S)e CaidóeSoivtcmt
weg
Kadar treedt af
als Hongaars premier
Sneller ijsvrij
Ernstige Turkse onlusten op Cyprus
Kroestsjef wil beginnen
met het voor-gerecht
jongen vermoordde zijn tante
om een klein bedrag
töl
DINSDAG 28 JANUARI 1958
49ste JAARGANG
No. 14320
Directeur: C M. v. HAMERSVEI.D.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENURACH1 32
treedt wel af,
maar gaat,
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w., ƒ2.55 p.mnd., ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes ƒ1.50.
HOGERE
POLITIEK
langstelling onder de jongeren
vermoedelijk een gevolg van het
feit, dat de sociaal-ecoomische vraag
stukken zo ingewikkeld zijn gewor
den, dat zelfs deskundigen er nauwe
lijks raad mee weten openbaart zich
ook in het verminderde ledental van
de jongeren-organisatie van de P. v.
d. A.
Aan voorzitter Voorwinde van die
jongeren-organisatie, ligt dat niet. Hij
heeft er de wind wel in, getuige zijn
jeugdig-overmoedige toespraak op een
congres in Zwolle van de „Nieuwe
Koers", waarin hij aan het adres van
de socialistische ministers zeide:
„Partijgenoten excellenties,
wij zullen de handelingen van onze
regering met sterk kritische zin
volgen. Naar onze mening is het
punt waarop de omweg (naar een
socialistische maatschappij Red.
L. Ct.) te groot wordt griezelig
dichtbij. Het zou echter onrecht
vaardig zijn alleen de ministers op
de korrel te nemen. Dezelfde woor
den immers zouden wij kunnen
richten tot de socialistische Ka
merfracties".
Deze onvriendelijke uitlatingen van
de P. v. d. A.-jongeren voorzitter zul
len we niet al te zwaar tillen. Ook
op het verkiezingscongres van de
„volwassen" P. v. d. A. zijn woor
den van critiek gevallen. Dit is nor
maal verschijnsel in een partij, wel
ke mede de regeringsverantwoorde
lijkheid draagt. Het is echter koddig,
dat het officieel orgaan van de par
tij „Het Vrije Volk" bij hoog en laag
volhoudt, dat er toch een groot ver
schil is tussen de politieke onenighe
den en wrijvingen in de P. v. d. A en
tussen de onenigheden, welke het zo
graag in de door haar „confessioneel"
genoemde partijen opmerkt.
Het blad ervaart „dagelijks", dat
er in de Partij van de Arbeid „over
vrijwel elk punt van enig politiek be
lang gediscussieerd wordt". Daarbij
moet men, aldus het blad, dit echter
wel in het oog houden:
Maar het zijn steeds leden die de
Partij van de Arbeid als politieke
partij hebben gekozen en die dus
bij alle afwijkende meningen de
politiek van de P. v. d. A. in haar
geheel als de meest juiste beschou
wen. Zij vormen samen een poli
tieke partij, omdat hun politieke
meningen zozeer overeenstemmen,
dat zij tot de daad van de aanslui
ting en niet zelden tot het bren
gen van belangrijke offers aan tijd
en geld zijn overgegaan.
De leden van de confessionele
partijen sluiten zich aaneen op
grond van hun confessie. Daar
mee worden de standpunten op
maatschappelijk gebied versluierd.
Uit het viermaal vet doen drukken
van het woord „politiek" blijkt wel,
dat dit voor het V.V. bij zijn betoog
de doorslag geeft.
Maar men zal toch niet kunnen ont
kennen, dat ook de K.V.P. een poli
tieke partij is en zelfs op steviger
ondergrond dan de P. v. d. A. Het
somengaan van Nederlanders, die
eenzelfde levensbeschouwing hebben
in één politieke organisatie getuigt
niet minder van een politieke opvat
ting dan die van de P. v. d. A., wel
ke de hogere beginselen buiten be
schouwing laat.
Het is hogere politiek, welke de
Katholieken en anderen daartoe leidt.
Door het aaneensluiten op grond
van hun confessie zouden „de stand
punten op maatschappelijk gtbied
versluierd" worden.
Het V. V. wil toch niet in ernst vol
houden, dat deze versluiering in de
P. v. d. A. niet plaats vindt, zij 't op
minder stevige grondslag, namelijk op
de breekbare grondslag van de door
braak.
Ook in de P. v. d. A. zijn „conser
vatieven" en „progressieven" en „re
actionairen". De doorbraak heeft er
stoeten werkgevers, middenstanders
en ambtenaren in gebracht, die steil
achterover-vallen, wanneer zij de P.
v. d. A.-jongeren-hoofdman horen
verklaren, dat de „socialistische maat
schappij integraal verschilt van het
kapitalistische systeem, waarin wij
ook in Nederland anno 1958 leven".
De meerderheid van de P. v. d. A.
houdt van kalmpjes-aan en mist vol
komen de politieke voortvarendheid
en wilskracht van de K.V.P. om de
maatschappij te hervormen, niet tot
een slavernij aan de Staat, maar tot
een levensgemeenschap, waarin de
menselijke waardigheid van iedereen
tot haar volle ontplooiing kan ko
men.
Dit is het politiek beginsel van de
K.V.P., maar het heeft zijn wortels
in het evangelie. Wie daar op bouwt,
bouwt stevig.
Deze hogere politiek schijnt het
V. V. niet te kunnen begrijpen of niet
te waarderen!
Russische deskundigen menen een
middel gevonden te hebben om de
Russische havens dit voorjaar twintig
tot dertig dagen eerder dan normaal
ijsvrij te maken.
Met vliegtuigen zal op de ijsschot-
sen kolenstof en donker gekleurd
zand worden uitgestrooid, waardoor
het ijs en de sneeuw de zonnestralen
minder kunnen weerkaatsen en snel
ler zullen smelten, zo meldt het Sow-
jet-persbureau Tass uit Leningrad.
Maar houdt de
touwtjes in handen
Het Hongaarse parlement heeft
gisteren aan premier Janos Kadar op
diens verzoek ontslag verleend. (Wij
hebben het gisteren in een deel van
onze oplaag nog kunnen melden). De
door Kadar zelf voorgedragen opvol
ger, eerste vice-premier dr. Ferenc
Muennich, werd tot premier gekozen.
De 45-jarige Kadar is afgetreden,
omdat hij zich geheel aan zijn werk
als eerste secretaris van de commu
nistische partij wil wijden.
Waarnemers geloven niet dat het
aftreden van Kadar, die tijdens de
opstand van 1956 aan de macht
kwam, zijn macht veel zal vermin
deren.
Hongaarse politieke waarnemers
beschouwen dr. Muennich als een
communist van de oude garde en een
gehoorzaam volgeling van Moskou.
In de eerste dagen van de opstand
stond hij aan de zijde van Nagy, maar
bij het optreden van de Russen op 4
november 1956 liet hij hem in de j
steek.
Kadar verklaarde gisteren in zijn
zwanezang in het parlement, dat er
een amnestie zal worden afgekondigd
voor mensen die niet actief aan de
Hongaarse opstand hebben deelgeno
men. „Maar zij die om humanitaire
redenen vrijlating van Pal Male ter
vragen, vergissen zich".
De regering heeft zich bij de on
derdrukking van de contra-revolutie
laten leiden door de leuze „vergif
fenis is voor hen die zich vergist heb
ben, maar strenge bestraffing van
schuldigen". Hij bracht hulde aan de
veiligheidspolitie en de rechtbanken,
die „eerbied voor de wet hebben we
ten af te dwingen".
Voorts merkte Kadar op, dat meer
dan 28.909 van de 200.000 Hongaren,
die in 1956 het land verlaten hebben,
zijn teruggekeerd.
De industriële produktie is, ondanks
de opstand van 1956, zes procent ho
ger dan die van 1955; het gemiddelde
loon van de arbeiders is met vijftien
procent gestegen en de globale in
komsten van de boeren met acht tot
tien procent.
Diplomatieke zender
te Djakarta gesloten
De woordvoerder van de Neder
landse diplomatieke vertegenwoordi
ging in Djakarta heeft medegedeeld,
dat de zender van deze missie, voor
bet onderhouden van rechtstreekse
verbindingen met Nederland,, op be
vel van de Indonesische regering is
gesloten.
Het verbod zou veertien dagen ge
leden reeds zijn uitgevaardigd. De
Nederlandse regering diende onmid
dellijk een krachtig protest in en
heeft de Indonesische nota, waarin
het verbod was vervat, ronduit ver
worpen. De Ned. diplomatieke verte
genwoordiger zou zaterdag op het In
donesische ministerie van Buiten
landse Zaken dit protest hebben ge
handhaafd doch zich tevens bereid
hebben verklaard aan de instructie
van de Indonesische regering gevolg
te geven.
Een honderdtal
gewonden
Turkse jongemannen en meisjes
hebben maandag urenlang in Nicosia
slag geleverd met de Britse politie,
die zich met salvo's traangas moest
verdedigen. Bij de ongeregeldheden,
die negen uur duurden, zijn volgens
de laatste berichten 100 mensen, o.w.
40 politiemannen, gewond. Voor dc
Turkse wijk van Nicosia is een uit
gaansverbod afgekondigd.
Eén van de gewonden, een Turkse
vrouw, is in de nacht in een zieken
huis overleden. Daardoor is het aan-
Een niet-aanvals-
verdrag
Op een receptie van India in het
Sowjetskaja hotel te Moskou heeft
partijsecretaris Kroestsjef aangedron
gen op het sluiten van een niet-aan-
valsverdrag.
Aan het eind van de avond, toen
er al veel gasten vertrokken waren,
bevond Kroestsjef zich temidden van
een aantal westelijke ambassadeurs.
„Luistert, ambassadeurs van de Na-
vo", zei hij, „het is nu een goede tijd
om over overeenstemming te praten.
Wij willen uw vrienden zijn. Waarom
kunnen wij geen niet-aanvalsverdrag
sluiten? Waarom wilt u niet verkla
ren, dat u ons niet zult aanvallen
wij zijn niet van plan u aan te val
len".
De partijsecretaris vervolgde:
„Waarom beginnen we niet als met
een maaltijd. We nemen eerst het
voorgerecht, dan gaan we over op de
vis en later komt het vlees".
Categorisch verklaarde Kroestsjef:
„Wij keren niet terug in de ontwa-
penings-subcommissie van de V. N."
In een discussie tussen Kroestsjef
en de Britse ambassadeur, sir Patrick
Reily, legde deze laatste de nadruk
op de noodzakelijkheid van bespre
kingen op lager niveau ter voorbe
reiding van een topconferentie.
Kroestsjef zei daarop: ,,Dat hebt u
al zo'n jaar of vijf gehad. Bent u
er nog niet ziek van?"
Sir Patrick: ,Nee, wij zijn zelfs nog
niet begonnen ons serieus in de zaak
te verdiepen".
Een andere ambassdeur sprak over
de vrees voor de Sowjet-Unie in lan
den buiten het communistische blok.
Kroestsjef zei daarop: Wij hebben
Kroestsjef maakte een eind aan het
gesprek over dit onderwerp, door
schouderophalend op te merken: ,Als
we het er over eens zijn dat nie
mand wil aanvallen, waarom kom^n
we dan niet bij elkaar om dat bij
verdrag vast te leggen? Wat is
daar tegen?"
tal doden tot twee gestegen, want
ook een Turkse betoger, die onder
een politie-auto was geraakt, is over
leden.
De jonge Turken waren vermoe
delijk de straat opgegaan om feest te
vieren, nadat geruchten de ronde
hadden gedaan, dat Engeland had in
gestemd met verdeling van Cyprus
tussen Grieken en Turken en dat
minister Selwyn Lloyd in Ankara een
overeenkomst hiertoe had onderte
kend.
Tijdens het hoogtepunt van de on
geregeldheden werden drie Britse
politie-auto's omver geworpen en in
brand gestoken. Ook werd brand ge
sticht in een Griekse garage waar
nieuwe auto's stonden opgeslagen.
De politie moest de brandweerploe
gen die uitrukten om verscheidene
branden in de Turkse wijk te blus
sen, beschermen.
Toen het uitgaansverbod afgekon
digd werd, trokken de Turkse de
monstranten zich daar niets van aan.
Zij bleven vanuit zijstraten de Britse
politie en militairen, die het Ataturk-
plein in het hartje van de Turkse
wijk van Nicosia bezet hielden, be
stoken met stoelen, stenen, flessen
en stukken hout. Sommigen wierpen
zelfs de traangasbommen terug vóór
zij konden ontploffen.
Johan Fabricius en Rika Hopper voor de t.v.
M
Uit het Singer-museum in Laren werd maandagavond door de Vara de
tweede uitzending verzorgd van het programma „Anders dan anderen",
waarin ditmaal de beroemde 86-jarige toneelschrijver en oud-journalist Jan
Fabricius, met zijn verleden werd geconfronteerd. De foto toont tijdens deze
uitzending v.Ln.r. spelleider Bert Garthof, Rika Hopper en de heer Fabri
cius.
Aan balk opgehangen
De 20-jarige J. M. te 's-Gravenhage
heeft gisteren bekend zijn 68-jarige
tante, de weduwe Veenstra, in haar
woning te Twijzerlerheide (gem. Acht-
karspelen, (Fr.) te hebben ver
moord.
Buren van de weduwe Veenstra
hadden haar zaterdag levenloos in
haar woning aangetroffen. Aanvan
kelijk dacht men aan zelfmoord, maar
op grond van enkele aanwijzingen in
andere richting stelde de rijkspolitie
te Buitenpost een diepgaand onder
zoek in, dat leidde tot de arrestatie
van J. M., die uit Twijzelerheide af
komstig is en thans in 's-Gravenhage
woont en werkt.
J. M. deelde de politie bij een ver
hoor mee, dat hij zijn tante donder
dag had gedood en haar stoffelijk
overschot in de gang had opgehangen
om te doen vóórkomen, dat zijn
slachtoffer zelfmoord had gepleegd.
De weduwe Betje VeenstraMeyer
alles wat wij wensen. Ér is niets dat heeft het leven gelaten voor een be-
wij behoeven te nemen. Alles wat we drag van negenenzestig gulden. Haar
nu wensen, is vrede". jonge neef werkzaam bij een expedi
tiebedrijf, had schulden en ging op
donderdag 23 januari naar zijn tante
in Twijzelerheide om te proberen geld
van haar te lenen. Dit lukte niet, zij
was ook arm. De jongeman heeft
toen een bedrag van 69.— weggeno
men, maar zijn tante bemerkte dit.
Er kwam ruzie, hij moet haar bij de
keel begrepen hebben en de politie
vermoedt, dat zij toen slechts is
flauwgevallen of bewusteloos geraakt
door ademgebrek, doch ter plaatse
niet is overleden. Zekerheid hierover
bestaat nog niet. Dr. J. Zeldenrust uit
's-Gravenhage heeft zondagavond
sectie op het lichaam verricht en
zijn conclusie ter kennis van de offi
cier van justitie te Leeuwarden ge
bracht.
De worsteling tussen tante en neef
had plaats bij de voordeur van het
kleine huisje. Hij heeft haar toen,
overtuigd dat zij dood was, door de
woning naar een aangebouwd schuur
tje gesleept en haar in een nauw gan
getje opgehangen teneinde de indruk
van zelfmoord te wekken.
Tevoren had hij het huis nog ver
laten en de weduwe in bewusteloze
toestand laten liggen. Toen hij na
enige tijd terugkeerde is hij tot zijn
daad gekomen en heeft hij zijn tante
met een plastic koord aan een balk r\.. 0
opgehangen. I 0,1 nummer bestaat uit 8 pagina s
J. M. bracht de nacht van donder-
dag op vrijdag in het huis door, en ïy/~\t"*
vertrok vrijdagmorgen na nog alle
mogelijke sporen verwijderd te heb-,
ben. „Een geraffineerde opzet", aldus
de politie.
Aanvankelijk geloofde de rijkspo
litie te Buitenpost ook in zelfmoord,
maar toen men hoorde dat neef J. M.
uit Den Haag op bezoek was ge
weest rees de argwaan en begon men
verdenking tegen de jongen te koeste-1
ren. Hij is namelijk geen onbekende
bij de politie en heeft reeds verschei-1
dene veroordelingen wegens diefstal1
met braak en inklimming achter de
rug.
Er werden bewijzen verzameld;
zondagavond is sectie op het lijk ver
richt en toen men gisteren J. M. aan
de tand voelde, bekende hij spoedig.
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
LATER MEER BEWOLKING
Later meer bewolking, maar
op de meeste plaatsen droog
weer. Zwakke tot matige wind 1
in hoofdzaak tussen zuid en zuid- J
west. Ongeveer dezelfde tempe-
raturen.
Sftittaty,, ttekketid pet ttekket naai de Zuidpaat
Staande in hun kleine landbouwtractoren-met-rups banden zwaaien Sir Edmund Hillary en twee leden van
zijn groep naar de fotograaf. De foto werd gemaakt na de aankomst aan de Zuidpool van Scott basis; een tocht
die geheel met deze trekkertjes gemaakt werd.
©Roei
29 Januari zon op 8.26; onder 17.21;
maan op 12.04; onder 02.48.
Hoogwaterstanden
i 29 Jan. v.m. 9.25; n.m. 10.
I
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
Advertentie).
Meer bewolking
Een zeer diepe depressie op de
oceaan verplaatste zich de afgelopen
24 uur aanvankelijk verder in noord-
delijke richting, maar boog daarna
om naar het westen. De kern nader
de dinsdagmorgen het weerschip, dat
tussen IJsland en de zuidpunt van
Groenland ligt. Boven West-Rusland
bevindt zich nog een hogedrukgebied
maar dit begint nu in betekenis af
te nemen. Tussen beide druksyste-
men staan over een zeer brede zone
overwegend zuidelijke winden, die
zachte lucht naar het noorden trans
porteren. De lucht, die daarbij over
ons land werd aangevoerd, werd in
de loop van de nacht weer wat min
der vochtig, waardoor flinke opkla
ringen voorkwamen. Inmiddels is
een front van de oceaandepressie,
•dat vergezeld gaat van een regenzo
ne, doorgedrongen tot bij de Ierse
Zee en de kust van Bretagne. Hoe
wel dit front zich enigszins ver
traagd beweegt en aan activiteit in
boet, zal het woensdag in ons land
meer bewolking veroorzaken en
plaatselijk wat regen.
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
geh. bew.
OC.
STOCKHOLM
geh. bew.
2
OSLO
geh. bew.
1
KOPENHAGEN
onbew.
1
ABERDEEN
regen
7
LONDEN
geh. bew.
8
AMSTERDAM
onbew.
2
BRUSSEL
onbew.
4
LUXEMBURG
onbew.
2
PARUS
half bew.
4
BORDEAUX
zwaar bew.
11
GRENOBLE
mist
1
NICE
onbew.
4
BERLIJN
onbew.
4
PRANK* ORT
onbew
4
MÜNCHÈN
onbew.
—11
ZÜR1CH
geh. bew.
4
GENèVE
mist
2
LOCARNO
onbew.
5
WENEN
onbew.
10
ROME
onbew.
1
AJAOCIO
zwaar bew.
5
MADRID
regen
8
MALLORCA
zwaar bew.
11
ALGIERS
mist
10
Korreltje
Oude mensen geloven alles, men
sen van middelbare leeftijd vermoe
den alles, jonge mensen weten alles.
Oscar Wilde.
