.4
KLM WERKKLEDING
Limburgse bodem geeft haar geheimen
van 40 eeuwen prijs
v >rv>v i
i
Ooievaars in
Warmond
Paard liep de
Rijksweg op
dame
aangereden
Nationale Dodenherdenking
VRIJDAG 2 MEI 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
Voor het eerst na lange jaren zijn
hedenmorgen te Warmond ooievaars
neergestreken op het oude ooievaars
nest, dat staat op de weide voor het
buiten „Oostergeest", langs de straat
weg.
Het nest is kortgeleden deskundig
gerestaureerd en het ziet er naar uit,
dat de twee dieren het met de in
richting van hun toekomstige woning
wel eens zijn. Ze zijn na een eerste
inspectie tenminste steeds in de
weer. Ze maken start- en landings
oefeningen, verkennen de omgeving
en bepx-oeven het nest op zijn deug
delijkheid. Het ziet er nu nog steeds
naar uit, dat de ligging ervan him
wel bevalt. Burgervader en ingezete
nen, trots op „hun" ooievaars, ho
pen, dat het paar zijn intrek in War
mond zal nemen.
Aanrijding Ie Hazerswoude
De rijksweg LeidenUtrecht heeft
gisteren een ongekende drukte ge
toond. De gehele dag is er een stroom
van automobilisten geweest, die van
deze mooie zomerse dag gebruik
maakten om de bollenvelden te gaan
bezichtigen.
Zo kon het gebeuren dat omstreeks
zeven uur 's avonds een queu van bui-
tenlandseauto's de rijksweg bere
den. Even voorbij de Bruggestraat
te Hazerswoude in de richting Alphen
reed de heer K. uit deze gemeente op
een paard aan de rechterkant van de
rijweg, terwijl een stroom van auto's
hem passeerde.
Op een gegeven moment werd het
paard onrustig en draaide de grote
verkeersweg op met het gevolg dat
een juist passerende Duitse luxe-auto
met het paard in botsing kwam.
De berijder werd van het paard ge
slingerd en kwam gelukkigerwijze in
de kant van de weg terecht, terwijl
het paard strompelend zich een toe
vlucht zocht. Direct was de EHBO-
wagen van de EHBO-vereniging aan
de Rijm dijk ter plaatse en werd het
slachtoffer met de schuif'brancard bij
de heer Th. Vet naar binnen gedra
gen.
Dokter H. A. Blairwendraad ver
leende de eerste hulp en liet het
slachtoffer, dat klaagde over pijln
in de liesstreek naar huis vervoeren.
De in deze gemeente gevestigde
dierenarts, de heer Jansen, consta
teerde bij het paard een gebroken
been, waardoor het met een veewa
gen naar het abattoir in Leiden ver
voerd moest worden om te worden
afgemaakt.
KATWIJK
De 1 '-jarige mevr. v. Tol-de Groot,
die vanaf haar woning aan de Rijn
straat zich naar de Valkenburgse weg
wilde begeven, reed bij de Valken
burgse weg-hoek Molentuinweg te
gen een aanhangwagen van een
vrachtauto op. Haar rijwiel werd ver
nield. Aanvankelijk meende men, dat
zij slechts een lichte hersenschudding
had opgelopen en enige schaafwon
den. Zij werd per auto naar haar wo
ning vervoerd, maar in de loop van
de middag bleek het geval veel ern
stiger te zijn, want des middags is zij
geheel onverwachts aan de gevolgen
van de val overleden.
Schade. Een onbekende hond
heeft in een duinweide in de Noord
een lam doodgebeten, waarna nog een
lam en een ander schaap door het
bloeddorstige dier ernstig werden ge
wond. De politie zoekt naar de eige
naar van de hond en vraagt inlichtin
gen aan hen die hiervan iets gezien
hebben.
Botsing. Bij een botsing tussen
twee bromfietsen, welke te Voorscho
ten ter hoogte van „De Vink" plaats
vond, kwam de heer D. Nasveld te
i Katwijk, lid van de gemeenteraad,
zodanig te vallen dat hij een ernstige
I hoofdwonde en een hersenschudding
I opliep. Hij werd vervoerd naar het
j Academisch Ziekenhuis, doch kon na
behandeling naar zijn woning te Kat
wijk a. d. Rijn worden vervoerd.
Gevolgen van een rotje. Een da
me kreeg op de Voorstraat te Kat
wijk aan Zee een brandend rotje te
gen haar kleren, met gevolg flinke
brandschade aan haar mantel. Degene
die het voorwerp gooide zal voor de
schade moeten opdraaien.
Driemaal is scheepsrecht. Drie
maal moest de brandweer uitrukken
voor een brandje. De eerste maal
voor een schoorsteenbrand in een ma
nufacturenzaak aan de Zeeweg, oor
zaak een kraaiennest in de. schoor
steen. Vervolgens voor een stroo-
schelf aan de Wassenaarse weg, welke
in brand geraakte door broeiing en
vervolgens voor een hooischelfbrand
in het gebied „Cleyn Duin".
KATWIJK
ZATERDAG 3 MEI
6 uur n.m. vlaggen halfstok tot zons
ondergang.
7.30 uur Stille Tocht vanaf Kerkplein
van de Nieuwe Kerk te Katwijk aan
Zee en voor Katwijk aan den Rijn
vanaf kerkplein bij de Herv. Kerk.
Vanaf 7.45 uur tot 30 seconden voor
8 uur zullen de klokken van alle
kerken luiden, waarna 2 minuten
stilte in acht dienen genomen te
worden.
8.30 uur interkerkelijke herdenkings
diensten.
Katwijk aan Zee: in de Nieuwe Kerk.
Katwijk aan den Rijn: in de Ned.
Herv. Kerk en in de R.K. Kerk.
Het comité wekt iedereen op deel te
nemen aan de Stille Tocht.
Laten we onze gevallenen niet ver
geten.
(Advertentie)
BEKENDMAKING
Het Hoofd van het Gemeentebe
stuur der gemeente Katwijk brengt,
ingevolge het bepaalde in het vierde
van artikel 37 der Woningwet ter
algemene kennis, dat de door de
raad dezer gemeente bij zijn beslui
ten van 26 september 1957 vastge
stelde herzieningen van:
a. de „BebouwingsvoorscKrifter be
bouwde kom der gemeente Kat
wijk";
b. de „Bebouwingsvoorschriften
Plan in onderdelen Katwijk", een
en ander beogende de toegestane
maximale oppervlakte en hoogte
van de zgn. bijgebouwen in de zin
dier Voorschriften te vergroten,
door gedeputeerde staten dezer
provincie bij hun besluit d.d. 17
april 1958, G.S. no. 70, zijn goed
gekeurd.
De goedgekeurde besluiten liggen ter
gemeente-secretarie voor een ieder
ter inzage.
(Advertentie)
Met paatdemiddei aan de wegenwacht
De heer Tony Heeswijk, een be
kende zakenman uit Roermond, heeft
de klok vijftig jaar terug gezet en
maakt thans een rondreis door Ne.
derland op zijn paard „Albici" om i
zijn klanten te bezoeken. De heer
Heeswijk vertrok op 31 maart uit zijn
woonplaats De wegenwacht zou de I
wegenwacht niet zijn als zij, op de
Afsluitdijk, de heer Heeswijk niet
van dienst kon zijn met het voederen
van de viervoeter.
ZOETERWOUDE
St. Barbaravereniging. Van de
GOO leden waren de bestuursleden, de
bode, aanspreker en twee dragers ter
vergadering gekomen; de gewone le
den lieten verstek gaan.
De rekening over 1957 sloot na een
overschrijving van 250 op het reser
vefonds en 50 op het kledingfonds
met een batig saldo van 63.32. Het
saldo kapitaal is met toevoeging van
de winst 1957 490,94. Het reserve
fonds is tot 2152,82 en het kleding-
fonds tot 915,71 gestegen.
Het totale verenigingsbezit heeft
een vooruitgang van 412,31.
Dit jaar waren aftredend de afge
vaardigden var. de KAB, de heren C.
Berg Pz. en J. P. de Boer. De heer C.
Berg werd opnieuwafgevaardigd en
in plaats van de heer de Boer zal de
heer W. Bos de KAB vertegenwoordi
gen.
De heren H. van Gerven en H. Mul
der hebben wegens hoge leeftijd ont
slag genomen als dragers. Beide he
ren hebben vanaf de oprichting in
1935 zeer trouw hun taak vervuld
waarvoor de voorzitter, de heer N.
van den Akker, dank en waardering
uitsprak.
De dragers-assistenten N. van den
Akker Jz en C. van Velzen zullen hun
plaatsen innemen, waarna weer een
tweetal assistentdragers zullen be
noemd worden.
In het jaarverslag werd ook het
overlijden gememoreerd van de oud
drager, de heer J. van Benten.
Negen overledenen werden door
het dragerskorps naar het kerkhof ge
dragen, 7 leden en twee niet-leden.
Voor een na .r Aarlanderveen ver
trokken, todh lid gebleven lid, wer
den de begrafenis-dragerskosten ver
goed.
Bij de rondvraag kwam de ver
nieuwing van de uniformen ter spra
ke. Hoewel het kledingfonds nog niet
toereikend is, werd toegezegd naar de
kosten daarvan te informeren. In het
kamend jaar zal deze zaak aan de
orde komen. Zo nodig kan dan door
middel van een voorschot uit het re
servefonds tot aanschaffing besloten
worden.
LISSE
VERDUISTERING VAN BLOEM
BOLLEN.
Naar eerst heden is bekend gemaakt
zijn drie personeelsleden van de n.v.
Hollands Bloembollen Huis in voor
lopige hechtenis genomen, verdacht
van verduistering van opgeslagen,
voor het surplusfonds ingeleverde
bloembollen. Hoewel de politie ons
omtrent deze zaak geen mededelingen
wilde verstrekken vernamen wij van
welingelichte zijde dat volgens voor
lopige schatting 60.000 tulpen en een
nog onbekend aantal hyacinthenbol-
len zijn verdwenen.
De gearresteerde personen zijn een
Amsterdammer en twee inwoners
van Lisse.
Oudheidkundig bodemonderzoek is
wetenschappelijk detectivewerk
(van onze verslaggever)
ELSLOO (P P) - „Even kijken. Oh ja, ik zie het al. Hier tussen
deze weg en dat bos is het, daar ligt het terrein dat ik bedoel". De vinger
van de aannemer glijdt over de stafkaart van Zuid-Limburg en kringelt
rond een groen plekje. Dr. P. J. R. Modderman, prehistoricus bij de
Rijksdienst voor he oudheidkundig bodemonderzoek en enkele assistenten
kijken geïnteresseerd toe.
„U zult het niet willen geloven, maar wéér je daar de spa in de grond
zet, vind je vuurstenen voorwerpen', gaat de aannemer enthousiast ver
der. De heer Modderman denkt na, kijkt op zijn horloge en vraagt„Hoe
lang zou het rijden zijn „Een goed kwartiertje", luidt het antwoord.
Goed, dan gaan we even kijken", beslist onze gastheer. En even later
snort de auto weg.
Glimlachend kijkt de heer Van Duyn, assistent van de heer Modder
man bij de opgravingen te Elsloo, hen na. „Zo gaat het elk ogenblik",
zegt hij ons. „We komen handen tekort". „Hoe dat zo willen we weten.
Noodopgravingen
„Wel, de dienst verricht oudheidkundig
bodemonderzoek, zoals u weet en onze,
eigenlijk te kleine, staf werkt in ploegen
verdeeld in verschillende uithoeken van
ons land, maar elk ogenblik komen er
nieuwe meldingen binnen van vondsten
en die moeten alle onderzocht worden.
Het komt regelmatig voor dat een der
gelijke vondst van belang is en dat een
verder onderzoek zeer interessant zou zijn,
maar wij zijn dan bezet en moeten het
uitstellen. Dat gaat niet altijd, omdat
zo'n terrein bebouwd moet worden of
om andere reden niet op ons kan wor
den gewacht en dan moeten we toch
gaan onderzoeken en zoiets noemen we
dan een noodopgraving. Met dergelijke
noodopgravingen zitten we vol.
Zo ook hier in Elsloo. Het werk hier
kon niet worden uitgesteld, omdat op dit
terrein een kerk gebouwd moet worden.
Wij moesten hier dus aan de slag".
Terwijl wij over het terrein dwalen waar
een twintigtal arbeiders druk bezig is
met het opgravingswerk, vertelt onze
gastheer ons alles over de dienst en over
het werk dat wordt verricht-
Ieder ia gespecialiseerd.
DE Rijksdienst voor het Oudheidkundig
Bodemonderzoek te Amersfoort heeft een
staf van wetenschappelijke medewerkers,
die Ieder op een bepaald gebied van de
archeologie gespecialiseerd zijn. Zo dr.
P. J. R. Modderman, werkzaam in Els
loo, die zich specialiseerde op het ge
bied van de prehistorie. Dit betreft dus
vondsten uit het zeer grijze verleden,
waaruit ons geen geschreven geschiede
nis bekend is.
Tijden waarin de mensen nog geen me
talen kenden en zich bedienden van
vuurstenen werktuigen enzovoort. Zijn
gebied strekt zich ver uit, want in chro
nologische volgorde volgt op hem dr. J.
E. A. Th. Boogaersdie zich specialiseer
de op Romeins. Voorts de heren H. Hal-
bertsma en Ir. I. A. Trimpe Burger, die
zich beiden in het biezonder bezighouden
met het archeologisch onderzoek van het
kustgebied, waarbij het onderzoek van
de terpen een grote rol speelt. Tot het
gebied van de heer Halbertsma behoort
het onderzoek van de middeleeuwse ar
chitectuur, terwijl de heer J. G. N. Re-
naud alles wat betreft kastelen, boerde
rijen en de ontwikkeling van het middel
eeuwse gebruiksvoorwerp (aardewerk)
voor zijn rekening neemt.
Natuurlijk overlappen bepaalde onder
zoekingen elkaar soms, zodat het wel
voorkomt, dat twee of meer specialisten
moeten samenwerken, hetgeen bijvoor
beeld het geval kan zijn met middel
eeuwen en kastelen.
De dienst beschikt ook over een aantal
technische medewerkers voor tekenwerk,
voorts fotografie, laboratorium en docu
mentatie.
„Hoe gaat nu zo'n opgraving in zijn
werk?" vragen we de heer Van Duyn.
Engelengeduld nodig.
„Kijk, wanneer een melding binnenkomt,
gaan we altijd kijken, want Je kimt nooit
weten van welk belang de vondst is.
Wordt tot een nader onderzoek besloten,
dan gaat de daarvoor geschikte specialist
met een technicus er heen.
Vrijwel steeds hebben we alle medewer
king van de overheid ter plaatse. Er
wordt een plan opgemaakt en dan wor
den de werkkrachten aangetrokken. Het
leuke is, dat deze mannen worden aan
gezocht voor graafwerkzaamheden, maar
als ze voor het eerst meewerken, staan
ze raar te kijken, want wij verlangen
helemaal niet, dat er eens flink wordt
gespit en dat er zoveel mogelijk grond
wordt verzet. Bij ons moeten ze juist
kalmpjes aan doen en laagje voor laagje
moet met engelengeduld worden wegge-
schraapb
We werken met lange sleuven en grote
vlakken, zodat we gelegenheid hebben de
overtollige grond opzij te zetten. Zo rol
len we vlak na vlak het gehele terrein
op.
Met speciale spaden met lange steel wer
ken de mannen en schuiven laagje voor
laagje van de bodem af. Waar men op
een voorwerp stuit, moet dit dadelijk ge
meld worden en onze tekenaars leggen
dan vast waar dit voorwerp precies in
het terrein werd gevonden. Is zo'n vlak
zover afgeschaafd dat we hebben wat
we zoeken, dus tot op een diepte die iets
oplevert of dieper graven niet nodig is,
dan brengen de tekenaars op millimeter
papier en op schaal keurig alles in kaart.
Totaaloverzichten gaan op kaarten met
een schaal 1 op 500, meer gedetailleerd
1 op 100, 1 op 20 enzovoort.
Verkleuringen.
HET merkwaardige voor de buitenstaan
der is. dat wij eigenlijk geen voorwer
pen behoeven te vinden om toch belang
rijke gevolgtrekkingen te kunnen maken
over de vroegere bewoners.
Dat is hier in Elsloo wel heel duidelijk.
Wü hebben hier te maken met een ne
derzetting van zo'n 4000 jaar geleden,
toen de mensen nog voornamelijk vuur
stenen voorwerpen gebruikten. Het aar
dewerk, dat deze lieden vervaardigden is
versierd met typische handvormige mo
tieven, waardoor dit aardewerk de naam
„bandceramiek" kreeg.
Het blijkt nu, dat wij in dit terrein op
een diepte van omstreeks vijftig centi
meter belangrijke sporen van een uitge
strekte nederzetting uit die tijd aantref
fen. In werkelijkheid is er bijna niets
tastbaars meer te vinden, maar op die
diepte zien we zeer interessante ver
kleuringen in de bodem, die ons van
alles vertellen. Wat is nu het geval?
De woningen, die hier zoveel duizenden
jaren geleden stonden, waren gebouwd
van tenen, bestreken met leem op een
geraamte van flinke houten palen. Deze
palen waren een flink eind in de grond
gedreven. Van de woningen is natuurlijk
niets meer te vinden, maar daar waar
de palen in de grond hebben gezeten,
zijn de resten gaan rotten en nu wij
laagje voor laagje afschuiven zien we
die plaatsen, waar de palen in de grond
zaten, als duidelijke donkere plekken.
Het verdwenen dorp.
DE HEER Van Duyn loopt met ons over
een volkomen vlakgeschaafd deel van
het terrein en wijst ons de zwarte plek
ken aan. „Hier één en daar en daar".
Wanneer we nu op een afstand staan,
ontwaren we duidelijk de rijen paalgaten
en zien dan zelfs als leek welke vorm
het huis gehad heeft, hoe lang het was
en hoe breed. Maar het is niet één huis.
Er blijkt hier op het terrein bij Elsloo
een groot aantal van die huizen gestaan
te hebben, hetgeen niet alleen duidelijk
te zien is aan de vele plekken in de
grond, maar nog beter op de kaarten,
die de tekenaars er van tekenden. Hier
ziet men als het ware de plattegrond
van een dorp of nederzetting van zo'n
vierduizend jaar geleden.
Naast elk huis hadden de bewoners een
afvalkuil. Ook deze afvalkuilen zijn dui
delijk als zeer grote zwarte plekken
naast elk huis te zien. Deze kuilen wor
den steeds aan een extra onderzoek on
derworpen, want hierin is nog wel eens
iets te vinden, zoals gebroken aardewerk,
vuurstenen werktuigen en dergelijke.
Gebruikmakend van de wetenschap die
men reeds bezit over deze tijd en nauw
keurig deducerend en combinerend als
een detective kan de wetenschappelijke
onderzoeker hieruit belangrijke conclu
sies trekken.
In verdiepingen.
ZO wordt stukje bij beetje de geschiede
nis van zo'n terrein opgebouwd.
Het komt ook wel voor, dat men bewo-
ningssporen vindt op verschillende diep
ten, bijvoorbeeld van boven naar bene
den hedendaags, middeleeuws, romeins,
prehistorisch en In zo'n ideaal geval is
men in staat een totale geschiedenis op
te bouwen. Maar iets dergelijks brengt
soms ook zeer grote problemen met zich
mee.
(Nadruk verboden).
tmr -
»- v-
9 C'. A3
5»,-w,
Foto links
Uiterst voorzichtig
schuiven de arbei
ders de aarde weg,
opdat niets bescha
digd zal worden.
Foto rechts
Nauwkeurig wordt
alles in tekening
gebracht, terwijl
de opgegraven
voorwerpen wor
den bestudeerd.
Uw
vertrouwen
waard
KLM -werkkleding
voldoet ruimschoots
alle eisen die U aan
werkkleding kunt stellen:
VOLLE GARANTIE
oersterke stof
linger# levensduur
botor wasbaar
woinig verstelwerk
allo naden 3 i gestikt
maximale bewegingsvrijheid
extra versterkte takken
Eis met klem
merk KLM, want..
Kan- Langer Mee
Verkrijgbaar bij:
De complete K.L.M.-sortering
vindt U bij
HAARL.STRAAT 172—174—179
C. I. VAN LEEUWEN
HERENSTRAAT 77—83 TELEFOON 24502
De K.L.M.-VAKKLEDING verkrijgbaar bij: I
VLASVELD'S Manutacturenhandel
LAGE RIJNDIJK 38-40 DOEZASTRAAT 20 I
K.L.M.-VAKKLEDING uit voorraad leverbaar bij:
W. J. ZIRKZSE
VAN 'T HOFFSTRAAT 7 TELEFOON 24610
Fa JAC. V. d. BOSCH,
Past. v. d. Plaatstraat 27, Rijpwetering
