Hoe toont men de wereld leven en werken van een volk
Min. Mansholt
maakte slippertje
Bij Oegstgeest botsten 22 auto's
op eikaar
WOENSDAG 23 OKTOBER 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
Artillerie-inrichtingen
Hembrug weer staatsbedrijf
De Artilerie-inrichtingen Hembrug
in Nederland zijn weer staatsbedrijf
geworden volgens een met algemene
stemmen aanvaard besluit in de
Tweede Kamer. Dit bedrijf is in de
oorlog door de Duitsers in een parti
culier bedrijf veranderd, na de oorlog
hebben Kamerleden er op aangedron
gen, dat het weer in staatsbedrijf om
gezet zou worden. De regering heeft
zich daartegen verzet, maar het par
lement heeft toch zijn zin gekregen.
De regering heeft toen haar oor
spronkelijke wetsontwerp gewijzigd.
Vele Kamerleden spraken van hun
waardering voor de ingrijpende wij
ziging die het wetsontwerp heeft on
dergaan. Men vindt het een bedrijf,
dat voor staatsmonopolie in aanmer
king komt.
De heer Koersen (K.V.P.) diende
nog amendementen in, waarin werd
gevraagd, dat de zaken betreffende
Artillerie-inrichtingen door de minis
ter van Oorlog niet in overeenstem
ming, maar in overleg met de minis
ter van Economische Zaken dienen te
worden geregeld. Een ander amen
dement werd ingediend uit vrees voor
de mogelijkheid, die het wetsontwerp
biedt om aan de Artillerie-inrichtin
gen niet alleen militaire productie
doch ook civiele productie op te dra
gen.
Het wetsontwerp bevatte n.l. de
clausule, dat ook andere producten
van nijverheid gefrabriceerd zouden
kunnen worden.
De amendementen werden zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
In de omgeving van Waddinxveen
is gistermiddag de minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening dr. S. L. Mansholt met zijn;
auto op het spiegelgladde wegdek;
van de rijksweg Den HaagUtrecht
geslipt en over de middenbermstrook
via de andere rijbaan de weg afge
gleden. De auto was vrijwel onbe
schadigd onder in de berm terechtge
komen en de minister was dan ook
ongedeerd.
De wagen was in de modder blij
ven steken en de minister moest en
kele kilometers door regen en hagel
lopen, om bij een benzinestation een
takelwagen op te vragen.
Op hetzelfde weggedeelte gebeurde
even later weer een ongeluk. De be
stuurder van deze slippende wagen
werd aan het hoofd gewond.
De noodzaak om in het aartsbisdom
in korte tijd veel nieuwe kerken te
bouwen maakt het wenselijk een be
roep te doen op de kapitaalmarkt, zo
wordt gezegd in een brief die de Ne
derlandse Credietbank heeft ontvan
gen van het Aartsbisdom Utrecht, en
die is afgedrukt in het vandaar ver
schenen prospectus in zake de reeds
aangekondigde obligatielening.
Het Aartsbisdom Utrecht gaat over
tot de uitgifte van 2 miljoen 6 pet.
25-jarige obligatiën, in stukken van
1000,— 500,— en f 100,—. Koers
van uitgifte is pari. De lening is a pari
aflosbaar in 1963 tot en met 1982, in
20 jaarlijkse termijnen van f 100.000
elk. Vervroegde gehele of gedeelte
lijke aflossing is niet toegestaan. De
inschrijving is op vrijdag 25 oktober.
De storting moet geschieden op vrij
dag 15 november. Het ligt niet in de
bedoeling, voor deze lening de offi
ciële beursnotering aan te vragen.
In de eerstvolgende jaren is echter
een bijzonder groot aantal nieuwe
kerken nodig. Na 1962 zal de behoef
te verminderen.
Om de achterstand zo veel moge
lijk te voorkomen, heeft het aartsbis
dom besloten een lening aan te gaan.
Daardoor zal het tempo van de wo
ningbouw beter kunnen worden bij
gehouden. Wanneer straks minder
nieuwe kerken nodig zijn, kan de le
ning weer worden afgelost uit de nor
male inkomsten. De thans aan te gane
lening vormt de enige schuld van het
aartsbisdom. De onroerende bezittin
gen zijn alle vrij van hypotheek.
Het Aartsbisdom telt thans 300 paro
chies met in totaal omstreeks 700.009
zielen.
„Vrije zuster" als
landloopster
Zelfs in ons katholieke zuiden,
waar men toch niet op een religieuse
meer of minder kijkt, kan het gedrag
van een zuster opvallen getuige het
voorval, dat zich dezer dagen in Vaals
heeft afgespeeld. Daar liep een zus
ter in de val, die winkel na winkel
afliep om te bedelen voor haar kloos
ter, tenminste dat vertelde zij over
al. Een winkelier, die de zuster juist
iets had toegestopt, kreeg om de een
of andere reden argwaan en waar
schuwde de politie. Deze voelde de
zuster aan de tand, heel discreet wel
iswaar, maar het bleek toch, dat de
zuster geen zuster was.
Zij ontpopte zich weldra als een in
woonster van Amstenrade, die al vele
jaren van het kloosterkleed misbruik
had gemaakt om in haar levensonder
houd te voorzien.
De 70-jarige vrouw verklaarde aan
vankelijk, dat zij behoorde tot de
zusters van Barmhartigheid, en noem
de zich een „vrije" zuster, die op re
gelmatige tijden voor haar „klooster"
uit bedelen ging. Men belde het kloos
ter in Maastricht op en kreeg natuur
lijk te horen, dat de bedelzuster hier
volslagen onbekend was. Onder de
artikelen welke de pseudo-non bij
zich droeg bevonden zich naast pakjes
margarnie, koffie, zeep en snoepgoed
ook goederen welke in een klooster
gemeenschap geen schering en in
slag zijn zoals rookartikelen en eau
de cologne. De vrouw zal haar
„kloosterlijke staat" thans wel voor
een andere moeten verwisselen.
Knoeierijen met
opgave werkuren
By een kranenfabriek te Grave
wordt door de justitie een onderzoek
ingesteld naar knoeierijen welke zijn
gepleegd bij het opgeven van het
aantal werkuren voor werkzaamhe
den in verband met de uitvoering
van opdrachten voor het ministerie
van Oorlog. Het staat nog niet vast
welk een omvang deze knoeierijen
hebben aangenomen en wie daarvoor
moet worden aansprakelijk gesteld.
Arnhemse roofoverval
Dader gearresteerd 1
De Arnhemse 34-jarige rijschool
houder J. H. B. is door de politie te
Arnhem gearresteerd, op verdenking
van de roofoverval welke vorige week
zaterdag: voor het postkantoor in de
Hertogstraat werd gepleegd. Zoals
wij verleden week reeds meedeelden
werd een vrouwelijke kantoorbedien
de op de drempel van dit poskantoor
een tas met 11.000 gulden afhandig
gemaakt door een man die snel in een
zijstraat verdween na door enkele
voorbijgangers te zijn opgehouden en
achternagezeten.
Het signalement dat deze voorbij
gangers opgaven, aangevuld met ge
gevens die een kantoorbediende ver
strekte (deze had de rover op de
spoordijk zien lopen) kwam nauw
keurig overeen met dat van rijschool
houder P. Deze geeft toe, dat z'n rij
school er financieel niet erg rooskleu
rig voor staat, maar de roofoverval
blijft hen hardnekkig ontkennen.
UIT DE OMGEVING
KATWIJK AAN DEN RIJN
Zeldzame botsing
tussen schip en tram
Door de sterke stroming in de Rijn,
als gevolg van het spuien door het
electrisch gemaal aan Rijnmond kon
de schipper van een uit de richting
Valkenburg komend schip dat voor de
gesloten trambrug aan de Sandtlaan
moest wachten, het schip niet in zijn.
macht houden waardoor een stuk van
het voorschip over de brug stak juist
op het moment dat een tram naar
richting Leiden over de brug reed.
De tram kwam hierdoor in „aan
varing" met dit voorschip.
Begrijpelijk dat de tram tot stil
stand kwam; aan de baanschuivers
der tram werd materiële schade ver
oorzaakt. Deze vreemsoortige „aan
varing" veroorzaakte alleen mteriële
schade, maar het had geheel anders
kunnen aflopen. De schipper zal ver
moedelijk wel verantwoordelijk ge
steld worden.
LEIDERDORP
Tweede inenting tegen kinderver
lamming De „Werkgroep inenting
tegen kinderverlamming" in de ge
meente Leiderdorp deelt mede dat
een tweede inenting tegen polio voor
de kinderen, behorende tot de jaar
klasse 1955, zal - plaats vinden op
vrijdag 25 oktober a.s. tussen 10 uur
en 12 uur in zaal I van het Dorps-
Geen gewonden
Gisteravond omstreeks kwart over
zes heeft zich op de rijksweg Am
sterdamDen Haag onder Oegstgeest
een botsing voorgedaan, waarbij in
totaal 22 auto's betrokken waren.
Persoonlijk letsel is echter niet toe
gebracht.
De oorzaak van deze gecompliceer
de botsing was het treilen van een
autobus van de NZHVM, die in de
richting Amsterdam reed. en een
personenauto, die in de richting Den
Haag reed. Zeven auto's die achter
de autobus reden schoven daar na
de botsing bovenop. Op deze voer
tuigen reden achtereenvolgens nog
groepjes van drie, vier en twee auto's
in. Van het verkeer in de richting
Den Haag voegden zich nog twee
maal twee auto's bij de voertuigen-
chaos.
Uiteraard was door deze botsing op
huis. De ouders of verzorgers wór
den verzocht, behalve de toegezon
den oproep, ook de blauwe of rose
inentingskaart van het betrokken
kind mede te brengen.
Ouderavond van de padvinders
Gisteravond vond in het padvinders
home aan de dr v. Rijnstraat een
ouderavond plaats van de A-groep
van de Does Liethorp, met het doel
het contact tussen ouders en groep
te verstevigen. Dit werd beoogd
door het tonen van het werk van
padvinders en welpen. Nadat een lid
van de oudercommissie doel en
werkwijze van deze commissie had
uiteengezet werden onder leiding
van de groepsleider demonstraties
gegeven en spelen uitgevoerd. Mede
werden vertoond kleurendia's en
foto's van het zomerkamp. Het zou
geen echte padvindersbijeenkomst
zijn geweest als hij niet besloten
werd met een kampvuur als besluit
van een geslaagde avond, waardoor
de ouders ongetwijfeld een uitste
kend inzicht hebben gekregen van de
prestaties van hun kinderen.
een van de drukste wegen van ons
land een grote verkeersopstopping
ontstaan, die door de politie, tien
man sterk, echter spoedig weer werd
opgeheven, nadat de bij de botsing
betrokken wagens met kraanwagens
in de berm waren gezet. Hierbij is
dankbaar gebruik gemaakt van de
flikkerlichten, die de politie kortge
leden ter beschikking heeft gekregen
juist voor situaties als deze.
De materiële schade die bij de mas
sale aanrijding is ontstaan, is groot.
LEIDSCHENDAM
Aanbesteding bankgebouw De
Boerenleenbank zal eerlang op het
nog steeds open liggend terrein aan
de Damlaan een kantoorpand annex
dienstwoning voor de kassier bou
wen. De inschrijving voor de bouw
heeft gisteren plaats gehad. De vol
gende biljetten kwamen uit de bus:
J. Schouten, Leidschendam
147.200.—; A. H. Haagen, Leid
schendam 148.245.N. Tetteroo en
Zn., Leidschendam 148.800.Gebr.
Thijsse, Den Haag 149.600.H.
Glasbergen, Leidschend. 150.874.
G. A. Baaten, Leidschend. 151.000.-;
Bataafsche Aannemings Mij, Den
Haag 151.500.—. De gunning zal la
ter plaats hebben.
Onveilig verkeer Gisteren slipte
de auto van W. J. L. uit Voorburg
nabij Hulp en Heil op de Veurse-
straatweg omdat hij onverwacht
moest uitwijken voor de aldaar ge
parkeerde auto van L. G. uit Leiden
die zonder teken te geven wilde weg
rijden. De auto uit Voorburg maakte
wegens het plotselinge remmen enige
rondjes en kwam toen tegen de trot
toirband terecht waardoor de auto
belangrijke schade opliep.
Ook in de gevaarlijke Venestraat
had in een der onoverzichtelijke
bochten een aanrijding plaats tussen
een vrachtauto en een motorrijwiel
waarop J. van M. alhier gezeten was
Ondanks krachtig remmen kwam de
motor in botsing met de vrachtauto.
Het liep nog zonder persoonlijk let
sel af maar de motor werd danig ge
havend. i
VOORSCHOTEN
Gemeenteraad De raad van de
gemeente Voorschoten wordt voor
een openbare vergadering bijeenge
roepen op vrijdag 25 oktober a.s. des
avonds te 8 uur. In behandeling ko
men dan o.a. de navolgende agenda
punten. Verhoging subsidie voor de
voor- en nazorg van geesteszieken.
Voorstel inzake subsidiëring van het
bijzonder middelbaar- en voorberei
dend hoger onderwijs. Beschikbaar
stelling van een crediet van 16.000.-
voor risicoverrekening en het tref
fen van enkele voorzieningen aan
het sportterreinëncomplex. Subsidie
aan de Muziekschool van de Maat
schappij voor Toonkunst te Leiden.
Ingebruikgeving van de gemeent.
sportterreinen met toebehoren. Wij
ziging van het tarievenbesluit voor
het Cultureel Centrum. Voorstel van
b. en w. inzake bebouwing langs de
Krimkade. Voorstel van b. en w. in
zake het dakherstel van de Kimshoe-
ve. Het aangaan van een geldlening
groot ƒ407.288.- met de Erven Hooy-
mans en J. P. Hooymans. Beschik
baarstelling van een crediet van
11.411.voor het besteksklaar ma
ken van een plan tot de bouw van
36 etagewoningen in de Vlietwijk.
Aanrijding Gistermiddag had op
de Veurseweg ter hoogte van
..Boschgeest" een aanrijding plaats
tussen een motorcarrier, bestuurd
door A. B. uit Katwijk en een brom
fietser A. B. uit Leiden. De motor-
carrier kwam uit de richting dorp en
wilde rechtsaf slaan om de laan bij
Boschgeest in te draaien. Hij kwam
daarbij in botsing met een bromfiet
ser die uit Leidschendam kwam. De
bromfietser bekwam verwondingen
aan zijn linkerbeen, maar de duopas
sagier N. N. uit Leiden kwam er nog
slechter af. Deze persoon kreeg een
klap van de motorcarrier en kwam
met een slag op de grond terecht. Dr.
Swen verleende de eerste hulp. Met
een taxi konden de twee slachtoffers
naar huis worden vervoerd.
Personalia Voor het diploma
vakschool speciaal aardappelen,
groenten en fruit slaagden 21 okt. 1.1.
te Utrecht de heren C. Hulst, Rijn
dijk en G. de Mooy, Papelaan.
Geslaagd Aan de Rijksuniversi
teit te Leiden is geslaagd voor het
semi-artsexamen de heer W. S. M.
van Wissen.
Plannen voor hei paviljoen van het Verenigd
Koninkrijk op de wereldtentoonstelling te
Brussel In 1958
(van onze speciale verslaggever)
JAMES GARDNER trok aan zijn pijp. „Dat is een belangrijke vraag", zei hij,
toen wij hem vroegen: „Wat dacht u wel, toen u de opdracht kreeg om het
Paviljoen „Brittannië in Brussel '58" te ontwerpen Dit zal n.l. de Britse
bijdrage zijn aan de wereldtentoonstelling te Brussel, die geopend zal wor
den op 6 maart van het volgend jaar en zes maanden zal duren. James
Gardner werd geboren in 1907 en vierde kortelings zijn vijftigste verjaardag.
Hij schonk zijn bijzondere gaven aan de kunsten van vrede en oorlog, want
hij was gedurende de laatste oorlog hoofd van de legercamouflage en be
kleedde de rang van majoor in het Britse leger. Doch na de oorlog verzorgde
hij drie belangrijke tentoonstellingen en wel „Britain Can Make It" in 1946;
„Enterprise Scotland" in 1947 en de „Festival Gardens", Battersea, Londen in
het Festival of Britain in 1951. Voor de oorlog was hij ontwerper bij de ju
welier Cartier in Bond Street te Londen.
Het object
„JA", peinsde Mr. Gardner, „toen ik
voor het eerst geconfronteerd werd met
dit ingewikkelde probleem heb ik gron
dig nagedacht en besloot een beknopte
geschiedenis te vertellen van de britse
bijdrage aan de wereld in het verleden.
het heden en de toekomst. Maar
om dit op verantwoorde en onderhou
dende wijze te doen, zou het gehele ter
rein van de brusselse tentoonstelling no
dig zijn. Dit is niet mogelijk, omdat wij
slechts een deel tot onze beschikking
hebben. Zo werd het dus een kwestie
van selecteren en comprimeren, of liever
gezegd, concentreren.
We moesten natuurlijk steeds trach
ten het belangrijkste in ons ontwerp te
verwerken, maar we dienden ook reke
ning te houden, dat wat wij toonden de
bezoeker zou aanspreken en zijn aan
dacht zou blijven boeien". Hij glimlachte.
Toen we hem vroegen welke soort
bezoekers hij op het oog had, antwoord
de Gardner „Iedereen toeristen, huls
vrouwen, studenten, technici, scholieren,
bezoekers uit andere delen van de we
reld". En met een wrang lachje „En na
tuurlijke 'strenge krltlci uit ons eigen
land".
Traditionele praal
TOEN HIJ ONS VERDER VERTELDE
over zijn ontwerp, kwam er warmte in
zijn stem. „Ten eerste tonen we de be
zoekers een staaltje van onze geschied
kundige pracht en praal, datgene wat ik
„theatre" noem. U zou misschien menen,
dat het beter was om maar dadelijk met
het nieuwe te komen, maar wij moeten
niet vergeten, dat onze wortels in het
verleden steken en onze bedoeling is te
tonen, hoe wij Engelsen zijn, geheel in
dividueel temidden van de volken. Wij
zijn bekend om onze tradities en alles
wat daarmee samenhangt en het publiek
zal zoiets verwachten". Hij lacht ontwa
penend. ,„Ik hoop alleen dat men het
leuk zal vinden".
„Bent u niet bang, dat een dergelijke
historische oriëntatie de indruk zal wek
ken, dat Engeland teveel terugkijkt op
een glorierijk verleden informeren wij
Hij ontkende dit heftig. „Ik wil Juist dat
men dit denkt, omdat de volgende afde
ling dan een grotere verrassing zal zijn.
Da overgang van sfeer ls zo belangrijk,
wanneer men plotseling een experimen-
dervangen en wel ln het biezonder door
onze twee belangrijkste nieuwigheden.
Het ene toont hoe mannen van de we
tenschap een instrument vervaardigen,
dat ons in staat zal stellen te kijken tot
aan de grenzen van het ons bekende
heelal, feitelijk hetzelfde als terugkijken
in de tijd voor 200.000.000 jaren en meer.
De tweede nieuwigheid zal laten zien op
welke wijze wij de basisstructuur onder
zoeken van alles wat leeft, het geheim
van het kleinste, van de levende cel.
We geloven dat we met werkende
modellen en bepaalde soort films, zoals
simpele onderwijzende tekenfilms, in
staat zullen zijn iedere wetenschappelijk
geïnteresseerde tot de leek toe op een
voudlge wijze de basis principes van een
en ander in niet meer dan drie minuten
uit te leggen. Dat is toch niet te lang
om kennis te nemen van de geheimen
van het leven en zo 1", lacht hij.
die toy willen vertellen. Elkeafdeling
vormt met de inhoud een harmonisch ge
heel, terwijl bij het ontwerp rekening is
gehouden met het feit, dat de bezoekers
zonder moeite volgens een bepaald sy
steem circuleren, daardoor niets missen
en zo min mogelijk behoeven te lopen. Ik
geloof dat deze constructie, hoewel zeer
vooruitstrevend, de bezoekers zal vol
doen en interesseren.
Het resultaat van samenwerking
„U WEET, dat dit niet het werk van
één of twee mensen is. Er werkt een fa
natiek enthousiaste groep aan dit pro
ject, niet slechts bestaande uit ontwer
pers, maar ook uit vertegenwoordigers
van verschillende departementen en
instituten, die allen hun best doen iets bij
te dragen tot het welslagen van het ge
heel. Voordat er een lijn op papier
wordt gezet, wordt alles besproken en
tele atoom-reactor te zien krijgt, die
weggelopen schijnt te zijn van een plaat
je behorend bij een verhaal over de ver
re toekomst.
Dit contrast zal het publiek doen in
zien, dat het britse volk een leidende
positie inneemt op hétgebied van tech
nisch kunnen en wetenschap. Verwonde
ringwekkend mede in verband met de
betrekkelijke kleinheid van ons land.
Wij tonen de bezoekers zorgvuldig uitge
zochte voorbeelden van de laatste onder
zoekingen en technische ontwikkeling.
Op onze tentoonstelling trachten we een
zo groot mogelijk terrein te bestrijken
en de contrasten zullen Juist naar ik
hoop het verrassendst en het interres-
sants zijn.
Wetenschappelijke resultaten
WE KWAMEN tot de slotsom dat de
belangrijkste bijdragen moesten liggen op
de gebieden van wetenschap en bestuur.
„Nu denkt u vermoedelijk", zo ging hij
verder „dat pure wetenschap de b.aoe
ker zal vervelen maar fl$, hoop dit te on-
Sociale aspecten
„Dan veranderen de onderwer
pen. Door middel van verschillende film
schermen, op een nieuwe wijze gebruikt,
brengen wij de bezoekers In contact met 't
britse volk, zoals het heden is. We il
lustreren hopelijk op duidelijke wijze de
werking en Invloed van ons parlemen
tair bestuur en we maken kennis met al
die volkeren waarmede wij samenwer
ken binnen het britse gemenebest".
„We kunnen dit doen", vervolgt Mr.
Gardner „omdat we buiten het pavil
joen een landschap hebben dat veel
overeenkomst vertoont met het engelse.
Op een groot aantal open plekken geven
wij beelden van het typische sociale
britse leven. We gaan ook eigen lof
trompet steken, daar waar wij tonen, dat
verschllende dingen die nu een onder
deel zijn van het leven van ledereen ln
de wereld, van britse bodem stammen".
HU vertelde vver het paviljoen zelf,
ontworpen door Howard Lobb. „Lobb
hpef' men gebouw ~ntworpen", zei hij,
„dof aangepast is tan de geschiedenis
het model van het paviljoen van
het Verenigd Koninkrijk voor de
wereldtentoonstelling te Brussel
in 1958. Naast het gebouw ziet men
het meer en het fraaie bosland
schap, waarin op open plekken
ook het één en ander wordt ge
toond. Rechts een televisiemast.
grondig overwogen, om tot een accuraat
en verantwoord resultaat te komen".
Mr. Gardner legt zijn pijp in de as
bak. „Natuurlijk zijn er wel eens me
ningsverschillen, maar dan wordt er ge
sproken, men komt met argumenten en
tenslotte wordt er overeenstemming be
reikt en dit is de echte democratische
manier waarop wij samenwerken en de
dingen doen. Ik hoop, dat we het goed
doen. U moet volgend jaar naar Brussel
komen en in werkelijkheid zien wat ik
u hier in korte trekken schetste. U zult
er geen spijt van hebben".
Dat was ons afscheid van Mr. Gard
ner, de man die tot taak heeft de wereld
het leven en werken te tonen van een
geheel volk.
