Amerikaanse toeristen als
„pilgrims" naar Leiden
Ambassadeur opende klein
museum aan de Leidse Vliet
CexAte utauut in Ülaad. man State yëui&tatteeid
Ziekenfonds en
loonzakje
Beslissing over bepaalde
spoorlonen opgeschort
Inbreker wilde
televisie zien
Blij weerzien op liet Leidse station
WOENSDAG 2 JULI 1958
DE LEIDSE COUP/NT
PAGINA 5
Sleutelstad was Delfshaven te vlug af...
Tussen 1609 en 1620 heeft in Leiden een merkwaardige groen „displaced
persons" gewoond, de „Pilgrim fathers" zoals zij later genoemd werden,
die uit Engeland zijn gevlucht, omdat zij een godsdienstige groep vormden,
die door koning James I niet werd geaccepteerd. Zij vluchtten met 't schip
naar Nederland, woonden enige tijd in Amsterdam en daarna in Leiden.
Deze groep heeft 350 jaar later gisteren om precies te zijn de autori
teiten in Leiden bijeengebracht om met enig cermonieel het Pilgrimfathers-
huisje achter het gemeentearchief aan de Boisotkade te openen. Mr Philip
Young de Amerikaanse ambassadeur heeft dit gedaan om half vier met
een versierde sleutel, die de burgemeester hem overhandigde.
Vooral voor de geschiedenis van
Amerika waren deze pilgrim-fathers
interessant. Zij zijn immers met de
„Mayflower" naar Amerika overge
stoken en in 1620 bij Cape Codd in
het nieuwe land aan wal gegaan.
Daarom komen veel Amerikaanse
toeristen bij het gemeente-archief
van Leaden aanbellen om iets te we
ten te komen over de geschiedenis
van de elf jaren van de „fathers" in
Leiden.
Bij het gemeente-archief gaf dit
veel extra-werk, omdat dossiers
steeds weer gelicht moesten worden
en men van de ene brandvrije kluis
naar de andere moest wandelen.
Eerder dan Delfshaven.
Daarom was er reeds enige tijd het
plan gegroeid om alles wat op deze
typiscne groep in Leiden betrekking
heeft in een apart museumpje bijeen
te brengen. De heer Herman Klei-
brink heeft van de voornaamste ar
chiefstukken prachtige foto-kopieën
gemaakt, en mét prenten en wand
kaarten markeren deze de periode
van de pilgrim-fathers in Leiden van
het moment, dat zij de stad binnen
kwamen tot zij via Delfshaven ver
trokken, om in Southampton aan
boord van de „Mayflower" te gaan.
Men zal zich herinneren dat het vo
rig jaar een kopie van dit schip een
zelfde reis heeft gemaakt. Wij ge
loven wel, dat de plannen die in
Delfshaven, c.q. Rotterdam, beston
den om aldaar een klein museum in
te richten voor de Pilgrim-fathers
Leiden heeft geprikkeld zo snel mo
gelijk met het eigen museum te ko
men. Leiden immers heeft hier veel
meer recht op, dan de kleine stad
aan de schiemond in Rotterdam. De
pilgrim-fathers zijn hier slechts langs
gekomen op doorreis'naar Amerika,
in Leiden hebben zij echter gewoond.
Na de opening door mr. Philip
Young bezochten de genodigden, on
der wie, de Engelse ambassadeur en
mevrouw Mason, de burgemeester en
mevr. Van Kinschot, de rector mag
nificus, prof. dr. De Jongh, hoofden
van dienst van £e gemeente Leiden,
wethouder J. v. Schaik, de directeur
van de V.V.V. te Leiden, de heer
Van Weelde, vertegenwoordigers
van verschillende instellingen, ver
enigingen en groepen in Leiden en
raadsleden het museum.
Eigenlijk waren de directeur van
de V.V.V. en de wethouder van On
derwijs en kunstzaken de gastheren
op deze plechtigheid, omdat dit huisje
geboren is uit een samenwerking
tussen oud-archief en V.V.V. Ook
mej. mr. A. Versprille, dl. als archi
varis van Leiden voor het inrichten
van dit museum verantwoordelijk
was, was aanwezig. Zij kreeg voor
haar werk in de loop van de ver
schillende speechjes, die werden uit
gesproken veel lof en dank toege
zwaaid.
Het museum.
Zoals wij reeds omschreven vindt
men in het museum documenten die
betrekking hebben op het verblijf
van de toekomstige Amerikaanse
kolonisten in Leiden.
Het begin met een verzoek van
100 mensen, geboren in Engeland die
aan de burgemeester van Leiden toe
stemming vragen zich in Leiden te
vestigen. De secretaris Jan van der
Hout staat dit welwillend toe en
daarna krijgt men een beeld van het
Leiden van toen. Er hangen enige
platen en een aardige kaart van Lei
den binnen de wallen als gezien uit
de cabine van een helicopter.
De merkwaardige kaart van Hans
Lief riek uit 1573 bekend van re
producties in dit blad hangt hier
eveneens, een beeld gevend van de
woningnood die in die tijd al in het
dichtbevolkte Leiden heerste. De pil-
grimfathers vestigden zich hoofdza
kelijk rond Hooglandse en Pieters
kerk. Men ziet een afbeelding van
Burgemeester klapt voor ambassa
deur, die de poort geopend heeft.
Bij de oude pers: v.l.n.r.: de burge
meester, mrs Young, mr Philip
Young, mej. mr A. Versprille en het
raadslid de heer v. d. Horst.
het huis „Groene Poort", dat later
werd het Jan Pesijnshof aan de
Kloksteeg 21. John Robinson, de
geestelijke leider van de groep woon
de hier. William Brewster, drukker
van beroep, was de „zakelijke lei
der" van dit genootschap. Zijn druk
kerij de beroemde Pilgrim Press
was gevestigd aan de Pieters-
kerkkoorsteeg, een herinnering hier
aan is in deze steeg te vinden. Ook
van deze Pilgrim Press vindt men af
beeldingen en getuigen op deze klei
ne tentoonstelling: een kopie van de
pers, die in de tijd van Brewster
werd gebruikt, een „Klare ende Duy-
delycke uytleggingh over de thien
geboder des Heeren" die op dit pers
je werd gedrukt.
Daarnaast ligt een oude Statenbij
bel, later dan de tijd van de Pil-
grimfathers, maar een prachtig boek
en ook een boek met een historie.
Het is n.l. een bijbel uit de na
latenschap van de heer v. d. Mey
uit Katwijk, die zo'n zelfde exem
plaar aan Amerika heeft geschon
ken uit dankbaarheid voor het feit,
dat hij na in de 19e eeuw in
Amerikaanse dienst soldaat ge
weest te zijn lang van een
Amerikaans pensioen heeft geno
ten. De heer v. d. Mey heeft deze
tweede bijbel uit zijn bezit aan het
gemeente-archief speciaal voor het
Pilgrimfathershuisje geschonken.
Hij heeft helaas deze opening niet
meer bij kunnen wonen, enige
maanden geleden is hij overleden.
Plaatjes kijken.
Naast de pers is in het museumpje
een soort diorama, dat met de hand
bediend kan worden en dat een se
rie prachtige oude dia's van Leiden
laat zien. Mooie foto's van Kleibrink.
Een geschiedkundig aardig ma
nuscript is de weigering van de Leid
se burgemeester aan de Britse Am
bassadeur om John Robinson (de
staatsgevaarlijke) aan Engeland uit
te leveren. Er zijn nog enige gege
vens over de begrafenis van Robin
son in de Pieterskerk. Het vertrek
van de Leidse emigrantengroep, on
der meer aangegeven door een rol
van de opvarenden van de „Speed
well" en naar wij aannemen (het
staat niet aangegeven) de „Mayflo
wer".
Er is niet zo veel over deze groep
mensen bekend, zij waren immers
zeer arm, de meeste pilgrim-fathers
hadden beroepen als textielarbeider,
drukker, etc.
Wandeling.
De genodigden hebben dit alles
Dinsdagmiddag is mej. mr A. E. Ribbius-Peletier uit Amsterdam in Den Haag plechtig geinstalleerd als eer
ste vrouwelijke lid van de Raad van State. Deze foto toont mej. mr Ribbius samen met de voorzitter van de
raad, dr A. A. L. Rutgers, achter de bloemen, die haar werden aangeboden. Op de foto is ook de zetel te zien,
bestemd voor H.M. de Koningin, waarop volgens traditie nimmer een ander plaats mag nemen.
met belangstelling, maar een weinig
verhit door de uitzonderlijke warm
te in de betrekkelijk kleine ruimte,
bekeken, zij hebben vervolgens een
wandeling gemaakt door dat prach
tige openluchtmuseum dat de oude
binnenstad van Leiden is. Van het
huisje naar het stadhuis via de
Vliet, Rapenburg, Universiteit, Klok
steeg.
In de marmeren, koele burgerzaal
verzamelde men zich weer, men dronk
een verfrissing en hier hield de bur
gemeester van Leiden in het Engels
een toespraak, waarin hij de behar
tigenswaardige geschiedenis van de
Pilgrim-fathers deed herleven.
Hij dankte de ambassadeur voor
diens komst en sprak van de ban
den die de Pilgrims tussen Leiden
en Amerika hebben gelegd; hij dank
te de gemeentearchivaris, aan wie
het toevertrouwd is, dat kleine maar
schone museum tot bloei te brengen,
dankte de directeur van gemeente
werken en de directeur van de licht
fabrieken, de fotograaf de heer Her
man Kleibrink, voor het goede werk,
dat zij voor de stichjing van dit mu
seum hebben gedaan.
De Amerikaanse ambassadeur over
handigde hij een kopie van de kaart
van Liefrinck.
Trekpleister.
Mr. Philip Young hield eveneens
een korte toespraak, waarin hij er op
wees, dat Amerikanen de ambassa
deur niet uitgezonderd graag naar
Leiden gaan op thanskgoving day. Te
pilgrimfather hebben voor de Ameri
kanen aan Leiden een bijzondere
aantrekkingskracht geschonken, Lei
den is ook zeer vriendelijk geweest
voor deze groep mensen, eenzelfde
gastvrijheid werd ook nu weer door
de burgemeester en de zijnen bij
deze ontvangst getoond. Hij stelt
zich voor, dat vele generaties Ameri
kanen Leiden en dit museum zullen
bezoeken. Hij bracht ook dank aan
mej. mr. Versprille voor het werk dat
zij gedaan heeft.
De genodigden bleven nog enige
tijd gezellig bijeen.
Het museum kan dagelijks op
kantooruren bezocht worden. De
ingang is aan het gemeente-ar
chief Boisotkade. Men kan deze ge
restaureerde oude schuur weer
aan de Vlietzijde verlaten.
Zeer aardig heeft men de ingang
gemaakt, met een aantrekkelijke
oude bestrating, een tuinbankje
en wat geraniums voor de ramen.
Voor deze plechtigheid waren ook
enige in Europa wonende nakomelin
gen van 7e Pilgrimfathers uitgeno
digd. Zij konden echter niet komen,
omdat zij per vliegtuig naar Amerika
sneller dan met de „Mayflower"
gegaan waren.
De ziekenfondsraad overweegt niet
op naam gestelde ziekenfondscoupons
af te schaffen meldt het „Alg.
Dagbl.". De raad zal daarover in een
vergadering, die waarschijnlijk nog
deze maand of anders in september
wordt gehouden, beslissen. Met de af
schaffing wil de raad een vereenvou
diging van de administratie en een
grotere controle verkrijgen. De cou
pons, zoals zij thans in gebruik zijn,
staan namelijk niet op naam en ge
ven geen zekerheid, dat de bezitter
inderdaad de verzekerde is.
Ter vervanging van de coupon
denkt de raad aan drie mogelijkhe
den. De eerste is een op naam gestel
de verklaring van de werkgever op
het loonzakje. De tweede mogelijk
heid is een op naam gestelde coupon.
Ten slotte zou nog een afzonderlijke
regeling kunnen worden getroffen in
overleg met werkgever en werkne
mer.
Dr. L. A. H. Albering zal mor
gen, 1 juli, de dag herdenken, waar
op hij 12V» jaar geleden het secreta
riaat van de Katholiek** Volkspartij
aanvaardde.
Maandag zijn opnieuw besprekin
gen over de lonen van het spoorweg
personeel gevoerd tussen het College
van Rijksbemiddelaars, mede namens
de minister van Verkeer en Water
staat, en de directie en personeels-
raad van de Nederlandse Spoorwe
gen.
Op 23 mei heeft de directie van de
spoorwegen officieel haar loonvoor-
stellen ingediend. Deze voorstellen
bevatten voor de loongroepen 3, 4 en
5 nieuwe en uitvoerige gegevens, die
de minister van Verkeer en Water
staat en het College van Rijksbemid
delaars aanleiding geven tot een ver
der onderzoek.
In afwachting van het resultaat van
dit onderzoek zal de eerder genomen
beslissing t.a.v. het personeel, inge
deeld in deze loontabellen, voorlopig
worden opgeschort.
Het College van Rijksbemiddelaars
had eind april een beslissing geno
men over voorstellen van de perso-
neelsbonden van de spoorwegen.
Deze beslissing was, naar het Col
lege van Rijksbemiddelaars meedeelt,
voor het merendeel van het personeel,
nl. voor zover dit is ingedeeld in de
loontabellen 1 en 2, gunstig. Zij week
echter ta.v. de tabellen 3, 4 en 5 aan
zienlijk van de ingediende voorstellen
af. De aanwijzing van de regering aan
het College van Rijksbemiddelaars
t.a.v. de tabellen 3, 4 en 5, zoals deze
door de spoorwegbonden waren voor
gesteld, vond voornamelijk zyn
grondslag in het feit, dat een beslis
sing voor het personeel niet langer
kon worden uitgesteld. In tegenstel
ling tot de voorstellen voor de tabel
len 1 en 2 kon een beslissing voor de
tabellen 3, 4 en 5 niet steunen op een
door middel van werkclassificatie
aangetoonde aparte achterstand.
Ontsnapt voor Zweden-Brazilië
De 24-jarige M. X. uit Venlo, die
zaterdagnacht door de politie op he
terdaad werd betrapt bij het stelen
van kabelmateriaal op een opslag
plaats van de gemeente er die bij
het politiebureau aangekomen wist te
ontsnappen, heeft zich gisteren vrij
willig bij de politie gemeld. Hij ver
klaarde zijn ontsnapping ondernomen
te hebben omdat hij vreesde anders
zondag niet de finale ZwedenBra
zilië voor de wereldkampioenschap
pen voetbal op de televisie te kunnen
zien.
X. was gevlucht door zich van zijn
colbertjas te ontdoen, toen de politie
hem bij dit kledingstuk had gegre
pen.
Gistermiddag vond op het station
te Leiden een blij weerzien plaats.
Met de trein van tien voor drie uit
de richting Den Haag, arriveerden
namelijk 108 Oostenrijkse kinderen,
die door de zorgen van de verschil
lende Charitas-afdelingen in Oosten
rijk en de stichting „R.K. Huisves
tingscomité" in Den Bosch in Leiden
en omgeving pleegouders hebben ge
vonden.
Het merendeel van de kinderen,
die gisteren te Leiden aankwamen,
was al eens eerder in Nederland ge
weest en viel met een kreet van blijd
schap „plegemutti" in de armen. Er
werden heel wat kusjes uitgewisseld
en overal waren blije kindergezicht
jes. Toch was het niet alles vreugde,
bij dit weerzien. Er waren een paar
kleintjes, die huilden omdat ze hun
koffer kwijt waren. Ook was er een
klein meisje, dat haar pleegmoeder
nergens zag en na een reis van bijna
een etmaal was haar dat teveel.
Maar de organisatie was in goede
handen en op alle moeilijkheidjes
werd een oplossing gevonden.
Om de pleegouders verdere moei
lijkheden te besparen, verzoekt het
organiserend comité de pleegouders
in de buitengemeenten, de plaatselij
ke politieautoriteiten van het verblijf
van hun pleegkind op de hoogte te
stellen.
