strijd om politieke
redenen d stad heeft verlaten, waar
hij 36 jaar geleefd en gewerkt heeft
en waarvan hij ereburger was. Pe
Oost-Duitse autoriteiten wilden van
de universiteit van Jena een „socia
listische universiteit" maken.
Tegelijk met prof. Haemel zijn nog
vijf Oost-Duitse intellectuelen naar
West-Berön gevlucht. Volgens West-
Berlijnsi functionarissen zijn dit jaar
reeds verecheidene honderden Oost-
Duitse wetenschapsmensen naar het
Westen gekomen.
Vrydag arriveerde in West-Berlijn
de directeur van het instituut van
kunstgeschiedenis van de universiteit
te Rostock, dr. Koch.
Ontvoerd.
Uit West-Berlijn wordt sedert
woensdag dr. Erwin Naumann, van
het anticommunistische West-Berlijn-
se comité van vrije juristen, vermist.
Het comité vreest, dat Neumann naar
Oost-Duitsland is ontvoerd. Neumann
is woensdagochtend voor het laatst
gezien, toen hy met zijn boot zeilde
op de Wannsee. Een meer dat ge
deeltelijk in West- en gedeeltelijk in
Oost-Berlijn ligt. NeMmanns voorgan
ger, dr. Walter Linse, werd in juli
195? door communistische agenten uit
West-Berlijn ont/oerd.
De Westberlijnse politie gelooft
niet, dat er een ongeluk is gebeurd
Zy heeft n.l. geen spoor van de boot
van Neumann gevonden. Men ver
moedt, dat Neumann per ongeluk
over de grens is gevaren, die dwars
door het meer loopt.
band waarmee de buiïgheid zal af
nemen.
Op de oceaan is de depressie-acti
viteit wat toegenomen. Midden op de
oceaan bevinden zich een tweetal
storingen uie beide in de richting van
West-Europa trekken. Het is niet
waarschijnlijk dat de invloed van de
depressies zich morgen al tot over
onze omgeving zal kunnen uitbrei
den.
Dit nornmer bestaat uit 12 pagina's
Slecht weer
in Engeland
Grote delen van Engeland zijn vrij
dag getroffen door hevige stormen,
die het verkeer ontwrichtten en
overstromingen veroorzaakten. Voor
al Londen en omstreken hadden het
zwaar te verduren.
In Edrnonten kwamen 290 huizen
onder water te staan en in Noord-
Londen veroorzaakte 'n zware hagel
bui bijna nachtelijke duisternis. Ten
zuidoosten van Liverpool stonden de
spoorlijnen onder water, zodat en
kele treinen moesten worden om
geleid. Er zijn twee mensen om het
leven gekomen. Te Colchester werd
een dominee door de bliksem gedood,
te Manchester sloeg een 17-jarig
meisje door een rukwind over de
leuning van een brug.
(Geldig van zaterdagavond tot
zondagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
AF EN TOE ZON.
Zonnige perioden en slechts
enkele verspreid voorkomende
buien. Overwegend matige zuid
westelijke wind. Dezelfde of iets
hogere temperaturen.
Minder buiig
Een depressie boven. West-Europa
bracht opnieuw op vele plaatsen re
gen- of onweersbuien. Het lagedruk
gebied is nu echter bezig in noord
oostelijke richting weg te trekken.
Het wordt gevolgd door een rug van
hoge luchtdruk, die vanmorgen bo
ven de Britse eilanden lag. Deze rug
zal Nederland voorbijtrekken, in ver-
24 Aug zon op 05.37; onder 19.47;
maan op 16.41; onder 00.40.
25 Aug. zon op 05.39; onder 19.45;
maan op 17.24; onder 01.40.
Hoogwaterstanden
24 Augustus v.m. 10.55; n.m. 11.40.
25 Augustus v.m. n.m. 12.30.
Het weer in Europa
OSLO regen 17
KOPENHAGEN 17
ABERDEEN 16
LONDEN 19
AMSTERDAM 20
BRUSSEL onbewolkt 20
LUXEMBURG regen 17
PARIJS 20
BORDEAUX half bewolkt 20
GRENOBLE niet ontvangen
BERLIJN half bewolkt 24
FRANKFORT zwaar bew. 20
ZURICH regen 20
GENèVE 20
LOCARNO onbewolkt 17
WENEN zwaar bewolkt 25
INNSBRUCK zwaar bewolkt 22
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
ALGIERS
geheel bewolkt
onbewolkt 26
onbewolkt 23
onbewolkt 30
licht bewolkt 28
Korreltje
Het succes hangt niet af van het
geen men doet, maar van hetgeen
men afdoet.
