3)e CéidóeGoii/tmit
Nederland moet meedoen met
overschakeling op kern-energie
Kroestsjef en Boelganin
op reis naar Praag
Nota van minister Zijlstra over
de toekomstige energie-behoefte
Atoomcentrales zijn duurder in
aanschaf, goedkoper in gebruik
Indiase bisschop in Hilversum
Reis met veel geheimzinnigheid
KROESTSTEF OPGEWEKT
EN VOL ZELFVERTROUWEN
DINSDAG 9 JULI 1957
48ste JAARGANG
No. 14152
De kern
van alle energie
is kern-energie
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs 0.59 p.w., ƒ2.55 p.mnd., 7.50p.kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advertenties: 17 cf. p. m.m. Telefoontjes ƒ1.50.
T^EGEN HET EINDE VAN HET JAAR of anders begin 1958 zal in Neder-
land een beslissing worden genomen over de bouw van de eerste
eléctrische centrale op atoomenergie. Deze centrale zal worden gebouwd
door de Noord-Brabantse Electriciteits Mij. in samenwerking met de andere
electriciteitsbedrijven in Nederland. De plaats van vestiging is vermoedelijk
Geertruidenberg, maar de onderhandelingen hierover zijn nog gaande. De
financiering van de centrale, waarmede een bedrag van omstreeks 250
miljoen is gemoeid, zal door de samenwerkende bedrijven geschieden. De
centrale krijgt een vermogen van 150 megawatt, hetgeen wil zeggen, dat
per jaar omstreeks 900 miljoen kWh electrisch vermogen zal worden op
gewekt. De centrale zal m 1962 in bedrijf moeten komen. f
NIEUWE WEGEN.
Met de bouw van de atoomcentrale
wordt de eerste stap gezet op de nieu
we weg naar de toekomstige energie
voorziening van ons land. In een no
ta aan de Staten-Generaa! heeft de
minister van Economische Zaken,
prof. dr. J. Zijlstra, zojuist ontvouwd
hoe de nieuwe weg is uitgestippeld en
welke inspanning ons volk zich zal
moeten getroosten om te voorkomen,
dat wij in een slop zouden geraken
ten aanzien van de energievoorzie
ning.
In 1955 kon Nederland nog voor 53
pet. voorzien in de energiebehoefte
door de eigen produktie van steen
kool, bruinkool, aardgas en aardolie
en hoewel de produktie vooral van
aardgas en ook van aardolie geleide
lijk zal worden opgevoerd, is te ver
wachten, dat de energiebehoeften in
1960 maar voor 45 pet. gedekt zijn. In
1975 zal het percentage zijn gedaald
tot 33 pet.
Dit beteken* dat ons land steeds
meer afhankelijk wordt van de aan
voer van brandstoffen uit het buiten
land. De Suezcrisis en de abnormaal
hoge vrachttarieven voor het vervoer
over zee, die nog in het begin van het
jaar golden, hebben geleerd dat wij
te zeer afhankelijk zouden worden
van invloeden van buitenaf.
VRAAG MOET BIJGEHOUDEN
WORDEN.
In zijn nota, die tot titel draagt
„Nota inzake de kernenergie" zet de
minister uiteen, dat het noodzakelijk
is een voldoende energievoorziening
op lange termijn krachtig te bevorde
ren. De beste perspectieven hiervoor
schuilen in de toepassing van kern
energie voor de opwekking van elek
triciteit.
HET SYSTEEM
BLIJFT
op de oude voet voortgezet. Dat
werd al spoedig door de rode woord
voerders medegedeeld na het bekend
worden van de uitstoting van Molo-
tof c.s. en deze keer waren zij open
hartig en spraken zij de waarheid. De
jongste afwijzing van de Westerse
voorstellen inzake de opschorting van
de proeven met atoomwapens is
daarvan de eerste aanwij-
0 zing. Verleden week heb
ben wij er reeds op gewezen,
dat de Russen te Londen bij de ont-
wapeningsbesprekingen een kans had-
den om metterdaad te demonstre-1
ren, dat het de vier uitgestoten lei-
ders waren geweest, die door hun i
sabotage de door allen zo gewenste
internationale ontspanning tegen
hielden. Zij hebben die kans niet be
nut; zij zetten de zaak op de oude
voet voort. "Mensen en leiders mo
gen elkaar naar de keel vliegen en
elkaar de baantjes afpakken, het sys
teem blijft.
Malenkof, die na de dood van
Stalin optrad als de eerste man in
de Sowj et-Unie, heeft het onderspit
gedolven tegen Kroestsjef; Malen
kof is nu een schurk, die mede met
Beria verantwoordelijk is voor de
executie van een aantal brave Sow-
jet-mannen (de Leningrad-affaire).
Als Kroestsjef gestruikeld was, zou hij
met evenveel recht verantwoorde
lijk gesteld kunnen zijn. Dan zat hij
nu ergens in Moskou vast, inplaats
van met Boelganin breed glimlachend
naar Praag te reizen. Daar zit men
op het ogenblik iA angst en vreze,
want in Praag was men nogal „stali
nistisch".
De zaken worden op de oude voet
voortgezet en wanneer de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken Dullefe zegt, dat hij nog niet
weet, of de paleisrevolutie op het
Kremlin een kwestie van ideologische
veranderingen dan wel een per
soonlijke rivaliteit is geweest, dan
begint het er wel op te lijken, dat
men meer aan het laatste moet den
den.
Hij acht het van het grootste be
lang, dat deze toepassing in Neder
land, in nauwe samenwerking met
de Westeuropese organisatie zoals
Euratom en de OEES krachtig ter
hand w^rdt genomen ter verlichting
van het snel toenemend nadelig ver
schil tussen produktie en behoefte
aan energie.
Gedurende de laatste vijf jaren is
het elektriciteitsverbruik gemiddelde
met ongeveer 10 pet. per jaar geste
gen, hetgeen wil zeggen dat wij nu al
anderhalf maal zoveel elektriciteit no
dig hebben als in 1952. Gedurende
het tijdvak van 1955 tot 1975 zal het
verbruik naar raming met gemiddeld
6% pet. per jaar toenemen. Dit bete
kent dat in 1975 het verbruik .zal zijn
gestegen tot het 3K-voudige van dat
van 1955.
Als de elektriciteitsproducenten in
staat zijn dit te realiseren, dan zal in
1975 ongeveer de helft van het elek
triciteitsverbruik gedekt kunnen
worden door de atoomcentrales,
waarmede dan tevens voor 15 pet. in
de totale behoeften aan energie zou
zijn voorzien.
KOLEN- EN OLIE-IMPORT
TOCH NODIG.
Daarmede is dan nog niet het ge
hele energieprobleem, waarmede ons
land te kampen krijgt, opgelost. Door
middel van import van kolen en olie
zou ook in 1975 nog voor 52 pet. in de
totale energiebehoeften moeten wor
den voorzien. Dit betekent dat de in
voer van kolen en olie nog zal toene
men.
Op den duur zal dat misschien an
ders worden, als de toepassing van
kernenergie zal leiden tot goedkopere
elektriciteitsproduktie, want dan zal
het gebruik van elektrische energie in
toenemende mate andere vormen van
energie verdringen.
ERVARING OPDOEN.
Wil Nederland de snelle ontwikke
ling van kernenergie kunnen volgen,
dan zal het moeten beschikken over
ervaring, «ver een industrieel appa
raat en over de nodige deskundigen.
Reeds daarom acht de minister het
van belang, dat de toepassing van
kernenergie voor elektriciteitsproduk
tie thans ter hand wordt genomen,
zonder te wachten op vérgaande tech
nische perfectionering van de reacto
ren in het buitenland of op de prak
tische resultaten van het overigens
veelbelovende ontwikkelingswerk in
eigen land.
Het is dan ook niet wenselijk, dat
men zich nu reeds voor de uitvoering
van het gehele plan gaat vastleggen
op één bepaald type; de snelle tech
nische vorderingen wettigen de ver
wachting, dat in de loop der jaren
aanzienlijke verbeteringen en goed
kopere methoden mogelijk zullen
worden.
KOST GAAT VOOR DE BAAT UIT.
Bij de bouw van de atoomcentrales
gaat de kost voor de baat uit, want
in eerste aanleg moet er meer kapi
taal aan worden gespendeerd dan aan
de centrales van het oude type, maar
de brandstofkosten zullen veel lager
zijn. De bouwkosten van een atoom
centrale zullen waarschijnlijk het 2 Vi
a 3K-voudige van een gewone cen
trale bedragen.
Daarbij komen dan nog de kosten
van de eerste lading van ca. 160 ton
natuurlijk uranium voor een centrale
van 100 megawatt, waarvan de inves
tering op 35 a 45 miljoen is te stel
len.
Een 100 MW centrale, die bij een
bedrijfstijd van 6.000 uur per jaar
600 miljoen produceert, verwerkt
hierbij ruim 33 ton uranium; in ten
moderne kolencentrale worden voor
dezelfde produktie bijna 250.000 ton
steenkolen verstookt.
De kostprijs per kWh van een
atoom centrale wordt berekend op
4,4 a 4,8 cent tegen 4,4 cent voor een
ouderwetse centrale, maar in de toe
komst kunnen de verhoudingen an
ders komen te liggen.
Zou Nederland in de periode 1962—
1975 uitsluitend centrales bouwen, die
gebaseerd zijn op kolen of olie als
brandstof, dan zou er 3,6 miljard in
geïnvesteerd moeten worden. Bij de
bouw van uitsluitend atoomcentrales
komt er 2,6 miljard, of 70 pet. bij.
Daarenboven zal in beide gevallen
3 a 3,5 miljard nodig zijn voor in
vestering in het elektriciteitstrans
port- en distributie-apparaat.
Malenkof
„wreed en ruw"
Een communistische functionaris in
Leningrad heeft verklaard dat oud
premier Malenkof, die vorige week
uit het partijpresidium is gestoten,
hem acht jaar geleden heeft bedreigd
en hem een valse verklaring heeft
willen doen tekenen.
De functionaris, I. M. Turko, ver
klaarde vorige week op een partij
bijeenkomst, dat Malenkof een „ruwe
en wrede man, zonder eergevoel of
geweten" bleek te zijn, toen hij, Tur
ko, in 1949 voor het centrale partij-
comité moest verschijnen.
„Ik dacht een man van grote be
kwaamheden te ontmoeten, maar ik
vergiste mij deerlijk", aldus de ver
klaring van de partijfunctionaris, die
EXTRA INVESTERINGEN.
De extra-investering voor atoom
centrales zal ongeveer 7 pet. uitma
ken van de totale investeringen in de
industrie of 3'A pet van de totale in
vesteringen in ons land. Uiteraard
heeft dit consequenties voor de ver
houding tussen besparingen en inves-
teringen.
verhoging i op zichzelf be,-
schouwd niet zo groot dat men ten
gevolge daarvan spanningen zou moe
ten duchten, maar wanneer er reeds
uit anderen hoofde een schaarste aan
financieringsmiddelen heerst, is een
extra behoefte van gemiddeld 200
miljoen per jaar een niet te verwaar
lozen factor.
Voor de atoomcentrales zal 1,5 a
2 miljard meer aan deviezen moeten
worden uitgegeven dan voor de
ouderwetse centrales, maar daar staat
tegenover dat naderhand minder bui
tenlandse betaalmiddelen behoeven te
worden besteed voor de aanvoer van
brandstoffen. De besparing uit dien
hoofde neemt van jaar tot jaar toe.
De minister acht het noodzakelijk
dat de primaire verantwoordelijkheid
voor de uitvoering van het program
ma blijft berusten bij de bestaande
elektriciteitsbedrijven. De centrale
overheid zal echter een vergunning
moeten verlenen voor de oprichting
van een kernenergiecentrale. Zij zal
zich hierbij afvragen of de gedachte
investeringen te passen in het totale
beeld van de elektriciteitsvoorziening
resp. van de nationale economie. In
dit verband is het van belang dat eer
lang een „Atoomwet" bij de Staten-
Generaal zal worden aanhangig ge
maakt.
Op rondreis door West-Europa bezoekt de Bisschop van Tiruvalla (India),
mgr. Zacharia Mar Athanasios met zijn secretaris, Father A-Kalakudi, ons
land, als gast van mgr. A. G. Smit, voorzitter van het Apostolaat der Her
eniging. Het doel van de reis is de steun van Katholiek Nederland te ver
krijgen voor het Herenigingswerk. Reeds ontvangen, dank zij het Aposto
laat der Hereniging, twee Indiase zusters, uit het bisdom van mgr. Athana
sios, een opleiding aan de medische faculteit van de Nijmeegse Universiteit.
Maandagmiddag stond een bezoek aan de K.R.O.-studio op het program,
waarbij Monseigneur werd ontvangen door prof. dr J. B. Kors O.P. Op de
foto v.l.n.r. mgr. A. G. Smit, mgr. Athanasios en prof. Kors.
meegedeeld, dat zij alleen toegelaten
zouden worden tot bepaalde openbare
gebeurtenissen waaronder de aan
komst en het vertrek, maar dat zij
maar niet moesten proberen het offi
ciële deel te volgen van de uitgebrei
de uitstapjes die zo goed als dagelijks
vanuit de hoofdstad gemaakt zullen
worden.
Inmiddels waren hele ploegen ar
beiders in Praag bezig de straten en
de trottoirs te reinigen. Anderen ver
sierden ijverig de hoof.lrtraten met
OARTIJLEIDER KROETSJEF en premier Boelganin van de Sowjet-Unie
zijn gisteren naar Praag vertrokken voor besprekingen met de Tsjecno-
slowaakse leiders, die tot de meest „stalinistische" van het Sowjetblok
behoren. De reis was omgeven door een waas van geheimzinnigheid en een j Russische en Tsjechische vlaggen en
net van veiligheidsmaatregelen. Oorspronkelijk zouden Kroestsjef en Boel- enorme foto's,
ganin met de trein naar Praag zijn gegaan, wat een reis van 36 uur is. j
Maar zij veranderden van plan en namen een vliegtuig naar Stry in de
Oekraïne, vanwaar zij met auto's naar de grens reden. Of deze wijziging
verband houdt met berichten die in Wenen de ronde doen, over een aanslag
van Oekraïnse nationalisten op een Russische munitietrein, is niet bekend.
De
SEROF GAAT OOK MEE.
reis wordt ook meegemaakt
door het hoofd van de Sowjet-Russi-
sche veiligheidspolitie, generaal Serof.
Serof was de eerste die, met een rui
ker bloemen in de hand, het vliegtuig
betrad.
Deze bloemen had een breeduit
glimlachende Kroestsjef voor zijn
vertrek van vier schoolmeisjes, die
waren gekleed in de rood-witte kle
ding van het Sowj et-Russische pio
nierskorps, in ontvangst genomen.
De opgewekt kijkende Kroestsjef,
die er krachtig en vol zelfvertrouwen
door de in Leningrad verschijnende uitzag, droeg een witte panama en 'n
„Prawda" is gepubliceerd. lichtgrijs pak.
Gistermorgen is premier Pandit Nehroe van India op het vliegveld Valkenburg aangekomen voor een bezoek
van enkele dagen aan ons land. Hier wordt hij op het veld verwelkomd door een aantal leden van de Indiase
kolonie in Nederland, die hem op nationale wijze begroeten.
Boelganin keek ernstig en hij liep
langzamer, alsof hij vermoeid was,
met Kroestsjef het vliegveld op.
Te Stry in de Oekraine is het vlieg
tuig geland. Daar stapten de Sowjet-
leiders in auto's, die hen naar Lwow
brachten. Hedenmorgen werden zij
per trein aan de Tsjechoslowaakse
grens verwacht.
De eerste secretaris van de Tsjecho
slowaakse communistische partij An-
tonin Novotny, zou de Russische gas
ten aan het grensstation te Cierna op
wachten en hun naa.- Praag vergezel
len, waar zij woensdagochtend ver
wacht worden. Zij zullen hun reis te
Kosice en Zilina in Slowakije onder
breken.
Pottekjjkers ongewenst.
De westelijke correspondenten die
in Praag zijn om verslag uit te bren
gen over de reis van de twee Russen,
werden met tegenzin ontvangen door
Tsjechische autoriteiten. Hun werd
Zelfde weertype
Boven het zuidelijk deel van de
Oceaan bevindt zich een krachtig ge
bied van hoge druk, dat zich meer en
meer over Frankrijk gaat uitbreiden.
Aan de noordelijke flank van dit ge
bied voeren overwegend westelijke
winden vrij koele oceaanlucht aan,
waardoor de grote warmte steeds I
ten zuidoosten van de lijn Perpignan
GenèveFrankfurtWarschau nog
temperaturen boven 30 graden voor.
De hoogste temperatuur, 39 graden,
werd gemeld uit St. Polten, op 60 ki
lometer ten westen van Wenen gele
gen.
In de hogere luchtlagen trok giste
ren het restant van een oude uit de
Golf van Biscaye afkomstige depres
sie over Noord-Frankrijk en West-
Duitsland naar het noord-oosten. Dit
veroorzaakte in de omgeving van Pa
rijs en ook in de Ardennen en het
Eiffel gebergte flinke onweersbuien.
Enkele van deze buien trokken gis
teravond ook over het zuid-oo6ten
van Nederland. In Eindhoven viel 13,
in Volkel 4 mm regen. Morgen blijft
Nederland binnen het bereik van de
Oceanische luchtmassa's. Perioden
met veel bewolking zullen worden
afgewisseld door opklaringen. De
kans op buien is klein.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
s (Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
VERANDERLIJKE
BEWOLKING.
Veranderlijke bewolking met
enkele verspreid voorkomende
buien. Zwakke tot matige zuid- j
westelijke wind. Dezelfde tem- j
peraturen als vandaag of iets i
5 hogere.
10 Juli: zon op 4.34; onder 21.00;
maan op 19.39; onder 3.22.
Hoocfwa terstanden
10 Juli: v.m. 2.05; n.m. 2.40.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
motregen
15 C
OSLO
zwaar bew.
17
KOPENHAGEN
zwaar bew.
25
ABERDEEN
zwaar bew.
16
LONDEN
zwaar bew.
22
AMSTERDAM
zwaar bew.
22
LUXEMBURG
licht bew.
25
PARIJS
zwaar bew.
24
BORDEAUX
onbew.
25
GRENOBLE
half bew.
31
NICE
onbew.
28
BERLIJN
zwaar bew.
29
FRANKFURT
licht bew.
31
MUNCHEN
regenbui
32
ZURICH
mis
31
GENEVE
zwaar bew.
32
LOCARNO
licht bew.
32
WENEN
half bew.
37
INNSBRUCK
zwaar bew.
36
ROME
onbew.
34
AJACCIO
onbew.
29
Korreltje
God, de grote Gever, kan het ganse
heelal voor ons openlegen in de nau
we ruimte van één enkel laantje
(Tagore).
