Zondag reisje naar de maan? Enkele opklaringen Scherp Vrede op Cyprus PLEZIER Hij was vijf dagen koning van Albanië „Otto I" overleden „Nautilus" probeerde het al eerder Luchtgevecht bij Matsoe KORTE golf Barbaars plan voor Alkmaar DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1958 DE LEIDSE COURANT PAGINA 3 Raket staat klaar Uit goede bron is vernomen, dat de Amerikaanse luchtmacht op zondag 17 augustus tegen 13.30 uur (Nederl. tijd) wanneer de omstandigheden daartoe gunstig zijn, te Cape Cana veral in Florida een raket in de rich ting van de maan zal lanceren. De commandant van de basis van Cape Canaveral, generaal Yates, heeft woensdag echter meegedeeld, dat het tijdstip van de lancering van de Ame rikaanse maanraket nog niet is vast gesteld. De berichten hierover, uit welke bron die ook mogen komen, zijn onjuist, aldus de generaal. Hij zei, dat wel voorbereidingen voor de lancering v/orden getroffen. De raket zal uit vier trappen bestaan en een snelheid kunnen bereiken van 37.800 kilometer per uur. Wanneer de raket, die uit drie trap- Stopzetting van Am. kernproeven? De Londense „News Chronicle" weet uit New York te melden, dat de Ver. Staten na de huidige serie proef nemingen in de Stille Oceaan hun kernproeven zullen staken. Het blad gelooft, dat het Ameri kaanse besluit gedeeltelijk een ge volg is van een akkoord over mo gelijkheden om kernproeven te ont dekken, dat tussen Amerikaanse en Russische geleerden in Genève zou zijn bereikt. Het noodweer in Oostenrijk Volgens nadere berichten zijn ten gevolge van het noodweer, dat zich in Zuid-Oostenrijk heeft voorgedaan minstens vijf mensen om het leven gekomen en worden en veertien ver mist. Door hevige regen zijn overstro mingen ontstaan in het dal van de Mur. De expresstrein Belgrado Oostende kon nog op het laatste ogen blik stoppen voor een versperring van rotsblokken en modder op de lijn. Ook de express WenenRome vond haar weg versperd.Hondei den toe risten, die uit het zuiden naar We nen wilden, werden dor de overstro ming in het Mur-dal opgehouden Wegen en spoorwegen zijn hier en daar onder metershoge hopen steen en modder bedolven. Politie en mili tairen helpen bij de opruimingswerk zaamheden. Verscheidene bruggen zi.in vernield. De dorpen St. Jakob en St. Erhard in het dal van een zijri vier van de Mur zijn geïsoleerd. Men zou daar slechts weinig levensmidde len en geen drinkwater voorraad hebben. Het frontensysteem van een de pressie, die over Schotland naar de Noordzee trok, bracht de afgelopen nacht regen. De hoeveelheden, die vanochtend om 7 uur werden afge tapt, liepen nogal uiteen. Zo had Eelde slechts één mm, terwijl in het zuiden plaatselijk 8 mm werd geme ten. Na de passage van de storing be gon boven Engeland en onze omge ving de luchtdruk te stijgen, dit zal een kleine weerssverbetering met zich mee brengen. Op ongeveer 1000 km ten westen van Ierland bevond zich vanochtend een volgende oceaan storing, die echter in een langzamer tempo i aar West-Europa trekt dan zijn voorganger. Toch kan deze sto ring later weer in Nederland gaan be- invloeden. POTLOOD en GEEST No. 517. Horizontaal: 1. boom der tropen, 4. onderricht, 6. vaarwel, 7. hijswerkuig, 9. welaan, 10. moed (bar- goens), 11. bijwoord, 12. vogel, 13. bid (Lat.), 14. rivier in Engeland, 16. achtpotig geleed dier, 17. mandje, 18. lichte bedwelming, 19. oude lenge- maat, 20. lichaamsdeel, 22. turkse tar we. 23. muzieknoot, 24. boterton, 25. water in Utrecht. Verticaal: 1. middelmatig, draaglijk, 2. meisjesnaam, 3. lidwoord (Fr.), 4. roem, 5. maanstand, 7. vruchtje, 8. stad in Algerië aan de Middel, zee, 10. streep, 11. godin der tweedracht, 12. gem. in N. Brab., 13. niet gesloten, 15. huid, 16. soort gebakje, 18. zuiver, 20. soort café 21. honderdtal, 22. fa milielid, 23. voornaamwoord. Oplossing zaterdagavond. Oplossing No. 516. Horizontaal: 1. kat, 3. board, 8. er, 9. fosfor, 10. te vens, 12. z.a., 13. lis, 14. me. 15. noot, 17. pats, 19. RT. 20. mei, 21. Aa, 22. Loenen, 24. gareel, 26. et, 27. aleer, 28. ore. Verticaal: 1. keten. 2. are, 3. bons, 4. Oss, 5. af, 6. rozet, 7. dra, 9. feit. 11. vlot, 14. Main, 16. oraal, 17. Peel, 18. santé. 20. moer, 21. aga, 22. Lee, 23. eer, 25. re. pen bestaat en ruim dertig meter lang is, niet binnen dertig minuten in de richting van de maan gelanceerd kan worden, zal de poging tot 18 of 19 augustus worden uitgesteld. Na 20 aug. zouden de omstandigheden ongunstig zijn. De lancering zou dan tot midden- september moeten worden uitgesteld in verband met de stand van de maan ten opzichte van de aarde De raket, die zestig uur nodig zal hebben om in de buurt van de maan te komen, zal een foto-elektrisch ap paraat bevatten dat opnamen van de maanoppervlakte kan uitzenden. Om de aantrekkingskracht van de aarde te overwinnen zal de raket een snel heid van minstens veertigduizend km per uur moeten bereiken. Vakbondsleiders op Cyprus, die zes tigduizend arbeiders vertegenwoordi gen, hebben hun leden opgeroepen, elke oro ocatie en iedere actie te ver mijden, die zou kunnen leider tot een hervatting van de vijandelijkheden tussen de Griekse en de Turkse be volkingsgroep. De leiders staan aan het hoofd van linkse, rechtse, onaf hankelijke en Turkse vakbonden. Naar van welingelichte zijde te Ni cosia verluidt, hebben de Britten na de besprekingen van premier Macmii- lan te Athene met zijn Griekse ambt genoot Karamanlis de uitzendingen van radie Athene niet meer gestoord. Dit station prees dinsdagavond in een voor Cyprus bestemde uitzending de Britse premier om zijn pogirgen om een oplossing voor de kwestie-Cyprus te vinden. Houd een Flexa schilder- feest: Knap uw huis op met kleur op hout en muren. Doe het gezellig met z'n allen 't Is in een wip voor jaren klaar met: r het schilderfeest FLEXA O.A. VERKRIJGBAAR BIJ: 't Verfhuis LEIDEN NIEUWE RIJN 49 't Verfhuis LEIDEN - HERENSTRAAT 34 (Advertentie) OVERLEDEN TIJDENS VAKANTIE In een ziekenhuis te Marseille is overleden mevrouw Wilmink uit Gro ningen. De vorige week moest zij met haar echtgenoot in het ziekenhuis worden opgenomen toen tijdens een vakantiereis een kooktoestelletje ont plofte. De heer en mevrouw Wilmink liepen beiden ernstige brandwonden op. De heer Wilmink bleek minder ernstig gewond. Hun jongste zoon en diens vriend, die de reis meemaakten, bleven ongedeerd. „Otto de eerste van Albanië" is woensdag te Hamburg in de ouder dom van 88 jaar overleden. Hoewel hij slechts vijf dagen „gere geerd" heeft heeft de kermisartiest Otto Witte nimmer afstand gedaan van zijn titel van „ex-koning van Al banië". Een rechtbank heeft hem zelfs het recht toegekend deze offi cieel te voeren. In de zomer van 1913, toen de Al banezen hun onafhankelijkheid pas hadden verworven en een koning zochten, slikte Otto degens en spuw de hij vuur in straten en op pleinen. Hij vernam, dat de Turkse prins Ha- lim-Eddin geroepen was om de troon van Albanië te bestijgen. Onder de naam van de toekomstige soeverein kondigde Otto telegrafisch zyn aan komst in Tirana aan. In een fantas tisch maar indrukwekkend uniform werd Otto met grote luistei ontvan gen en installeerde hij zich in het paleis. Voordat het bedrog ontdekt werd, had hij nog net de tijd de troe pen en de 25 vrouwen van de konink lijke harem de eed af te nemen. Twee leden van de bemanning van de Amerikaanse atoomduikboor „Nau tilus" hebben in brieven aan familie geschreven, dat de duikboot twee maanden geleden reeds gepoogd heeft onder het ijs van de Noordpool door te varen. Zij ontmoette toen te veel obsta kels op haar weg en is vervolgens naar Pearl Harbour teruggekeerd om betere omstandigheden voor een doorvaart onder de ijskap af te wach ten. In één der brieven wordt ge zegd, dat de „Nautilus" bij de eerste poging om onder het Poolijs door te varen op een ijsmuur ter dikte van 23.7 meter stuitte. De „N mtHus" had ook een paar maal bijna een aanva ring met ijsbergen." Katholieken dagen in Berlijn In de West-Berlijnse Deutschland- lialle en de Oost-Berlljnse Werner Seelenbinderhalle is gisteren het 78ste congres van Duitse Katholie ken geopend. Lang voor het begin was de Deutschlandhalle, die aan 15.000 mensen plaats biedt, overvol. Duizenden volgden het verloop via luidsprekers baiten of in andere za len. In zijn openingswoord bracht de voorzitter van het centrale comité der Duitse Katholieken, prins Karl zu Loewenstein, dank aan de Evan gelische stadgenoten voor de hulp bij de voorbereiding van het congres Dit dankwoord oogstte veel bijval. Het bestuurslid van het Duitse Evangelische kerkeongres Klaus von Bismarck bracht hst congres de har telijke groeten over van de Evange lische christenen in Duitsland. De voorztiter van het congres, dr Anton Roesen, verklaarde dat het nergens zo zichtbaar geworden is als in Berlijn, hoe dicht Katholieken en Protestanten onder het kruis van de gemeenschappelijke Heer staan. De Katholiekendagen zijn echter ook in ander dan geestelijk opzicht plaats van ontmoeting geworden. Zij zijn voor vele Oost-Duitsers de enige mogelijkheid om soms na zeer veel jaren een kind, een vader of moeder te zien en te spfeken. Toch blijft de tocht voor hen gevaarvol. Het bezit van West-Marken is voor hen ver boden, maar evenzeer het program maboekje der Katholiekendagen. 99 PERSONEN AAN BOORD De KLM heeft vanmiddag om half twee het volgende me degedeeld „Bij de KLM bestaat ongerustheid over het reeds enkele uren uitblijven van bericht van een harer vliegtuigen op weg naar de Verenigde Staten. Het betreft hier de „Super-constel- Iation' L 1049 H de PH-LKM („Hugo de Groot") met aan boord 91 passagiers van uiteenlopende nationaliteit en een be manning van acht personen. Het vliegtuig vertrok gisteravond om 23.55 uur van Schip hol en vanmorgen om 4.05 uur van Shannon. Het had volgens dienstregeling om 12.15 uur in Gander op New-Foundland moeten landen. De mogelijkheid is niet geheel uitgesloten, dat het vliegtuig een acute radiostoring heeft, waardoor het van de normale route is afgeweken naar een vliegveld, waar in ver band met weersomstandigheden zonder radio geland kan worden. Het vliegtuig heeft nog (om 13.30 uur Ned. tijd) voor een aantal uren benzine aan boord", aldus de mededeling van de KLM. Daarna moest hij, vermomd als bede laar, vluchten voor de politie en de verontwaardiging van de Albanezen. „Otto de eerste" heeft sindsdien jarenlang te Hamburg in een woon wagen geleefd. Twee jaren geleden beklaagde Wit te, die als „uwe majesteit" aangespro- kenwenste te worden, zich »r over, dat men hem links had laten liggen bij gelegenheid van het huwelijk van prins Rainier en de filmactrice Grace Kelly en hem niet had uitgenodigd op de bruiloft. Witte bezat een draaimolen in de amusementswijk van Hamburg, maar werd zes maanden geleden, toen hij te zwak bleek om nog voor zich zelf te zorgen, naar het .gemeente lijke rusthuis voor ouden van dagen gebracht. Bij een luchtgevecht op circa 35 km ten zuiden van Matsoe zijn don derdagochtend twee communistische Migstraaljagers neergeschoten en is een derde waarschijnlijk verwoest, zo heeft de nationalistisch Chines- lucht macht op Taipeh bekendgemaakt. Het officiële communiqué geeft geen verdere bijzonderheden, doch uit goed ingelichte bron wordt verno men, dat bij het luchtgevecht acht communistische en zeven nationalis tische jagers betrokken waren. St. Benedictus beschermheilige van Europa De H. Benedictus zal op 24 augus tus worden uitgeroepen tot bescherm heilige van Europa en het Westen, welke titel hem in een Pauselijke bul is toegekend. De plechtigheid zal plaats vinden te Norcia, de geboortestad van St. Benedictus in de Italiaanse provin cie Perugia. Men verwacht dat er ministers en parlementsleiden uit de westelijke landen aan zullen deelne men. Zieken van Leiden e.o. terug uit Lourdes Gistermorgen om kwart over elf arriveerde de ziekentrein van Lour des in Roosendaal. Onder hen waren pelgrims uit Leiden en omstreken. Reeds vele familieleden en bekenden stonden op het perron om de zieken te verwelkomen. Nadat de trein ioor de douane was vrijgegeven kon het binnenlandse vervoer een aanvang nemen. Er waren ongeveer 40 auto's in hoofdzaak uit het zuiden van ons land, welke regelmatig het perron op kwamen, om de zieken te vervoe ren naar de plaat van bestemming. Voor het westen van het land had den de gezamenlijke transport-^omi- té's een extra trein gecharterd voor het vervoer naar de verschillende plaatsen. Door de transportleiders werden de zieken overgebracht naar de wa gons, waarin zij het laatste deel van hun reis zouden mal en. Om kwart voor twee vertrok de trein uit Roosendaal. Nadat er eerst een wagon met zieken in Rotterdam was afgehaakt, arriveerde de trein om ongeveer 3 uur in Den Haag. Hier stond weer een groot aantal verpleegsters klaar met helpers, om de 22 zieken van Den Haag, Leiden en omstreken naar de wachtende auto's te brengen. De gehele reis heeft een vlot ver loop gehad en er heerste een prettige stemming. Blijkens een door Valencia radio uitgezonden bericht, afkomstig van het vliegveld Shannon in Ierland, is er sinds tien over half vijf vanoch tend tengevolge van het wegvallen van de radioverbinding geer contact meer geweest met het van Shannon naar Gander onderweg zijnde KLM- toestel van extra-vluchtnummer KL 607. Shannon radio vroeg andere stations te trachten radiocontact te krijgen met het toestel. Drie viermotorige „Shacleton"- vliegtuigen van de opsporings- en reddingsdienst van de Britse konink lijke luchtmacht zijn op het ogenblik bezig bij de westkust van Ierland de Atlantische Oceaan af te zoeken. Ook zijn vliegtuigen van de opspo rings- en reddingsdienst van het vlieg veld van de hoofdstad v. New Found- land, St. John's, opgestegen om te zoeken. De Koninklijke Canadese luchtmacht treft op haar basis Torbay op Nova Scotia voorbereidingen voor een speurtocht naar de „Hugo de Groot". Het ministerie van vervoer te Lon den heeft medegedeeld, dat een op sporingsactie op grote schaal wordt ondernomen. De scheepvaart op de Atlantische Oceaan is verzocht scherp uit te kijken. Ook alle vliegtuigen, die over de Atlantische Oceaan gaan, hebben het verzoek gekregen extra oplettend te zijn. Twee uur over tijd. De verkeerstoren op Gander heeft geen positief radio-contact gehad met de „Hugo de Groot", nadat het vliegtuig Shannon had verlaten. Op het vliegveld van Gander neemt de ongerustheid over het uitblijven van bericht over de „Hugo de Groot" toe. Bijna twee uur nadat het toe stel op Gander had moeten aanko men had men nog niets gehoord. Noodsignaal opgevangen De gezagvoerder van een vracht vliegtuig van „Pan American" heeft medegedeeld, dat hij, toen hij op een afstand van vierhonderdvijftig mijl ten oosten van Gander vloog, een noodsignaal heeft gehoord. Een woordvoerder van de maat schappij te New York heeft verklaard, dat dit noodsignaal om acht minuten over twee Nederlandse tijd is opge vangen. Een woordvoerder van de Pan Ame rican in New York heeft nog mede gedeeld dat gezagvoerder Kirtley niet de gelegenheid heeft gehad de rich ting waar het noodsignaal vandaan kwam vast te stellen. Het was in New York niet bekend of het noodsignaal gesproken werd of door middel van morse-tekens werd uitgezonden. Het vrachtvliegtuig van de Pan American heeft de reis naar Gander voortgezet. Nog tot 4 uur benzine. Naarmate de uren voortkropen en definitieve berichten omtrent het lot van de „Hugo de Groot" ook op Schiphol uitbleven, steeg ook de on gerustheid op de Ajnsterdamse lucht haven. In het vluchtproduktiegebouw waren vele journalisten tezamen ge komen om het laatste nieuws over het KLM-toestel te vernemen. Vol gens welingelichte zijde zou dè „Hugo de Groot" tot ongeveer 4 uur Ned. tijd benzine in de tanks heblpen. Ge zagvoerder van de „Hugo de Groot" is de heer F. A. E. Roelofsz. Van de zijde van de KLM wordt vernomen, dat zich passagiers van tenminste tien nationaliteiten aan boord van de „Hugo de Groot" be vinden. Het hoofdkantoor van de KLM te 's-Gravenhag staat, uiteraard, voort durend in verbinding met de vlieg velden Ildewild (New York), Gan der (New Foundland), Shannon (Ierland) en London Airport. Vóór honderd jaar Uit de Leidsche Courant van Donderdag 14 Augustus 1858. Advertentie: Aanbesteding te Leiden van: het maken van een aanzienlij k gebouw, be stemd voor een observatorium en het onderwijs in de sterre- kunde bij genoemde hoogeschool, te plaatsen in den Hortus Bota nicus te Leyden. Nadere inlichtingen zijn te be komen bij den Heer Camp, Ar chitect des Konings te 's-Gra- venhage. Wrakstukken gevonden OP ONGEVEER VIJFTIG MIJL VAN DE WESTKUST VAN IERLAND ZIJN WRAKSTUKKEN WAARGE NOMEN; OOK OPBLAASBARE REDDINGSVLOTTEN Wrakstukken zijn waargenomen door een „Shacleton"-vliegtuig van de Engelse Koninklijke Luchtmacht. Het vliegtuig heeft de wrakstukken om kwart voor drie Nederlandse tijd waargenomen. De 28-jarige bakker, J. Lagen dijk, is bij het hijsen van balen meel op een zolder op de hoek van de Lennepstraat en de Jan Luykenstraat te Rotterdam, van zeven meter hoog te op straat gevallen. Hij bekwam een schedelbasisfractuur en is later in het ziekenhuis overleden. Tengevolge van een reusachtige grondverschuiving is in het Colum- biaanse departement Caldas een der tig tal personen om het leven geko men. De slachtoffers werden verrast toen zij wachtten op de vrijmaking van een weg, die al eerder door #>en grondverschuiving was geblokkeerd. Een aantal voertuigen werd door hon derden tonnen aarde bedolven. Een viermotorig transportvlieg tuig van de Amerikaanse luchtmacht is gisteren bij St.-Vith in Ooft-België verongelukt. De zeven bemannings leden zijn omgekomen. Indiase strijdkrachten hebben over de Pakistaanse grens in de afge lopen vijf dagen 'n totaal tien Pakis- tanen doodgeschoten, zo is van offi ciële Pakistaanse zijde te Dacca (Oost-Pakistan) meegedeeld. Onder de slachtoffers bevonden zich twee leden van de grenspolitie. De Amerikaanse natuurkundige Maurice Dubin heeft woensdag op de bijeenkomst gezegd, dat de Ameri kaanse raketten en kunstmanen heb ben aangetoond, dat dagelijks 3000 tot 30.000 ton meteoorstof naar de aarde valt. ALLE GRACHTEN MAAR DEMPEN Alle zeven grachten in de binnen stad van Alkmaar zullen gedempt moeten worden, de brede Oudegracht uitgezonderd. Over de mooiste gracht., de Mient, die langs het beroemde Waaggebouw loopt, zal een noord zuid-dwarsweg moeten komen, die de drukste weg van de stad zal worden. Dit is het voornaamste punt uit een zeer ingrijpend pJan, dat de stede- bouwkundige prof. dr. Wieger Pruin in opdracht van het Alkmaarse ge meentebestuur heeft ontworpen en dat nu aan de raad is voorgelegd. In november zal de nieuwe raad zich hierover moeten uitspreken. Om de oude binnenstad van Alk maar toegankelijk te maken Lijn doorbraken en invalswegen ontwor pen. Het aanleggen van verkeers wegen over de gedempte grachten maakt ook het slopen van een aantal oude percelen noodzakelijk, o.a. tegenover de Waag, een der schilder achtigste plekjes van de stad. In de omgeving van de Grote Kerk zijn enkele grote gebouwen, als een schouwburg, een postkantoor en een hotel geprojecteerd. De meerderheid van het college van B. en W. acht dit diep ingrijpen noodzakelijk, aldus een bij hét plan gevoegde nota. De bedragen, die bij behoud van de grachten moeten wor den geïnvesteerd aan walmuren, bruggen e.d. zijn 2.300.000 hoger dan de bedragen, die bij demping zouden moeten worden uitgegeven. DE ATOOM DÖBIKBOOT "NAUTAdUS" Verblijven v.d. bemanning] Het is gelukt! Voor de eerste maal in de geescheidenis is men onder de enorme ijsmassa van de Noordpool doorgevaren. Het is dus mogelijk ge bleken ?n dit, bijna ongeloofwaardige feit, is niet alleen militair van be lang; maar ook van gewicht voor de toekomstoge handelsvaart, want han delsduikboten kunnen op deze manier de reisduur van Europa naar O.-Azië met ongeveer de helft tot een kwart bekorten. Daarmede is dan een droom van onze voorouders werkelijkheid en wordt een goed bevaren Noordelijke zeeweg mogelijk, die Azië dichter bij Europa haalt. President Eisenhower besprak de mogelijkheid van handelsduikboten uit in zijn toespraak van 8 aug. j.L Grote toekomstmogelijkheden dus, waarvoor de „Nautilus"-atoomduik- boot de deur heeft geopend. Onder be vel van capt It W. Andersen maakte de atoomduikboot een vaart van 96 uur onder het ijs van de gehele Noord poolpool. De Noordpool was „getemd" en de 1830 zeemijlen onder het ijs wa ren de klop op de deur van een toe komstige scheepvaartlijn onder de Noordpool door. In onze tekening geven wij een dui delijk schematisch overzicht van de hoofdpersoon, de atoomduikboot „Nautilus", die ontworpen werd door Rear Admiral H. G. Rickover, die reeds in 1947 met het ontwerp begon nen was. Op 14 juni 1952 werd met de b'ouw van de „Nautilus" een begin gemaakt en op 21 januari 1954 kon mevr. Eisenhower de duikboot te water la ten, het eerste door atoomenergie voortbewogen schip was geboren en een nieuwe periode in de geschiede nis van de scheepvaart had zijn be gin gevonden. De duikboot kan bijzonder lang onder water blijven en vermoedelijk geheel rond de aarde varen zonder boven water te moeten komen. De snelheid van de boot wordt geschat op ca. 40 km. per uur. Natuurlijk stelt een dergelijke on derzeeboot geheel andere eisen aan de bemanning die dan ook een specia le opleiding van drie jaar moest vol gen eer zij ie „Nautilus" kon beman nen, want de duikboot is in wezen een drijvende atoomkrachtcentrale. Deze atoomkrachtcentrale van de „Nautilus" vormt het kostbare hart van de duikboot. Op ons schema krijgen wij een dui delijke indruk van deze atoommotor die het leven aan d-: „Nautilus" geeft. Zéér eenvoudig gesteld komt de wer king van de atoommotü' hierop neer, dat de door atoomenergie verkregen hitte, in de reactor, wordt afgevoerd naar een stoomgenerator, waarna dan met behulp van eer turbine de ener gie voor de voortbeweging wordt ver kregen. De „Nautilus" is niet voor de eer ste maal op bezoek aan de pool, in oktober 1957 heeft de duikboot vijf en een halve dag onder het poolijs door gebracht, men is toen echter niet on der de hele Noordpool doorgevaren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1958 | | pagina 2