S)e CcidóeSoti/ïa/itf
Nagy en Maleter te Boedapest terechtgesteld
Tragische nasleep van dramatisch gebeuren
De Russen braken hun woord
tegenover Tito
NAGY'S
WAARSCHUWING
Cyprus uiterlijk weer rustig
Verhitte geesten in Athene
Hoofse handkus voor koninklijke gaste
Directeur: G M v HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: L. C J. ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent 20826. Giro 103003 Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 pjnnd., f 7.50 p. kwart.
DINSDAG 17 JUNI 1958
49ste JAARGANG
Hongaarse
tragedie
No. 14435
tot het bittere einde
Franco p.p. 8.—. Advert.: 17 ct p. man. Telefoontjes f 1.50
Imre Nagy's levensloop.
Ook Nagy's medewerkers veroordeeld
Imre Nagy, Hongaars premier ten tijde van de opstand van 1956, is tij
dens een onlangs te Boedapest gevoerd proces ter dood veroordeeld en in
middels terechtgesteld. Ook kolonel Pal Maleter, een der leiders van de
opstand te Boedapest, die de bijnaam „held van Boedapest" kreeg, is ter
dood veroordeeld en terechtgesteld.
Dit wordt meegedeeld in een bekendmaking van het Hongaarse ministerie
van justitie, aangehaald door het Hongaarse persbureau en gepubliceerd
in de Russische bladen „Prawda" en „Izwestia".
Verder werden volgens Tass ter dood veroordeeld en terechtgesteld:
Miklós Gimes, voormalig diplomatiek redacteur van „Szabad Nep" (het
orgaan van de Hongaarse communistische partij) en voormalig correspon
dent van dit blad te Parijs, die nauw met Nagy samenwerkte, en Josef
Szilagy, een andere medewerker van Nagy, die met de voormalig premier
naar de Zuidslavische ambassade te Boedapest vluchtte, nadat Nagy was
afgezet.
Zoltan Tildy, president van Hongarije van 1946 tot 1948, kreeg gevange
nisstraf, tezamen met Ferenc Donat, Ferenc Janos en Miklós Vasarhei. In
de bekendmaking wordt alleen gezegd, dat deze „handlangers" van Nagy
tot gevangenisstraffen variërend van vijf tot twaalf jaar zijn veroordeeld.
Sandor Kopaczi kreeg levenslang.
van de voormalige Hongaarse com
munistische leider Rakosi. Hij werd
lid van het presidium, toen de partij
structuur tydens de opstand onder
Nagy werd gereorganiseerd.
Ferenc Janos, schoonzoon van
Nagy, was onderminister van cultuur
van 1953 tot 1955 en secretaris van
het patriottische volksfront van 1954
tot 1055.
Vasarhei was een journalist en
Sandor Kopaczi politieprefect van
Boedapest.
In Boedapest, aldus een correspon
dent van Reuter, worden de terecht
stellingen in verband gebracht met
de huidige ideologische oorlog tussen
het So wj et-blok en Zuid-Slavië.
Sommige waarnemers opperen, dat
verschil van mening met president
Tito over berechting van Nagy en de
andere Hongaren de tegenstelling
tussen cfe Sowj et-Unie en Zuid
Slavië heeft verscherpt.
Nadat de Russische troepen op 4
november 1956 hun aanval op Boeda
pest hadden gedaan, zochten Nagy
en zijn medewerkers hun toevlucht in
de Zuidslavische ambassade. Zij wer
den gearresteerd, toen zij het gebouw
verlieten, en naar Roemenië ge
bracht, ondanks het feit, dat hun
een vrijgeleide was aangeboden.
Zuid-Slavië protesteerde tegen de
arrestatie.
Maleter werd al eerder gearres
teerd, toen hij met de Russen onder
handelde over een Russische terug
trekking uit Boedapest, welke door
de regering van Nagy was geëist. Hij
was minister van defensie in deze
regering.
Ferenc Donat was journalist en
voormalig hoofd van het secretariaat
P}RWIJL CIIROESTSJEF brieven
schrijft aan Eisenhower en Mac-
millan, teneind het Westen aan te
porren om op te schieten met de top
conferentie, worden in Boedapest de
grote mannen van de Hongaarse
volksbeweging in het najaar van
1956, Imre Nagy en Pal Maleter met
enige van hun medewerkers terecht
gesteld.
Dat is dan het laatste tafereel van
het bloedige drama in Hongarije, het
sombere meedogenloze einde op het
schavot.
Men zal zich de tragische
0 gebeurtenissen in Boedapest
nog zeer wel herinneren;
hoe de Russen aanvankelijk de in
druk wekten alsof zij zich wilden
terugtrekken en wel genegen waren
te onderhandelen over de voorwaar
den voor een algehele ontruiming
van Hongarije door hun troepen. Pal
Maleter werd uitgenodigd te komen
praten en hij ging in goed vertrou
wen op het woord van de Russen. Zijn
goed vertrouwen werd beschaamd;
hij keerde niet terug.
Dezelfde truc hebben de Russen
eveneens uitgehaald met Imre Nagy,
de oude Hongaarse revolutionair, die
het vertrouwen had van een groot
deel der bevolking. Hij had zijn toe
vlucht gezocht in de Joego-Slavische
ambassade en op verzoek van de Joe
goslavische regering een vrijgeleide
gekregen. Ondanks alle vrijgelei
des was hij de stoep van de ambas
sade nog niet af, of hij werd zonder
vorm van proces opgepakt en later
naar Roemenië gebracht.
Nu is er weer zo'n zelfde hroestsjef,
die Eisenhower en andere Westerse
topfiguren uitnodigt om eens te ko
men praten. Niemand verwacht van
zelfsprekend, dat de Westerse staats
lieden, ook al zou de conferentie in
Moskou worden gehouden, hetzelfde
lot zou treffen als Nagy en Maleter
maar wel is de vrees gerechtvaar
digd, dat ook zij op politiek gebied
„erin zullen vliegen". De heren in
Moskou hebben n.l. nog altijd niet
hun oude mentaliteit verloochend,
dezelfde mentaliteit, die hun ingaf
om zonder enige scrupules hun
woord te breken tegenover Nagy en
Maleter en hen om het leven te bren
gen zodra de gelegenheid daartoe
gunstig scheen.
Chroestsjef verwijt de Westerse
mogendheden, dat dezen op de top
conferentie allerlei onderwerpen ter
sprake willen brengen, waarover de
grootst mogel'jke onenigheid bestaat
en dat zij waardoor de topconferen
tie saboteren. Maar dat is de ware
reden niet voor de Westerse aarze
ling om met de Russen te praten. De
grondoorzaak ligt in het wantrou
wen van de Russische bedoelingen.
En voor dat wantrouwen is helaas
maar al te veel reden. Nagy en Ma
leter hebben met hun bloed een
waarschuwing aan de wereld ge
schreven.
KORTE golf
Bij Abeokoeta in Nigeria is een
volle autobus in een sterk gezwollen
rivier gereden, waardoor 33 personen
om het leven kwamen en verscheide
ne mensen, onder wie de chauffeur,
ernstig werden gewond.
Nabij Curitiba in Zuid-Brazilië
is maandag een Braziliaans vliegtuig
met 22 passagiers en vijf bemannings
leden neergestort. Hierbij kwamen
negentien mensen om het leven, on
der wie de Braziliaanse oud-minis
ter van justitie Leobera Leal en de
gouverneur van de staat Santa Ca-
tarina, Jorge Lacerda.
De 55-jarige Italiaanse amateur-
boeienkoning Francesco Macca heeft
zondag te Guastalla aan de Po de
grootste prestatie van zijn loopbaan
verricht. Hij liet zich aan handen en
voeten gebonden in een met stenen
vezwaarde en dichtgebonden zak in
de rivier werpen. Binnen 15 secon
den had hij zijn boeien verbroken en
kwam hij onder het gejubel van de
duizenden toeschouwers, weer boven
water, waar vrienden zich gereed
hadden gehouden om hem na te dui
ken, als hij er niet in geslaagd zou
zijn zich binnen een halve minuut te
bevrijden.
Imre Nagy, die wegens zijn aandeel
in de opstand van 1956 is terechtge
steld, is tweemaal premier van Hon
garije geweest, voor het eerst van
1953 tot 1954, toen hij er nadruk
legde op de produktie van verbruiks-
goederen. Zijn voorgangers hadden
voorrang verleend aan de zware in
dustrie. De nieuwe koers van Nagy
viel samen met de ontwikkeling in de
Sowjet-Unie, waar Georgi Malenkof
premier was.
Toen Malenkof echter aftrad en de
Sowjet-Unie opnieuw het accent op
de zware industrie ging leggen, moest
Nagy 't veld ruimen voor de „ijzeren
man" Matyas Rakosi, die bekend
stond als een Stalinist. Nagy werd
zowel uit zijn regerings- als party-
functies ontheven.
De opstand van 1956 was het ge
volg van de terugkeer naar de oude
politiek. In de maanden, die aan het
wapengeweld vooraf gingen, eisten
Hongaarse intellectuelen en schrij
vers, dat Nagy opnieuw aan de macht
kwam. Hij is echter voor de tweede
maal slechts tien dagen premier ge
weest. Hij werd afgezet, nadat de
Russen zich in de strijd hadden ge
mengd, daar zij de eisen der verzets
strijders niet wilden inwilligen. Deze
eisen waren onder meer: onderhan
delingen over terugtrekking der
Sowj et-strijdkrachten uit Hongarije,
vrijheid om een neutrale politiek te
volgen en vrije verkiezingen.
De Hongaarse communistische lei
der is onder meer minister van bin
nenlandse zaken, voedselvoorziening
en landbouw geweest. Hij won de
sympathie der boeren door een mil
dere agrarische politiek.
Nagy is in 1895 uit een arme Cal
vinistische boerenfamilie geboren, kjoeld, in Beiroet verwacht.
Hy werd in 1915 opgeroepen voor
het Oostenrijks-Hongaarse leger en
vocht aan het Italiaanse front en ver
volgens aan 't Oostelijke front, waar
hij in 1917 door de Russen werd ge
vangen genomen en naar Siberië
overgebracht. Tijdens de Bolsjewisti
sche revolutie streed hij als vrijwil
liger aan de zijde der revolutionairen.
Hij werd Sowj et-burger en lid van de
communistische partij. In 1921 keerde
hij naar Hongarije terug, maar stu
deerde later landbouwwetenschappen
aan de universiteit van Moskou. In
de tweede wereldoorlog was Nagy in
Moskou. Hij keerde in 1945 met de
Russische legers naar zijn geboorte
land terug.
Beiroet weer
„normaal"
De Libanese regering, heeft maan
dag verklaard, dat de rebellie in Bei
roet tijdens het afgelopen weekeinde
na zware gevechten de kop is in
gedrukt en dat de rebellenleiders na
hun nederlaag voor het gerecht zul
len worden gebracht.
Vijf V.N.-functionarissen, die maan
dagochtend in Beiroet zijn aangeko
men ter versterking van de groep van
tien militairen, die reeds is gearri
veerd om een V. N.-missie te vormen,
vonden de stad vrijwel normaal. De
winkels gingen weer open, ook al
hoorde men vanuit westelijke rich
ting af en toe nog geweervuur en
deed er zich nog een ontploffing voor
bij het ministerie van financiën. Deze
ontploffing richtte weinig schade aan.
V. N.-waarnemers hebben reeds
verkenningstochten gemaakt in Bei
roet, Tripoli en plaatsen nabij de
Syrische grens. Zij staan in radio
verbinding met hun hoofdkwartier in
Beiroet. Een woordvoerder verklaar
de, dat er nergens op de V. N.-waar
nemers is geschoten.
Morgen wordt de secretaris-generaal
van de Ver. Naties, Dag Hammars-
Maar ieder wil
iets anders
Transportvliegtuigen van de Britse
luchtmacht zijn maandag begonnen
met het overbrengen van 2.500 para
chutisten naar Cyprus, waar in het
weekeinde reeds 900 „rode duivels"
zijn aangekomen ter versterking van
het Britse garnizoen na een week van
gevechten tussen Griekse en Turkse
Cyprioten, waarbij in totaal 16 men
sen om het leven zijn gekomen.
Overeenkomst met
Bourguiba
Het onafhankelijke linkse blad Pa
ris Journal" meldt, dat de regering
van De Gaulle met president Bour
guiba van Tunesië overeenstemming
heeft bereikt over de kwestie van de
Franse troepen in Tunesië.
Volgens het blad houdt het ak
koord het volgende in:
1. Vóór 1 oktober trekken zich
12.000 man terug op de marinebasis
Bizerta en verlaten 7.000 man het
land.
2. Er zal worden onderhandeld
over een „tijdelijke status" voor Bi
zerta.
3. De wederzijdse ambassiadeurs
gaan naar hun post terug.
Uit Valetta op Malta zijn maan
dag voorts nog 150 man commando's
vertrokken met de kruiser „Ber
muda".
Op Cyprus is het nu rustig. Het
uitgaansverbod is opgeheven.
Aartsbisschop Makarios, de verban
nen leider der Grieks orthodoxe
kerk op Cyprus, heeft de burgemees
ters van de zes voornaamste steden
op Cyprus uitgenodigd woensdag
naar Athene te komen om met hem
besprekingen te voeren over het Brit
se plan voor de toekomst van het
eiland. Dit plan zou vandaag bekend
worden gemaakt. Het plan zou voor
zien in zelfbestuur voor het eiland
gedurende een bepaalde periode. De
Griekse Cyprioten wensen echter
aansluiting bij Griekenland, terwijl
de Turken verdeling van het eiland
tussen de Griekse en Turkse inwo
ners eisen.
Volgens onbevestigde berichten
zou Engeland de Griekse en de Turk
se regering bij de uitwerking van
het plan vor zelf-bestuur voor Cy
prus willen betrekken. Er zou een
commissie van drie moeten worden
gevormd, bestaande uit een Brit, een
Griek en een Turk.
Deze commissie zou vetorecht heb
ben over kwesties van ie defensie,
de binnenlandse veiligheid en de bui
tenlandse politiek van Cyprus.
De commissie zou terzijde worden
gestaan door een gemengde raadge-
Hoewel in Griekenland elke demonstratie op het ogenblik ten strengste
verboden is, hebben honderden studenten in Athene een felle anti-Turkse
demonstratie gehouden, waarbij het herhaalde malen tot een treffen kwam
met de politie. De foto laat zien hoe politiemannen probeerden de demon
stranten een spandoek met een anti-Turkse leuze te ontrukken.
Maandag, om precies 9.50 uur, landde op het vliegveld Meisbroek te Brussel de regeringsdakota met het Ne
derlandse koninklijke paar. Koning Boudewijn der Belgen was persoonlijk op het vliegveld aanwezig om HJVÏ.
de Koningin en ZJK.H. de Prins te verwelkomen. Foto: koning Boudewijn heette HJVÏ. de Koningin een harte
lijk welkom.
vende comité bestaande uit twaalf
Grieken en twaalf Turken.
De binnenlandse wetgeving zou
voorbehouden zijn aan een gekozen
vergadering, waarbij bescherming
vay de positie der Turkse minderheid
verzekerd zou zijn. Het plan zou gel
den voor een periode van zeven jaar.
„Als de Britse regering haar plan
voor een regeling van de kwestie-Cy-
prus ongewijzigd handhaaft, zal de
Griekse regering genoodzaakt zijn
het af te wijzen", zo heeft minister
van buitenlandse zaken Averoff
maandagavond tegenover de pers
verklaard.
Zoals bekend is het Britse plan
van Turkse zijde al van de hand ge
wezen.
De Kabinetscrisis
in België
Het bestuur van de Belgische socia
listische partij heeft maandag de
voorstellen tot samenwerking van
kabinets-formateur Eyskens onaan
vaardbaar genoemd. Daarmee is de
vorming van een gemengde regering
van christen-democraten en socialis
ten voorlopig van de baan.
Vandaag zou de kabinetsformateur
'n onderhoud hebben met de liberale
leider, Destenay.
In Belgische politieke kringen
heeft de socialistische afwijzing
levendige verwondering gebaard;
men had verwacht dat de socialisten
tot deelneming aan de regering ge
neigd waren. Nochtans heeft men alle
hoop op een akkoord tussen Eyskens
en de socialisten nog niet laten
varen; het is aan het socialistische
partijcongres en niet aan het bestuur
om een uiteindelijke beslissing te
nemen. De regeringscrisis is thans
vijftien dagen oud.
Aanzienlijke
afkoeling
Tussen een hogedrukgebied boven
West-Europa en een ander sterk in
omvang toegenomen hogedrukgebied
ten zuidwesten van Ierland begonnen
de barometers te dalen en ontwik
kelde zich een lagedrukgebied. Dit
strekte zich dinsdagmorgen van Mid
den-Frankrijk over België en Neder
land naar Noorwegen uit. Er kwamen
hierin tot nu toe nog geen belangrijke
onweersverschijnselen voor. Om het
hogedrukgebied op de Oceaan, dat
zich over de Britse eilanden uit
breidt, stroomt aanzienlijk koelere
lucht in de richting van de Noordzee.
De voorste begrenzing ervan naderde
vanmorgen de Nederlandse kust. Het
koufront zal voor morgenochtend het
gehele land gepasseerd zijn, waardoor
er een einde komt a">', de korte
periode met warm zomerweer. De
temperaturen, die gisteren tot 27
graden opliepen, zullen waarschijn
lijk 7 tot 10 graden lager worden.
Een en ander zal met enkele buien
gepaard gaan, maar in de loop van
de dag neemt de bewolking weer af.
De wind komt in de noordwesthoek.
Dil nummer bestaat uit 8 pagina's
weer f
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond, opgemaakt te
11.15 uur).
AANZIENLIJK KOELER
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele regen- of on
weersbuien. Zwakke tot matige
wind tussen noord en noordwest.
Vooral in het binnenland aan
zienlijk lagere temperaturen.
18 Juni zon op 04.19, onder 21.03;
maan op 05.45; onder 21.35.
Hoogwaterstanden
18 Juni v.m. 4.n.m. 4.25.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer temp.
onbew. 17 C.
half bew. 16
zwaar bew. 21
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
ALGIERS
licht bew. 23
24
onbew. 27
onbew. 23
licht bew. 26
onbew. 25
zwaar bew. 25
onbew. 23
licht bew. 28
zwaar bew.
niet ontv.
zwaar bew.
Korreltje
Wat gij weggeeft, blijft altijd het uwe.
