Voorraad van onze toekomstige energie
even onuitputtelijk als de oceanen
j
Nederland doet -in stilte- mee
aan wedloop
Aambeien?
HEMOTABS
visie op
televisie
MAANDAG 27 JANUARI 1958
DE LETDSE COURANT
PAGINA 8
De wagens wehen van het rechte spoor
Zaterdag is bij Zevenaar de Roer-express tengevolge van railbreuk ontspoord. Alle zes de wagons liepen uit
de rails; alleen de locomotief bleef in het spoor. Op de foto zien we de president-directeur van de N.S., ir F. Q.
den Hollander (met hoed) naast de ontspoorde trein.
Zoals zaterdag reeds werd gemeld bestaat er goede hoop, dat de kern
fysici er waarschijnlijk deze eeuw nog in zullen slagen, de al lang gekoes
terde hoop zeewater te kunnen gebruiken als onuitputtelijke bron van
energie in vervulling te doen gaan. Deze toekomstdromen worden door ge
leerden over de gehele wereld nagejaagd en Amerika en Engeland zullen
hierbij ten nauwste samenwerken. Uit de publicaties is gebleken tot welke
resultaten men al is gekomen, hoewel de Amerikaanse geleerde dr Willard
Libby té groot enthousiasme feitelijk enigszins heeft getemperd door op te
merken, dat men nu ongeveer even ver is als omstreeks 1939, toen Europese
onderzoekers kernsplijtingen hadden teweeggebracht zonder te weten, dat
het kernsplijtingen waren. Zij hadden dit resultaat niet alleen bereikt zon
der het te weten, zij waren ook niet in staat, het te bewijzen. De voorzitter
van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, Lewis Strauss, ver
klaarde, dat er nog geen sprake was van een „wetenschappelijke door
braak".
Deze berichten over buitenlandse
vorderingen op het gebied van het
temmen van de atoomenergetische
kracht en het samensmelten van ker
nen, waardoor een hitte ontstaat van
vele miljoenen graden "Celsius, wer
den vorige week met grote ophef be
kend gemaakt. Nederland werkt
echter in stilte. Ook in ons land zal
worden begonnen met onderzoekin
gen naar de samensmelting van lich
te kernen. Dit zal te Amsterdam gaan
gebeuren onder leiding van prof. J.
Kistenmaker. Het weekblad „De Li
nie" heeft thans aan dit onderwerp
een beschouwing gewijd waarin wordt
opgemerkt, dat de Amsterdamse
plannen om het onderzoek met kracht
voort te zetten niet genoeg kan wor
den toegejuicht. De wetenschappe
lijke race naar een beheersen van
de nieuwe energieleverende reactie
behoeft pes se niet voor grote of rijke
mogendheden te worden gereserveerd
De Nederlandse bijdragen worden in
buitenlandse wetenschappelijke krin
gen dan ook met respect genoemd,
ook al wordt aan een geslaagd expe
riment hier niet altijd ruchtbaarheid
gegeven.
Een van de redenen waarom men
enigszins haast moet maken met dit
onderzoek is het feit dat de voorraad
fossiele brandstoffen, olie en steen-
Drie meter sneeuw was teveel voor Jumbo
"'■p
4
U
De zware Jumbo, die de trein tussen Fraserburg en Aberdeen trok
het moeten afleggen tegen de sneeuw, die op sommige plaatsen een
van drie meter bereikte. De techniek slaagde er niet in de natuur te
winnen: met mankracht is men nu begonnen de trein uit het koude
ment te verlossen.
heeft
dikte
over-
isole-
kool, spoedig uitgeput zal zijn. Er is
reeds een nieuwe energieleverancier
gevonden in de vorm van het splijt
bare uranium.
De wereldvoorraad aan uranium en
thorium overtreft naar schatting tien
tot honderd maal de nog aanwezige
voorraad steenkool, die betekent dat
binnen honderd jaar deze stoffen ook
schaars gaan worden. Bovendien biedt
het splitsen van atomen in het groot
nog een heel ander probleem. De een-
trales geven afval-producten die ra
dio-actief zijn-
Onuitputtelijk.
Houdt men er rekening mee dat de
energiebehoefte elke tien jaar ver
dubbeld wordt dan zou men bij ura-
niumsplitsing al gauw tot een fase
komen waar men met de radioactieve
afval geen raad meer weet. Daar staat
tegenover dat men, zodra een water
stofreactie praktisch bruikbaar is,
over een voorraad energie beschikt
die in letterlijke zin even onuitput
telijk is als de oceaan.
Tussen 1920 en 1940 merkten expe
rimentatoren op, dat ze in staat wa
ren snelle waterstofkernen te vereni
gen met kernen van andere lichte ele
menten. Een dergelijke fusie geeft
energie, maar niet in praktisch bruik
bare vorm. Het versnellen van de
waterstofkernen met behulp van hoge
elektrische spanningen kostte veel
meer energeie 'dan er vrij kwam bij
de sporadisch optredende fusies. Om
de reactie blijvend en praktisch
bruikbaar te maken moeten enkele
voorwaarden vervuld zijn, die men
het beste leert begrijpen door de
kernfusie te vergelijken met een ge
wone verbranding. Daarbij verenigen
zich namelijk twee elementen tot
een nieuwe chemische verbinding on
der het afgeven van energie. De mo
leculen reageren alleen maar met el
kaar wanneer ze voldoende krachtig
tegen elkaar botsen, dat wil zeggen
als de temperatuur hoog genoeg is.
Om dit te bereiken moet de brand
stof verhit worden tot zijn ontvlam-
mings tempera tuur; er moet genoeg
brandstof aanwezig zijn om de reac
tie op gang te houden en de vrijko
mende energie moet onder controle
gehouden worden als men er iets
nuttigs mee wil doen b.v. water ko
ken, of de zuiger van een machine
aandrijven.
Geen radioactiviteit meer.
Deze drie voorwaarden gelden pp
cies zo voor de waterstoffusie waar
dus geen moleculen maar atoomker
nen met elkaar reageren. Het enige
verschil en dit vormt meteen de
grotemoeilijkheid is dat de ont-
brandingstemperatuur erg hoog is,
namelijk 300 miljoen graden. Bijzon
der aantrekkelijk is dat de eindpro-
dukten in het geheel niet radioactief
zijn, zodat geen gevaar dreigt-voor
een radioactieve vergiftiging over
de hele wereld. Bovendien is er wa
terstof in overvloed. Weliswaar moet
men beginnen met zware waterstof
die maar een fractie uitmaakt van
de waterstof in het water, doch in 1
liter water zit altijd nog genoeg zwa
re waterstof om te zijner
veel energie te leveren af
ogenblik 350 liter benzin*
heid van deze haast onj_
kende getallen werd wel
tisch bewezen door de ontploffingen
der waterstofbommen, aldus „De
Linie".
WEGPHtATE INGEREKEND.
De gemeentepolitie te Winschoten
heeft de auto opgespoord, die donder
dagmiddag betrokken is geweest bij
het ongeluk te Onstwedder Holte,
waarbij twee schoolgaande kinderen
zo ernstig werden gewond, dat zij in
het ziekenhuis te Winschoten moes
ten worden opgenomen. De be
stuurster waarnaar de politie ijverig
heeft gezocht, bleek te zijn de 65-
jarige mevrouw te S.B. uit Ruurio.
Zij is door de gemeentepolitie te
Stadskanaal verhoord en daarna op
vrye voeten gesteld.
neem Hemotabs.
de nieuwe behande
ling van binnen uit.
Een simpel vrijwel smakeloos tabletje
plus een glas water is alles wat U nodig
hebt om pijn en ongerief van aambeien
te verlichten.
Hemotabs werken weldadig tegen Uw
pijn en ongemak. Zalf en zetpillen zijn
overbodig. Met hun werking van binnen
uit, doen Hemotabs de zwellingen slin
ken en bevorderen zo de genezing. Ze
zijn bovendien zacht laxerend en helpen
zodoende de normale functies herstellen,
zo belangrijk voor volkomen herstel en
langdurige vrijwaring van pijn.
'n Complete kuur 1.47
Bij Apothekers en Drogisten
(Advertentie).
Jaarvergadering
„Stille Omgang"
Gisteren heeft het gezelschap van
de Stille Omgang te Amsterdam zijn
jaarvergadering gehouden, voor de
eerste maal onder voorzitterschap
van de heer E. Elsenburg, die zijn
vader, de heer A. Elsenburg in deze
functie opvolgt.
Op de vergadering waren de 240
afdelingen uit het gehele land ver
tegenwoordigd. De Stille Omgang zal
9, 13 en 23 maart te Amsterdam wor
den gehouden.
In tegenstelling tot andere jaren
zal thans het eigenlijke feest op don
derdag, 20 maart, gevierd worden
omdat het jongensfeest op 19 maart
valt. De voorzitter deelde mede, dat
mgr. J. P. Huibers, bisschop van Haar
lem voor de eerste maal de priesters
uit de andere bisdommen, die aan de
Stille Omgang zullen deelnemen,
jurisdictie als in hun eigen bisdom
heeft verleend, om de biecht te
horen tijdens hun verblijf in Amster
dam. Evenals het vorig jaar worden
ook tijdens deze 77ste Stille Omgang
meer dan 80.000 deelnemers ver.
wacht. Er worden in Amsterdam
minstens dertig kerken voor de deel
nemers ingeschakeld, waaronder ook
die buiten het centrum.
Mgr. Nierman, bisschop van Gro.
ningen, heeft reeds toegezegd aan de
Stille Omgang deel te zullen nemen.
Ook mgr. Huibers, bisschop van
Haarlem, wordt weer verwacht.
Het bestuurslid L. van den Broeke,
vice-voorzitter, werd gehuldigd in
verband met zijn 40-jarig bestuurslid
maatschap.
Uitgaande van de algemene inten
tie van dit jaar. „Mogen de christenen
zoveel naastenliefde opbrengen, dat
zij de wereldvrede winnen", hield
Gabriel Smit een beschouwing over
de betekenis van de Stille Omgang.
De moderator, mgr. G. P. J. van der
Burg, deken van Amsterdam sloot
zich hierbij aan. Hij wees erop, dat
het niet zozeer aankomt op het aan
tal deelnemers als wel op de ver
dieping van de eigen devotie.
Medegedeeld werd nog, dat er een
speciale propaganda gemaakt zou
worden, onder de jeugd, door middel
van een stripverhaal over de geschie
denis van de Stille Omgang. Hiertoe
levert Bertus Aafjes de tekst en Piet
Worms de tekeningen.
TWEE BUSSEN OP ELKAAR
GEREDEN
Op de -Stienser Hoge Dijk vlak
bij Vrouwbuurstermolen onder St.
Annaparochie zijn twee bussen bij
het passeren van een derde op el
kaar ingereden. Op de bushalte ter
plaatse stond reeds een bus uit
Leeuwarden. Een andere geheel volle
bus wilde deze passeren. Hierbij
merkte de chauffeur te laat de tege
moetkomende bus op. Met een harde
klap reden de bussen cp elkaar. De
passagiers van de Leeuwarder bus
werden allen licht gewond. Vele van
de p^sagiers Urt de andere bus, die
uit St. Anna Parochie kwam, liepen
ook lichte verwondingen op.
De klap was zo hevig, dat de stoe
len ;n de bus alle afknapten. De
chauffeurs van beide bussen zater.
beklemd achter het stuur en mo^trn
verlost worden, doch ze bekwamen
geen verwondingen.
Met de koningin
uit sleeën
H.M. de Koningin heeft zaterdag
middag een 25-tal kinderen uit
Baarn een onvergetelijk uurtje be- j
zorgd.
Die kinderen waren in het Baarnse
bos aan het sleeën, toen een jeep
voorbij kwam. In het achtergedeelte
zat 'n dame en achter de jeep was een
slee vastgebonden, waarop een meis
je volop genoot van de tocht over de
besneeuwde paden. De Baarnse kin
deren vonden, dat die jeep best wat
meer sleeën kon trekken, gooiden hun
touwtjes uit naar het eerste sleetje en
zo vormde zich een lange sliert.
De dame in de jeep was H.M. de
Koningin en het meisjes op de eerste
slee prinses Marijke. Met zichtbaar
genoegen nam de Koningin alle kleine
sledevaarders op sleeptouw en liet de
jeep een lange tocht door de domei
nen maken.
Bijna een etmaal hebben de brand
weerkorpsen van Venlo en Blerick
werk gehad met de blussing van een
brand in een verpakkingsloods van
de Coöperatieve Venlose veilingver
eniging. Zij hadden tot gistermorgen
werk voordat de brand, die zaterdag
middag was ontstaan, was bedwon
gen. De kartonnen ramen voor liet
verpakken van eieren bleven hard
nekkig doorsmeulen en zorgden voor
grote hoeveelheden rook.
De schade aan het materiaal en
aan het gebouw wordt op f lOG-OOl» ge
raamd. Pas vandaag kan worden uit
gemaakt of de enige miljoenen eieren,
die in een aangrenzend vak en in de
kelder zijn opgeslagen, ernstig heb
ben geleden.
JONGETJE DOOR TREIN
GEGREPEN
De zevenjarige Herbert van Oor
schot uit Zwagerbosch, gemeente
Kollumerland, is vannacht in een zie
kenhuis te Leeuwarden overleden,
nadat hij gisteravond omstreeks zes
uur door een trein was aangereden.
Hij stond, bij een overweg op twee
honderd meter afstand van de halte
Zwaagwesteinde, op de spoorbaan te
kijken naar twee andere kinderen,
die met een sleetje van de spoorweg
berm afgleden, en merkte niets van
dé trein, die uit de richting Gronin
gen kwam.
De treinbestuurder zag wel iets op
dé baan, maar kon in het donker niet
goed onderscheiden wat het was. Hij
dacht eerst met een hond te doen te
hebben. Toen hij merkte dat er een
kind voor zijn trein stond remde hij
onmiddellijk, maar het was al te laat.
STICHTING VAN DE ARBEID
OVER RENTESPAARBRIEVEN.
Van de Stichting van de Arbeid
ontvingen wij het volgende commu
nique:
Het bestuur van de stichting van
de Arbeid heeft met voldoening ken
nis genomen van verschillende initia
tieven in het bedrijfsleven met be
trekking tot de rentespaarbrieven,
welke door de N.V. Bank voor Neder
landse Gemeenten worden uitgege
ven ten behoeve van de woningbouw.
Gelijk bekend, richt zich deze le
ning in het bijzonder tot de kleine
spaarders. Er zijn reeds coupures ver
krijgbaar ter waarde van 25.welk
bedrag desgewenst door middel van
bouwzegels van 5.bijeen kan
worden gebracht. Bij de inwisseling
van de spaarkaart dient thans een
klein bedrag voor renteverrekening
te worden bijbetaald. Teneinde het
9paren te bevorderen en daarmede
bij te dragen tot de woningbouw en
de bezitsvorming, werden in 'n aan
tal ondernemingen aan werknemers,
die zulks wensen, voorschotten ver
strekt op in 1958 te verwachten uit
keringen krachtens winstdelings - of
winstkratificatieregelingen. Andere j
ondernemingen maken de verwerving
van rentespaarbrieven door werkne
mers gemakkelijk door het verkrijg
baar stellen van bouwkaarten en
bouwzegels, welke dan met het loon
worden verrekend.'
Het bestuur van de Stichting van
(Van onze L v.-medewerker)
S.U.S. IV in het beeld.
De laatste van de- vijf S.U.S.-trek-
kingen is niet tot de radio beperkt
gebleven. De spiedende camera's van
de KRO waren er bij en hebben de
kijkers thuis tot in alle hoeken en
gaten van het Bossche Casino laten
doordringen. De mensen van het vak
die optraden, deden vrijwel alles ge
lijk het behoort, behoudens Dity
Oorthuis die door overdrevenheid en
gebrek aan routine wegviel bij de
spitse en geestige Kees Schilperoort.
Tussen veel vakmanschap door bewo
gen zich twee notarissen, die ken
nelijk een ambtelijke sfeer mee van
huis hadden genomen. Men heeft tal
van hoge prijzen ten tonele gevoerd
en wat niet wel mogelijk was om bin
nen te brengen, werd door sugges
tieve decors van Peter Zwart aan
geduid. Niemand minder dan de
Bossche coadjutor mgr. Bekkers heeft
de totale opbrengst van de loterij,
één miljoen honderdduizend gulden
per chèque van organisator A. M.
Bergers in ontvangst genomen. Dat
bedrag is zó met name genoemd;
maar een decorstuk, dat op hetzelfde
moment uit de lucht op het toneel
werd neergelaten, wees het veel
hogere bedrag van 1.600.000 aan.
Wat is nu juist?
Sport en liefdadigheid.
Het t. v.-programma van zondag
heeft gestaan in het teken van sport
en liefdadigheid. De namiddag bracht
internationale wedstrijden uit de
Duitse steden Bremen en Keulen,
onderscheidelijk zwemmen en tennis.
Binnen het sportpaleis van Bremen
hebben ook Nederlandse z wemster-
tjes meegedaan en als extra nummer
heeft men Mary Kok, Greetje Kraan
en Judith de Nijs kunnen bezig zien.
Piet Mulder, die rustig commentaar
leverde, deed er goed aan er op te
wijzen, dat men terecht niet twijfelt
aan de prestaties van de veelvuldige
kampioene Mary uit Hilversum. De
Duitse tenniskampioenschappen wa
ren niet bijzonder spectaculair; en in
het uur, dat men er naar kon kijken,
kwam nog 'n vervelende pauze voor.
Hier leverde Wim de Gruyter com
mentaar en hij deed het sober.
De zondagavond bracht een her
haling van een NTS-uitzending op
2 december 1956. Toen namelijk werd
een programma geboden met de film
„Het geheime leven van Danny Kave",
vervaardigd ter gelegenheid van de
tiende verjaardag van het kinder
fonds der Verenigde Naties. Men
heeft nu opnieuw kunnen zien en
meeleven, hoe de vermaarde film
komiek enkele jaren heeft doorge
bracht te midden van miljoenen kin
deren over gans de wereld, kinderen
die door de hulp van Unicef weer
sterk en gezond zijn geworden.
Voor 't eerst neemt Londen over.
Zaterdag 8 februari biedt de VPRO
een internationaal amusementspro
gramma, waarvoor regisseur Jac.
Dixon een week in Engeland verbleef
om daar passende artisten te engage
ren. Hij nam hiertoe o.m. contact op
met Francis Essex, de televisie-regis
seur van de B.B.C. Het bleek, dat
Essex eveneens op 8 februari een
t. v.-programma regisseert van de
B.B.C. en wel op dezelfde tijd. Ot-er.
eengekomen werd, dat Essex een
fragment uit het VPRO-programma
zal overnemen en wel vanaf precies
te 21.15 uur. Op dat moment zal t. v.
omroepster Vertie Dixon, voor de
eerste keer in de geschiedenis in een
Nederlands programma, de kijkers in
de Britse huiskamer verwelkomen.
In het door de B.B.C. overgenomen
fragment zal ten gehore worden ge
bracht het in het Engels vertaalde
liedje „Ik zou wel eens willen weten"
van Jules de Corte.
de Arbeid juicht dergelijke initiatie
ven, die een belangrijk economisch
en sociaal doel nastreven, ten zeerste
toe.
Delflse studenten - in de olie - maken toekomstmuziek
Ter gelegenheid van het 12e lustrum van de Delftse studentenvereniging „Sanctus Virgilius" vond zondag
ochtend de uitvoering plaats van het muziekwerk „Hea vy Gasoil". Vreemd was, dat o.m. van wasteilen gebruik
werd gemaakt inplaats van pauken en nog vreemder was een bepaalde „triller" in het werk, die veroorzaakt
moet worden door het laten stuk vallen van een stapel borden....
