S)e CöidóeSoii^cmt
i Ike's
Eisenhower door hersenaandoening getroffen
Spraakvermogen lichtelijk belemmerd
Zal Navo-topconferentie moeten
worden uitgesteld
Lijdensweg van Voorbereidend
Hoger en Middelbaar Onderwijs
sedert de oorlog
Weer spanning in het Midden Onsten
GRATIS Koopuur
B. DE KONING
Je kunt aan de &txaat eten in iGenttaien'-ó 'atian
WOENSDAG 27 NOVEMBER 1957
49ste JAARGANG No. 14270
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
thermometer is die I
wan de hese wereld
Telefoon: Directie. Abonn.. Drukkerij 20935: Redactie 25594 en 20015; Adver tenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs 0.59 p.w„ f 2.55 pjnnd., f7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.Advertenties: 17 ct p. mjn. Telefoontjes 1.50
Het blijkt, dat de ongesteldheid, welke Eisenhower op het bed houdt,
van ernstiger aard is dan gisteren werd gemeld. Het was geen gevatte kou,
maar een hersenaandoening, waardor zijn spraakvermogen lichtelijk is ge
stoord. De dokters van de president hebben bekend gemaakt, dat zich in
een kleine vertakking van de middelste hersenslagader een afsluiting ge
vormd had. De dokters verklaren, dat de huidige aandoening „licht" is, en
naar men verwacht van voorbijgaande aard, maar dat de president „een
periode van rust en aanmerkelijk verminderde bezigheid van verscheidene
weken" nodig heeft. De vooruitzichten voor een volledig herstel binnen
een redelijk tijdsverloop noemen zij uitstekend". Op neming in een zie
kenhuis achten de geneesheren niet nodig.
GEEN BLOEDUITSTORTING.
De officiële verklaring wekt de in
druk van een hersenbloeding. Maar
de geneesheer van het Witte Huis, ge-
neraal-majoor Snyder, liet tegen de
journalisten zeggen, dat de president
naar zijn mening geen hersenbloeding
had gehad.
De nacht van maandag op dinsdag,
aldus de geneesheer van de president,
leed Eisenhower aan „een lichte be
lemmering van het spraakvermogen",
maar dit is in de loop van dinsdag
„merkbaar verbeterd".
De geneesheren Snyder en lt.-
gen. Heator verklaren over het
feit, dat de president belemmerd was
in het spreken: „Dit bevestigt onze
vastgesteld, of de huidige toestand
wordt veroorzaakt door een kleine
verstopping of door vaatkramp. Geen
enkele verschijnsel duidt erop, dat er
een bloeduitstorting in de hersenen
heeft plaatsgehad".
De ziektelijst.
De ziektelijst van Eisenhower se
dert hij in 1953 voor het eerst zijn
functie als president van de Ver Sta
ten aanvaardde, ziet er als volgt uit:
April 1953 Een aanval van ga
stroenteritis.
19531955 Verscheidene maag
stoornissen, verkoudheden en andere
minder belangrijke ongerieven.
24 sept. 1955 Hartaanval in Den-
aanvankelijke diagnose, dat de presi- ver (Colorado).
dent leed aan een afsluiting van de I 8 juni 1956 Ileitis, die een spoe-
nauwe tak van de middelste hersen- dige operatie noodzakelijk maakte,
slagader aan de linkerzijde". welke de volgende dag werd uitge-
„Op dit ogenblik kan rfiet wordenvoerd.
Een droevig koperen jubileum
DEZER DAGEN is het Zwartboek
over het V.H.M.O. verschenen,
samengesteld door de heren A. la
Fleur, A. C. de Jong en H. D. Veen-
stra, namens de r«.aad van Leraren ,het
overkoepelend lichaam van de ver
schillende organisaties van leraren,
die werkzaam zijn bij het Voorberei
dend Hoger ei Middelbaar Onderwijs
in Nederland. Insiders weten dat het
enkele maanden werd opgehouden,
omdat er nog altijd mensen waren,
die ondanks de heel vele teleur
stellende ervaringen ir. het verleden
hoopten, dat de regering met de
leraren in overleg zou treden. Op 21
mei 1.1. werd dit overleg nl. over on
geveer drie maanden in het vooruit
zicht gesteld. Het zijn er intussen zes
geworden, zonder dat er iets gebeur
de.
De samenstellers doen hun best het
emotionele element uit te schakelen
en alleen de feiten te laten spreken
in de vele aangehaalde documenten.
Zij verklaren: «„De uitgave van dit
Zwartboek heeft niet ten doel tegen
dit regeringsbeleid een aanklacht de
wereld in te slffff&ën, ook ,al houdt
zij mogelijk een aanklacht in". Het
Zwartboek is wel degelijk een aan
klacht, een scherpe zelfs. Ik zal dat
hieronder in enkeïè punten nagaan.
Het Zwartboek verschijnt
waarlijk niet toevallig -r- op een ge
lukkig ogenblik.-De begrotingsdebat
ten over Onderwijs staan voor de
deur; de Kamerleden kunnen zich
ten strijde rusten uit een rijk voor
zien arsenaal. Het regerir gsbeleid
sinds het einde van de oorlog ten aan
zien van het V H.M.O. passeert de re
vue. Het boekje behandelt dus een
periode van ongeveer 12% jaar. Het
illustreert een soort koperen jubi
leum, maar dan een van het diep-
droevige soort.
De zwart band met de rode let
ters passen er wel bij
I. ONDERWIJSVERNIEUWING:
WEL WOORDEN, GEEN DADEN.
DE PLANNEN tot vernieuwing van
het V.H.M.O. zijn ouder dan 1945.
Een hele serie ministers heef* er vóór
de tweede wereldoorlog aan gedok
terd: Heemskerk, De Visser, Terpstra,
Slotemaker de Bruïne en Bolken-
stein. Alleen het ontwerp-De Visser
heeft het tot de Tweede Kamer ge
bracht, maar niet verder. Na de oor
log, toen het moment gunstig was,
toen de roep om vernieuwing steeds
luider werd, gingen de mislukkingen
gewoon door. Onder minister van der
Leeuw kwam er een Vernieuwings-
raad. Minister Gielen kondigde aan,
dat in 1947 een geheel nieuwe wet
voor het V.H.M.O. aan de Staten Ge
neraal zou worden aangeboden. In
1949 had Minister Rutten ,nog enkele
maanden tijd nodig" om zijn ontwerp
voor een wet op het V.H.M.O. aan de
Kamers voor te leggen. Toen hij in
juni 1952 zijn beide wetsontwerpen
op het V.H.M.O. indiende, stond hij
aan het einde van zijn ministeriële
loopbaan. Met hem verdwenen zijn
plannen. Minister Cals vroeg voor
zichzelf en zijn Staatssecretaris een
studieperiode zij het een korte.
Een jaar later, 1953, was hij met zijn
studie nog niet klaar, evenmin als
zijn Staatssecretaris, maar zijn ont
werp zou toch spoedig de Kamer be
reiken. In februari 1955 verscheen de
zg. Tweede Onderwijsnota, een ver
volg op de Nota-Rutten. Minister Cals
was van plan in een „mammoetwet"
heel het voortgezet onderwijs te re
gelen: V.G.L.O., U.L.O., N.O. en V.H.
M.O. Kamerleden achtten het wijzer
niet te veel hooi op de vork te nemen.
Ondanks de „voortvarendheid" en
„de kracht" waarmee men aan het
werk toog, is er nog steeds geen wets
ontwerp van de beloofde omvang
verschenen. Toch was dat beloofd
vóór het einde van 1957.
In de Memorie van Toelichting op
de begroting voor Onderwijs 1958
staat weer te lezen: „Er is ten depar-
temente zo voortvarend mogelijk
voortgewerkt". Gedeeltolijke voorzie
ningen hebben de totstandkoming
van een geheel nieuw wetsontwerp
vertraagd. Eerst werden gedeeltelijke
hervormingen tegen gehouden omdat
er een totale vernieuwing voor de
deur stond. Nu wordt de algehele ver
nieuwing vertraagd omdat gedeelte
lijk voorzieningen voorrang krijgen.
Het is de bekende cirkel. Momenteel
liggen er inderdaad twee wetsvoor
stellen bij de Stsften Ge-eraal: één
tot verruiming van de academische
examenrechten verbonden aan het
einddiploma Gymnasium B; één dat
het eindexamen Gymnasium en H.B.
S. B. zal verlichten, ook wel „verrui-
mingswet" genoemd. Een optimist zal
zeggen: „Het is tenminste wat". Een
realist zou willen opmerken: „Het
zijn lapmiddelen; w.'J wachten op een
geheel nieuwe wet".
n. HET LERARENTEKORT:
HET VERGANE OPTIMISME.
IN 1946 noemde de Minister van On-
derwijs het lerarentekort een .na
oorlogs verschijnsel van voorbijgaan
de aard: „Ik geloof, dat wij reeds
daarom binnen afzienbare tijd op een
grotere toevloeiing kunnen rekenen"
Er klonken toen al waarschuwende
stemmen in de Kamer en in de vak
bladen der leraren. Een deskundige,
die momenteel inspecteur is, ver
klaarde in 1946: „Wanneer er niet
snel en krachtig wordt ingegrepen,
dan komen we te staan voor een ca-
tastrophale toestand bij het onder
wijs". Sinds die tijd hebben de waar
schuwingen niet opgehouden te klin
ken. Aan de hand van enquêtes, die
de Raad van Leraren in 1946, 1947 en
1948 instelde naar het aantal lessen,
die gegeven werden door onbevoegde
leraren en die niet gegeven werden,
omdat er geen docenten waren, kwa
men er cijfers op tafel, die er niet om
logen. In 1949 nam het Centraal Bu
reau voor Statistiek het jaarlijks on
derzoek over. De situatie, die met het
jaar neteliger werd, kwam toen nog
verfijnder aan het licht. Nu wordt ze
als „deplorabel" gekwalificeerd. En
we moeten 1958 nog krijgen, het jaar
waarin het grote geboorteoverschot
van na de oorlog het V.H.M.O. zal
gaan bestormen. Zal het standhou
den? Of zullen er vele ouders een
briefje thuis krijgen van de volgende
strekking: „Uw zoon (dochter) is ge
slaagd voor toelatingsexamen. Hij
(zij) kan echter niet als leerling inge
schreven worden, omdat er onvol
doende docenten zijn, of omdat er
niet voldoende klaslokalen aanwezig
zijn". Over dit laatste thema zou ook
nog wel iets te zeggen zijn. Waarom
werd jarenlang het op de begroting
uitgetrokken bouwvolume voor scho
len niet helemaal gebruikt, terwijl er
toch een schreeuwend tekort aan
klassen was en is? Hier klopt be
paald het een en ander niet.
Winter-lente 1957 Een hardnek
kige hoest, overblijfsel van een ver
koudheid, bij de nieuwe inwijdings
plechtigheid m januari opgedaan.
9 juni 1957 Maag in de war.
NAVO-TOPCONFERENTIE
UITSTELLEN?
Het staat wel vast, dat president
Eisenhower de topconferentie van de
Navo, die op 1 december begint, niet
zal kunnen bijwonen. Dit heeft het
Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken bekendgemaakt.
Het ministerie heeft de secretaris
generaal van de Navo, Paul Henri
Spaak, verzocht de andere veertien
landen te polsen om na te gaan wat
hun wensen zijn voor de conferentie.
Een mogelijkheid is dat Eisenhower
op de bijeenkomst wordt vervangen
door vice-president Richard Nixon.
Een andere mogelijkheid is uitstel
van de conferentie.
KOERSVAL OP DE BEURS.
Het bericht van de ziekte van
Eisenhower sloeg gisteravond in als
een bom in financiële kringen, vooral
in beurskringen, die zich in de avond
uien bezig houden n et het telefonisch
effectenverkeer. Nadat het nieuws in
een extra bericht per radio was be
kendgemaakt, was het de beursmake
laars voorshands onmogelijk tot za-
kei te komen en koersen vast te stel
len.
Toen de reactie uit Amerika be
kend werd, alwaar op de markt een
koersdaling inzette, bleek dat het in
hoofdzaak hier de aandelen Konink
lijke Olie waren, die een scherpe
reactie vertoonden. Na in het begin
van de avond nog gedaan te zijn op
162,40 zakte de koers van Konink
lijke in tot 153,—.
Het telefonische effectenverkeer
werd gisteravond aanzienlijk langer
voortgezet dan gebruikelijk. Het ver
loop van de effectenmarkten van
vandaag wordt met spanning tege
moet gezien.
Aan Israëls grens
De Jordaanse en Saoedi-Arabische
troepen, die in Jordanië bij de Israë
lische grens zijn gelegerd, zijn in staat
van paraatheid gebracht. Alle verlo
ven zijn ingetrokken.
Aldus heeft de Jordaanse minister
gericht zijn op een doeltreffende
handhaving van de vrede en de rust
in dat gebied."
Boelganin zei, dat Turkije „op ge
vaarlijke wijze met vuur speelt" door
mee te doen aan de anti-Syrische
campagne.
kend gemaakt. Voorts zijn alle Saoe
di-Arabische troepen, die sinds
Suezcrisis in Jordanië zijn gelegerd,
thans onder bevel van koning Hoes
sein gebracht.
De spanning aan de Israëlische
grenzen is dinsdag weer toegenomen
door schietpartijen en een klacht van
Saoedi-Arabië bij de Veiligheids
raad over schending van het Saoedi-
Arabische luchtruim door een Israë
lisch vliegtuig.
De secretaris-generaal van
UNO, Dag Hammerskjöld, zal vrijdag
naar Amman vertrekken om te trach
ten een einde te maken aan de grens
incidenten.
Boelganin waarschuwt.
Inmiddels heeft de Russische pre
mier Boelganin Turkije er voor ge
waarschuwd, dat elke voortgezette
druk op Syrië „de regeringen, die be
lang hebben bij een stabiele vrede
voor het Midden-Oosten er toe kan
dwingen maatregelen te nemen, die
kendBgemaak°fVoortspin^l'e^Saoe- DE ZAAK „NIEUWLAND"
TAXI-CHAUFFEUR
VRIJGESPROKEN
De 40-jarige taxi-chauffeur uit
Nieuw- en St. Joostland, tegen wie ge
rechtshof te 's-Gravenhage zaterdag
j.I. wegens moord op de weduwe Sien
KoddeRooze een gevangenisstraf
van twintig jaar had gevorderd, is
vanmorgen bij vervroegd vonnis vrij
gesproken.
Het gerechtshof heeft vrijdag en
zaterdag j.I. de zaak tegen de taxi
chauffeur behandeld. De chauffeur
was ervan beschuldigd de 33-jarige
weduwe in de nacht van 7 en 8 ja
nuari j.L in haar woning in Nieuw
en St. Joostland te hebben vermoord.
Hij was door de rechtbank te Mid
delburg wegens moord tot twintig
jaar veroordeeld. De officier van jus
titie had destijds twaalf jaar wegens
doodslag gerequireerd.
Aanhoudend zacht
Het weer in West-Europa staat nog
steeds geheel onder invloed van een
hogedrukgebied, waarvan het cen
trum zich nu boven Noordwest
Frankrijk bevindt. De oceaandepres
sies blijven op grote afstand. Deze
trekken van het zeegebied ten zui
den van New Foundland in noord
oostelijke richting naar de omgeving
van IJsland en vervolgens over Mid-
den-Scandinavië naar West-Rusland.
Tussen het hogedrukgebied en de
depressie staat een brede overwe
gend naar het noordoosten gerichte
luchtstroming, welke zachte ep voch
tige lucht naar de Britse eilanden en
het Noordzeegebied voert. In ons
land waren de minum/um temperatu-l
ren afgelopen nacht dan ook hoog.
In de Bilt 7 graden, dit is ongeveer
5 graden boven normaal. Er zijn geen
a»an wij zingen, dat de eerste paar da
gen een belangrijke wijziging in de
algemene luchtdrukverdeling zal op-
treden, zodat het tamelijk zachte en
Advertentie, droge weer voortduurt.
Dinsdag voor Katwijk en
Noordwijk van 10 tot half 11
„stempel 3".
Voor Leiden en Rijnsburg
van 10 tot half 11 „stempel 3"
en van half 4 tot 4 uur „stem
pel F'.
Elke dag één uur
GRATIS KOPEN
KOOPT u R IJ K
Leiden
Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsburg
Politieambtenaren met bijverdienste
De Britse advokaatgeneraal, Sir Harry MyltonFoster, heeft maandag een
aantal zware beschuldigingen geuit tegen de hoofdcommissaris van politie
van het Engelse plaatsje Brighton en twee van zijn ondergeschikten. Het
gaat hier om zwijggeld ten bedrage van tienduizenden guldens over een
tijd van ongeveer 10 jaar. Links: een van de twee ondergeschikten, de 36-
jarige sergeant Trevor Heath en de advokaat Wheeler op weg naar de po
litierechter in het stadhuis van Brighton. Rechts: de andere ondergeschikte,
de 39-jarige inspecteur John Hammersley, eveneens op weg naar de politie
rechter voor een verhoor.
ONGELEGEN
ZIEKTE
r\E SULTAN VAN MAROKKO, die
U thans rondloopt met de titel van
koning Mohammed V, heeft heel wat
op z'n geweten. Toen hij in de Ver.
Staten aankwam, moest Eisenhower
als president de protocolaire beleefd
heid in acht nemen en hem verwel
komen op het vliegveld. Hij pakte
een koutje en dat heeft waarschijn
lijk het optreden van de hersenaan
doening in de hand gewerkt. Een lich
te attaque zou men hier zeggen.
Zodra het nieuws bekend werd,
zakten onmiddellijk de koer-
0 sen op de effectenbeurs, de
stemmingen op de ministeries
van buitenlandse zaken èn de ver
wachtingen voor de a.s. topconferen
tie van de Navo, begin december. In
één woord: Eisenhowers ziekte
komt op een wel zeer ongelegen ogen
blik.
Eisenhower daarvoor persoonlijk
naar Parijs zou komen, was een dui
delijke aanwijzing, dat er spijkers
met kopfcen geslagen moesten wor
den. Het ging niet alleen om een her
oriëntering van de militaire samen
werking in verband met de Spoet
nikken en de Russische verre-afstand
raketten, maar ook om een uitbrei
ding van de solidariteit zowel in de
breedte als in de diepte.
In de breedte wil men een grotere
coördinatie ook op politiek gebied en
in de diepte een herstel van het on
derlinge vertrouwen, dat door de
kloof tussen Frankrijk en Engeland
ernstig gebarsten is.
En nu wordt Eisenhower, de voor
naamste man op die conferentie, vlak
vóór de bijeenkomst getroffen door
een ongesteldheid, welke hem ver
hindert naar Parijs te komen. Mor
gen zal men zich beraden over de
vraag, wat nu te doen. Zal de con
ferentie worden uitgesteld of zal men
haar door laten gaan zonder Eisenho
wer?
Veel zal afhangen van het oordeel
Toen Eisenhower voor de tweede der artsen. Een dergelijke ziekte be
maal tot president gekozen moest
worden, vroegen de Amerikanen zich
af, of het wel verantwoord was om
een man met een wankel gebleken
gezondheidstoestand opniew te be
lasten met de druk van dit welhaast
bovenmenselijk zware ambt. De dok
toren verklaarden, dat de president
weer voldoende hersteld was van de
hartaanval, welke hem in september
1055 had getroffen, maar de vrees
bleef, dat hem iets zou kunnen over-1
komen juist op een ogenblik, dat men
niet alleen in de Ver. Staten, maar
ook in de gehele vrije wereld drin
gend behoefte had aan een krachtige
leiding.
Het ziet er naar uit, dat die vrees
thans bewaarheid is geworden. Aller
ogen waren op het ogenblik gericht
op de Navo-topconferentie, welke be
gin december te Parijs zou bijeenko
men. Het doel van die conferentie
was, de samenwerking tussen de lan
den van de Westerse wereld eens op
de helling te zetten en geducht on
der handen te nemen. Dat president
hoeft geen blijvende invaliditeit mee
te brengen en herstelt zich in vele
gevallen volkomen. Maar Eisenho
wer heeft in de laatste jaren te vaak
„kalm aan" moeten doen, dan dat
men geloven kan in een zodanig her
stel, dat hij weer geheel opgewassen
zal blijken tegen de enorme inspan
ningen van het leiderschap over een
zo grote gemeenschap.
Dit nummer bestaal uit 20 pagina's
De dag voordat de nieuwe ondergrondse tram van Stockholm in gebruik werd genomen, werd een diner geser
veerd voor de kleine 2.000 arbeiders, die bij de bouw van het project betrokken zijn geweest. Het diner vond
Vervolg op pag 11. plaats op de perrons van het nieuwe „Centralen"-station van de ondergrondse.
(Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. Opgemaakt
te kwart over elf).
DROOG WEER
Droog weer en over het alge
meen veel bewolking. Zwakke
tot matige westelijke wind.
Weinig verandering in tem
peratuur.
28 Nov. zon op: 8.23; onder 16.37;
maan op: 12.45; onder: 23.53.
Hoogwaterstanden
28 Nov. v.m. 7.30; n.m. 7.50.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENEVè
LOCARNO
WENEN
ROME
AJACCIO
sneeuw —6 C.
1
mist 1
half bew. 7
geheel 11
onbewolkt
geh. bewolkt
mist
geh. bewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
onbewolkt
half bew.
Korreltje
Kwaadspreken is haat spreken.
