3)e £oidóe(5ou/Ya/rit
TROONREDE 1957
Wankelende nationale economie
vergt ingrijpende maatregelen
De dans
der miljoenen
Geen Rijksberoep op geldmarkt
Uitvoer-verhoging is noodzaak
Streefgetal woningbouw: 80.000
Het Rijk buiten Europa en de
internationale betrekkingen
Zelfbeheersing en kracht
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1957
48ste JAARGANG No. 14211
Directeur: C. M. v. HAMERSVEID.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN J
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonn., Drukkerij 20935; Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w., ƒ2.55 pjnnd., ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.Advertenties: 17 ct. p. mjm. Telefoontjes ƒ1.50
ALLER HULP
VEREIST
IJet was te verwachten, dat de
Troonrede het verstoorde
evenwicht in de nationale huishou
ding in het middelpunt van de be
langstelling zou plaatsen. Dientenge
volge is zij grotendeels tot een ver
korte paraphrase van de toelichting
op de Miljoenen-nota uitgevallen.
Harer Majesteit regering beklem
toont, dat ons volk in een moeilijk
parket is geraakt en dat overheid, in
dustrie en het dagelijks leven de te
ring naar de teruggelopen nering
moeten zetten, doch dat er geen re
den behoeft te zijn voor onrust. „Ons
volk kan zonder twijfel de gerezen
moeilijkheden te boven komen".
De Troonrede wekt vertrouwen, dat
het wel lukken zal de moeilijkheden
het hoofd te bieden. De regering is
echter volstrekt niet van plan het
alleen maar bij belastingverhoging
en bestedingsbeperking te laten. Zij
wil ook dit zittingsjaar positief voort-
arbeiden. Maar éérst moet het econo
misch evenwicht worden hersteld.
Daartoe is de medewerking van de
gehele bevolking nodig. Niet alleen
wordt aangedrongen liever zuiniger
te zijn en te sparen (waarbij meteen
genoemd wordt de bezitsvorming),
maar ook wordt de verwachting uit
gesproken, dat er in 1958 geen nieu
we algemene loonronde zal komen,
terwijl wat in dat verband wel
noodzakelijk is de toezegging
wordt gedaan, dat het beleid van
prijs-stabilisatie hardnekkig zal wor
den voortgezet.
Het is wel duidelijk, dat hier een
zeer zwaar-wegend beroep wórdt ge
daan op de verantwoordelijke leiding
van de werknemers-instanties. Een
voornaam onderdeel van het plan tot
herstel van het economisch even
wicht is de bevordering van de uit
voer en deze uitvoer wordt bij ver
hoging van het prijspeil bedreigt
met een vermindering van de afzet
mogelijkheden in het buitenland. Het
is een kwestie van leven of sterven,
van kiezen of delen, want een grote
algemene armoede staat voor de
deur, als ons kostenpeil zo hoog
stijgt, dat tegen het buitenland niet
meer geconcurreerd kan worden.
Tegenover dit klemmend' beroep
op het verantwoordelijkheidsgevoel
in brede lagen der bevolking, doet
de opschorting van de investerings
aftrek, de verhoging der vermogens
belasting en van de omzetbelasting
op auto's, televisie-toestellen en si
garetten heel begrijpelijk aan.
In dit verband vragen wij ons af,
óf het niet een zeer goede indruk
zou hebben gegeven, indien op de
defensie-uitgaven van 1779 miljoen
althans enigszins meer bezuinigd
was. Wij weten, dat dit postje gezien
moét worden in de brede visie van
internationale verplichtingen maar
desondanks zou het een steun in de
rug voor de regering in haar geheel
hebben betekend, alsook „defensie"
aan de voorgeschreven versobering
flink had bijgedragen.
Het totaal beeld van de Rijksbe
groting, en ook de manier waarop
het Rijk zijn eigen uitgaven wil fi
nancieren en zichzelf en zijn plannen
beperkt toont duidelijk het stre
ven verdere geldontwaarding tegen
te gaan. Indien dit streven verwe
zenlijkt wordt, ligt het welslagen er
van in het bereik.
Bepaald gunstige aspecten bieden
Troonrede en Miljoenen-nota voor
de woningbouw en de gemeentelijke
financiering daarvan, terwijl ook de
aanmoediging van de particuliere
woningbouw kan bijdragen tot een
vlottere gang van zaken.
Het gehele project, zoals de rege
ring het thans ontvouwt om aan het
inflatie-gevaar te ontsnappen, heeft
goede kans van slagen, mits de be
volking er, in vrijwillige en noodge
dwongen beperking, haar medewer
king aan wil verlenen.
ADENAUERS
OVERWINNING
DE WESTDUITSERS hebben zon
dag een verstandig besluit geno
men, zij hebben geen risico genomen
en zijn „beim Alten" gebleven. Dit
is een aardige woordspeling, welke
bij de verkiezingscampagne als leuze
heeft gefungeerd. „Keine Experimen-
te, bleib beim Alte", hetgeen zowel
kan betekenen: „houd u aan de goede
oude gedragsregel", als „houd vast
aan de oude", nl. aan Bondskanselier
Adenauer, die algemeen als „der
Alte" (de oude) bekend staat.
De in vrij groten getale opgekomen
Westduitse kiezers hebben zich inder
daad aan de oude gehouden en zijn
partij de absolute meerderheid be
zorgd, waardoor een stabiele politiek
mogelijk wordt gemaakt en wel on
der leiding van dr Adenauer, wiens
herverkiezing als Bondskanselier
thans verzekerd is.
Men kan dan ook rekenen op
0 een voortzetting van Adenauers
politiek, welke de Duitsers zelf
geen windeieren heeft gelegd, maar
tevens voor het Westen niet onvoor
delig is. De buitenlandse politiek van
Adenauer is steeds geweest: onvoor
waardelijke trouw aan de Navo en
aan de band met Amerika. De Duit
sers hebben ingezien, dat dit de eni
ge weg is, en dat deze weg hun wel
vaart ten goede komt. De Duitse va
luta behoort thans met de Amerikaan
se tot de sterkste van de wereld.
De bloei van de Westduitse econo
mie heeft bij deze verkiezingen onge
twijfeld een grote rol gespeeld; wie
het goed heeft wil het graag „bij het
oude" laten. Maar aan de andere kant
heeft de persoonlijkheid van dr
Adenauer toch ook een geducht
woordje meegesproken. De „oude" is
populair, mede dank zij zijn humor,
want ondanks zijn 82 jaren kan hij
nog aardig „uit d*. hoek komen". Op
één van zijn verkiezingsvergaderin
gen riep een stem uit de zaal: „U
maakt de rijken rijker en de armen
armer", waarop de kanselier vroeg,
hoe de man naar de zaal was geko
men. „Op de motor", was het ant
woord. „Zo, zo, op een motor", zei
Adenauer, „en ^ezat u ook een motor
in 1949?" In het gelach van de zaal
verdronk de repliek.
Adenauer is een „persoonlijkheid"
en dat is het wat hij vóór heeft op
zijn rivaal, de socialistenleider Ollen,
hauer, die een achtenswaardige fi
guur is, maar niet is opgewassen tegen
het leiderschap van een grote partij.
Hij zal ongetwijfeld heel wat op z'n
brood krijgen na deze „nederlaag".
Nu moet men aan zijn persoonlijkheid
niet alle schuld geven, want ook de
politiek van de Duitse socialisten is
dikwijls zodanig geweest, dat zelfs de
geestverwanten in het buitenland
hun hoofd schudden. Het is niet voor
niets, dat de Westduitse communis
ten, die als verboden partij niet aan
de verkiezingen hebben kunnen deel
nemen, van het partijbestuur in Oost-
Duitsland het consigne hebben mee
gekregen op de socialisten te stem
men. Overigens is de nederlaag der
socialisten slechts relatief, want zo
wel procentueel als in stemmenaan-
tal zijn zij vooruitgegaan sedert de
vorige verkiezingen in 1953. De ware
verliezers zijn de kleine partijen, die
geen 5% van het aantal stemmen
haalden. Evenals hier werkt het
evenredig kiesstelsel nu eenmaal
voordelig voor de grote partijen. In
de nieuwe Bondsdag zullen slechts
vier partijen vertegenwoordigd zijn,
wat het besturen van het land wel
zo eenvoudig maakt. Het gaat er naar
uitzien, dat men ook in West-Duits-
land naar het Engelse stelsel toe
gaat, waar slechts twee partijen zijn,
een regeringspartij en een oppositie
partij. Heel wat geschipper en heel
wat narigheid met vervormde com
promissen wordt daardoor voorko
men.
Koffie wordt
goedkoper
Met ingang van vandaag worden
de koffieprijzen verlaagd en wel als
volgt: de soort van 1.72 tot 1.68
per 250 gram, de soort van 2.18 tot
2.08 en de soort van 2.58 tot
2.48.
VERDERE VEREENVOUDIGING
INTERNATIONAAL
AUTO-VERKEER.
De ANWB deelt mede, dat «zowel
Duitsland als Zwitserland het voor
nemen hebben {.ar 1 januari 1958 de
grensdocumenten voor de tijdelijke
invoer van buitenlandse motorrijtui
gen af te schaffen. Voor deze lan
den zal echter wel vereist blijven
het bezit van het internationale ver
zekeringsdocument, de groene kaart.
Voor betaald personen- en goede
renvervoer, zoals vrachtauto's en
autobussen, zullen voor Duitsland en
Zwitserland de grensdocumenten
noodzakelijk blijven.
H.M. de Koningin heeft hedenmiddag het nieuwe zittingsjaar der Staten-
Generaal geopend met het uitspreken van de Troonrede:
J"EN zeer bewogen jaar ligt achter ons. De internationale spanningen duren
u voort. In onze nationale economie is het evenwicht verbroken.
Terwijl de nationale welvaart en de werkgelegenheid op een hoog peil
zyn gebleven, geven de vermindering van de deviezenreserve en de ont
wikkeling op de kapitaalmarkt reden tot ernstige bezorgdheid. Hierin komt
tot uiting, dat de bestedingen aan consumptie, investeringen en overheids
uitgaven het nationale inkomen overtreffen.
De genomen maatregelen hebben het beoogde doel nog niet bereikt. Ten
dele, omdat zij eerst geleidelijk hun werking kunnen doen gevoelen, ander
deels omdat blijkens de thans beschikbare gegevens dieper ingrijpen nood
zakelijk is.
Ons volk kan zonder twijfel de gerezen moeilijkheden te boven komen.
Het zal zich daartoe bewust moeten zijn' van de ernst van de situatie en aan
een reële beperking van de bestedingen moeten meewerken. Dit geldt zowel
voor de consumptieve uitgaven van de bevolking als voor de uitgaven van
het bedrijfsleven en de overheid. De regering harerzijds is vast besloten zo
danige maatregelen te treffen of te bevorderen, dat het evenwicht in de
verhoudingen en het vertrouwen in de financiële en monetaire situatie wor
den hersteld.
r^IT beleid drukt zijn stempel op de rijksbegroting voor 1958. Een beper-
king van uitgaven is op vele punten tot stand gebracht. Daarnaast is afge
zien van tal van nieuwe plannen. Bovendien moet het Rijk in zijn financieel
beleid rekening houden met de zeer grote moeilijkheden, die de gemeenten
ondervinden bij de financiering ook van de meest dringende kapitaalsuitga
ven. Daarom acht de regering het voor een gezonde en ongestoorde financie
ring van de woningbouw noodzakelijk met ingang van het komende jaar we
der over te gaan tot het verstrekken aan de gemeenten van voorschotten
ten behoeve van de woningwetbouw ten laste van 's Rijks kas. On
der de tegenwoordige omstandigheden kunnen de gemeenten de verant
woordelijkheid voor de financiering van deze bouw niet blijven dragen.
Het Rijk zal er zich voorts vooral ter wille van de gemeenten van moeten
onthouden voor zijn eigen uitgaven een beroep te doen op de kapitaalmarkt.
Het is om deze reden, dat de begroting zodanig is opgesteld, dat de financie
ring van de gehele dienst is gewaarborgd zonder een dergelijk beroep.
Ten einde dit mogelijk te maken ó'cht de regering naast beperking van de
overheidsuitgaven een tijdelijke verhoging nodig van de omzetbelasting op
personenauto's en motorrijwielen; op televisietoestellen en op sigaretten. Bo
vendien zal de opschorting van de investeringsaftrek in 1958 moeten voort
duren en zal een tijdelijke heffing van opcenten op de vermogensbelasting
worden voorgesteld. Deze maatregelen leveren tevens een bijdrage tot de
beperking van de bestedingen.
17ERDERE verhoging van de uitvoer vraagt bijzondere aandacht. Ter wille
hiervan is het nodig te waken tegen het ongunstiger worden van onze
concurrentieposities op de internationale markt.Grote voorzichtigheid bij het
nemen van maatregelen, die tot verhoging der produktiekosten kunnen lei
den, is geboden. Zolang de huidige toestand voortduurt zullen bedrijfsleven
en overheid zich ten aanzien van de ontwikkeling van het loonpeil de
grootst mogelijke beperking moeten opleggen.
Mede met het oog hierop moet de prijsstabilisatiepolitiek in overleg met
het bedrijfsleven onverflauwd worden voortgezet. Het prijsbeleid en het me
dedingingsbeleid zullen ook moeten bevorderen, dat kostenverlagingen zo
veel mogelijk in de prijzen doorwerken.
Het is dringend noodzakelijk de besparingen op te voeren onder inschake
ling van zo breed mogelijke lagen der bevolking.
Voorstellen ter bevordering van de bezitsvorming zullen U in het komen
de zittingsjaar bereiken.
Voor landbouwproducten vertoont de ongunstige verhouding van vraag
en aanbod op de wereldmarkt geen verbetering. Zij lijkt zelfs van structu
rele aard te worden. Voortgebouwd zal worden op de grondslag, welke de re
gering het afgelopen jaar heeft gelegd. In dit verband zullen de vraag
stukken van de totale omvang van de produktie en van de verbetering van
de bedrijfsstructuur de bijzondere aandacht vragen.
f\E strijd tegen de woningnood blijft nog steeds de meest dringende taak
bij de voorziening in de behoeften van ons volk.
Mede dank zij de gunstige weersomstandigheden in het begin van het
jaar, zal in 1907 een groter aantal woningen gereedkomen dan in enig voor
gaand jaar het geval was. Verwacht mag worden, dat meer dan 80.000 wo
ningen aan de woningvoorraad zullen worden toegevoegd. Het streven van
de regering blijft, ook in het komende jaar, gericht op een binnen het ka
der van de bestaande mogelijkheden zo groot mogelijke woningbouw.
Het is fcaar voornemen de financiering van 40.000 woningwetwoningen mo
gelijk te maken. Ter betere aanpassing van de rijkssteun aan de werkelijke
behoeften en ter stimulering van de bouw van particuliere woningen met
een redelijke huurprijs'is een wijziging van de premie- en bijdrageregeling
woningbouw 1953 tot stand gebracht. Verwacht wordt, dat mede dank zij
deze maatregel met de bouw van 40.000 particuliere woningen zal worden
aangevangen.
Ten einde een begin te maken met de consolidatie van de te hoog opgelo
pen vlottende schuld der gemeenten en van de schulden, die moeten wor
den aangegaan, in het bijzonder voor de nog in dit jaar ondernomen wo
ningbouw, zal de regering haar medewerking verlenen aan een binnenkort
door de Bank voor Nederlandsche Gemeenten tegen marktvoorwaarden
uit te geven woningbouwlening.
Maatregelen zijn in voorbereiding om het vrijwillig beschikbaar stellen
van ruimte voor inwoning sterker aan te moedigen. De mogelijkheden tot
het verlenen van een bijdrage in de kosten van noodzakelijke voorzieningen
aan de woningen zullen worden verruimd.
I^E samenwerking tussen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen
in de geest van het statuut heeft de voortdurende aandacht der regering.
Na ontvangst van een binnenkort te verwachten advies van de commissie
tot herziening van de staatsinrichting van Nederlands-Nieuw-Guinea, hoopt
de regering aan de Staten-Generaal te kunnen aanbieden een ontwerp wet
tot partiële herziening van de bewindsregeling Nieuw-Guinea, dat een rui
mer inzicht zal bieden voor de politieke ontwikkeling van dat gebied.
In de samenwerking tussen de vrije landen wordt een nieuw perspectief
geopend door de ondertekening van verdragen betreffende een Europese
Economische Gemeenschap en een Europese Gemeenschap voor Atoom-ener
gie, alsmede door de tussen de regeringen der drie Beneluxlanden bereikte
overeenstemming over het verdrag inzake de Économische Unie. De behan
deling van de drie hiermede samenhangende wetsontwerpen zal in de ko
mende zitting veel van uw aandacht vragen.
Het levensbelang van de Noord-Atlantische verdrags-organisatie voor de
vrije wereld blijft ook van ons land een redelijke defensiebijdrage eisen.
In de Verenigde Naties zal de regering haar steun verlenen aan elk oprecht
streven naar politieke ontspanning, herstel van onrecht en bevordering
van de vrede.
Nauwere Europese samenwerking maakt het ons te meer tot plicht
in eigen land verhoudingen te scheppen, die Nederland in internationaal
verband een goede en sterke partner doen zijn.
-TEN EINDE de aandacht geconcentreerd te houden op de vraagstukken,
die op het ogenblik centraal staan, spreek ik thans niet tot U over tal van
andere onderwerpen, die nochtans in het kotnende zittingsjaar veel van Uw
werkkracht zullen vragen.
Beperking op velerlei gebied, waarbij de regering er intussen naar streeft
het meest essentiele te ontzien, mag niet het laatste woord zijn.
Een positief gerichte inspanning, zowel ter vergroting van de nationale
produktie als ter versterking van de geestelijke en maatschappelijke krach
ten, zal nieuwe en ruimer mogelijkheden moeten openen.
Terugziende op hetgeen ons volk na de oorlog onder veel moeilijker om
standigheden heeft gepresteerd vertrouw ik, dat het ook thans de zelfbe-
heersing en de kracht zal weten op te brengen, noodzakelijk voor herstel
en voor nieuwe vooruitgang.
geroeper?°d U sterken bii de verantw°°rdelijke taak waartoe Gij weder zijt
Hiermede verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFURT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
weer
temp.
mist
15 C.
zwaar bew.
14
zwaar bew.
14
mist
14
zwaar bew.
14
regen
14
motregen
13
zwaar bew.
17
mist
20
licht bew.
18
zwaar bew.
20
geheel bew.
13
regen
16
regen
12
zwaar bew.
14
mist
16
licht bew.
20
licht bew.
16
half bew.
15
onbewolkt
22
onbewolkt
22
zwaar bew.
27
Korreltje
Geld is een goede dienaar,
maar een slechte meester.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te i
11.15 uur).
OPNIEUW IETS ZACHTER.
Half- tot zwaarbewolkt met i
hier en daar enige regen of mot- j
regen en in de nacht plaatselijk j
mist, Zwakke tot. matige zuid-
westelijke wind, maar in de i
noordelijke helft van het land j
aanvankelijk zwakke verander- j
i lijke wind. Opnieuw iets zach- i
ter.
18 Sept. zon op 6.21onder 18.51;
maan op onder 15.29.
Hoogwaterstanden
18 Sept. v.m. 9.10; n.m. 9.45.
