Piet Damen werd tweede
in de eerste bergétappe
PIET DAMEN werd de held van de dag
In de sprint met banddikte geklopt
door de Fransman Bergaud
Op de streep ontging
hem de étappe-zege
WOENSDAG JULI 1953
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
Mist regen, gladde natte wegen langs I SPRANKELEND
diepe afgronden, bochten met scherpe I ujjna 70 km lang heeft het in deze van
rulle sintels. Dat was het decor, waarin strijdgewoel sprankelende etappe ge-
een kleine man in een oranje trui dms- duurd alvorens de grote aanval begon en
dag aan de zuidelijkste grenzen van toen die
even na Arbus inzette, kon nog
Frankryk een heldenrol speelde. De niemand geloven, dat dit nu de greep
kleine Pietje Damen, die ons enkele da- i ngar de dagprijzen betekende,
gen geleden nog vertelde, dat ny grote dg start waren Gainche en de
bergen alleen nog maar op plaatjes en Spanjaard Galdeano het eerst uit het
op de film had |ezien, klauterde tegen peioton weggesprongen en terwijl dat
de Soulor en de 1710 meter hoge Aubis- gebeurde werd vanuit de achterhoede
que op alsof hij een habitué m de berg- geme]di dat Charlie Gaul moest worden
ritten was. opgewacht door Schmitz, Piet van Est en
Samen met de even kleine Lilli Ber- Ernzer Qmdat hy met iaatstgenoemde
gaud van de Franse nationale ploeg was yan x moest verwisselen. Na 35 km.
hü meegegaan met de Spaanse gewelde- demarre€rde een zestal met Prlvat,
naar Federico Bahamontes en met drie Gainche> Nascimbene en Dacquay. Foré
seconden verschil achter Bergaud was kwam erbij maar ook deze ontsnapping
hij 35 sec. na Bahamontes over de streep Uep Qp niets en voort ging het weer
2ekomfn- «Da11160.c ?st un in gesloten gelederen tussen de mais-
Hollandais, Damen hoorden wij de toe- vel£fen van Qrthez en Argagnon en over
schouwers langs de weg steeds maar het steeds bergachtiger wordende par-
weer verbaasd tegen elkaar zeggen koers. Even vóór de grote olie-raffinade-
Want wie had ooit gehoord van Piet Da-rüen van Abidos (55 vlel Gaul
men, wie had hem ooit in de uitslagen- voor de tweede maai met een lekke band
reeksen van de voorgaande twaalf etap- uit het peloton terug en hIj m0est door
pes opgemerkt. Slechts de bestint,el.ui- egn vyftal Nederlanders worden O]
ten. in de volgerskaravaan wisten wacM om weer de te
dat de Nederlander Piet Damen worden gesleept.
enkele maanden geleden de wedsti «jd Nencini reageerde onmiddellijk door
Warchau-Berlyn-Praag had gewonnen, te demarreren. maar Gaul was dank zij
jernjj j wieleruereld en al die hon- de hulp Van zijn altijd waakzame ploeg-
derdduizenden Franse enthousiasten door genoten binnen zeer korte tijd weer in
MÉjê {AiAS de positie om terug te slaan en daar-
mee was de zaak voor Nencini afgelo
pen.
u W M cuiyyc Na 69 km. even na het plaatsje Arbus
van de ronde van Frankrijk, van Dax gebeurde het. Bergaud ontsnapte uit het
naar Pau, voor het eerst van zijn leven peloton en Piet Damen vond het een
een heuse berg zag. Want dat „hebben prachtige gelegenheid om ook eenswat
de Nederlandse journalisten aan de fi- te gaan proberen. Hy trok met de Weine
nish, nadat Damen met nauwelijks een Palladyn van Bidot mee en toeeg da -
banddikte in de sprint was geklopt, aan by de Belgische kampioen Vlaayen, de
bijna alle Franse, Italiaanse en Spaanse Italiaan Ferlenghi en de regionaal Bou
collega's in geuren en kleuren moeten 1lea Zljn ^elzog.
vertellen. Binnen een paar minuten was de
voorsprong al 200 meter en ook de
Een aardige foto van het passeren van en Bourles lossen. En kilometer lang
de Tour de France door de Franse bleef het. drietal samen doorklimmen.
Damen ging in goede stijl mee en met
landstreek Les Landes. De opname j groter wordende verbazing keken de
Nederlanders elkaar aan. „Wij hebben
h»« hel weer een klimmer", riep men elkaar ver-
door v.l.n.r.: André Darrigade, Plet v. 1 rast toe. Inderdaad, het was een lust om
t» Damen te zien gaan, schijnbaar zonder
Est en Roger Walkowlak in een dorpje grote inspanning en met voldoende lucht.
De top van de Soulor, die niet voor
de bergprijs meetelde, werd het eerst
een groep bewonderaars ln nationaal
costuum passeerde. Links enige schaap
herders op stelten en In de befaamde
schapevachten.
radio, televisie
Pietje Damen 23 jaar oud is, dat hij
Lieshout woont, dat hij lichtmonteur is
(of misschien wel is geweest) en dat hij
op dinsdag 8 juli 1958 in de 13e etappe
door Bahamontes gepasseerd. Hij had
zich kort tevoren los gemaakt van zijn
twee metgezellen en ging nu alleen op de
265 meter hoger gelegen Aubisque af. j
Bahamontes kwam als eerste door en
Piet Damen liet zich even verrassen door 1
een tussenspurtje van Bergaud, die twee-
BAHAMONTES: GESLAAGDE JACHT de werd. Dikke wolken omsloten het to-
neel van de strijd en een fijne regen
fhorii» rtanl Annuetil Bobet Gemi- maakte het zich slecht en de weg gevaar-
nlS.1 Brandt e^NencMlëfddenhet Hi* Sfai Maar Piet Damen trok zich
peloton ten einde op alles voor.ereid te van al die alschr.kwekkei.de omstand.g-
rj' ,il hielden elkaar scherp in het oog heden "aast de diepe afgronden niets
S liftenFredericiLhamonto - ta? aan Je rijdt een Tour de France of je
mers toch kansloos voor de eindzege - en wanneer je hem rijdt,
rustig gaan toet^ de Spanjaard nadat^de k™"" e°en legeTalg,
?fa"tsh"n%^™? ter° waPsagéredem tS. dach, Piet Vooruit fietsen wat een an-
XLiir»» „rzarriizar. i der kan, kan ik ook, en daar ging de
Bahamontes begon de jacht op de kop- Brabander naar deneden Betrappend
groep en op de begeerde punten voor de "aar hij kon, remmend als het hoognodig
bergprijs geheel alleen. Vlayen en Fer- "as en geen meter wykend van de zijde
lenlw kregen een lekke band, maar slo- van Bergaud. Bahamontes had zyn zin.
ten^zich spoedig weer aan. Toen echter eerste 101 punten voor de bergpasi en
Graeser een mankement aan zijn fiets de vett® dagpremie van 100.000 franken
kreeg en geen wagen van de Zwitsers- )lvar.fn bmn®n' deed geen moeite meer
Duitse ploeg in de buurt was. waren de de kop te behouden en hij liet in de af-
kansen voor hem verkeken. En pas toen dahng de beide dappere renners langs
Bahamontes in zijn buurt kwam kon hij Zlcn stulven.
zijn tocht weer hervatten. Geruime tijd Ruim 55 km lang was eerst de vrij
reden beiden samen, maar Graeser slaag- scherpe, geleidelijke afdaling naar de
de er niet in de hoge, soepele cadans finish in Pau, wear het grote duel van
van de Spanjaard te volgen en weer ging de twee kleintjes met drie centimeter
Bahamontes alleen verder en steeds klei- wercj beslist in het voordeel van de er-
ner werd het verschil tussen hem en het varen Tricolore. 55 km, waarin de twee
vijftal voor hem. Bij het passeren van 's renners op kop stand hielden terwijl
werelds grootste bedevaartsoord Lourdes achter hun ruggen een keihard gevecht
(129,5 km) waren de verschillen: Baha- tussen twee groepen met favorieten (de
montes op 1 min. 40 sec., het peloton op groep Anquetil tegen de groep Nencini)
f» oc daartussen de steeds was losgebroken. Dat de kleintjes dat j
r,'r,°ci" hebben klaar gespeeld, is wellicht hun
9 min. 25 sec.
meer terugvallend, Graeser.
Zwitser Graeser maakte zich toen los. I Op 5 km van de top van de Soulor
Dit zestal, alle zes renners van verschil- bad de Spaanse klimspecialist het kop-
lende ploegen, ging door. Hard en volgroepje te pakken. Wat zou nu gebeu-
strijdlust, vermoedelijk eerst alleen maar j ren?, was de grote vraag. Zou Bahamon-
in de zware klim een niet al te gro-tes alleen doorgaan of zou het groepje
te achterstand op de gerenommeerde van Damen zijn tempo kunnen volgen?
klimmers op te lopen, later echter, toen E.en paar honderd meter danste het
het verschil minuten ging bedragen, om vijftal met Federico mee, daarna^ moest
zelf him kansen te grijpen.
I Ferlenghi als eerste en vervolgens Vlayen
grootste prestatie in deze rit geweest.
Ruim drie minuten bedroeg de voor
sprong op het peloton met alle grote
favorieten, behalve Nencini, die 1 min.
27. sec. achter Gaul, Bobet, Brankart,
Anquetil, de nieuwe gele truidrager
Geminiani, binnenkwam.
Voor klassementen: zie pagina 5
dak de frtuid maeót de JauwennetA zien
TOCH TELEURSTELLING
Met nauwelijks een bandikte geklopt.
Ja, het was na die fantastische rit, waar
in Damen en Bergaud de kennelijk al
leen maar voor de bergprijs rijdende en
voorzichtig dalende Bahamontes in de
afdaling van de Aubisque voorbij waren
gegaan, eigenlijk een teleurstelling. Want
al hebben wij misschien kunnen ver
moeden, dat de lichtgebouwde Damen
zou kunnen klimmen, wij wisten zeker,
dat hij kon sprinten. En dat had in het
Nederlandse kamp hoop gegeven op een
derde ritzege van een lid van de Nelux-
ploeg.
Op het laatste rechte stuk van het
autocircuit van Pau kwam hij op kop op
de witte streep voor de propvolle tri
bunes afstuiven, maar twee meter voor
die streep was Bergaud weer naast hem
en Damen kwam toen in zijn met slijk
besmeurde lichaam juist die kracht te
kort om de laatste, beslissende duw op
de pedalen te kunnen geven. Hij was
tweede.
Vermoeid, maar niet uitgeput, vertel
de hij toen hoe hij de laatste tientallen
kilometers zonder „braridstof" had moe
ten rijden. Toen hij aan de voet van de
Soulor, aan het begin van de beklim
ming naar de eerste van de twee toppen
in deze etappe, door de ravitaillering-
zone reed had hij daartussen de ver
zorgers, die klaar stonden met de etens-
zakjes, geen Nederlander kunnen ontdek
ken. Goldschmidt en Buchly waren naar
voren gegaan om de ravitaillering vóór j
het kopploegje te bereiken, maar op de
zeer smalle wegen, voor Argeles-Gazost
waren zij met de wagen klem komen te
zitten en zo moest Pietje Damen zijn
eerste zware werk in de bergen begin
nen met een abrikoos en een rijstevlaat-
je, die hij nog van de eerste verzorging
in Nay had overgehouden: 87 km, waar
van 30 klimmen in een stijging percen
tage variërend van 12 tot 16 pet, met een
lege maagmenig renner zou onder
die omstandigheden zijn „argeknapt".
$v'%i
Portret d'Aspet
HIJ WAS STIL, na aan-
komst. Piet Damen,
waarschijnlijk kon hij alles
nog niet verwerken. Drie
maanden geleden was de
kleine stevige Brabander nog
amateur, won daarna als on
afhankelijke de wedstrijd
WarschauBerlijnPraag en
nu is hij, door zijn prachtige
tweede plaats in de meest
gevreesde rit, de Aubisque-
étappe, reeds een der gro
ten van Jacques Goddets
spectakelstuk geworden. Het
is allemaal vlug gegaan, mis
schien zelfs wel té vlug.
Hij heeft ons werk bezorgd,
dinsdagavond in Pau, deze
23-jarige knaap. Werk, dat
wij overigens met plezier
hebben verricht, want de
buitenlandse journalisten
wilden natuurlijk alles weten
van die renner, die de favo
rieten in de bergen 3 min.
achter zich had gelaten. Ber
gaud, winnaar met 'n band
dikte verschil, nu ja, Ber
gaud, die kennen ze, daar
zat geen story meer in. Maar
die kleine Nederlander met
zijn felle pedaaltred, zijn ste
vige zit en ook met zijn ver
legenheid, die was voor de
internationale pers nog een
onbekende. Vandaar alle gre
tigheid naar nieuws, vandaar
ook dat de managers in de
toekomst wel enige belang
stelling voor onze landgenoot
zullen hebben
Piet Damen onderging alles
niet-begrijpend. Hij moest
eens flink opgepord worden
toen 'n werkelijk knap meisje
uit Pau hem de verdiende
bloemen in de hand drukte
en hem een kus gaf. Het cor
don fotografen heeft hem
toen wel geleerd hoe hij te
rug moest zoenen en later
had hij de aansporing van
een der Nederlandse jour
nalisten nodig om een ere-
ronde langs de geestdriftige
toeschouwers te maken. En
fin het is er allemaal toch
van gekomen en de volgende
keer zal het heus wel beter
gaan
„Dom hè"
EN NU ZULT GE waar
schijnlijk denken, dat de
debutant echt wel tevreden
was over zijn prestatie, toen
de grootte van het succes
eenmaal duidelijk tot hem
heeft hij uit dat spurtje met
Bergaud al veel geleerd.
stemming in de Nelux-ploeg
is nog steeds voortreffelijk.
Gaul: „Heeft hü gewonnen?" De Nederlanders
GAUL arriveerde dus drie
minuten na het duo
BergaudDamen in de groep
waarvan ook de nieuwe dra
ger van de gele trui, „vete
raan" Geminiani, deel uit
maakte. De Luxemburger
had geen aandacht voor zijn
eigen klassering. Het eerste
wat hy deed was informeren
of Damen had gewonnen. Het
antwoord was, ge weet het al,
ontkennend. Gaul uitte een
verwensing toen hij dat hoor
de, want hij had echt op een
zege van zijn ploeggenoot ge
hoopt. De verwensing, be
schaafd uitgesproken overi
gens, was duidelijk een Ne
derlandse. Ook Gaul heeft in
deze ronde al iets geleerd
doorgedrongen was. Maar
neede eerste woorden,
die Damen sprak, waren
woorden van zelfcrltiek:
„Dom hè, om die sprint van
kop af te beginnen
Piet had gelijk: de eindspurt
was tegen de slimme Bergaud
beslist niet handig ingezet.
Onze landgenoot had de
Franse nationaal als eerste
moeten laten demarreren.
Maar wie kan een jonge ren
ner, die in de eerste werke
lijk grote wedstrijd van zijn
leven met een juichend ge
voel naar de finish flitst zo'n
fout kwalijk nemen? Het was
al meer dan mooi, dat Piet
Damen had aangetoond over
kwaliteiten te beschikken.
De routine, noodzakelijk om
de triomf te voltooien, komt
later wel. In ieder geval
Wim van Est: „Het ging niet"
WIM VAN EST had al voor
de Aubisque het contact
met het peloton verloren,
geen opmerkelijk feit, want
de Brabander is nu eenmaal
geen klimmer. Tijdens de af
daling liep hij gelukkig nog
veel van zijn achterstand in.
De Nederlandse kampioen
was overigens niet in het
minst gedeprimeerd. „Het
ging nu eenmaal niet, dat
heb ik altijd in de eerste
berg-étappe. Later misschien
blijf ik iets langer bij de
klimmers, misschien
En toen is Wim even gezel
lig door blijven keuvelen
over de prestatie van Piet
Damen, een prestatie, waar
voor hij evenals Gaul de
grootste bewondering had. De
DE ROL van de Nederlan
ders is na Dax uitge
speeld, aldus de algemene
voorspelling. Zij is, althans
gisteren, niet uitgekomen. Be
halve de voortreffelijke 2de
plaats van Damen waren er
immers nog meer goede
prestaties. Martin van der
Borgh, ook voor de eerste
keer van zijn leven echt in
de bergen, eindigde als 8ste
met Piet van Est en de Lu
xemburger Ernzer aan zijn
wiel. Allen met slechts vijf
minuten achterstand. Van der
Borgh bereikte daardoor de
11de plaats in de algemene
rangschikking, op 8 min. en
24 sec. van Geminiani. Piet
van Est steeg van de 39ste
plaats naar de 30st. Pietje
Damen werd zelf 35 plaat
sen „bevorderd" (hij is nu
35ste), terwijl Piet de Jongh
en Wim van Est zich vrijwel
handhaafden. Alleen Gerrit
Voorting maakte een flinke
en verwachte tuimeling: van
de derde naar de 23e plaats.
De Roosendaler was als één
der eersten los op de Soulor.
Jaap Kersten ging eveneens
een aantal plaatsen omlaag,
hoewel het er aanvankelijk
op leek, dat zijn achterstand
niet zo groot zou worden.
Angst om te dalen was ech
ter de oorzaak, van 'n ruime
marge. In het algemeen
ploegenklassement werd Ne-
lux vijfde. De achterstand
op Frankrijk nationaal bleef
echter gering: 20 minuten.
De gasten op de receptie moesten maar
wachten, en de bruidstaart bleef on-
aangesneden toen in een klein Frans
dorpje de Tour de France passeerde.
De brnid, kennelijk een vurig bewon
deraarster van de wielersport, sleepte
bruidegom en bruidsmeisjes mee naar
de kant van de weg om daar de ren
ners en de bonte volgerskaravaan te
zien voorbijflitsen.
RAFAEL GEMINIANI reed dins
dagavond trots met een nieuwe
gele trui door Pau. Erg trots, want
het was voor de eerste keer in
zijn rijke carrière, dat de Frans
man met zijn door karikaturisten
geliefde haviksneus het ere-tricot
droeg.
„Gem" is dinsdag de renner ge
weest, die de grootste winst heeft
behaald uit de Pyreneeënrit Dar-
rigade, Favero, Gerrit Voorting,
Frangois Mahé en Craczyk waren
op de Aubisque naar de achter
hoede gedrongen: de gele-trui was
in zijn bereik. Maar dat zal Ge
miniani niet het belangrijkste heb
ben gevonden. Veel belangrijker
voor hem was, dat hij gelijk met
Gaul, Bobet, Anquetil en de Bel
gen Brankart, Adriaenssens en
Planckaert, directe concurrenten in
de strijd om de eindzege, in Pau
arriveerde eii dat Gastone Nencini
zelfs anderhalve minuut achterstand
had geïncasseerd. De Italiaan zat
namelijk in de groep-Van der
Borgh, waartoe ook Piet van Est
behoorde. De eerste aanval van
Gaul is dus niet gelukt, kon ook
niet gelukken, omdat de afstand
tussen de Aubisque en de finish
te groot was (bijna 60 km.) en een
snelle afdaling op de gladde en
met grint bezaaide wegen levensge
vaarlijk was geworden. Uitgezon
derd Nencini hebben de favorieten
elkaar niets toegegeven, dat is de
belangrijkste ontwikkeling geweest
van deze étappe. De verwachting
is overigens, dat Gaul zijn slag zal
slaan tijdens de tijdrit op de Ven
toux, de étappe die speciaal voor
hem werd gecreëerd. Op de Ven-
toux, en in de Alpen, niet eerder
en gezien de gemakkelijke wijze,
waarop hij tijdens de bestijging van
de Soulor en de Aubisque van zijn
tegenstanders wegsprong, kan de
Luxemburger ook beslist volgende
week de zo noodzakelijke winst be
halen.
DeRondevoert1200
banden met zich mee
genjassen met zich
OeRonde voert 200
wielen met zich mee
L )e^^v^7t^i'OOO
truien met zich mee
De Ronde vo^rt2000
petjes met zich mee
OeRonde voertl 200
drmkbusiesmet zich
Nieuw hoogtepunt in de watersport
Deze foto uit de modieuze badplaats
Cypress Gardens in de Amerikaanse
staat Florida, geeft een beeld van een
nieuw hoogtepunt in de watersport.
Men heeft nl. in Cypress Gardens
demonstraties gehouden met kleine
bootjes, die, voortgetrokken door een
andere snelle boot en in de lucht ge
houden door een helikopter-rotor, hoog
boven het wateroppervlak door de
lucht zoevenhetgeen, zelfs in Flo
rida, nogal wat opzien baarde..
