3)e
Frankrijk is in rep en roer
na verklaring van de Gaulle
De Gaulle biedt aan de macht over te nemen
Pflimlin wil vandaag noodtoestand afkondigen
De toestand in Libanon
wordt iets rustiger
Nixon terug in
Washington
Nasser weer
naar huis
Revolutie in
Bolivia
weer
Guur
weer
Directeur: G M v HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. G J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAFENGRACHT 32
VRIJDAG 16 MEI 1958
49ste JAARGANG
No. 14410
MARIANNE
DREIGT HAAR
HOOFD TE
VERLIEZEN
Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935: Red. 20015, 25594; Advertent. 20826 Giro 103003 Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd.. f 7.50 p kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advert.: 17 ct p mm. Telefoontjes f 1.50
Generaal Charles de Gaulle, de thans 67-jarige held van Frankrijk tij
dens de tweede wereldoorlog, heeft gisteren in een verklaring aan de pers
gezegd, dat hij ter beschikking van de natie is als zijn diensten nodig zijn.
Als de natie verdeeld is, zegt hij, moet dat aan het bestaande stelsel wor
den geweten. Dinsdag hadden de Franse militairen, die in Algerije de
macht hebben overgenomen, een beroep op de Gaulle gedaan om zich met
liet bewind van de Franse republiek te belasten. Het aanbod van de Gaulle
heeft de situatie in Frankrijk nog verwarder gemaakt dan zij al was. De
meeste partijen en de vakbonden reageerden ongunstig op het aanbod. De
vakbonden dreigden met stakingen.
Premier Pflimlin zou heden bij de Nationale Vergadering een wetsvoor
stel indienen om in Frankrijk de noodtoestand af te kondigen en een aan
tal „subversieve organisaties" te ontbinden.
Fransen in Algerië staan achter de Gaulle
ALS EEN BOM
De verklaring van de Gaulle is in
politieke kringen te Parijs als een
bom ingeslagen. Tot dusver waren de
twee polen, waartussen de strijd ging,
het kabinet-Pflimlin en het „comité
voor het openbaar welzijn" in Al
giers. Nu ontwikkelt de kwestie zich
echter in de richting van een kracht
meting tussen het parlement en de
Gaulle.
Waarnemers wijzen er op, dat de
generaal in zijn verklaring zorgvul
dig vermeden heeft, de actie van de
militaire leiders in Algerië te veroor
delen. Door zijn verklaring worden
ae bevolking en het parlement feite
lijk gedwongen te kiezen tussen de
generaal en een verheviging van de
tegen de regering-Pflimlin gerichte
beweging in Algerië. Men acht het
in de hoofdstad duidelijk, dat de lei
ders in Algerië en de Europese be
volking in dat gebied als geheel al
leen akkoord gaan met een bewind
onder de Gaulle en dat voor hen geen
enkele vorm van een coalitie aan
vaardbaar is.
PARLEMENT EN
OPENBARE MENING
De eerste reacties in de politieke
partijen op de verklaring van de
Gaulle waren hoofdzakelijk vijandig
Waarnemers achtten het evenwel niet
uitgesloten, dat de openbare mening
zich zo krachtig en spoedig kenbaar
zal maken dat president Coty ge
dwongen zou worden een beroep op
de Gaulle te doen, zelfs al zou de
Nationale Vergadering zich hiertegen
verzetten.
De Gaulle kan op wettige wijze aan
de macht komen, als de president
hem uitnodigt een regering te vor
men, wanneer het kabinet-Pflimlin
van het toneel zal zijn verdwenen.
De Gaulle zou de uitnodiging aan
vaarden, zo meent men, mits de Na
tionale Vergadering hem eerst vol
machten verleent.
De socialisten en het socialistische
en het R.K. vakverbond hebben pre
mier Pflimlin verzekerd; dat zij hem
zouden helpen bij „de verdediging
van de republikeinse wetten tegen
alle subversieve acties". De socialisti
sche partij en haar fractie in de Na
tionale Vergadering verklaarden: „De
burgerlijke en militaire opstand in
GENERAAL DE GAULLE
Algerië en de verklaring van gene
raal de Gaulle tonen aan, dat de
aanval op het republikeinse bewind
is begonnen. Teneinde aan dit ge
vaar het hoofd te bieden hebben de
socialisten besloten tot de regering
toe te treden, die tezamen met het
parlement de enige vertegenwoordi
ging van de volkssoevereiniteit is".
Naar verluidt heeft de communis
tische partij al haar cellen in de
hoofdstad opdracht gegeven voortdu
rend paraat te zijn. Partijfunctiona
rissen zouden gewaarschuwd zijn te
gen een eventuele „snelle zet" van
parachutisten in Parijs.
Enige socialistische parlementsle
den hebben verklaard, dat de rege
ring de Gaulle moet laten arresteren.
Demonstratie in Parijs
De Parijse politie is donderdag
slaags geweest met enige honderden
jongelui, die via de Champs Elysées
naar de Are de Triomphe wilden
gaan. Zij riepen leuzen als „Algerië
is Frans" en „Pflimlin. treed af". De
politie dreef hen uiteen. Donderdag
avond was het kalm. Er zijn verder
geen berichten binnengekomen, die
melding maken van ongeregeldhe
den. Wel krijgt men de indruk, dat
de toestand na de verklaring van ge
neraal de Gaulle is verscherpt.
IN ALGERIë
Generaal Massu, de leider van het
„comité voor de openbare veilig
heid" te Algiers, heeft verklaard, dat
de macht in Algerije berust bij de
opperbevelhebber Salan. „En deze
ontleend zijn macht aan de regering
(te Parijs)", aldus Massu. Als het
comité dat vergeet, wordt het ont
bonden, maar daar is geen kwestie
van, aangezien de leden zeer ver
standige mensen zijn, die hun woord
hebben gegeven".
Op de vraag wat er zal gebeuren
als er te Parijs geen „regering voor
openbaar welzijn'' wordt gevormd, zei
generaal Massu: „Ik zal mijn best
doen om bloedvergieten te voorko
men maar ik kan geen garanties ge
ven".
De nieuwe premier Pflimlin heeft
inmiddels Salan opdracht gegeven
de orde in Algerije te handhaven. Hij
heeft bekend gemaakt het eerste
rapport van Salan te hebben ont
vangen.
In Algiers leek donderdagmorgen
de rust wat teruggekeerd en hier en
daar openden winkeliers weer hun
zaken.
Ook de militaire operaties tegen
de Algerijnse rebellen vonden als
normaal doorgang. Leden van plaat
selijke weerbaarheidsgroepen moes
ten donderdag hun wapenen inleve
ren en ook oefende men een stren
gere controle uit op de Algerijnse
politie, die zich evenwel totnogtoe
weinig aan de gebeurtenissen gele
gen heeft laten liggen.
Amerikaanse vloot
waakzaam
is
De toestand in Libanon schijnt zich
ten gunste van de westers-gezinde
president Chamoun te ontwikkelen.
Het aantal incidenten is afgenomen,
hoewel gisteren nog ettelijke gevet
ten tussen regeringstroepen en op
standelingen hebben plaatsgevonden.
Het is echter mogelijk dat binnen
enkele dagen nog een beslissende
strijd zal plaatsvinden.
De rebellen hebben volgens sommi
ge berichten nog vrijwel het gehele
noorden van Libanon in handen.
De regering zal waarschijnlijk van
daag het parlement vragen de nood
toestand te mogen afkondigen.
De Verenigde Staten hebben inmid
dels op verzoek van Libanon de le
veranties van politie-uitrusting aan
dit land versneld. De V.S. leveren
dergelijk materiaal al sinds 1956 aan
Libanon krachtens een hulpprogram.
De Sowjet-Unie heeft de V.S. be
schuldigd van „openlijke interventie"
in het Libanese conflict door wapen
leveranties. In een Arabische uitzen
ding van Radio Moskou werd gezegd,
dat president Chamoun „voornemens
is Amerikaanse wapens te gebruiken
om een tegen het imperialisme ge
richte volksbeweging de kop in te
drukken".
Geen inmenging?
De Verenigde Arabische Republiek
heeft de Libanese beschuldiging van
inmenging in de wanordelijkheden in
Libanon van de hand gewezen.
In een café in het centrum van Bei
roet is gisteren een bom geworpen.
Negen personen kwamen om het le
ven. Volgens het Egyptische persbu
reau hebben opstandelingen gisteren
het zomerpaleis van president Cha
moun te Beit ed Din, 65 km van Bei
roet, bezet. Later zijn zij evenwel
weer verdreven.
Volgens in Beiroet verschijnende
bladen zijn in de afgelopen dagen in
de Libanese hoofdstad vier Russen
Generaals maakten brokken „om Frankrijks bestwil"
Deze fotocombinatie geeft twee beelden van de gebeurtenissen in Algerije. De linkerfoto toont een grote me
nigte voor het ministerie voor Algerijnse zaken te Algiers, terwijl parachutisten van generaal Jacques Massu
door de met papieren bestrooide ingang de hekken binnentrekken nadat het gebouw door opstandige elementen
was geplunderd. Na de vorming van een comité voor openbare veiligheid door generaal Massu houden zijn
troepen alle strategisch belangrijke punten in de stad bezet. De rechterfoto toont generaal Massu achter de
microfoon tijdens een rede, waarin hij een beroep deed op alle ambtenaren het werk te hervatten en waarin
hij de voorgestelde algemene staking, naar verluidt uit naam van generaal Salan, afried.
gearresteerd, die in het bezit waren
van Syrische paspoorten.
De oliebuisleiding van Tripoli is
woensdag weer hersteld.
AMERIKA'S VLOOT
IN DE MIDDELLANDSE ZEE.
Een aantal Amerikaanse oorlogs
schepen, die dinsdagavond in Gibral
tar zijn aangekomen, zijn woensdag
onverwachts vertrokken. Men gelooft,
dat dit verband houdt met de toe
stand in Libanon.
Ook bij de noord-oostkust van Cy
prus zijn donderdag Amerikaanse
oorlogsschepen waargenomen, die op
weg zouden zijn naar Beiroet.
Het Amerikaanse ministerie van
marine heeft woensdagavond bekend
gemaakt, dat de omvang van de Ame
rikaanse amfibische strijdmacht op de
Middellandse Zee tijdelijk zal worden
verdubbeld.
Volgens een woordvoerder van de
marine staat dit besluit echter niet in
verband met de gebeurtenissen in Li
banon.
Vice-president Nixon is donderdag
van zijn bezoek aan Latijns Amerika
in Washington teruggekeerd. Hij en
zijn vrouw werden uitbundig ont
vangen. Een commentator van de te
levisie zei dat er meer publiek op het
vliegveld was dan bij het bezoek van
koningin Elisabeth, vorig jaar.
President Eisenhower verklaarde
in zijn welkomstrede o.a. dat de an
ti-Amerikaanse incidenten, waarvan
Nixon het slachtoffer was geworden
„niets afdoen aan de traditionele
vriendschap tussen de VS en de lan
den van Latijns-Amerika".
Een subcommissie van de senaat
komt vandaag (vrijdag) bijeen om
een volledig onderzoek naar de om
standigheden van Nixons stormach
tige reis in te stellen.
President Nasser en premier
Kroestsjef hebben donderdag aan het
einde van de besprekingen, welke
het Egyptische staatshoofd te Moskou
heeft gevoerd, een gemeenschappe
lijke verklaring getekend, waarin zij
o.a. „het recht van het Algerijnse volk
op zelfbeschikking en onafhanke
lijkheid volkomen onderschrijven" en
„de Algerijnse oorlog van Frankrijk
tegen de Algerijnen veroordelen".
Algerië wordt een heldhaftig Ara
bisch land" genoemd.
Op een afscheidsreceptie in het
Kremlin zei Kroestsjef later tot Nas
ser: „Wij zijn voorstanders van de so
lidariteit van de Arabische volkeren
onder uw leiding. U ziult van ons de
nodige steun krijgen". De Russische
leider prees zijn gast wegens „het
draaien van het rad der historie".
Radio-Moskou meldt, dat president
Nasser van Egypte vrijdagochtend
met een Sowjet-Russisch-vliegtuig
naar Cairo is vertrokken.
President Worosjilof, premier
Kroestsjef en andere Scrwjet-leiders
hebben een uitnodiging van Nasser
om de Verenigde Araibische Repu
bliek te bezoeken, aanvaard.
Twee beelden van de spanningen, welke op het ogenblik heersen ln de Li
banon. De bovenste foto laat zien hoe een pantserwagen van het Libanese
leger patrouille reed in een van de straten van de stad Tripoli tijdens de
algemene staking en nadat in verschillende delen van het land relletjes
waren uitgebroken. De onderste foto toont Libanese soldaten in een van de
straten van de hoofdstad Beiroet op weg naar een door demonstranten
bedreigd punt.
De Boliviaanse regering heeft
woensdagavond medegedeeld, dat
opstandelingen, onder leiding van de
„falangist" Mario Gutierrez en de
communist Carlos Valverde de 25.000
inwoners tellende stad Santa Cruz
hebben bezet.
In geheel Bolivia is de staat van
beleg afgekondigd.
Volgens een regeringscommuniqué
hebben de opstandelingen, behalve
de stad Santa Cruz, ook nog de plaat
sen Callegrande, en Comapara en
de oliestad Coreti bezet. Zij vielen
voorts het oliecentrum Camiri aan.
doch deze aanval werd afgeslagen.
Hierbij werd één arbeider gedood
Volgens een bericht van heden
morgen schijnt de beweging reed?
aan het verlopen te zijn doordat de
opstandelingen over te weinig wa
pens beschikken. Uit de stad Santa
Cruz zouden ztf zich al hebben te
ruggetrokken.
Nog geen Europese
hoofdstad
Het parlement van Euromarkt, Eu-
ratoom en KSG te Straatsburg is
woensdag in een hopeloze onenigheid
uiteengegaan, na de keus voor een
Europese hoofdstad tot eind juni te
hebben uitgesteld.
Op voorstel van het Nederlandse
lid mr. P. A. Blaisse werd bepaald,
dat het debat over de plaats van de
zetel op zaterdag 21 en indien nodig
ook op zondag 22 juni zou worden ge
houden, waarna men dan op maandag
23 juni definitief tot stemming zou
overgaan.
AUDIËNTIE BISSCHOP VAN
HAARLEM
Mgr. J. P. Huiberts, Bisschop van
Haarlem, zal volgende week geen
audiëntie verlenen.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur)
VRIJ KOUD
Vrij koud weer met enkele bui
en en plaatselijke opklaringen
Matige tot kraohtige wind tus
sen noordoost en noord.
Een actieve depressie trok de af
gelopen 24 uur van de oceaan via
Ierland naar Zuid-Engeland. Het re-
gengebied van de storing lag van
morgen boven ons land. Boven de
ingang van het Engelse Kanaal ver
oorzaakte de depressie een zeer zwa
re noordwesterstorm. De kern trok
vanmorgen snel verder in de richting
van Frankrijk. In onze omgeving
draaien daardoor de winden naar
noordoost tot noord, waarbij iets
koudere lucht het land gaat binnen
stromen, aanvankelijk met vrij veel
bewolking en plaatselijk regen La
ter zullen opklaringen voorkomen
maar ook enkele buien. Tussen de
depressie, die vanmorgen boven
Zuid-Engeland was gelegen en een
nieuwe oceaandepressie halverwege
Ierland en New Foundland ontwik
kelt zich een rug van hogere lucht
druk, die zich langzaam in oostelijke
richting beweegt
17 Mei zon op 04.44; onder 20.29;
maan op 04.13; onder 19.12.
Hoogwaterstanden
17 Mei v.m. 2.40; v..n. 3.05.
Het weer in Europa
weer
temp.
HELSINKI
motregen
12 C.
STOCKHOLM
geheel bew.
8
OSLO
half bew.
6
KOPENHAGEN
lichte regen
14
ABERDEEN
half bew.
12
LONDEN
zwaar bew.
13
AMSTERDAM
regen
13
BRUSSEL
regen
14
LUXEMBURG
regen
13
PARIJS
half bew.
14
BORDEAUX
motregen
17
GRENOBLE
regen
18
NICE
zwaar bew.
23
BERLIJN
zwaar bew.
19
FRANKFORT
regen
15
MÜNCHEN
half bew
18
ZURICH
zwaar bew.
13
GENèVE
regen
16
LOCARNO
zwaar bew.
20
WENEN
zwaar bew.
30
INNSBRUCK
zwaar bew.
23
ROME
zwaar bew.
26
MADRID niet ontvangen
ALGIERS
half bew.
23
Korreltje
Als gehet leven benut, verspil dan
niet de ogenblikken, waarvan het
leven gemaakt is.
Ie dag van de Pinkster-novene.
