Sjef van Dongen terug
naar Spitsbergen
Schanddaad in
Hongarije
Handjevol specialisten worstelt in
Tweede Kamer het wetboek door
Niet meer dan
15 man
in aanvalsboot
Géén 80.000
woningen?
De morgensfond had
(bijna) goud in de mond
VRIJDAG 27 JUNI 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Tweede huwelijksreis
De thans 52 jaar oude Sjef van
Dongen, bekend poolreiziger en thans
burgemeester van Aardenburg in
Zeeuws-Vlaanderen, is met zijn
vrouw na 25 jaar op zijn tweede hu-
welijksrijs. Zo wil hij nl. de hem
aangeboden reis van 14 dagen naar
Spitsbergen, het barre eiland, waar
hij 30 jaar geleden verscheidene ma
len overwinterde, beschouwen.
„Veertien dagen geleden waren wij
25 jaar getrouwd", vertelde hij gis
termiddag voor het vertrek met zijn
vrouw van Schiphol naar Hamburg.
„Maar er zijn meer toevalligheden
ten aanzien van data, want op 13 juli
a.s. is het precies 30 jaar geleden, dat
mijn Italiaanse metgezel en ik uit
onze benarde situatie door Zweedse
vliegtuigen werden gered, toen we
tevergeefs poogden, het verongelukte
Italiaanse luchtschip „Italia" met
Umberto Nobile te vinden".
In oktober van het vorig jaar trad
Sjef van Dongen op in het Vara-
programma „dit is uw leven" en reeds
tijdens dat programma werd hem als
bijzondere verrassing medegedeeld,
dat de Noorse regering hem had uit
genodigd nog eens naar Spitsbergen te
komen en dan voor de eerste maal
zijn vrouw mee te nemen. Hun zes
kinderen worden in Aardenburg ge
durende de komende twee weken
door een huishoudster verzorgd.
Ontmoeting.
De Vara is de gastheer van het
echtpaar tot Lübeck toe, waar het de
reis voor rekening van de Noorse re
derij Kjödde voort zal zetten op de
„Ingeseks", een kolenboot van deze
maatschappij. De Noorse regering zal
als gastvrouw optreden tijdens het
verblijf op Spitsbergen, want het
echtpaar Van Dongen zal daar loge
ren bij de Noorse gouverneur, die in
het plaatsje Long Year Byen in de
Advent-baai woont. In totaal telt het
eiland tegenwoordig circa 4500 inwo
ners.
„Ik geloof, dat ik al zijn er 30
jaar verlopen op Spitsbergen toch
nog enkele bekenden zal ontmoeten",
vertelde de heer Van Dongen en hij
doelde op de twee gebroeders Nors,
Noorse pelsjagers, met wie hij des
tijds bevriend is geweest. „Voor zo
ver is heb gehoord, wonen ze nog
steeds op Spitsbergen en ik hoop hen
te ontmoeten".
In deze tijd van het jaar is het op
het eiland best uit te houden, ver
klaarde hij 's Winters kan het er tot
50 graden onder het vriespunt zijn,
in de zomer beweegt de temperatuur
zich om het vriespunt en kan zelfs
tot een maximum van 16 graden bo
ven nul stijgen. „We hebben wat
truien meegenomen en overigens
geen speciale winterkleding", zei zijn
vrouw.
De heer en mevrouw Van Dongen
tijdens de controle op Schiphol voor
het vertrek.
De wereld sprak er over
Dertig jaar geleden was de naam
van Sjef van Dongen in Nederland
op ieders lippen. Toen de Italiaanse
pool-onderzoeker Nobile met zijn
luchtschip in het Noordpoolgebied
was verongelukt, ondernam Van
Dongen met een Italiaanse alpen
jager over de onafzienbare ijsmassa's
een gewaagde, doch helaas vergeefse,
reddingsexpeditie. Na drie dagen en
nachten kwamen de beide mannen
zelf in ernstig levensgevaar en wer
den op hun beurt gered door Zweed
se vliegtuigen, die door de piloten in
een groot wak op het water werden
gezet. Van Dongen was destijds door
de Nederland-Spitsbergen Compag
nie naar het eiland gezonden. Deze
compagnie is inmiddels aan de Rus
sen verkocht.
FOTOGRAFEREN!
„Man'y," genaat afackeid&dinet, te ClegAtgeeöt
Riskeers^&/r niets!}
(Advertentie)
MINISTER LUNS:
„Met afgrijzen staat de Nederland
se regering tegenover de schanddaad
van de moord op Imre Nagy, Maleter
en de beide andere Hongaarse lei
ders". Dit heeft minister Luns gister
middag in de Tweede Kamer ver
klaard, toen hij namens de regering
de gelegenheid kreeg iets te zeggen
naar aanleiding van de vragen van
de heer Goedhart (PvdA). Uit deze
schanddaad aldus de minister van
buitenlandse zaken blijkt, welk een
afgrond er bestaat tussen het systeem,
dat in Sowjet Rusland heerst en wat
ons in het westen dierbaar is. Politiek
zijn deze figuren, waarvan wij niet
weten, wanneer zij zijn omgebrecht,
springlevend. Minister Luns stelde
zich op het standpunt dat de Ver. Na
ties zich over deze gebeurtenis dienen
uit te spreken. In de bevriende hoofd
steden van de westelijke mogendhe
den wordt de mogelijkheid onder
zocht om een speciale zitting van de
assemblee over dit punt bijeen te roe
pen.
De eerste indruk is echter, dat er
onvoldoende stemmen in de assem
blee zullen zijn om tot een speciale
zitting te komen. De regering staat
eveneens op het standpunt, dat de ge
loofsbrieven van de huidige Hongaar-
delegatie in de assemblee der Ver.
Naties zouden moeten worden inge
trokken.
De Nederlandse regering heeft veldmaarschalk Montgomery gisteravond een diner aangeboden In de Beuken
hof te Oegstgeest Foto: v.l.nj. minister-president dr. W. Drees, veldmaarschalk Montgomery en de staatssecretaris
van Marine vice admiraal H. C. W. Moorman.
Dertig voorstellen
van wijziging
De behandeling van het Burger
lijk Wetboek vraagt veel van het ge
duld van de Tweede Kamerleden, die
op het ogenblik dat boek doorwor
stelen. Het tweede boek wel te ver
staan, dat is samengesteld aan de
hand van het oude burgerlijk wet
boek door een kleine commissie. Wij
len prof. Meyers heeft in verband
met de hervorming van het wetboek
veel goed werk gedaan.
Op dit weede boek zijn door de
Kamerleden nu al dertig wijziging-
voorstellen ingediend.
In het komende weekend zullen
deze nog eens op de keper bekeken
worden. Om vijf uur gistermiddag
stelde de voorzitter van de Tweede
Kamer, dr. Kortenhost, vast de „de
vergadering moe begon te worden".
Hij sloot dan ook dadelijk, nadat hij
dit geconstateerd had.
Overigens bleef deze vermoeidheid
beperkt tot een klein getal Kamer-
leden-specialisten, een handjevol zat
in de banken van ons lagerhuis. Het
zou t§ ver voeren de wetsvoorstellen
en de amendementen in deze kolom
men te behandelen. Mr. van Rijcke-
vorsel (KVP) deed het voorstel om
een einde te maken aan de over
heidscontrole vooraf op het oprich
ten van een vereniging. Minister
Samkalden ging hier gistermiddag
uitvoerig op in. Hij zei, dat de Ka
mer in 1953 bij een voorbespreking
over het nieuwe burgerlijk wetboek
de controle vooraf in beginsel had
aangenomen. Op grond van deze
voorbesprekingen is het tweede boek
van het burgerlijk wetboek opge
steld.
Wijzigingen zouden nu geweldige
vertraging geven. Overheidstoezicht,
aldus de minister kan gevaarlijk zijn.
Maarwij leven in een gevaar
lijke tijd. Duizenden verenigingen
hebben sinds 1952 koninklijke goed
keuring gekregen, slechts in een en
kel geval moest deze geweigerd wor
den. De heer Van Fijckevorsel wil
achteraf de rechted laten vaststellen
of een vereniging wel aan de voor
schriften voldoet. Als de rechter er
echter aan te pas komt kunnen de
ongelukken al gebeurd zijn.
Over de herziening van het ven
nootschapsrecht, zei de minister, in
antwoord op vragen van de heer Van
Rijckevorsel, dat een commissie een
analyse heeft gemaakt van het
vraagstuk. Daarvan wordt nu een
studie gemaakt. Het vennootschaps
recht wenste de heer Van Rijckevor
sel te herzien ten bate van de me
dezeggenschap van de werknemers.
In de buurt van Johannesburg
is donderdag een trein ontspoord met
het gevolg, dat 7 mensen het leven
verloren en 30 ernstig gewond wer
den.
Een 26-jarige Algerijn te Lyon
is, omdat hij voor een plaatselijke
Franse voetbalclub speelde, door na
tionalistische landgenoten vermoord.
Zijn lijk werd in een rivier in de om
geving gevonden.
Mantgametg kwam, Atedevtand aawuuet 2eggen
Donderdagochtend is burggraaf veldmaarschalk Bernard Montgomery of Alamein voor een afscheidsbezoek
aan Nederland aangekomen op het Marine-vliegkamp V alkenburg. V.Ln.r. zien we hier op het vliegkamp: kapi
tein-ter-zee-vlieger W. O. P. R. Arnout, commandant van Valkenburg; Montgomery, de Engelse marine-attaché,
luitenant-generaal Le Fevre de Monti gny envice-admiraal H. EL L. Pröpper.
(Advertentie)
Eerste uitkering
melkprijsgarantie
Naar het ministerie van landbouw
visserij en voedselvoorziening me
dedeelt, zal zeer binnenkort een be
drag van ruim 120 miljoen gulden
aan de melkveehouders worden uit
gekeerd, overeenkomende met 4 cent
per kg melk over de van 10 novem
ber 1957 tot 22 juni 1958 geleverde
hoeveelheid.
Het produktschap voor zuivel zal
de uitbetaling zo regelen, dat de zui
velfabrieken na 10 juli a.s. over de
gelden van de uitkering ter doorbe
taling aan de veehouders kunnen be
schikken.
Het was tot dusver gebruikelijk
de gelden, die aan de melkveehou
ders toekomen op grond van de ge
garandeerde melkprijs, uit te keren
na afloop van het melkprijsjaar.
Een dergelijke nabetaling zou voor
de garantieperiode 1957/58 ten ge
volge van de gedaalde opbrengst
der zuivelprodukten een zo aanzien
lek bedrag uitmaken, dat de rege
ring gemeend heefx aan de wensen
van het agrarische bedrijfsleven te
gemoet te moeten komen door de
uitbetaling te spreiden en reeds jp
het lopende melkprijsjaar een begin
te maken met de uitkering der gel
den. Tot deze methode geeft tevens
aanleiding de overweging, dat de ge
daalde opbrengst van de melk de
veehouders financiële moeilijkheden
in de bedrijfsvoering bezorgt, die
door tijdige uitbetaling van een deel
der garantiegelden kunnen worden
verminderd. De positie van 's Rijks
Kas geeft geen aanleiding een eer
ste betaling uit te stellen, zo wordt
nog meegedeeld.
DUIZEND RUITERS NAAR
ROOSENDAAL
Ongeveer duizend ruiters en ama
zones van 76 landelijke rij verenigin
gen in Noord-Brabant zullen in het
weekeinde van 5 en 6 juli in Roo
sendaal deelnemen aan het dertien
de officiële bondsconcours van de
bond van landelijke rjjverenigingen
van de N.C.B., die haar zesde lus
trum viert. Tot de ere-gasten zullen
behoren de bisschoppen van Den
Bosch en Breda, mgr W. Bekkers
en mgr. Jos Baeten en de commis
saris van de koningin in Noord-
Brabant, prof. dr. J. E. de Quay.
Een nieuwigheid in de paarden
sport is, dat de finalisten van de
dressuur- en springwedstrijden zul
len moeten wisselen van paard alvo
rens de kampioensprijs te kunnen
behalen.
Op de St. Gothard in Zwitserland
is gisteren een trein ontspoord, als
gevolg van een asbreuk. Beide spo
ren werden versperd Later reed op
de ontspoorde wagens een trein uit
tegengestelde richting in. Er zijn tien
doden.
Het treinverkeer op de St. Gothard
zal naar verwachting gedurende an
derhalve dag zijn gestremd.
Antwoord van minister Staf
In zijn antwoord op vragen van
het Tweede Kaamerlid, de heer Rit
meester (VVD), heeft minister Staf
j de Kamer medgedeeld, dat het on
derzoek naar het ongeval met een
aanvalsboot op de Oude Rijn bij
Herwen en Aerdt, waarbij op 23 mei
j.L vier militairen om het leven kwa
men, heeft uitgewezen, dat in het
vaartuig teveel personen waren toe
gelaten. Doch zeker is niet de veilig
toelaatbare last overschreden.
Er was ruimtegebrek in het vaar
tuig. Als gevolg hiervan hadden ver
schillende inzittenden plaats geno
men op de boorden; anderen waren
blijven staan. Hierdoor werd de stabi
liteit van het bootje ongunstig be-
invloed en toen bovendien enige mi
litairen begonnen te schommelen,
was het niet mogelijk daartegen op
te treden.
Op last van de chef van de generale
staf mogen in het vervolg niet meer
dan vijftien militairen in een aanvals
boot worden gelaten. Zij moeten daar
bij op de kieën gaan zitten.
Wat betreft le bewering, als zouden
de ouders van de jongens de begra
feniskosten zelf hebben moeten dra
gen, deelt de minister voorts mee,
dat de begrafenisrechten volledig
werden vergoed.
In de Tweede Kamer heeft gister
middag minister Witte meegedeeld,
dat hjj niet de zekerheid kon geven,
dat Nederland dit jaar he. aangekon
digde bouwplan van 80.000 huizen
kan waar maken. Hij zei, dit op vra
gen die de heer Gortzak (CPN) hem
over deze aangelegenheid had ge
steld. De minister wees er op, dat ook
in andere jaren de garantie voor een
bepaald streefgetal niet gegeven kon
worden.
Het is de eerste maal dat de rege
ring zo stellig op een vraag over het
bouwprogramma antwoordt.
In mei j.l. nog heeft de minister
president dr Drees op vragen van het
Eerste Kamerlid De Vos van Steen-
wijk (WD) nog gezegd, dat het pro
gramma voor de gesubsidieerde wo
ningbouw in 1958 niet boven de 80.000
uit kon gaan.
Oude man sloot zich in
brandend huis op
De 72-jarige alleenwonende H. de
Groot te Wezep heeft zich gister
avond in zijn woning opgesloten en
vervolgens het huis op verscheidene
plaatsen in brand gestoken.
Buren zagen de vlammen uit het
dak slaan en waarschuwden de
brandweer.
Met de grootste moeite slaagden de
brandweerlieden er in de man te
redden. Zij konden niet verhinderen,
dat het huis geheel afbrandde. De
bejaarde, die vermoedelijk in een
vlaag van verstandsverzijtering heeft
gehandeld, werd licht gewond. Hij is
overgebracht naar het gesticht „Er-
melo-Veldwijk".
HAARLEM SUBSIDIEERT
KERKBOUW.
De Haarlemse gemeenteraad heeft
zich met 29 stemmen vóór en 6 te
gen (CPN en WD) accoord ver
klaard met het voorstel van b. en w.
om de kerkenbouw te subsidiëren.
De subsidie zal 20 pet van de stich-
tingskosten tot een maximum van
75.000 bedragen. De bouw van de
pastorieën zal niet, maar de bouw van
de aan de kerk verbonden ruimten
voor jeugd- en maatschappelijk werk
Mgr. J. P. Huabers, Bisschop van
Haarlem, zal dinsdag 1 juli a.s. geen
audiëntie verlenen.
De dag was allang niet pril meer,
om precies te zijn, het was al tien
uur geweest, toen gisteren een café
houder aan de Gelderse Poort te
Venlo ontwaakte en gewaar werd,
dat een vreemde snoeshaan de zak
ken van zijn pantalon die over een
stoel hing in de slaapkamer, aan een
inventarisatie onderwierp. De café
houder sprong uit de veren en greep
de indringer in de kraag. De man
rukte zich los en ging er vandoor.
Nog in zijn nachtgewaad, zette de
caféhouder toch de achtervolging in
en met hulp van huisgenoten en
voorbijgangers slaagde hij er in, de
insluiper die zich achter het buffet
van een snackbar in een zijstraat had
verborgen, gevangen te nemen.
Het bleek een 30-jarige tekenaar
te zijn uit het Duitse plaaatsje Sie-
gen. Op hem werd een stapeltje
bankbijetten gevonden ter waarde
van 560,die hij uit de broekzak
van de caféhouder had gestolen. De
man was al eerder met de politie in
contact geweest. Ook voor dit delict
is hij aan de Sterke Arm overgele
verd.
„Bekerstrijd" door
edelsmid gewonnen
Kantharos van Slevensweert
Behoudens een kleine en riskante
mogelijkheid tot cassatie is de fami
lie Van der Linden-Schoonenberg
uit Roermond de kostbare zilveren
beker uit de Grieks-Romeinse oud
heid definitief kwijt voor het veel
te lage bedrag van 125.
Het gerechtshof te Amsterdam
heeft in het slepende proces, dat in
november 1954 is begonnen, van
ochtend uitspraak gedaan en beslist,
dat de in 1950 gesloten koop-overeen
komst, waarbij de familie Van der
Linden deze beker, die nu de naam
van Kantharos van Stevensweert
heeft gekregen, voor 125—. aan de
Utrechtse edelsmid L. H. M. Brom
verkocht, niet op grond van dwaling
nietig kan worden verklaard.
Het hof vernietigde een eerdere
uitspraak, dat de edelsmid het kost
bare eeuwenoude kleinood voor de
zelfde prijs van 125.— aan de oor
spronkelijke eigenaars moest terug
geven.
In overeenstemming met deze be
slissing veroordeelde het .iof dus de
familie Van der Linden .ot betaling
van de proceskosten, in totaal 1500.
Daarnaast zal de familie uiteraard
ook haar eigen advocaten moeten
voldoen, zodat zij een grote som
gelds is kwijtgeraakt in plaats van
een vele duizenden guldens waard
zijnde archeologiche vondst voor
ƒ125.terug te krijgen.
Te meer zal de beslissing van het
hof voor de familie teleurstellend
zijn, daar zy in de lente van dit jaar
toen het hof de beide partijen had
aangeraden onderling tot een schik
king te komen, een aanbod van de
edelsmid de familie met eer bedrag
van 5000 tegemoet te komen, van
de hand heeft gewezen.
Het hof was van oordeel, dat de
heer Brom weliwaar terstond door
de beker geboeid is geweest, doch de
heer Brom was geen deskundige op
oudheidkundig gebied en is het dus
aannemelijk, dat hij gedacht heeft
met een voorwerp uit de Renaissance
te doen te hebben.
Dertien beeldhouwwerken zijn
aangekocht van Nederlandse kun
stenaars, die op de internationale
tentoonstelling Sonsbeek exposeren.
De aankoop is gedaan door de rijks
commissie voor de aankoop van
kunstwerken.
Het landgoed 't Velde te Warns-
veld bij Zutfen zal worden aange
kocht door de stichting „Het Gelders
landschap". Het landgoed, dat 33 ha
groot is, zal ongeveer 270.000 kos
ten. Verwacht wordt dat het Rijk
voor de helft hierin zal bjjdragen.
