PARADIJS-PARADE
Beraad over voortbestaan
Stichting van de Arbeid
De benzine één
cent goedkoper
viste op
televisie
De kantharos van Stevensweert
stond op de groene tafel
OVERPEINZING
Aantal bedrijven met verkorting
van de werktijd stijgt sterk
DE KLEINE
,0e Molen in ons Volksleven"
Een interessant boek
door A. Bicker Caarien
De laatste prijs van
de prijzenpot 2000
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1958
DE LEIDSE COURANT
Naar „Trouw" verneemt zal de
Stichting van de Arbeid zich vrijdag
14 februari beraden over de wijze,
waarop zij haar werkzaamheden het
beste kan voortzetten. De laatste tijd
gaan er steeds meer stemmen op, die
het opheffen van de stichting beplei
ten en die ter stimulering van de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie
het overleg, dat in het kader van de
Stichting van de Arbeid wordt ge
voerd over de arbeidsvoorwaarden en
de loonpolitiek, willen overhevelen
naar de looncommissie van de So
ciaal-Economische Raad.
De voorstanders van de PRO me
nen, dat zolang nog niet voor alle be
drijfstakken bedrijfsorganen zijn in-
Tengevolge van de verminderde in
vloeden van het Suezconilict op de
prijzen van vloeibare brandstoffen,
gaan de olieprijzen voorzichtig dalen.
Met ingang van maandag zullen al
le oliemaatschappijen de prijzen van
benzine en huisbrandolie verlagen.
Benzine wordt per 100 liter 1.10
goedkoper en de prijs van huisbrand
olie daalt ƒ0.50 per 100 liter.
gesteld, de looncommissie van de SER
het aangewezen instituut is om de ar
beidsvoorwaarden en de lonen te be
spreken. Zowel in de Stichting van
de Arbeid als in de SER zijn de werk
gevers en de werknemers vertegen
woordigd. De vakcentralen hebben
zich reeds tot de Stichting van de Ar
beid gewend om deze zaak in discus
sie te brengen. Het overleg hierover
is algeruime tijd aan de gang en zal
nu, naar wij uit gewoonlijk betrouw
bare kringen vernemen, op 14 febr.
in de vergadering van de Stichting
worden voortgezet.
huid?
JSÏUIUiO. Babyderm.zeep
GROENTEVEILING PIJNACKER
Uit het jaarverslag over 1057 van
de Coöp, Groentenveilingvereniging
„Pijnacker en omstreken" blijkt, dat
het afgelopen jaar voor de tuinbouw
niet ougunstig is geweest. De totale
omzet is gestegen van 9.069.223,92
in 1956 tot 9.642.364^3 in 1957, het
geen een stading van 6.3% betekent.
De doordraai is gering geweest
Reiziger maakte
sprong in de ruimte
Zeer positief in hun verklaringen
zijn een aantal reizigers, die gezien
hebben hoe een ongeveer 25-ja-
rige jongeman tussen Venray en
Oirschot uit de rijdende trein
„stapte".
Spoorwegpersoneel en politie heb
ben op hun aanwijzingen een avond-
lang vergeefs naar de man gezocht.
De mist bemoeilijkte hun pogingen
in hevige mate en zelfs een speurhond
slaagde er niet in, iets te vinden.
(Van onze t.v.-medewerker)
Verscheidenheid bij de KRO.
In deze week is de KRO twee
maal voor de camera's geweest. De
studentenstad Leiden zal het in
teresseren te vernemen, dat de vie
ring van het twaalfde lustrum van
de R.K. studentenvereniging „Sint
Virgilius" te Delft een uitloper vond
in de studio van Bussum. Men kwam
met een kort programma onder de ti
tel „Buiswater", dat enkele num
mers muziek bracht, een stukje illu
sie en een electronisch aardig
heidje en een weinig betekenend
vraaggesprekje van Diti Oorthuis. In
het bijzonder de dames zal Televi-
trine van Maria van der Eist met een
aanschouwelijk gemaakt praatje over
breien hebben geboeid. Hetzelfde
met betrekking tot de heren kan wor
den gezegd van het interessante reis
verhaal van mr. A. L. Hustinx over
Ceylon. Daags tevoren was er voor de
jeugd iets nieuws ingevoerd, namelijk
een aardig gebracht vraag- en ant
woordspel onder leiding van Adrie
van Oorschot.
Drukke dagen.
Na het nationaal programma van
vrijdag, dat de kijkers slechts een en
kel uur heeft bezig gehouden, is het
belangrijkste deel van de zaterdag
avond gereserveerd voor de VARA,
die het vijfde deel van „Pension Hom
meles" zal uitzenden en ook het
vraag- en antwoordspel „Weet wel
wat je waagt" van Theo Eerdmans.
Het programma sluit af met een
rechtsreekse reportage in Eurovisie-
verband van het Italiaanse song-fes
tival te San Remo. Ook zondag is er
Eurovisie en wel een reportage uit
Bratislawa van de Europese kam
pioenschappen kunstrijden op de
schaats. De derde rechtstreekse re
portage volgt op maandagmiddag uit
de Ridderzaal te Den Haag van de
plechtige ondertekening van de Be-
nelux-accoorden. 's Avonds is de NC
RV aan de beurt (zie hier onder). U
mag vooral niet vergeten te kijken
en te luisteren naar ie Telediscopara-
de van Dick van Bommel. Na de
jongste Zuidpool-expeditie van Hil
lary zal het interessant zijn a.s. dins
dag te zien naar de film „Met Scott
naar de Zuidpool". Het Vademecum
van de KRO op a.s. woensdag heb
ben we eerder aangekondigd. Deze
rubriek zal worden gevolgd door het
t.v.-spel „Prettige feestdagen" onder
regie van Wim Bary.
Carnaval.
De Hilversumse afdeling van „Os
Limburg" heeft contact opgenomen
met de NTS voor de uitzending van
een carnavalsviering in het jour
naal. Men koestert de hoop, dat men
de intocht van Prins Bear I op het
scherm zal kunnen brengen, inbegre
pen de begeleidiig door enkele praal
wagens en het optreden van een La>
rense gymnastiekvereniging. Ook van
andere zijde wordt gepoogd, de aan
dacht van Bussum te vestigen op de
komende Carnavalsviering in het
land.
Toneel met minimaal décor.
De NCRV zendt a.s. maandag een
één-acter uit van de moderne Ame
rikaanse toneelschrijver Thorton Wil
der, die reeds enkele spelen met een
experimenteel karakter heeft gepro
duceerd. Het stuk heet „In de auto
naar Trenton en Cambden".
De eenvoudige opzet schrijft voor,
dat décor en rekwisieten beperkt blij
ven tot de hoogst nodige aanduidin
gen. Het décor stelt dan ook voor
een leeg toneel. Hoogstens een „spot
je", een brandblusapparaat en een
bordje „Verboden te roken". Men
zal de spelregisseur Ton Lutz zelf ook
enige malen in beeld zien, eenvoudig
omdat hij in deze éénacter de rol
speelt vanregisseur. Nadat een
gedeelte van de repetitie op het
scherm is getoond, wordt de éénacter
in zijn geheel gespeeld.
f 125— voor kostbaar
antiek voorwerp
e „onschatbare" kantharos van
Stevensweert, de zilveren offerbeker
van Grieks-Romeinse oorsprong die
in 1942 bij baggerwerkzaamheden uit
de Maas bij Stevensweert te voor
schijn kwam, heeft gistermiddag op
de groene tafel van het gerechtshof te
Amsterdam geprijkt. In eerste aanleg
had de rechtbank in Utrecht beslist
dat de Utrechtse edelsmid L. H. M.
Brom dit kostbare kleinood zou moe
ten teruggeven aan de familie Van
der Linden uit Roermond, van wie hij
het in 1950 voor de veel te lage prijs
van 125 gekocht had, maar de heer
Brom tekende hoger beroep aan en
het Hof kan niet zo snel tot een be
slissing komen.
Op 23 november werden in deze ci
viele procedure de pleidooien gehou
den en enkele weken geleden zou de
uitspraak volgen, maar het werd een
interlocutoir vonnis, waarbij het Hof
beval dat alsnog partijen en getuigen
gehoord moesten worden en dat de
offerbeker door de heer Brom ter zit
ting moest worden getoond.
Dat geschiedde gistermiddag
met gesloten deuren in de
raadkamer. Er waren urenlange
verhoren van de beide partijen
alsmede van twee getuigen: de
broer van mevr. van der Linden,
t.w. de heer W. J. Schoonenberg
uit Roermond en de conservator
van het Utrechtse goud- en zil
vermuseum, de heer B. J. van
Baaren, aan wie de heer Schoo
nenberg in 1949 de beker had af
gegeven ter taxatie van de waar
de.
De heer van Baaren deelde in die
tijd de heer Schoonenberg mede, dat
de beker van zilver was en dat hij er
35 voor wilde geven, waarop de
heer Schoonenberg niet inging. Maar
intussen zag de edelsmid Brom, die
toen voorzitter van het bestuur van
het museum was, de offerbeker staan
en nam deze mee naar zijn eigen zaak.
In februari 1950 nam de heer Brom in
zijn auto de heer Van Baaren mee
naar Roermond en bezocht daar de
heer Schoonenberg. De edelsmid be
taalde toen 125 en de offerbeker
werd zyn eigendom.
„Dwaling" zegt thans de raadsman
van mevr. van der Linden, „daarvan
is mijn cliënte de dupe geworden. De
heer Brom wist best, dat de offerbe
ker van onschatbare waarde was."
„Dat heb ik pas later ontdekt",
houdt de heer Brom vol en bij het in
terlocutoire vonnis aan het begin van
deze maand sprak het Hof de hoop
uit, dat partijen tot een vergelijk zou
den kunnen komen.
Tocht langs musea.
Dat is echter niet geschied. Gister
middag stonden partijen nog lijnrecht
tegenover elkaar. Pas om half zeven
werd de zitting gesloten, nadat het
Hof als nieuwe datum voor het ver
volg van deze bekerstrijd de 17e april
had vastgesteld. In de tussentijd heb
ben de partijen de opdrach4 bij zo
veel mogelijk musea of andere instel
lingen, waaraan experts zijn verbon
den, na te gaan wat de werkelijke
waarde in geld van de antieke offer
beker is of welk bedrag een bepaald
museum er wel voor zou willen geven.
Mochten partijen het hierover eens
worden en mochten zij er onderling
in slagen alsnog tot een vergelijk te
komen, waarbij dus zowel de familie
van der Linden als de edelsmid van
de opbrengst een deel zouden krijgen,
dan behoeft het hele proces niet meer
te worden voortgezet. Of het voor 17
april zover zal komen wordt echter
door de raadslieden ernstig betwij
feld.
WONINGCOMMISSIE NEEMT
ONTSLAG
In de raadszitting van vrijdagavond
heeft de burgemeester van Pijnacker,
de heer J. Vader meegedeeld, dat een
schrijven was binnengekomen van
dt woningcommissie waarin deze ver
klaart zich niet te kunnen verenigen
met de toewijzing van woningen
door b. en w. In afwijking van haar
advies en derhalve als geheel het
mandaat neerlegt.
In het 10-jarig bestaan van deze
adviescommissie volgens het woning
wetbesluit is dit de derde maal dat
deze commissie haar mandaat neer
legt en daarmede haar misnoegen
toont over de woningtoewijzing-poli
tiek van b. en w.
Ambtenaren
kunnen „sparen"
Om „op eenvoudge wijze in het
bezit te komen van een of meer ren-
tespaarbrieven 1957" za het Rijk al
zijn ambtenaren een voorschot geven,
dat in vijf tof tien maanden moet
worden terugbetaald.
Over het voorschot zal een rente
berekend worden van 6 pet. 'sjaars.
Dit heeft staatssecretaris Schmelzer
in een circulaire medegedeeld aan al
le ambtenaren.
De rentespaarbrrieven, „een zeer
begerenswaardige geldbelegging op
langere termijn", hebben een aan
koopsom van 503,13, 100.63 en 25.16
gulden. Gezien de tegenwoordige
rentestand hebben ze een hoog ren
dement. Door de dalende rentestand
is het niet te verwachten, dat de uit
gifte van de spaarbrieven nog lang
zal worden vortgezet. Daarom ver
zoekt de staatssecretaris „de aanvra
ge per omgaande in te zenden".
GEVAL VAN KOEPOKKEN.
In Friesland is een geval van koe
pokken geconstateerd. Het geval is
waargenomen bij de 18-jarige boeren
knecht J. Westra te Hardegarijp. De
patiënt is naar het Sint Boniiacius-
hospitaal te Leeuwarden overge
bracht. Zijn werkgever, de veehou
der De Hoop te Quatre Bras, die
eveneens besmet is, wordt thuis ver
pleegd.
(VOOR OE ZONDAG
GEWIJDE KAARSEN
EN BLASIUS-ZEGEN
Mem was gegaan, zou er vandaag geen kaarsen-wijding zijn!
Het was een alledaagse gebeurtenis, dat een ouderpaar naar de
Tempel kwam om de uiterst-precieze voorschriften van de Wet
van Mozes te vervullen aangaande de „wettelijke reinheid" en de
toewijding van een eerstgeboren jongetje.
Er werd ook nauwelijks aandacht aan besteed, toen de onbemid
delde Jozef en Maria (zij brachten, als arme lieden, twee duiven als
wij-geschenk mee) het Tempel-plein opwandelden, Maria met de
veertigdagen-oude Jezus in haar armen.
Nog voor de wettelijke plechtigheid een aanvang nam, zie! daar
komt ook de oude Simeon aanstrompelen. Hij moest en zou die dag
naar de Tempel toe en toen hij het onopvallende ouderpaar op
merkte, was zijn verlangen vervuld. Hij nam het kindje over uit
Maria's armen en zei, dat nu zijn ogen het Heil hadden aanschouwd:
„Een Licht tot verlichting der heidenen en tot luister van Israël".
De gewijde kaarsen zijn het zinnebeeld van het Licht, dat de
grijze Simeon verlichtte. De gebeden van de wijding wijzen daar
telkens op, terwijl de Kerk van Christus tevens „de almachtige Va
der" vraagt, deze kaarsen te willen zegenen en heiligen, „tot gebruik
der mensen en tot heil naar lichaam en ziel dergenen, die op het
land of op het water zich bevinden". Over gewijde kaarsen is dus
door de Kerk een goddelijke zegen afgeroepen en het is een goed
gebruik gewijde kaarsen, zinnebeeld van het Licht van de H. Geest,
op te laten branden als een gebed in stoffelijke vorm.
De dag daarop heeft de Blasius-zegen plaats. Blasius, een van
de veertien „Noodhelpers" uit de middeleeuwse vroomheid, is om
streeks het jaar 316 gemarteld. Hij wordt in 't bijzonder aangeroe
pen om zijn voorspraak bij God te verkrijgen ter afwending of ge
nezing van keelziekten. Ook dat is een vroom gebruik. Men moet de
Blasius-zegen niet gaan „halen" uit angst, anders keelpijn te krij
gen! De waarde ervan ligt in een nederig gemoed, dat de voor
spraak van de martelaar Blasius niet versmaadt, een uiting van een
voud. „En him behoort het Rijk der hemelen". (Berg-rede).
Eind december toegenomen tot 554
Het aantal bedrijven in ons land,
dat tot verkorting van werktijd moest
overgaan, is in de laatste maanden
van het afgelopen jaar aanzienlijk
toegenomen.
Terwijl in oktober nog maar in 91
bedrijven van een werktijdverkorting
sprake was, was dit in november
reeds 259 bedrijven het geval. Een
aantal, dat in december j.l. nog een
stijging onderging tot niet minder
dah 554.
In de eerste maand van 1957 vond
tjes. Ook bevriezing in
vochtige toestand is min
der bevordelijk voor hun
gezondheid, maar „droog"
hebben ze in het Leidse
io\ Een van de vele ze op normale tempera-
M.L) expedities, die in tuur gebracht waren
het geofisisch jaar weer begonnen te leven
1958 ijsvlakten en vaste-
land van de Zuidpool Pater Gilbert Rahm
Hnnrlrmi.en heeft bii het OSB had voor die tijd de Cryogeenlabaratonum
nemen^vanhaar proeven aandacht gevestigd op de koude van-272 zonder na-
een bijzondere ontdekking taaiheid van de beerdier- dehge gevolgen over zich
eeSaan ontdekking (Milneslran Urdigra. heen laten gaan. Pater
On ongeveer viiftie me- dum), bewoners van het Rahm deed zijn proeven
ter onder het eeuwige ijs moskleed, wier levens- met raderdiertjes, die hij
trof men bacteriën aan,
die een ouderdom van ve
le miljoenen jaren had
den. De micro-organis
men en dat is het won.
zoekingen naar hun uit- gewone diertjes.
derlijke van de vondst houdingsvermogen vast-
waren niettegenstaande gesteld, dat hun weer-
hun lange slaap nog steeds stand nauw verband houdt Van 190 onder nul. waar
in leven. Wie weet, waren Aa ,or" l"1~
het wel ongevaarlijke we
zentjes, maar daar men
ze niet als bekenden van
de wetenschap kon thuis
brengen heeft men
met hun woonplaats, het Vervolgens gingen ze 26
mos. Wanneer het mos uur jang jn vloeibare wa-
weer groen wordt door terstof van -253 gr. Nog
vocht, ontwaken ze uit waren er levenstekenen.
„met het meeste respect bun droogteslaap. Twaalf Toen kwam als ploef op
j langer kan die de som een onderdompe-
ling in vloeibare helium
van -272 gr, die na 7 uur
druk van 1/7600 van de verdampt was. Nadat het,
behandeld". —5.--.
I11 1938 publiceerde het slaap duren. Ook zijn
Sowjet-nieuwsagentschap bestand tegen een lucht.
U11UC4 Itcl, ,,„s„ zt.txiv* barometerstand mcs weer was vochtig ge.
worden" van bevroren en zelfs de desinfecteren- maakt, bewogen zich de
de damp van alcohol over- meeste proefkonijntjes
leven zij, althans wanneer weer! Dat enkele van hen
hun droogteslaap het leven hadden gelaten
wezens, die duizenden ja
ren in het bodem-ijs van
de Siberische vlakten wa
ren opgesloten geweest.
In een monster bodemijs
op 5 tot 6 meter bevon- verdragen de rader- en
zijn.
In hun „droge" toestand
hunnen we hen niet kwa
lijk
Dit wetend, kunnen we
beerdiertjes een hitte van de geleerden, die de „be
den zich „moeraskreef
ten, algen en andere in
secten" (merkwaardige
rangschikking!), alle ho- 44. Daarom misschien zijn beid met de onbekende
niet kwalijk ne-
bij 26 bedrijven een werktijdverkor
ting plaats. In juli was dit aantal te
ruggelopen tot slechts 16.
De 554 (v.m. 259) bedrijven, waar
in december een werktijdverkorting
plaats vond, hadden een personeels
bezetting van 31.990 (14.191) mannen
en 14.293 (5.751) vrouwen. Het aantal
werknemers, ten aanzien van wie van
de ontheffing, ex. artikel 8 B.B.A., ge
bruik werd gemaakt, bedroeg in deze
bedrijven 13.431 (6.751) mannen en
8.723 (3.464) vrouwen. Het totaal aan
tal uren, dat korter werd gewerkt,
beliep, blijkens het C.B.S. in decem
ber 896.678 (419.687).
Een 31-jarige bromfietser uit Bol
nes is vanaoht omstreeks half een op
de Kievitsweg te Bolnes met zijn
bromfiets tegen een tegemoetkomen
de tankauto, uit Ridderkerk gereden
en door de botsnig in de sloot naast
de Kievitsweg terecht gekomen. De
bestuurder van de tankauto heeft
hem met behulp van de bewaker van
een van de boorputten van de Ned.
Aardolie Maatschappij uit de sloot
kunnen halen. Een inmiddels te hulp
gekomen dokter constateerde echter,
dat de aamgeredene reeds was over
leden.
Het slachtoffer was gehuwd en had
7 kinderen.
HET WAS GEEN HONDSDOLHEID
De speurtocht naar de hond, die tij
dens een bivak-oefening in Garde-
ren in het begin van deze week, een
dienstplichtig marechaussee in het
been beet, is met succes bekroond.
Nadat de marechaussee was overge
bracht naar de ziekenzaal van de
legerplaats Nunspeet, achtten de dok
toren het noodzakelijk dat de jongen
naar het militair hospitaal „Oog in
Al" te Utrecht werd verwezen. Een
arts van dit hospitaal kon dinsdag
avond nog geen diagnose stellen en
hij verzocht de hond, wanneer men
die zou kunnen vangen, direct naar
Utrecht te brengen.
In samenwerking met marechaus
see en Rijkspolitie is men daarop een
speurtocht naar de hond begonnen.
Het dier werd stervend aangetrof
fen in de bossen van Garderen. Over
gebracht naar Utrecht is gebleken,
dat het dier niet aan hondsdolheid
heeft geleden maar aan een andere
ziekte. Het wondje, dat de marechaus
see opliep, was hoewel op zichzelf
onbetekenend net voldoende om
ook hem te infecteren. Zijn ziekte is
evenwel niet ernstig* en naar> alle
waarschijnlijkheid is hij over eëi\'of
twee dagen weer hersteld.
Groslijststemming
K.V.P.
De correspondenten wordt ver
zocht de uitslag van de groslijststem
ming voor K.V.P.-candidaten in de
Prov. Staten maandagmorgen ter re
dactie te doen bezorgen.
Nederland te ontworstelen aan de
zee, zou onze voorouders nooit gelukt
zijn, wanneer ze niet de beschikking
hadden gehad over molens. Evenmin
zou ons land reeds zo vroeg een we
reldvermaarde industriestaat en zee
varende mogendheid geweest zijn
zonder de molens. Gedurende veie
eeuwen hebben de molens zich een
niet weg te denken plaats in de sa
menleving kunnen innemen.
De molenaars, die hun ambt aan
vankelijk slechts mochten uitoefenen
wanneer de heer van het landschap
waarin de molen stond hem een
„windbrief' geschonken had, kwamen
later vooral in de dorpen tot
groot aanzien. Ze ontwikkelden zich
is deze week toegevallen aan één gelukkige, die met slechts één enkele
fout alle overige deelnemers overtroefde en als laatste winnaar uit de
sportieve eindstrijd kwam.
Deze prijzenpot boekte een netto uit te keren bedrag, dat zo dicht bij de
tweeduizend gulden lag dat wjj het op dit cijfer hebben afgerond. Wij
keren dus uit aan de beste inzender precies f 2.000. En de gelukkige is:
W. BOORSMA BEITEKAMP 62c, EDE (GLD.)
Onze hartelijke dank aan allen, die geregeld of ongeregeld hebben mee
gestreden in de tienkamp en ons van hun waardering voor deze bijzondere
vorm van de intelligentietest blijk gaven. Wij hebben vele enthousiaste
brieven ontvangen en wij zullen volgend seizoen zeker een nieuwe serie
prijsvragen brengen.
Dat het succes groot was, bewijst het sprekende totaalbedrag der uit
gekeerde prijzen. In zeven-en-twintig puzzels liep dat op tot ver over de
VIJFTIG DUIZEND GULDEN
Het verheugt ons, dat wij in eensgezinde samenwerking met andere
bladen in ons land deze P. P.-prijsvragen hebben kunnen uitbrengen en
wij hopen, dat de prijzenpot u vele aangename uurtjes heeft bezorgd.
DE PUZZELREDACTIE
OPLOSSING LAATSTE P.P.
A. „Deze heeft minder waarde. Het is een miskleur", oordelen zowel de
sigarenmaker (1) en de kunstschilder (2) als de fokker (3). Bij
sigaren wordt er inderdaad gesproken van een miskleur, evenals bij
het fokken van honden b.v. Wat (2) betreft, de kunstschilder kan in
de sigarenwinkel of hondenwinkel ook een dergelijke term gebruiken
B. Natuurlijk kan hier de term „sensatieblad" (1) gebruikt zijn. Hetzelfde
geldt voor „boulevardblad" (2), waarmede een vergelijk zou worden
getrokken met dergelijke bladen in het buitenland die zo genoemd
worden. The yellow press (3) is een benaming voor een zeker deel van
de Amerikaanse pers, dat zijn aantrekkingskracht zoekt in sensatie
e.d. Ook deze term kan gebezigd worden, weer als vergelijking.
C. De piramide van Cheops in Egypte is een godsdienstig gedenkteken
(1) hoofdzakelijk in verband met de dodencultus der oude Egypte-
naren. Bovendien maakt het deel uit van de zeven wereldwonderen
(2) en het is eveneens een koningsgraf (3). De pharao Cheops liet dit
graf tijdens zijn leven voor zich bouwen en is daar blijkens de onder
zoekingen van egyptenaren ook bijgezet.
D. Bij deze vraag zat de moeilijkheid in het woordje „onze". Hier kan
slechts bedoeld zijn de heerlijke brandende haard (1) in tegenstelling
tot andere haarden. Had vader het huis, waarin hij woonde, of de
prettige sfeer in het gezin bedoeld, dan zou hij „onze" weggelaten
hebben en het normale spreekwoord „Eigen haard is goud waard"
hebben gebezigd.
E. Hier kan slechts „heeft werkelijk geleefd" (1). Charles de Batz-Castel-
more (zich noemende d'Artagnan) die leefde tussen 1610 en 1673, kapi
tein van 's konings musketiers, is de held geweest, waarop Alexander
Dumas zijn beroemde boek heeft geschreven. Hij leefde echter niet in
dezelfde tijd als Dumas, zodat de tweede en derde gegeven mogelijkheid
vervallen.
F. Kluizenaars, eenzaam levende mensen, zal men aantreffen in eenzame
bossen (1), maar ook in bepaalde kasten (3) en dan worden met kas
ten geen leg- of hangkasten bedoeld, maar bepaalde streng afgesloten
groepen of standen, zoals die met name onder de Hindoes voorkomen.
Echter worden ook de heremietkrabben of snijders wel kluizenaars
genoemd en die vindt men aan (stille) stranden (2).
G. In Egypte (3) is meer dan een derde deel van de bevolking nog geen
vijftien jaar oud, nL 38 In Nederland en west-Duitsland zijn deze
percentages respectievelijk 29 en 24.
H. Het warmste zeewater ter wereld vindt men in de Perzische Golf (2).
Gemiddeld bedraagt de temperatuur hiervan 32 gr C.
I. Boerengroentje is de naam van een vrucht (2), nl. een peer, die vooral
in Noord-Holland verbouwd wordt.
K. Al zou men het misschien niet verwachten, er zijn wel honderdduizend
(3) houtsoorten op de wereld.
tot een zelfstandige bevolkingsgroep
met eigen gewoonten en gebruiken
en genoten soms bepaalde voorrech
ten. Zelfs bezigen de mulders een
eigen vocabulaire en een geheim
schrift, waarin ze de hoeveelheden
te malen graan noteerden om ruzie
met hun opdrachtgevers te voorko
men.
In al die eeuwen zijn molenaars
veelvuldig het onderwerp van tallo
ze gesprekken geweest, men heeft op
hen geschimpt maar evenzeer werden
zij bezongen en werd over hen ge
dicht. Tal van kinderliedjes gaan over
een molenaar. Het spreekt van zelf,
dat er in de volkstaal vele woorden
en uitdrukkingen werden overgeno
men, die oorspronkelijk van de mul
der kwamen Belangrijke uitvindin
gen in de 19de en 20ste eeuw hebben
de belangrijkheid van de molen een
geduchte aderlating doen ondergaan
en de molenaar in aanzien doen da
len. Maar nog altijd zijn er molens in
vol bedrijf. Ze slaan water uit de pol
ders of malen het graan voor het da
gelijks brood. Stilstaande molens zijn
ten dode opgeschreven, doch nadat
gebleken is, dat hun werk door de
concurrentie van stoom, olie of elec-
triciteit in vele gevallen niet heeft
kunnen doorstaan, dragen de meeste
molens nog steeds bij aan de ver
fraaiing van het Nederlandse land
schap. Met name de omgeving van
Leiden is rijk aan molens. En ook
hier wonen nog altijd molenaars, die
de gewoonten en gebruiken, die van
vader op zoon werden overgeleverd,
trouw gebruiken en in ere houden.
Het zal waarschijnlijk niet lang
meer duren of de laatste Hollandse
molen wordt op non-actief en zijn
bedienaar op pensioen gesteld. Wel
licht zouden de gebruiken uit het
oude molenleven daarmee verloren
gaan. Om de rijke folklore tijdig vast
te leggen voor ze uitsterft en verge
ten wordt, heeft de heer A. Bicker
Caarten te Leiden een boek het licht
doen zien, dat tot titel draagt: „De
Molen in ons Volksleven". Het is een
overvloedig geïllustreerd boek met
pakkende, heldere en eenvoudige
verzameling van feiten, gebruiken
en gebeurtenissen met betrekking tot
de Nederlandse molens, die op gezel
lige wijze zijn gerangschikt. Een
„boek voor het leven", dat we ieder
een zouden willen aanraden te lezen.
Het werk werd uitgegeven bij A.
W. Sythoffs Uitgeversmaatschappij
te Leiden.
