S)e fceidóz&ou/icvnt
Volledig uitgeruste Amerikaanse maan in maart a.s.
In december gaat proefmaantje de lucht in
EISENHOWER NIET BANG
VOOR DE »SPOETNlK«
Russische kunstmaan piept
weer lustig verder
Mgr* Montini over het
getuigenis van de liefde
Bombardeer
de maan!
Kroestsjef over het
Midden-Oosten
De verkeerde
generaal
de Noordpool
Ook Pleven
geeft 't op
De wereld
verwacht de
Kerk
Het verzet op
Cyprus
DONDERDAG 10 OKTOBER 1957
49ste JAARGANG
No. 14230
LATER MAAR BETER
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonn., Drukkerij 20935; Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs 0.59 p.w., 2.55 punnd., 7.50 p.bwart. Franco p.p. 8.Advertenties: 17 ct. p. mjn. Telefoontjes 1.50
Nog in de loop van december a.s. zal de eerste Amerikaanse kunstmaan
worden afgeschoten, aldus heeft president Eisenhower op zijn wekelijkse
persconferentie verklaard. Het zal een proef kunstmaan zijn.
De eerste, volledig uitgeruste Amerikaanse kunstmaan zal in maart 1958
worden gelanceerd. In mei 1957 hebben degenen, die belast zijn met het
Amerikaanse kunstmaanprogram, besloten, dat eerst kleine proefmanen
zullen worden gelanceerd. De eerste proef met deze kleine kunstmanen
zal in december worden genomen, aldus Eisenhower.
De Amerikaanse president meende, dat de Russische satelliet op zichzelf
geen nieuw militair gevaar voor zijn land oplevert. Hij wenste de Russische
geleerden geluk met hun succes, doch deelde mede dat de eerste volledig
uitgeruste Amerikaanse kunstmaan meer wetenschappelijke inlichtingen
zal vertrekken dan de Russische.
LOS VAN MILITAIR PROGRAM
De president legde er de nadruk
op, dat men het program voor de
kunstmaan los moet zien van het
eigenlijke militaire program. Men
had zich bij de kunstmaan nimmer
laten opjagen door een wedstrijd te
gen het horloge met andere landen.
Eisenhower wees er op, dat het af
schieten van de Russische kunstmaan
niet bewijst dat de Sowjet-Unie er
in geslaagd is een intercontinentaal
projectiel te vervaardigen, dat in
staat is aan het eind van zijn baan
opnieuw de atmosfeer van de aarde
te doordringen en met nauwkeurig
heid een bepaald doel te raken.
De president bestreed de bewering
van de Russische partijleider Kroest-
sjef, dat de Russische aardsatellieten
en raketten de Amerikaanse straal-
bommenwerpers en -jagers hebben
doen verouderen. Het zal een aan
zienlijke tijd duren, voordat het oude
vervangen is door het nieuwe.
Over de bereidheid van de Ver.
Staten besprekingen met Rusland te
houden over de controle op de satel
lieten zei de president, dat de Ver.
Staten bereid zijn hun vroegere po
litiek te wijzigen en zo'n aparte
overeenkomst (apart van de andere
ontwapeningsonderhandelingen) te
bestuderen, onder het voorbehoud,
dat de bondgenoten van de Ver.
Staten daarmee instemmen.
De president zeide nog, dat Rus
land, door het afvuren van de eer
ste aardsatelliet, waarschijnlijk
een politiek voordeel van wereld
betekenis heeft behaald. Maar hij
betwijfelde of Rusland daarmee
ook enig wetenschappelijk voor
deel op de Ver. Staten heeft ver
overd.
PER DAG 3 SEC. KORTER
Het laboratorium van de marine
te Washington heeft medegedeeld,
dat volgens zijn laatste observaties
de Russische kunstmaan zich, naar
het schijnt, nog steeds even snel op
dezelfde hoogte en in dezelfde baan
als in het begin voortbeweegt.
Een woordvoerder van het labora
torium zei, dat de signalen van de
satelliet nu weer krachtig en duide
lijk zijn.
Radio-Moskou meldde woensdag te
18.00 uur, dat de kunstmaan zeven
tig keer om de aarde had gedraaid.
Volgens de waarnemingen wordt de
omlooptijd van de satelliet in 24 uur
drie seconden korter. Men denkt, dat
de kunstmaan nog vrij lang om de
Op congres
Lekenapostolaat
De vroegere intieme medewerker
van de H. Vader, de tegenwoordige
aartsbischop van Milaan, mgr. J. B.
Montini, heeft gisteren, na te voren
met de H. Vader in een particuliere
audiëntie te zijn ontvangen, het alge
mene gedeelte van het Congres voor
Lekenapostolaat gesloten. Hij deed
dit in een rede, waarin hii een harts
tochtelijk beroep deed op alle leken
apostelen, om de wereld door liefde
te bekeren.
Het eerste programmapunt van de
apostel, in het bijzonder van de le
kenapostel, is de wereld een bewon
derenswaardig, aantrekkelijk en sym
pathiek Christendom te tonen. Het
eerste getuigenis zal zijn onze een
heid, onze wederzijdse liefde, onze
onderlinge samenhang die zowel har
telijk als maatschappelijk is. Het
tweede getuigenis zal zijn dat van
onze liefde voor al degenen, die wij
de blijde boodschap zullen brengen.
Dit is de gi ote politiek van het leken
apostolaat.
Tot besluit van zijn rede zeide mgr
Montini: „Laten wij nie'. vergeten,
dat de fundamentele houding van de'
Prof. Fred Singer van de universi
teit van Maryland heeft gisteren op
zien gebaard met zijn voorstel, dat de
Ver. Staten en Rusland hun wedloop
met atoomproeven zullen besluiten
met een bombardement van de maan.
De Amerikaanse hoogleeraar leed
zijn voorstel in Barcelona op het con
gres van de internationle vereniging
voor ruimtevaart.
Hij drong aan op de bouw van in
terplanetaire ballistische projectielen
met waterstofbomladingen om kraters
in de maan te slaan. Zo'n bombarde
ment zou veel leren over de omge
ving van de aarde en de eigenschap
pen van het interplanetaire medium
„en over het algemeen ons begrip van
de natuur van het heelal verdiepen."
Prof. Singer zei in dit verband ook
dat spoedig het ogenblik bereikt zal
zijn, dat waterstofbommen zo krach
tig zijn geworden, dat proeven op de
aarde een gevaar zullen vormen
voor de gezondheid van de wereldbe
volking in haar geheeL
katholieken, die de wereld willen be
keren, er allereerst een van oprechte
liefde moet zijn. Wij moeten onze
vrienden er vijanden, katholieken en
schismatieken, protestanten, onver
schilligen, muzelmannen en heidenen
liefhebben en speciaal hen, die onze
hulp nodig hebben, die vervolging
lijden, die met ons spotten, die ons
minachten, die tegen ons samenspan
nen en die ons vervolgen".
Het eerste gedeelte /an het con
gres is nu geëindigd. Inmiddels is het
tweede gedeelte begonnen en komen
de delegaties zelf aan het woord. Zij
splitsen zich namelijk in verschillen
de afdelingen, waarvan de voornaam
ste handelen over het gezin, school,
de parochie, de catechese en de cari
tas. Een tweede serie bespreekt de
verschillende bewegingen, die aan de
vorming tot lekenapostolaat mede
werken.
aarde zal blijven draaien, aldus
Radio - Moskou.
Het Russische persbureau Tass
deelt mee, dat Russische geleerden
op grond van gegevens over de
kunstmaan tot de conclusie zijn ge
komen, dat de bovenste lagen van
de atmosfeer veel minder dicht zyn
dan men tot nu toe had aangenomen
Dit wordt bevestigd door de con
stantheid van de omwentelingspe
riode en de baan van de kunstmaan,
aldus Tass
De gegevens over de „Spoetnik"
hebben ook uitgemaakt, dat de tem
peratuur in deze lager lager is dan
men tot heden heeft verondersteld
Onder deze voorwaarden kan de
kunstmaan voor onbepaalde tijd door
de ruimte draaien. Men zal echter
pas over enkele maanden tot defini
tieve conclusies over een en ander
kunnen komen.
De Russische hoogleraar professor
Sternfeld heeft tegenover een ver
tegenwoordiger van Radio-Moskou
verklaard, dat de volgende Sowjet-
kunstmaan hoger zal worden gelan
ceerd dan de eerste, welke een baan
beschrijft, die hoogstens 900 km. van
het aardappervlak ligt.
De volgende satelliet zal tot een
hoogte van 1500 tot 2000 km. wor
den gebracht Hier is de wrijving
zoveel geringer dat het apparaat ver
scheidene jaren in de lucht zou kun
nen blijven Volgens prof. Sternfeld
zal een kunstmaan, die nog ^ens zo
hoog kan worden gelanceerd, voor
onbepaalde tijd om de aarde cir
kelen.
DOOR LEIDSE STERRENWACHT
WAARGENOMEN.
Waarnemers van de Leidse Ster
renwacht hebben hedenochtend om
04.51 uur de kunstmatige aardsatel
liet gezien. Het object bewoog zich
met een snelheid van ongeveer vier
graden per minuut door o.a de ster
renbeelden de Grote Beer en de
Jachthonden, van noord naar oost.
De helderheid van de satelliet wordt
geschat op de derde tot tweede groot
te. Het is nog niet met zekerheid
te zeggen, of het waargenomen ob
ject de bolvormige kunstmaan zelf
is of het raketgedeelte, dat haar
volgt.
De Sterrenwacht zal haar pogin
gen tot observatie voortzetten.
Beschuldiging aan
Dulles' adres
Nikita Kroestsjef, eerste secretaris
der Russische communistische partij,
heeft in een vraaggesprek met James
Reston van de „New York Times"
verkaard, dat de wereld in het
Midden-Oosten door een nieuwe oor
log wordt bedreigd en hij beschul
digde de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, John Foster Dul
les, er van Turkije te willen verlok
ken deze te beginnen door een- aan
val op Syrië.
In een derde en laatste artikei
over zijn vraaggesprek met Kroestsjef
van maandag j.lschrijft Reston, dat
de Russische leider de Amerikaanse
senaat had uitgedaagd zijn beschul
digingen te onderzoeken
Kroestsjef sprak scherpe woorden
over Turkije. Hij waarschuwde, dat
dit land ingeval van een oorlog, geen
dag zou bestaan.
„Indien er een oorlog uitbreekt,
zijn wij dichtbij Turkije en de V.S.
niet. Wanneer de kanonnen gaan
schieten, kunnen de raketten begin
nen te vliegen en dan zal het te laat
zijn er nog over na te denken
De partijsecretaris beschuldigde in
het bijzonder Dulles er van, aan Loy
Henderson, deskundige voor het
Midden-Oosten, instructie te hebben
gegeven, Jordanië en Irak tegen Sy
rië op te zetten.
Dit was echter mislukt en Hender
son zette daarop, tijdens zijn jongste
reis in het Midden-Oosten. Turkije
onder druk.
Toen Reston vroeg, waarop hij zijn
beschuldigingen baseerde en of de
Sowjet-Unie -documenten heeft om
ze te bewijzen, antwoordde de Russi
sche leider: „Ik raad u aan, de heer
Dulles inlichtingen te vragen. Laat
hij, als man die dikwijls God aan
roept, zweren, dat hij dergelijke in
structies niet aan Henderson heeft
gegeven".
Hij legde er de nadruk op, dat zijn
beschuldigingen waar waren en dat
de Sowjet-Unie documenten heeft
om deze te bewijzen. Alle documenten
zullen eventueel worden gepubliceerd
Kroestsjef veroordeelde de Eisen
hower-leer voor het Midden-Oosten
en ontkende, dat er sprake is van een
„Sowjiet-provocatie" in Syrië of een
bedreiging van het Midden Oosten
door het communisme.
Hij gaf toe, dat de Sowjet-Unie
militaire uitrustingen aan Syrië heeft
verkocht, maar „er is niet één van
onze soldaten in Syrië".
De Arabieren staan ver af van de
communistische ideeën.
Zij zijn geen communisten maar na
tionalisten. President Nasser van
Egypte had zelfs communisten in de
gevangenis laten zetten.
De moeilijkheden in het Midden-
Oosten is, dat op het ogenblik dat
de „koloniale slavernij" in eenstort,
de V.S. de rol van „internationale
gendarmerie" op zich neemt Overal
waar de volkeren hun vrijheid krij
gen wensen de V.S. deze te vernieti
gen, aldus Kroestsjef.
San Marino legt de
wapens neer
De communistische regering in San
Marino heeft zich gisteravond bereid
verklaard de wapens neer te leggen
en de christen-democratische tegen
regering vreedzaam bezit te laten ne
men van de regeringsgebouwen.
De minister van Binnenlandse Za
ken, Doinenico Morganti, deelde
mee, dat het geschil in het dwerg-
staatje in Midden-ltalië vandaag of
ficieel zou worden bijgelegd.
„Wij hebben wer'telijk geen keus,
omdat wij belegerd worden door een
geweldige macht van buitenlandse
troepen", zei Morganti. „Dit is in fei
te agressie Voor een aanval op een
land is het niet nodig met schieten te
beginnen Het is voldoende een sta
len keten rond een land te leggen, zo
als de Italiaanse carabinieri met San
Marino hebben gedaan."
De Italiaanse politie heeft alle we
gen naar de republiek afgesloten.
5eeaf in da&t $e*Cij.n fry achtste uetjaatdag.
Noorse betogers, die zich op het
vliegveld Fornebu bij Oslo hadden
verzameld om protesten tegen de
komst van de Westduitse generaal
Speidel, hebben gisterochtend bij
vergissing stenen geworpen naar de
Britse opperbevelhebber van de
Navo-strijdkrachten in Noord-Euiona
generaal, sir Cecil Sugden, "n diens
stafchef generaal-majoor Cooper,
die terugkeerden van een bezoek aan
Kopenhagen.
Eén van de generaals werd aan
het hoofd getroffen.
In Noorwegen zijn plannen ge
maakt voor protestbetogingen en
stakingsacties naar aanleiding van
de komst van generaal Speidel die
opperbevelhebber is van de Navo
landstrijdkrachten in Midden-Europa
Om een uitnodiging
aan Zjoekof
President Eisenhower heeft gisteren
op zijn persconferentie verklaard, dat
het hem niet bekend was dat de Ver
enigde Staten een Russisch voorstel
voor een bezoek van de Russische mi
nister van Defensie, Zjoekof, aan
Amerika zouden üebben afgewezen
Gevraagd wat hij van zo'n bezoek
dacht, antwoordde Eisenhower dat
Amerika daarover met zijn bondge
noten overleg zou plegen.
De president zei dit in antwoord
op vragen over een interview van de
„New York Times" met partijleider
Kroestsjef van de Sowjet-Unie. Ir
dit interview heeft Kroestsjef ver
klaard, dat het voorstel voor een
bezoek van Zjoekof op 23 juli in een
nota aan minister Dulles gedaan was,
nadat Eisenhowei tijdens een pers
conferentie had gezegd dat zo'n be
zoek wellicht vrucht zou kunnen
dragen. Minister Dulles zou daarop
geantwoord hebben dat de woorden
van de president verkeerd waren uit
gelegd en dat de Amerikaanse rege
ring niet voornemens was Zjoekof uit
te nodigen.
Een groep Belgische Poolonderzoe-
kers zal in mei 1958 met parachntes
op de Noordpool dalen en dan van
daar uit een tocht van rnim duizend
kilometer te voet ondernomen om
weer in „beschaafd" gebied te ko
men.
Lord Tedder en expeditieleider
Stanley Moss, die gisteravond
plannen van de expeditie bekend
maakten, deelden mee dat de tocht
voornamelijk wordt ondernomen om
te weten te komen welke mogelijk
heden reddingsexpedities in het
Noordpoolgebied hebben. Vooral nu
steeds meer vliegtuigen de Poolroute
nemen, stijgen de kansen op vlieg
rampen en noodlandingen in aat ge
bied.
Een uitgebreide uitrusting o.a.
sleden en honden in plastic tanks
zullen de sprong meemaken. De deel
nemers, uiteraard geoefende parachu
tisten, zijn specialisten op velerlei
gebied, zoals kenners van de Pool
streken, medici, fotografen en radio-
telegrafisten.
René Pleven heeft zijn pogingen
een nieuw Frans kabinet te vormen
gisteravond opgegeven.
De pogingen hadden hem niet meer
opgeleverd dan de „sympathie" van
de rechtse onafhankelijken en een
zeer lauwe belofte van Mollet'? so
cialisten, dat men zijn formatiepo
gingen zou steunen. Mendès-Frrnce
echter had namens de radicaal-socia
listen een regering-Pleven afgewezen
Op die basis wilde de leider van de
invloedrijke, maar kleine verzetspar
tij (U.D.S.R.) niet verder gaan.
Op de Marx-Engels-pIatz In Oost-Berlijn zijn grootse feesten gehouden ter viering van de achtste verjaardag
van de Oostduitse republiek. De foto toont (links) par tij-secretaris Walter Ulbricht met mevrouw Ulbricht en
(rechts) premier Otto Grotewohl met mevrouw Grote wohl tijdens een bezoek aan het feestterrein.
Mist en zonneschijn
Ook in de afgelopen 24 uur kwa
men in West-Europa uitgestrekte
mistvelden voor. In Nederland trok
d? mist gisteren in het noordoosten,
oosten en zuidoosten van net land
spoedig op, waarna bij zonnig weer
de temperatuur opliep tot 18 19 gra
den.
Elders in het land bleef de mist de
gehele dag hangen, maar in de kust
provincies ging de mist tegen de
avond over in een laaghangend wol
kendek, waarbij het zich verbeterde.
In de nacht van woensdag op don
derdag vormde zich opnieuw op vele
plaatsen mist, maar over het alge
meen minder dicht dan de vooraf
gaande nacht. De kans op mistvor
ming in de nacht en ochtend blijft
evenwel bestaan. Door de aanhouden
de hichtdrukdalingen boven de Golf
van Biscaye zal morgen lucht worden
aangevoerd uit Frankrijk en Zuid-
west-Duitsland. In deze lucht trekt
de mist overdag bijna overal op Met
de bovenwind drijven echter wel en
kele wolkenvelden het land binnen,
maar er zullen op de meeste plaatsen
zonnige perioden voorkomen, waar
bij de middagtemperaturen gelijk
zullen zijn aan die van vandaag of
iets hoger.
Naar aanleiding van het tweede
wereldcongres voor het lekenaposto
laat, dat op het ogenblik te Rome
vergadert, is in het Frans en Italiaans
een boek getiteld „De wereld ver
wacht de Kerk" verschenen. Men
werkt nog aan een Duitse en Engelse
vertaling van het boek.
Medewerking hebben o.a. aan het
boek verleend: dr Konrad Adenauer,
kanselier van de West-Duitse Bonds
republiek; Joseph Folliet vice-presi
dent van de Franse Sociale Werken;
dr Marga Klompé, de Nederlandse
Minister voor Maatschappelijk Werk;
prof. Giorgio La Pira, oud-burge
meester van Florence; de Duitse
dichteres Gertrud von Ie Fort en de
bekende schijver Bruce Marshall.
De wereld, zo verklaarde dr. Vit-
torino Veronese secretaris-generaal
van het wereldsecretariaat voor het
lekenapostolaat, bij het verschijnen
van het boek, wacht op het ogenblik
op een stem, die spreekt met autori
teit, die een waarheid verkondigt en
bevrijdt.
Maar de wereld weet nog niet, dat
die waarheid in oen transcendente
openbaring te vinden is.
Daarom moet deze openbaring ver
kondigd worden in een taal, die de
mens begrijpt, in begrippen, die hem
vertrouwd zijn en beantwoorden aan
zijn problemen, bezigheden en stre
vingen.
De moderne mens zoekt naar ge
tuigen; de katholieke leek zal het
antwoord kunnen geven, dat hij zoekt
hij spreekt met hem vanuit de hui
dige wereldsituatie, vanuit een we
reld van wetenschappelijke en tech
nische vooruitgang, vanuit een we
reld, waarin sterke machten werken,
welke mensen in een onverbrekelijke
eenheid verbinden. Dit boek is be
doeld als een verzameling van der
gelijke getuigenissen, van de zulke
stemmen van katholieke leken in de
wereld.
Een der leiders van de Eoka, op
wiens hoofd de Britten een prijs van
50.000 gulden hebben gezet, heeft zich
woensdag overgegeven en aan Britse
militairen een schuilplaats in de ber
gen in net zuiden van Cyprus gewe
zen.
Jn de schuilplaats troffen de Brit
ten, behalve wapens en munitie, de
lijken van twee verzetslieden aan, die
kennelijk door hun kameraden dood
geschoten waren.
De man, die zich overgegeven heeft,
heet Michael Ashiotis.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
J (Geldig van donderdagavond
tot vrijdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZACHT OVERDAG.
In de nacht en ochtend op vele
plaatsen mist, morgen overdag
2 zacht weer met zonnige perio-
den. Zwakke tot matige wind
uit zuidelijke richtingen.
Hoogwaterstanden
11 Okt. v.m. 4.35; n.m. 4.50.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
geh. bew.
12 C.
OSLO
geh. bew.
12
KOPENHAGEN
mist
14
ABERDEEN
mist
17
LONDEN
mist
13
AMSTERDAM
zwaar bew.
12
LUXEMBURG
mist
17
PARIJS
'half bew.
22
BORDEAUX
zwaar bew.
25
GRENOBLE
nevel
19
NICE
half bew.
23
BERLIJN
nevel
20
FRANKFORT
motregen
19
MUNCHEN
mist
19
ZURICH
mist
19
GENEVE
mfst
15
LOCARNO
mist
16
WENEN
onbew.
18
INNSBRUCK
mist
24
ROME
nevel
28
AJACCIO
geh bew
25
MALLORCA
licht bew.
24
Korreltje
De meeste moed is nodig om ont
moediging te overwinnen.
