S)c CcicLeSoii/fcci/tit
Indonesische regering neemt
de bedrijven onder beheer
Winst Ned. ondernemingen wordtbevroren'
1 DJAKARTA
BEHEREN
HOTEL DES INDES' door
MILITAIREN BEZET
DE SURPRISE
GRATIS Koopuur
B. DE KONING
De eerste
atoom-ijsbreker
GELUKKIG
S)e cataótoaphate tiein&atAing. te Jdeiuiófiam
Weldra Spoetnik III?
Zachtere lucht
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD,
rtoofdredacteur: L. C. J ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 6 DECEMBER 1957
49ste JAARGANG No. 14278
gaat
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie Abonn. Drukkerij 20935; Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f 0.59 p.w., f2.55 pjnnd., f7.50 p.kwart. Franco p.p. f8.—-. Advertenties: 17 ct. p. mjn. Telefoontjes f 1.50
K.P.M. redt schepen uit de chaos
Het Indonesische kabinet heeft gisteren bekendgemaakt dat alle bedrij
ven, die de laatste dagen door het Indonesische personeel werden „overge
nomen", onder beheer van de regering zullen komen. Ook heeft het kabinet
besloten alle winst- en sociale transfers van de Nederlandse ondernemingen
te „bevriezen". Vorig jaar werd door Nederlanders ongeveer 400 miljoen
roepiah naar Nederland overgemaakt in de vorm van spaargelden, pen
sioenpremies e.d.
Het beheer over de Nederlandse bedrijven zal worden opgedragen aan
een „raad van bestuur", zodat er sprake is van supervisie door de regering.
In het communiqué, dat na een speciale kabinetszitting gisteren werd uit
gegeven, werd slechts de KPM met name genoemd. Deze is „door de rege
ring overgenomen bij besluit van de militaire gezaghebber-minister van
Defensie, om de veiligheid van het verkeer en vervoer onder de geldende
staat van oorlog en beleg te handhaven". De maatschappij komt onder de
directe leiding van de minister van Scheepvaart, Mohammed Natsir.
DIRECTIE VAN „DES INDES"
VASTGEHOUDEN.
Het machinegeweren bewapende mi
litairen betraden gisteravond het ter
rein van het onder Nederlands be
heer staande „Hotel des Indes" in
Djakarta, het grootste hotel (250- ka
mers) in de Indonesische hoofdstad
HET KAN LOUTER toeval zijn ge
weest, dat de uitwijzing der
„werkloze" Nederlanders uit Indone
sië bekend werd gemaakt op Sinter
klaasdag, het echt Nederlandse feest
der verrassingen. De Indonesiërs we
ten echter heel goed, dat men in Ne
derland dit feest viert en zij zullen
wel met leedvermaak voor deze sur
prise juist op deze dag hebben ge
zorgd. Het feit, dat de Nederlandse
regering het nieuws uit de dagbladen
moest lezen, is een ander aspect van
dezelfde mentaliteit.
De vraag is nu maar of de soep zo
heet gegeten wordt als zij wordt op
gedaan.
Op de eerste plaats is van groot be
lang, wat men in Djakarta verstaan
wil onder de term „werkloze";
0 volgens de berichten van giste^
ren zou men onder deze term
ook Nederlanders willen verstaan,
die „vervangbaar" zijn, wat een zeer
rekbaar begrip is. Maar vervolgens
staat ook nog niet vast, in welk tem
po men deze evacuatie wil doorvoe
ren. Zal men de grove bezem hante
ren in een overmoedige bui, of zal
men voorzichtig te werk gaan en geen
oude schoenen weggooien voordat
men nieuwe heeft?
Wij zullen het moeten afwachten.
Voordat gisteren het nieuws van de
evacuatie der Nederlanders bekend
werd, kreeg men hier de indruk, dat
er in Indonesië een zekere kentering
ten goede was ingetreden. Er waren
tekenen, die wezen op een bezinning
in verantwoordelijke kringen; men
scheen tot het besef gekomen te zijn,
dat het optreden van de rode vak
verenigingen, die maar meteen aller
lei grote Nederlandse ondernemingen
wilden „overnemen", wel eens tot
een chaos zou kunnen leiden. Zo ver
oorzaakte het bezetten van de bank
kantoren onmiddellijk een grote ver
warring in het betalingsverkeer en
een prijsstijging. De Kon. Pakket
vaart Mij beheerst het grootste deel
van het verkeer tussen de diverse
eilanden en een stopzetting van dit
bedrijf zou fatale gevolgen kunnen
hebben.
Er gingen danook reeds waarschu
wende stemmen op en het scheen als
of men daarnaar wilde luisteren. Het
uitwijzingsbevel en het verzoek om
de Nederlandse consulaten als nutte
loos te sluiten sloegen alle hoop de
bodem in.
Tot een afbreking der diplomatie
ke betrekkingen is het nog niet geko
men, maar dat ligt toch wel in de
lijn der verwachtingen.
De Indonesische regering heeft nu
de „overgenomen" Nederlandse be
drijven onder eigen beheer genomen,
om althans de ergste gevolgen te
voorkomen en te verhinderen, dat zij
in een ogenblik ten gronde worden
richt door lieden, die liever naar ro
de leuzen luisteren dan hun hersens
gebruiken.
Eén ding is zeker: het huidige op
treden der Indonesische regering
heeft de reputatie van dit land geen
goed gedaan. Dat blijkt uit allerlei
persstemmen in de diverse landen.
Men begint in te zien, dat het „ko
loniale" bewind van Nederland toch
zó slecht nog niet is geweest en be
treurt het thans, dat men onder het
wakend oog der Ver. Naties de Ne
derlanders de das heeft laten omdoen.
Maar dat is praten achteraf; daar
is het nu te laat voor. Straks zal men
het gaan betreuren, dat men Indone
sië heeft laten afglijden naar de chaos
van het communisme. Ook dan zal het
te laat zijn.
en een der meest bekende in geheel
Azië. Arbeiders van het hotel had
den 's middags bekend gemaakt, dat
zij het hotel hadden „overgenomen".
De voorzitter van de vakbond,
Slamet Djojosumitro, verklaarde dat
drie Nederlandse directeuren wer
den vastgehouden in het kantoor
van de directie. Hij zei dat zij hadden
geweigerd het hotel over te geven
zonder orders \an de militaire com
mandant.
Hij deelde mee, dat de overneming
reeds was medegedeeld aan het sa
menwerkend lichaam van arbeiders,
boeren, militairen en jeugd.
De Nederlandse directeuren zouden
worden vastgenouden tot nadere me
dedelingen van dit lichaam worden
ontvangen, zo zei hij.
Aan de Nederlandse hotelgasten
is een toelichting gegeven van de ac
ties, aldus Djojosumitro. Het werk in
het hotel zou normaal doorgang
vinden.
Volgens „Ass. Press" zouden door
de vakbond worden vastgehouden:
directeur C. Zeilinga en de boekhou
ders Van der Hoof en M. Zoontjes.
Donderdag van 11 tot 11.30 u.
„stempel 5"; van 16 tot 16.30
uur „stempel G".
Elke dag één uur
GRATIS KOPEN
KOOPT U R IJ K
Leiden Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsburg
den KLM-ers, die by de Garuda In
donesian Airways werken en hun
gezinnen het goed maken en dat ook
de stemming goed is.
Vernomen werd voorts o.m., dat
de diensten van de Garuda normaal
worden uitgevoerd. In het gesprek
kwam vast te staan, dat het perso
neel van de KLM-vestiging te Dja
karta zo snel mogelijk zal worden ge-
evacueerd en dat ook éle vrouwen en
kinderen van het personeel van de
assistentiegroep naar Nederland kun
nen vertrekken. De nodige voorbe
reidingen hiertoe worden thans te
Djakarta getroffen.
By de „Oranje" is alles normaal.
De „Oranje" is gisteren, blijkens
een telegram van de kapitein aan de
directie van de maatschappij „Ne
derland", na normaal te zijn geëm
barkeerd, te 18.00 uur plaatselijke
tjjd van Belawan vertrokken.
Een correspondent van „United
Press", die donderdagavond het ho
tel bezocht, kon door een glazen wand
de drie Nederlanders in een ander
vertrek zien zitten. Namens de vak
bond werd meegedeeld dat men nog
niet besloten had of zij vrijgelaten
zouden worden.
VIJF MILJARD BEVROREN.
De waarde der Nederlandse belan
gen in Indonesië wordt geschat op
omstreeks vyf miljard Nederlandse
guldens. Het „beviezen" van de socia
le en winsttransfers treft zowel de be-
dry'ven als de Nederlandse onderda
nen.
Er zijn achterstanden in de winst
transfers van Nederlandse bedrijven,
doch naar schatting ging 24 procent
van de totale winsttransfers in 1956
naar Nederland.
Bij de Ned. Handel-Mij. te Djakar
ta zou woensdag meer dan 13 miljoen
roepiah zijn opgenomen. Ook gisteren
zouden cliënten van de maatschappij
grote bedragen hebben opgenomen,
terwijl geen enkele storting werd ver
richt.
TWEEDE BOYCOT-GOLF.
Donderdag begon in Surabaja de
tweede golf van de boycot-actie te
gen Nederlanders. De Nederlanders
worden thans niet alleen geweerd uit
restaurants en bioscopen, maar hun
wordt voorts geen dienstbetoon ver
leend in hotels, winkels enz. Het is
niet bekend hoe lang deze actie duurt.
Het hoofd van het kantoor arbeids
betrekkingen in Midden-Ja va heeft
donderdag een bekendmaking uitge
geven, waarin Nederlandse firma's
de opdracht wordt gegeven het volle
loon te betalen aan arbeiders, dié
maandag hebben deelgenomen aan de
24-uurstaking tegen Nederlandse on
dernemingen.
K.P.M.-SCHEPEN TE SINGAPORE.
De directie van de K.P.M. heeft
verscheidene schepen uit de handen
van de Indonesische regering weten
te houden.
Er liggen in de haven van Singa
pore thans tien schepen van de K.
P. M., die daar volgens een medede
ling van een woordvoerder zullen
biyven tot nadere orders uit Neder
land.
De directeur van de grootste natio
nale Indonesische scheepvaartonder
neming, Achmad Kosasih van de
„Pelni" heeft donderdagavond ge-
zegt, dat de „Pelni" in staat moet
worden gesteld, in het vervoer in
Indonesië de plaats in te nemen van
de Koninklijke Paketvaart Maat
schappij.
HET K.L.M.-PERSONEEL.
De directie van de K.L.M. heeft
gisteren een langdurig telefonisch
contact gehad met de heren A. H.
Duyf, hoofdvertegenwoordiger van
de KLM voor Indonesië en D. K. van
Hquten, hoofd assistentiegroep Garu
da Indonesian Airways N.V. te Dja
karta. Beiden meldden, dat de em-ven. De snelheid bedraagt achttien
ployé's van de KLM en de uitgezon- knopen.
Volgens een bericht van het Fran
se persbureau AFP uit Singapore
heeft de Nederlandse regering Sin
gapore toestemming gevraagd er een
doorgangskamp te mogen inrichten
voor Nederlanders, die mogeüjk uit
Indonesië gerepatrieerd zullen wor
den. Een woordvoerder van het bu
reau van de minister-president van
Singapore bevestigde vrydagmorgen
dit bericht.
Maar naar zijn zeggen had de Ne
derlandse regering de aard van de
gevraagde faciliteiten voor de Ne
derlandse onderdanen, die in Singa
pore zullen aanjcomen, niet nader om
schreven. Hij liet uitkomen, dat, in
dien het alleen zou gaan om door
gang, er geen moeilijkheden zouden
zijn. maar indien het om een langer
verblijf zou gaan, zou de kwestie be
studeerd moeten worden.
Welkom in Zuid-Airika.
De te Johannesburg verschijnende
„Star" zegt, dat Nederlanders, die
uit Indonesië worden uitgewezen, in
Zuid-Afrika altijd welkom zullen
zijn.
„Nederlanders vormen het soort
immigranten, dat Zuid-Afrika altijd
gaarne heeft willen aantrekken".
Als een zaak van weloverwogen
eigenbelang zo niet van stamver
wantschap dient de regering van
Zuid-Afrika een sympathieke hou
ding aan te nemen tegen degenen
onder deze Nederlanders, die zich in
Zuid-Afrika wensen te vestigen, al
dus genoemd blad.
De Russische atoom-ysbreker „Le-
nin" is gisteren in Leningrad te water
gelaten. De „Lenin" is de eerste door
atoomkracht voortgedreven ysbreker
ter wereld.
Het schip weegt 16.000 ton en heeft
drie schroeven, welke door een door
atoomenergie gevoede machine van
44.000 p.k. zullen worden aangedre-
Het raadsel van het projectiel, dat
naar ooggetuigenberichten afgelopen
zondag bij Groszmoor in Duitsland ls
ingeslagen, kon tot op hedeu nog niet
worden opgelost. Het onderzoek naar
het geheimzinnige „ding" wordt nog
steeds voortgezet. Intussen heeft de
Hamburger Walter Merz met een
metalen peilstift een metalen lichaam
gevonden, dat ongeveer vyf meter
onder de grond zat. Prof. Drescher-
kaden van de Hamburse universiteit
houdt zich in de omgeving op om, als
het metalen lichaam boven de aarde
komt, het onmiddeliyk te kunnen on-
zoeken. Inmiddels is wel vastgesteld
dat het in geen geval een meteoriet
is. Zodra men de plaats van het me
taalhoudende lichaam had vastge
steld begon men met de plaats met
zandzakken af te dammen en leeg te
pompen.
Dit Dommer beitaat uit 10 pagina's
ilvhibïYw uhj'k. dekens'
Dit beeld van totale vernietiging is te zien in de Lon dense voorstad Lewisham, waar woensdagavond een
stoomtrein op een dieselelektrische trein reed. Meer dan negentig passagiers werden gedood en ruim honuerd-
vyftig werden gewond. Van de wagons bleef niet veel meer over dan wat kleine wrakstukken, waartussen de
reddingsploegen zich met moeite een weg moesten ban en om de ongelukkige reizigers te bevrijden.
Volgens een Amerikaanse geleer
de is binnenkort de lancering te
verwachten van de derde Russische
aardsatelliet, die 1800 kilo zal we
gen, dat is ongeveer tweemaal zoveel
als Spoetnik n.
De Amerikaanse natuurkundige, dr.
W. Crawford Dunlap, in Wenen aan
gekomen na een reis van drie-en-een-
halve week door de Sovjet-Unie, ver
klaarde dat deze mededeling hem
was gedaan door Peter Kapittza, een
vooraanstaand lid van de Russische
academie van wetenschappen.
Mgr J. P. Huibers, Bisschop van
Haarlem zal woensdag 11 december
geen audiëntie verlenen.
Een feeslelijk gezicht:
Fijne DOPERWTJES (uil blik)
mei mayonaisesaus en
gesnipperde hamslulqe:
Het hogedrukgebied, dat geruime
tijd dioht bij ons land heeft gelegen,
verplaatst zich nu al afnemend over
Duitsland naar het oosten. Tegelij
kertijd komt over de Britse eilanden
een oceaanfront naderbij. Onder in
vloed hiervan waaide er vandaag een
zuidelijke wind, waarmee koude lucht
uit Frankrijk ,naar ons land werd
aangevoerd. Opl vele plaatsen hand
haafde zich vahmorgen de mist nog.
Het oceaanfront zal vanavond en
vannacht met regen over ons land
trekken. Na de frontpassage zullen
morgen vooral in het westen opkla
ringen voorkomen en zal met weste
lijke winden zachtere lucht van de
oceaan worden aangevoerd.
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemakat te
11.15 uur).
LATER ZACHTER,
Veel bewolking met aanvan
kelijk nog hier en daar mist en
tijdelijk wat regen of motregen.
Later voornamelijk in het noord
westen van het land enkele op
klaringen. Zwakke tot matige
wind, later ruimend naar west.
Aanvankelijk nog koud, later
stijging van de temperatuur.
7 Dec. zon op 8.35; onder 16.31;
maan op 17.09; onder 8.26.
07.16 V.M.
Hoogwaterstanden
7 Dec v.m. 3.20; n.m. 3.30.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEI
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFURT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
half bewolkt
-5 C.
licht bew.
—2
niet ontvangen
N mist
1
zwaar bew.
8
geh. bewolkt
3
mist
3
mist
4
geheel bew.
1
gehele bew.
—2
mist
—2
onbewolkt
-5
onbewolkt
6
mist
1 M
geheel bew.
2
motregen
1
geheel bew.
0
geheel bew.
1
onbewolkt
—3
gehepl bew.
4
mist
-8
onbewolkt
3
onbewolkt
4
half bew.
7
Korreltje
Vergeefen vergeet.
