ten elektronische robot helpt bij het kankeronderzoek
NIVEA
Europas olie komt uit het Oosten
DONDERDAG 17 JULI 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
Actieve A.N.W.Bplaatst wegwijzers in Madwodam
De bewoners van het miniatuurstadje Madurodam ln Den Haag zullen niet meer kunnen verdwalen. De
A.N.W.B. heeft ook daar wegwijzers geplaatst, 34 cm hoog met armen van 6x3 cm. Foto: niet alleen de DAF-
chauffeur, maar ook de mussen toonden dadelijk de grootste belangstelling.
Het huls der leugens, door
Frangoise MalletJoris.
Uitg. Het Spect-um, Utrecht.
Een ontroerende geschiedenis rond
de figuur van een vreemd meisje, dat
uit een, op z'n zachtst gezegd, on
prettig milieu midden in de wereld
komt te staan. Haar vader, een rijk-
geworden brouwer zonder zedelijke
normen en haar moeder, van twijfel
achtige reputatie, omringen in het
boek hun dochter, die een heel moei
lijk karakter heeft. Naast indolentie
en onderworpenheid vertoont
aan de andere kant een zekere door
traptheid en grote hartstocht. Zij is
een brok „waarheid" temidden van
de leugens die zich rond haar vader
.hebben opgestapeld. Een onverwach
te ontknoping maakt aan deze leu
gens een einde, doch de dochter gaat
ontgoocheld haars weegs. Geen vro
lijke roman, maar een eigentijdse
schildering van een diep-menselijke
tragedie, een conflict tussen goed en
kwaad.
De dode God, door Jean
Pierre Monnier. Uitgave
Het Spectrum, Utrecht.
Dit boek wordt wel eens vergele
ken met Bernanos' bestseller .Dag
boek van een dorpspastoor". In zo
verre de vergelijking opgaat al
leen de gegevens komen overeen
zou men kunnen spreken van een
protestantse equivalent. De auteur
beschrijft twee dagen in het leven
van een Zwitserse dorpsdominee, zijn
laatste dagen. Ondanks alle vergui
zingen, verdachtmakingen en tegen
werking is hij doorgegaan met te
werken voor zijn gemeente. Het ver
haal concentreert zich op het pro
bleem van de verhouding tussen God
en de mens. De dominee is er niet toe
te krijgen, zijn kudde in de steek te
laten, al wordt de zielzorg hem dik
wijls onmogelijk gemaakt. En waar
om? „De mensen zijn overal gelijk,
net als de dorpen. Ze lijken overal
een beetje op elkaar. Het ligt alleen
aan mij, het is mijn schuld omdat ik
zo gek ben om alles zo au serieux
te nemen", zijn eigen woorden zijn
de verklaring voor zijn volhouden.
Over de pijn, door prof. dr
F. J. J. Buytendijk. Uit
gave Het Spectrum, Utrecht.
De Aula-reeks.
Prof. Buytendijk is de baanbreken
de onderzoeker, die een reeds grote
internationale faam heeft en in dit
werkje een probleem aanraakt, dat
elke mens aangaat: de pijn. Hij heeft
hier het fenomeen pijn van welhaast
alle kanten benaderd, medisch, fy
siologisch, wijsgerig en religieus. De
enigszins gewijzigde herdruk van het
in 1943 voor het eerst verschenen en
zeer goed ontvangen werk zal velen,
die direct of indirect bij dit verschijn
sel zijn betrokken, studerenden zo
wel als algemeen belangstellenden,
in hoge mate interesseren.
„Herman Schaepman", door
W. van de Pas. Uitg. De Lan-
teern, Utrecht.
In de Pioniersreeks van de K.A.B.
verscheen bij de uitgever „De Lan-
teern" een boek over Herman Schaep
man, de pionier van onze sociale
emancipatie. De bekende sociaal-his
toricus Willem van de Pas is er de
auteur van. En hij tekent zich hier
als een man van grote kennis en ge
degen structuur. Het valt ongetwij
feld niet mee de figuur van 'n groot
man als Schaepman, die in de ken
tering der tijden op de bres stond
voor de katholieke emancipatie, ten
voeten uit te tekenen. Maar Van de
Pas is daarin wel geslaagd. Dit boek
is meer dan 'n gewone levensbeschrij
ving, het is in klein formaat een
standaardwerk geworden over de
betekenis van Schaepman in de be
gintijd van de katholieke arbeiders
beweging. Een boek, dat vooral door
„direct belanghebbenden" met vol
doening zal worden gelezen.
„De spanning tussen Gods
dienst en Samenleving", door
dr Bernhard Haring. Uit
gave; Lannoo, Den Haag.
De godsdienst heeft invloed
cultuur, techniek, politiek en econo
mie. Maar omgekeerd beïnvloeden
al deze maatschappelijke verschijn
selen de godsdienst.
Dit wederkerig elkaar beïnvloeden
is het onderwerp van deze omvang
rijke studie. De katholiek geeste
lijke of leek moet trachten, de
tijdsverschijnselen te doordringen
van de christelijke geest, terwijl hij
sommige verouderde vormen moet
kunnen laten varen. In het laatste
hoofdstuk van zijn doorwrochte stu
die tracht de schrijver aan te geven,
op welke manier de Katholieke Kerk
de moderne maatschappij kan omvor
men. Een onmisbaar boek voor elke
priester maar ook voor de ontwik
kelde leek. die het welzijn van de
Kerk ter harte gaat.
Telepathie en helderziend
heid, door prof. dr W. H. C.
Tenhaeff. Uitg. Mij W. de
Haan, Zeist
Telepathie en helderziendheid ho
ren thuis onder het begrip „para
psychologie", een terrein, dat tot nu
toe nog voor een groot deel terra in
cognita is. Het verschijnsel zelf is
oud genoeg, zo oud als de mensheid,
maar de verklaring is niet zo een
voudig, omdat wij hier te doen heb
ben met dingen, welke liggen op de
grens van het normale. Ofschoon
ieder mens in zich min of meer het
vermogen bezit tot telepathie en hel
derziendheid, zijn deze eigenschap
pen met zoveel geheimzinnigheid
omgeven, dat velen 't maar grieze
lige dingen vinden.
Teneinde wat meer begrip te kwe
ken, zowel voor de parapsychologie
als voor de experimenten, heeft prof.
dr W. H. C. Tenhaeff, de bekende
specialist op dit gebied, een boekje
samengesteld, waarin hij een aantal
verschijnselen benadert van uit het
uitgangspunt van het „zich herinne
ren". Ofschoon dit werkje niet de
bedoeling heeft „er diep op in te
gaan", is het toch geschreven voor
lezers van enige ontwikkeling.
Psychologie, door H. van
Praag. Uitg. My W. de
Haan, Zeist
Ofschoon het verschijnsel van de
parapsychologie meer trekt door het
waas van geheimzinnigheid dat er
om heen ligt, is de doodgewone psy
chologie, de kennis van de mense
lijke geest, zeker niet minder inte
ressant. In een z.g. Phoenix Pocket
boekje vertelt H. v. P. er het een en
ander van. Daar psychologie de ken
nis is van de normale menselijke
geest, leidt een dieper inzicht in deze
materie tot meerdere zelfkennis en
daardoor ook vaak tot een grotere
gemoedsrust. Want ook normale men
selijke reacties kunnen vreemd lij
ken en door hun vermeende onver
klaarbaarheid onrust verwekken. Ook
dit boekje vereist een zekere mate
van ontwikkeling bij de lezer.
Moderne Russische verhalen.
Een selectie uitgegeven
door Uitgeverij Het Spec
trum, Utrecht.
De verzameling verhalen, welke in
deze uitgave zijn gebundeld door
Jeanne Liedmeier en naar haar smaak
gekozen, dateren alle uit de eerste
jaren na de revolutie. Men vindt er
werkjes, dikwijjs meesterstukjes van
proza, getuigend van de vruchtbaar
ste periode van de Russische letter
kunde. De schrijvers als Maxim Gor
ki, Tolstoi en Pilnjak, stuk voor stuk
begaafde auteurs, nemen hier, hoe
wel ze nog geen communist zijn, een
niet onwelwillende houding aan te
genover de nieuwe ideeën en de re
gering. De meeste van hen debuteer
den in de jaren twintig en waren nog
bezeten door revolutiegedachte, waar
door hun stijl vaak dynamisch, drif
tig en flitsend is. Zij schreven voor
namelijk korte verhalen, omdat zij
zich geen rust gunden breed-ademi-
ge romans te schrijven. Men krijgt
in elk geval een litterair beeld van
de geweldige omwenteling van na
1917, een wereld van bloed, vuur en
tranen.
Vertegenwoordiger
kon zich goed
inrichten
Een 52-jarige vertegenwoordiger
van een woninginrichting te Hilver
sum heeft het gepresteerd met de
goederen van zijn werkgever die hij
in consignatie had genomen zijn
eigen huis geheel in te richten. Dit
is de firma op enkele duizenden gul
dens komen te staan. De politie
haalde bij een huiszoeking bij de man
Voor
vlug en veilig
bruin worden
ultra-olie
Nivea ultra-olie is 'extra versterkt'
en laat alleen de gezonde stralen
van de zon door. Verkrijgbaar in
flessen met praktische, geribbelde
zijkant (ligt vast in de hand). Met
handig plastic zakje voor vlekvrij
opbergen.
Het Middenoosten weegt daarom Europa te dekken. Ongeveer 300 mil-
zwaar in de internationale poli
tiek, omdat het de olie op de weeg
schaal der belangen kan plaatsen.
Het verleden, heden en toekomst van
dit gebied wordt gedragen door de
olie en daarom zal ook in de toe
komst het Middenoosten niets aan
belangrijkheid verliezen, omdat de
wereld olie no^ig heeft en ook steeds
meer nodig zal hebben ondanks de
atoomenergie op de achtergrond.
Europa heeft zeer grote belangen
in het Middenoosten, want de olie
van West-Europa is „Islam-olie"
daar ca. 75 van de aardoliebe
hoefte van Europa door de olie van
het Middenoosten wordt gedekt. De
Europese afhankelijkheid van het
Middenoosten is dus zeer groot en
zal nog groter worden daar men voor
de toekomst verwacht dat West-
Europa voor ca. 90 zijn olie uit
het Middenoosten zal halen.
Thans neemt West-Europa ca. 17
van de wereldaardolie in zich op, te
gen 1975 zal dit verbruik echter zijn
gestegen tot ca. 22 De aardolie
blijft dus wel zwaar op de econo
mische weegschaal van Europa we
gen. In de wereldproduktie neemt
de „oliekraan" van het Middenoosten
een belangrijke plaats in; is Amerika
het rijkste olieland ter wereld, het
Middenoosten staat op de 2de plaats
en produceert ca. 24 van alle aard
olie.
Hoewel Saoedi-Arabië ca. 300 maal
groter is dan het kleine Koeweit,
is dit landje dat kleiner is dan ons
land, toch no. 1 in de olieproductie
van het Middenoosten. Het produ
ceert jaarlijks ca. 55 miljoen ton olie
en dat is voldoende om het grootste
deel van de oliebehoefte van West-
joen dollar per jaar levert de olie
aan het landje op en daarmede bijna
alle inkomsten van de staat. De be
volking van Koeweit behoeft dan ook
geen inkomstenbelasting te betalen.
In Saoedi-Arabië vinden wij de
uitgestrekste olievelden ter- wereld
en zijn oliereserves zijn groter dan
die van heel Amerika. Jaarlijks
brengt het land ca. 50 miljoen ton
olie naar boven uit velden die prac-
tisch geheel in Amerikaanse handen
zijn. Ook voor Arabië is de olie dan
ook de belangrijkste bron van in
komsten die voor meer dan de helft
van het staatsinkomen zorgt.
Irak is het derde olieland van het
Middenoosten en het haalt uit zijn
88 oliebronnen een produktie van ca.
35 miljoen ton per jaar. Met de op
brengst van deze olie kan het een
derde van de staatsinkomsten dek
ken. De vier oliemaatschappijen in
Irak hebben een concessie voor hun
velden tot het jaar 2007. Mochten de
nieuwe machthebbers in Irak dan
ook de olievelden in bezit willen ne
men, dan moeten zij dus nog even
wachten, of de velden nationaliseren.
Voorlopig trekken zij echter een
jaarlijks inkomen uit de olie van ca.
200 miljoen dollar.
PRONONCE
voor Uw LINGERIE
Lelden
Breestraat 65
Tel. 21800
Oegstgeest
Geversstraat 41
Tel 23917
(Advertentie)
"ÖLIE OLIE OLIE 5SÖ]
DE WERELDAAR00L! EPRDDUKT1E per jaar (in miljoenen tonnen)
Totaal 87 miljoen
voor aanvullend werk
Tijdens een bezoek dat minister
Suurhoff gisteren aan enkele Bra
bantse gebieden met grote werkloos
heid heeft gebracht heeft de minis
ter meegedeeld, dat hij binnenkort
met een aanvullend begrotingsvoor
stel van 32,5 miljoen gulden zal ko
men voor de uitvoering van aanvul
lende werken in het kader van de
werkloosheidsbestrijding. Het totaal
voor aanvullende werken uitgetrok
ken bedrag zal hiermede voor 1958
op 87,5 miljoen gulden worden ge
bracht De minister bezocht Etten,
aar een werkloosheid heerst van
percent en Tilburg, waar sinds 1950
twee vrachtwagens vol meubels van een stilstand in de werkgelegenheid
de Hilversumse firma ui zijn huis. 1 is getreden.
AMSTERDAM (P P) „Bij het kankervraagtstuk zijn vele factoren
in het spel, bijvoorbeeldwelke factoren zijn oorzaak, dat patiënten
kanker krijgen Zijn dat bepaalde personen Welke kenmerken hebben
de kankerpatiënten gemeen
Het opsporen van zulke factoren en gemeenschappelijke kenmerken
is een typisch correlatie-onderzoek
EEN MACHINE DIE VERSCHILLENDE
om het wetenschappelijk speur
werk te richten. Het gaat hier om
bundeling van de gezamenlijke
ervaringen van onderzoekers". Dit
vertelt dr. M. G. Neurdenburg,
bestuurslid van de landelijke orga
nisatie voor de kankerbestrijding, bij ons bezoek aan het elektronische
rekencentrum van de firma Buil Nederland, dat welwillend ter beschikking
werd gesteld voor de kankerbestrijding.
HANDELINGEN TEGELIJK KAN UIT-
VOEREN EN 2000 OPTELLINGEN PER
SECONDE MAAKT
BIJ HET kankervraagstuk i* het eigen-
lijk zoeken naar een speld in een hooi
berg. „Voor de doorlichting van zo'n
hooiberg zijn machines als van het re
kencentrum het aangewezen hulpmiddel"
gaat de medicus voort.
Het blijkt, dat men met deze machines
in staat zal zijn tot misschien verrassen
de conclusies te komen, waar het het
kankeronderzoek betreft. De beschikbare
gegevens, met alle biezonderheden per
patiënt, worden op ponskaarten gezet en
de machines zullen al deze miljoenen
gegevens met een ongelooflijke snelheid
verwerken en de uitkomsten mededelen.
Zo ls het mogelijk te constateren hoe
groot het percentage is van kankerpa
tiënten, die aan een bepaalde ziekte heb
ben geleden, of een bepaalde afwijking
vertoonden en wat al niet meer.
De uitkomsten kunnen verrassend zijn en
misschien kan Nederland hierdoor een
interessante bijdrage leveren aan het we
reldkankeronderzoek. De firma Buil Ne
derland, eigenaresse van de apparatuur,
heeft deze belangeloos ter beschikking
gesteld voor dit belangrijke werk.
De geheimzinnige robot
DE RUIMTE waar deze machinerie is
opgesteld, is niet zo groot als men zou
verwachten. In een betrekkelijk beschei
den afdeling bevindt zich de apparatuur,
die bestaat uit de kern van de instal
latie, een elektronische rekenmachine,
uitgerust met een trommelgeheugen,
waarin tijdelijk 200.000 decimale cijfers
kunnen worden opgeborgen. De reken
machine kan 2000 optellingen per secon
de uitvoeren en de snelheid van werken
ligt dus in duizendsten van seconden.
De elektronische rekenmachine is gekop
peld aan een tabelleermachine. Deze ma
chine is in staat om uitgerekende resul
taten en bijbehorende tekst met een snel
heid van niet minder dan 9000 regels van
elk meer dan 100 letter- of cijfertekens
per uur af te drukken. Deze afdruksnel-
heid behoort tot de snelste ter wereld.
De aan de tabelleermachine gekoppelde
totaalkaarten-ponsmachine is in staat
om zonder tijdverlies, op hetzelfde mo
ment dus, waarop de gegevens worden
afgedrukt, deze vast te leggen in pons
kaarten, zodat deze resultaten voor een
volgende serie van berekeningen gemak
kelijk kunnen worden verwerkt. Zo ver
richt de rekenmachine verschillende
werkzaamheden tegelijk en levert de
wonderlijkste resultaten.
Wat is mogelijk
WIJ speelden een bekend spelletje, tegen
de machine en trachtten met een witte
schijf door een zwarte opstelling te- drin
gen, die door de machine werd bestuurd.
Na elke zet met de witte schijf vertelde
de machine feilloos wat zwart moest zet
ten en we kwamen er niet door. Dit was
slechts een aardigheidje, maar de ma
chine is tot serieuzer werk in staat. Als
voorbeeld nemen we de berekening van
het loon.
Het trommelgeheugen krijgt een gehele
loonbelastingtabel te slikken, de inhou
dingspercentages, de toeslagbedragen, de
huurcompensatie enz. Bij een gegeven
uurtarief en het aantal gewerkte uren
is dan de opdracht aan de machine om
tot het belastbare loon te komen, het
netto uit te betalen loon te berekenen
en de loonslip uit te schrijven.
Zet men de machine in werking dan
worden er niet minder dan 9000 werk
nemers per uur afgewerkt! Zo kan deze
apparatuur de dolste berekeningen uit
voeren, met een snelheid die verbluffend
is. Een ingewikkeld cijferwerk, waar
tientallen cijferaars een enorm aantal
uren voor nodig hebben, doet de machine
in een handomdraai.
Testvlucht in cijferland
DEZE apparatuur van Buil Nederland
wordt eigenlijk ln dienst gesteld van de
massa. Want kan de landelijke organi
satie voor kankeronderzoek er zonder
kosten gebruik van maken, ook anderen
kunnen, wel is waar tegen vergoeding,
gebruik maken van dit rekencentrum.
De mogelijkheden van een dergelijke
elektronische robot zijn bijna oneindig-
In Frankrijk wordt vrijwel elk nieuw
type vliegtuig op zo'n machine proefge-
vlogen. Geen vliegenier behoeft zijn le
ven te wagen met een nieuw type toe
stel, waarvan men weinig weet. Het
vliegtuig wordt al proefgevlogen op de
machine, voordat er een snipper van het
prototype is gemaakt.
Wat is het geval? Alle gegevens van het
ontwerp op papier worden in het ge
heugen van de machine gestopt en nu
gaat men vliegen. Alle denkbare omstan
digheden worden op het vliegtuig gepro
beerd. Enorme druk op vleugels en romp,
verschrikkelijke trillingen, grote tempe
ratuurschommelingen en wat al niet
meer. Feilloos rekent de machine alles
in minder dan geen tijd uit en geeft de
resultaten zelfs in geschreven tekst. Bij
die vleugelbelasting zou bijvoorbeeld een
vleugel afknapptn, die trillingen zijn niet
meer te verdragen enzovoort.
Do zwakke plekken
ZO WEET MEN, nog voordat men gaat
bouwen, waar de zwakke plekken schui
len in het ontwerp en men kan verbete
ringen aanbrengen.
Voorts zijn dergelijke machines zeer ge
schikt voor enorm ingewikkelde bereke
ningen, zoals voor sterkteberekeningen
van beton- en staalconstructies in de
moderne architectuur, voor berekeningen
in de scheepsbouw, tandwielkasten,
zweefbanen, wiskundige berekeningen
voor levensverzekeringmaatschappij en
enzovoort.
Het is een zeer interessant centrum dat
Buil Nederland in Amsterdam heeft In
gericht, een centrum waarvan dankbaar
gebruik zal worden gemaakt en wel in
het biezonder voor het kankeronderzoek.
Weer een bewijs hoe de moderne tech
nische vindingen gebruikt kunnen wor
den voor het welzijn der mensheid.
(Nadruk verboden).
Een kUkje
In het
inwendige
van het
geheugen
van de
elektronische
robot.
