Felle tegenkantingen tegen inrichting
van Deelen als straaljagerbasis
Prioriteit voor hulp aan on
derontwikkelde gebieden
Centraal Planbureau
op meer besteding
dringt aan
De Snorrende Snor
treedt nogal di
EK IS WEEK
G KAS KOT EK
Verdere daling van de deviezenreserves
Minister Hofstra bezorgd
over begroting 1958
Gang naar Evipan, gang
naar de guillotine"
DONDERDAG 13 |UN1 1957
DE LETDSE COURANT
PAGINA 8
De staf gebroken over plan van Staf
op
Felle tegenkanting van „De Hoge Veluwe", de contactcommissie voor
natuur- en landschapsbeschermlng en de Kon. Ned. Toeristenbond ANYVB
ontmoet het plan van het vliegveld Deelen een straaljagerbasis te maken.
Het kostelijke natuurreservaat zal de noodzakelijke rust verliezen. Bo
vendien zijn er aanwijzigingen, dat het vliegveld Deelen uitbreiding zal
behoeven ten koste van het „Nationale Park de Hoge Veluwe".
1250 van de 6500 hectare dreigen definitief verloren te gaan. Hierbij
werd door het ministerie van oorlog toegezegd, dat, afgezien van inciden
tele oefeningen in internationaal verband, in vredestijd geen straaljagers
van het vliegveld Deelen gebruik zullen maken, „behoudens mogelijke
latere wijziging in de inzichten".
de voor de mens, juist ook voor hem,
die het gedrang in het westen des
lands ontvluchten wil.
Geen alternatieven
Minister ir C. Staf verklaarde in
zake deze restrictie, dat zelfs in vre
destijd bij een plotselinge verscher
ping van dt politieke verhouding, hij
militair gedwongen zou kunnen wor
den de toezegging van het niet sta
tioneren van straaljagers in te trek
ken.
Zonder overleg en zonder opgave
van motief is op 17 april aan 't park-
bestuur meegedeeld, dat een squa
dron straaljagers op Deelen zal wor
den gestationeerd.
De voorzitter van de contactcom
missie voor natuur- en landschapsbe
scherming jhr mr M. van der Goes
van Naters, lid van de TJweede Kamer
(Arb.) heeft namens de commissie
(90 organisaties) een request aan de
ministerraad gestuurd, waarin opge
merkt wordt, dat 17,5 duizend hectare
recreatiegebied, waarin bijna acht
miljoen vakantiedagen worden door
gebracht binnen een straal van 15 km
van het vliegveld liggen.
Om de geestelijke volks
gezondheid.
Het moderne leven stelt hoge eisen
aan de mens. Honderdduizenden zoe
ken jaarlijks rust op de Veluwe in
de vrije natuur. Straaljagers op Dee
len zullen de belangen van geestelij
ke volksgezondheid en ontspanning
ernstig schaden. Er wordt op gewe
zen, dat ten onrechte door de minis
ter is uitgegaan van de keuze Ypen-
burg of Deelen.
Alleen financiële motieven spelen
een rol. Nergens blijkt, dat ernstig is
nagegaan of er geen andere mogelijk
heden zijn het squadron te plaatsen,
bijvoorbeeld in de Peel.
Ter verduidelijking zeide jhr. van
der Goes van Naters, dat 't hier gaat
om het plaatsen /an het Nederlandse
squadron, dat zich thans in Duitsland
bevindt.
Er zijn trouwens aanwijzingen, dat
ook Ypenburg een squadron zal krij
gen. Dit in verband met de wens van
de NAVO tot grotere spreiding van
de squadrons (minder dan drie per
basis) als gevolg van de mogelijkhe
den van een oorlog met kernwapens.
Voorts werd gezegd, dat verplaatsing
van het squadron uit Duitsland bin
nen de landsgrenzen een besparing
van drie miljoen gulden per jaar zal
opleveren. Het in orde maken van
het Peelvliegveld Venray kost twee
miljoen. In het eerste jaar dus een
miljoen winst.
De toezegging, dat op Deelen slechts
18 straaljagers zullen komen van de
fotoverkenningsdienst en er dagelijks
hoogstens 12 in de lucht zullen zijn,
kan geen genade in de ogen der pro
testerenden vinden. De rust zal er
evengoed door verstcord worden. Van
een plotselinge verscherping van de
politieke verhouding is niets bekend.
Het park is van onschatbare waar-
De heren ir J. van Tuill, directeur,
P. F. Zimmerman voorzitter en H. M.
M. Jeekel, regent van de Kröller-
Müllerstichting wijzen op het grootse
werk, dat in het nationale park en in
het prachtige museum tot stand is ge
komen.
De kunstschatten in het Museum
tot een waarde van minstens veertig
miljoen gulden zijn aan de Staat ge
schonken onder voorwaarde, dat zij
in de rust van het park getoond zul
len worden. Hoe is deze voorwaarde
te paren uan het plan om op enige ki
lometers afstand een basis voor
straaljagers te vestigen.
De heer Zimmerman, tevens voor
zitter van de ANWD, en de ANWB-
directeur voor toerisme, C. J. van
Schaardenburg, zeiden, dat deze
grootste toeristische organisatie zich
volkomen achter de protesten der be
zwaarden stelt. Zij hopen op een
massaal protest uit het hart van ons
volk om het nationale park met zijn
prachtige bossen en heiden, zijn enige
wildstand, het museum en het Berla-
gemonument „Jachtslot St. Hubertus"
waar de leden van de .ninisterraad zo
gaarne vertoeven, in ongeschonden
rust te behouden.
Zo is op vele wijzen en toonaarden
onder een stroom van tegen argumen
ten de staf gebroken over het plan
om van Deelen een basis voor straal
jagers te maken.
Geen logica.
Merkwaardig was, dat het toch jhr
Van der Goes, noch aan zijn mede-
Kamerlid E. Viscb (KVP) precies
duidelijk was, hoe de redenering om
Deelen tot straaljagersbasis te „ver
heffen" loopt. Men mist alle logica.
De heer Visch, lid van de vaste ka
mercommissie voor de defensie, be
loofde in deze commissie zijn best te
doen, volledige opheldering van de
situatie te krijgen. Hij zal tot het
uiterste pogen het gevaar van Deelen
voor de „Hoge Veluwe" en de aan
grenzende recreatiegebieden te keren.
Mocht hij in de commissie onvol
doende opheldering krijgen, dan zal
hij overwegen over deze kwestie
de Kamer te interpelleren.
Van de zijde van het bestuur van
de „Hoge Veluwe" is medegedeeld,
dat juridische adviseurs van de Stich
ting mogelijkheden bestuderen tot het
voeren van een civiele procedure, als
laatste poging om de straaljagers van
Deelen weg te houden.
Een beroep op de vakverenigingen
om in deze strijd om het behoud van
dit recreatiegebied partij te kiezen
is gedaan.
Jhr. Van der Goes tenslotte ,trok
een vergelijking met Rembrandt'
„Nachtwacht". Indien het plan zou
rijzen dit schilderij voor straaljagers
te ruilen, dan zou ons volk woedend
te hoop lopen om dit te voorkomen.
Het recreatiegebied van de Veluwe
is voor ons volk minstens even be
langrijk en waardevol als „De Nacht
wacht", en dus mag het niet verloren
gaan door straaljagersgeweld, was
zijn conclusie.
„AER LINGUS" VERGROOT
BESTELLING VAN FRIENDSHIPS.
De ook op Amsterdam vliegende
Ierse luchtvaartmaatschappij „Aer
Lingus", die een jaar geleden vijf
verkeersvliegtuigen van het type
Fokker F 27 „Friendship" bij de N.V.
Koninklijke Nederlandse Vliegtui-
genfabriek Fokker te Schiphol be
steld heeft, thans die opdracht met
twee toestellen verhoogd. Met de
aflevering van deze verkeersvlieg
tuigen voor 36 a 40 passagiers zal
Fokker in oktober 1958 beginnen. De
Ierse maatschappij zal dan de gehele
serie van zeven Friendships vóór het
begin van de zomerdienst 1959 in
haar bezit hebben.
■?u>i etd&A.
Advertentie
Motie in de Tweede Kamer aangenomen
De Tweede Kamer heeft gistermiddag de motie van de heer Ruygers
(PvdA) aangenomen, waarin de regering wordt uitgenodigd bij het opstel
len van de rijksbegroting een hoge prioriteit te verlenen aan de steun aan
minder ontwikkelde gebieden. Steun kwam van de gehele Kamer met uit
zondering van de heer Van Leeuwen (VVD), die betoogde, dat men een
geslagen schip niet op hulpverlening uitzendt.
De Vink (KVP), prof. Scholten (AR),
de heer Korthals (WD) en mr. Van
Leeuwen (WD),
De interpellatie werd gehouden
naar aanleiding van het besluit van
de regering om van de toegezegde
25 miljoen gulden voor hulp aan min-
der-ontwikkelde gebieden meer dan
de helft te besteden aan de hulp
voor de vluchtelingen. Ook had de
regering besloten het bedrag van 25
miljoen tot 20 miljoen te verlagen in
verband met de bestedingsbeper
king.
De minister zegde de heer Ruy
gers toe, dat de regering de overtui
ging heeft, dat het werk voor de on
derontwikkelde gebieden voortgang
dient te vinden. Zodra de financiële
moeilijkheden zijn verdwenen zal de
regering weer een post op de begro
ting plaatsen.
Belastingverhoging
of bezuiniging
Minister Luns plaatste daartegen
over, dat het met de lekken in het
schip van staat nogal meevalt. Men
moet de hoge welvaart in Nederland,
aldus de minister, maar eens plaat
sen tegenover de schrille armoede in
de onderontwikkelde gebieden.
De motie van de heer Ruygers werd
aangenomen na zijn interpellatie
over de hulp aan de onderontwik
kelde gebieden. Aan deze interpella
tie werd ook deelgenomen door mej.
volkingsgroep, namelijk de ouden
van dagen.
In haar samenvatting van het Cen
traal Economisch Plan 1957 merkt de
directie van het Centraal Planbureau
in de prognose voor 1957 op, dat de
prijsindex van het levensonderhoud
in 1957 een jaargemiddelde zal berei
ken, dat 4,5 a 5,5 pet hoger ligt dan
in 1956. Deze schatting berust onder
andere op de veronderstelling, dat de
gemiddelde loonstijging van 1956 op
1957 tot 6,7 pet beperkt blijft en dat
de loonsverhogingen voor slechts 1,8
procent worden doorberekend.
Gezien de geringe produktiestijging
en gelet op de toeneming van de be
roepsbevolking zou, indien wordt af
gezien van de huidige spanning op de
arbeidsmarkt, een toeneming van de
geregistreerde arbeidsreserve met
rond 20.000 personen worden ver
wacht. Hierdoor zou het jaargemid
delde stijgen tot 62.000 personen. Als
gevolg echter van de bestaande over
spanning op de arbeidsmarkt lijkt het
niettemin aannemelijk, dat het ge
middelde voor 1957 aanzienlijk bene
den het genoemde aantal van 62.000
personen zal kunnen blijven. De be
rekeningen voor dit centraal econo
misch plan zijn per 15 maart 1957 af
gesloten.
Financiële knelpunten.
De monetaire situatie verbetert
door de -tenuitvoerlegging van het
regeringsprogramma aanzienlijk ten
opzichte van de situatie, die bij onge
wijzigde voortzetting van het beleid
zou zijn ontstaan. Niettemin zal de fi
nanciering van de verminderde beste-
Procureur-generaal
Wegens het onbevoegd uitoefenen
van de tandheelkunde eiste de pro
cureur-generaal bij het gerechtshof
in Den Haag mr. J. Zaaijer, gisteren
zt\s boetes van 250.of 'n maand
tegen de 42-jarige technicus J. H.
Tegen de 37-jarige tandtechnicus
G. B. uit Haarlem 250 een twee
maal 250 tegen de 33-jarige tand
artsassistente M. van der H. L te
Rotterdam.
Zij waren door de kantonrechter in
1956 veroordeeld tot honderd gul
den boete. De Rotterdamse recht
bank had hen vrijgesproken, maar
de hoge raad had dit vonnis vernie
tigd en de zaak verwezen naar het
Haags gerechtshof. De verdachte B.
was verschenen. Voor de andere ge-
dagvaarden trad mr. H. de Waard,
raadsman van B, als gemachtigde op.
Verdachte B. beriep zich er op, dat
in 1952 zijn collega, die evenals hij
in een Tandtechnisch instituut te
Rotterdam werkten voor precies
dezelfde feiten waren vrijgesproken.
Verdachte vertelde slechts onder toe
zicht en in opdracht van de arts J.
B. A. T. te hebben gewerkt.
Tal van getuigen uit het gehele
land werden gehoord. De meesten
daarvan konden zich niet herinne
ren dat er een tandarts zou zijn ge
weest of in de nabijheid, toen een
van de verdachte gipsafdrukken
maakte.
De procureur-generaal was van
oordeel dat er geen sprake was van
reeel toezicht. Hij vergeleek de gang
naar Rotterdam met een gang naar
de quillotine in vroeger dagen en
meende dat de overheid strenge
maatregelen moet nemen omdat een
instelling als de Rotterdamse een
gevaar voor de volksgezondheid be
tekent. Hij sprak zelfs van "een na
tionaal euvel". De dokter was zijns
inziens slechts de vlag die de lading
moest dekken.
ONDER AUTO GEVALLEN EN
GEDOOD.
Op de weg ZwolleOudLeusen is
gisteren omstreeks half vier de tien
jarige jongen J. H. Lammertsen uit
Berkum (gemeente Zwollerkerspel)
door een personenauto gegrepen en
op slag gedood. De jongen fietste
met een vriendje rechte van zich in
de richting Oudleusen. Plotseling
raakten hun fietssturen in elkaar
verward, waardoor L. op de weg viel,
juist op het ogenblik, dat een hem
tegemoetkomende auto, bestuurd door
een 31-jarige inwoner van Gronin
gen, zou passeren.
dingen alsnog een niet onbelangrijke
schepping van liquiditeiten vereisen.
Het lijkt daarom, aldus het Centraal
Planbureau, niet uitgesloten dat op
bepaalde punten financiële knelpun
ten kunnen ontstaan.
De vergelijking van de economische
situaties in 1950 en 1956 vestigt ener
zijds de indruk dat de overbeste-
ding van thans moeilijker omkeer
baar is dan destijds, omdat zij thans
meer is gelokaliseerd in consumptie
en investeringen in vaste activa en
minder in voorraadvorming. Ander
zijds is de geld- en kapitaalmarkt
thans krapper, waardoor de maatre
gelen tot beteugeling der investerin
gen in vaste activa aan effectiviteit
winnen.
Uit een meer gedetailleerde analy
se van de economische ontwikkeling
in 1956 blijkt, dat de binnenlandse be
stedingen (exclusief voorraadvor
ming stegen met circa 8 y3 de pro-
duktie daarentegen met slechte 4
Beperkte uitbreiding export.
Ofschoon de sterke binnenland
se bestedingsdrang bij de beperk
te produktiecapaciteit een be
langrijke factor is geweest die
tot de ongunstige betalingsposi
tie heeft bijgedragen, hebben
daarnaast ook extreme factoren
een rol gespeeld. De verslechte
ring van de ruilvoet met 1
heeft een verlies opgeleverd dat
de deviezenwinst uit hoofde van
de exporttoeneming met de daar
uit resulterende invoertoeneming
overtrof.
Uit de jongste economische ontwik
keling in 't buitenland blijkt, dat het
aanbod van produktiefactoren, met
name van de arbeid, in vele landen
een beperkende factor begint te wor
den en dat voor 1957 de uitbreiding
van de produktie alsmede van het
reële inkomen aan grenzen is gebon
den. Dientengevolge zal ook de uit
breiding van onze export, voorzover
deze van het reële inkomen in de af-
nemerslanden afhankelijk is, beperkt
blijven. Wat de concurrentiepositie
betreft, is geen belangrijke verande-
ing te verwachten.
Door de tenuitvoerlegging van het
regeringsprogramma inzake de beste
dingsbeperking en de verhoging van
het agrarische inkomen zal de beta
lingsbalans op de lopende rekening
100 min gld positief kunnen worden.
Hierbij dient in aanmerking te wor
den genomen dat de verhoging van
het agrarisch inkomen in 1957 niet tot
een verruiming der bestedingen zal
leiden, daar de afrekening en de uit
keringen met grote vertraging plaats
hebben.
De bestedingsbeperkende maat
regelen als zodanig zullen parti
culiere consumptie in 1957 met
circa 1,5 in volume doen afne
men. Desondanks stijgt zij ten
opzichte van 1956 in totaal nog
met 1,7 ofwel met 0,5 per
hoofd. Als gevolg van de invoe
ring van de algemene ouder
domswet komt deze toeneming
ten goede aan één specifieke be-
Deviezentekort.
In het hoofdstuk der prognose voor
1957 op basis van het regeringspro
gramma wordt ingegaan op het devie
zentekort in 1957. Geconstateerd
wordt, dat een evenwicht op de lo
pende rekening var de betalingsba
lans in 1957 waarschijnlijk is, doch of
schoon de uitvoering van het rege
ringsprogramma een belangrijke ver
betering met zich brengt in vergelij
king tot 1956, toen he. tekort 0,59 mil
jard gulden beliep, is volgens de di
rectie van het Centraal Planbureau in
tweeërlei opzicht nog niet aan de al
gemene doelstelling ten aanzien van
de betalingsbalans voldaan.
Het Centraal Planbureau venvacht,
dat de produktiestijging in 1957
slechts circa 1 zal bedragen. Daar
mede corresponderen voor de belang
rijke sectoren de volgende stijgings
percentage van de totale bruto afzet:
voedings- en genotmiddelen 1
textiel 3 metalen 5 chemi 4
mijnbonw 5 openbare nutsbedrij
ven 4%; bouwnijverheid 0%; overi
ge industrieën 3 landbouw 3
verkeer 5 overige diensten 2
Wat de invloed van het regerings
programma inzake bestedingsbeper
king op de verschillende afzetcatego-
rieën betreft wordt erop gewezen, dat
de totale consumptie (inclusief inge
voerde consumptiegoederen) die in
1956, gerekend naar het volume met
8,5 is gestegen, in 1957 slechte met
1,7 zal toenemen. In eerste instan
tie zou men genegd kunnen zijn hier
uit af te leiden dat vooral de afzet
van duurzame consumptiegoederen
hierdoor het sterkst zou worden ge
troffen. Bij nadere beschouwing blij
ken evenwel de afzetmogelijkheden
van de verschillende bedrijfstakken
hier vrij sterk uiteen te lopen.
Niet gerust.
Minister Hofstra was echter niet
bereid zich te binden voor de begro
ting van 1958. Hij toonde zich verre
van gerust over het beeld van de be
groting in 1958. In het land is nog niet
voldoende doorgedrongen het besef,
dat het inderdaad hoogst noodzake
lijk is de bestedingen te beperken.
Anderzijds zijn er aanzienlijke stij
gingen, zoals bijvoorbeeld in de uit
gaven van het onderwijs, waaraan
niet valt te ontkomen.
Om tot een redelijk beeld van de
komende bcgoting te komen staat
men voor de noodzaak de uitgaven
te besnoeien of over te gaan tot ver
hoging van de betastingen.
Minister Luns, minister van bui
tenlandse zaken, zei, dat de rege
ring d' post van 25 miljoen in over
eenstemming met de motie die de
Kamer in '55 aannam, zal blijven zien
als een becj£g, dat zolang eei orga
nisatie als de Sunfed (het bijzondere
fonds van de Verenigde Naties voor
economische ontwikkeling) niet tot
stand is gekomen, jaarlijks op de be
groting wordt uitgetrokken als bij
drage van Nederland tot hulp aan de
minder-ontwikkelde gebieden.
Prioriteit.
De heer Ruygers toonde zich ver
heugd, dat de regering oog heeft voor
de hulp aan onderontwikkelde gebie
den.
Het is te begrijpen, dat een naar
bezuiniging strevende regering het
nodig oordeelde het bedrag te verla
gen. Om er de nadruk op te leggen,
dat aan de hulp aan minder ontwik
kelde gebieden de hoogste prioriteit
moet worden verleend, had hij zijn
motie ingediend.
Niet als een uiting van kritiek aan
de regering, maar als een herhaalde
uitspraak, die nuttig kan zijn voor de
stabiliteit van het regeringsbeleid op
dit punt.
Mej. Vink (KVP) toonde zich on
tevreden over de verlaging van deze
begrotingspost. De houding van de
regering moet in de toekomst tegen-
over dit alles hetzelfde zijn als te
genover de begroting van oorlog en
marine.
Prof. Scholten (AR), de heer Ruy
gers (P. v. d. A.) en de heer Kort
hals (VVD) spraken prijzende woor
den over het werk, dat prof. De
Gaay Fortman in de Ver. Naties voor
de hulpverlening aan de minder-ont
wikkelde gebieden doet.
Van de 20 miljoen zal 13 miljoen
worden gebruikt voor de hulp aan
Hongaarse v'uchtelingen.
Geneesmiddelen-wet
niet op de agenda
Kamer verwierp motie
De Tweede Kamer heeft gister
middag met 45 stemmen voor en 52
stemmen tegen een motie van de
heer Burger (P. v. d. A.) verworpen,
waarin de Kamercommissie van
voorbereiding van het ontwerp-ge-
neesmiddelen-wet verzocht wordt een
eindverslag uit te brengen, zodat de
Kamer met de beraadslagingen over
dit onderwerp kan beginnen.
Het wetsontwerp van de minister
voor de Volksgezondheid, J. G. Suur-
hoff heeft tot doel allerlei genees-
'middelen zoals hoofdpijntabletten,
uitsluitend bij de apotheker te doen
verkopen.
De commissie echter wilde geen
eindverslag uitbrengen zolang mi
nister Zijlstra, de vestigingseisen
voor drogisten en kruideniers nog
niet heeft geregeld.
Geval van Aziatische
griep in Den Haag
Bij dame uit Indonesië
Bij een dame in 's-Gravenhage, die
dezer dagen per vliegtuig uit Indone
sië is gekomen, is een geval van Azia
tische griep geconstateerd, dat echter
zeer waarschijnlijk geen gevaar voor
verdere besmetting oplevert. De ge
neeskundig inspecteur voor de volks
gezondheid in de provincie Zuid-Hol
land, dr A. In 't Veld, deelde mede,
dat men aanneemt, dat de incubatie
tijd voor deze influenza-soort gesteld
kan worden op 1 tot drie dagen, en
in deze tijd zijn bij de personen waar
mee de patiënte in aanraking is ge
weest, voornamelijk familieleden,
geen symptomen van de Aziatische
griep geconstateerd.
Dat de betrokken dame aan deze
griep leed, heeft prof. dr J. Mulder
van de influenza-commissie te Lei
den virologisch vastgesteld. Het gricp-
veroorzakende virus van de patiënte
bleek dezelfde stam te hebben als de
Aziatische griep en prof Mulder heeft
dit aan de geneeskundige hoofdin
spectie bericht. Inmiddels is de dame
nagenoeg van de griep genezen.
(13)
