Eerste Kamer niet eenstemmig over bestaans
recht departement van zaken overzee
Zuid-afrikaans gouverneur-generaal op Soestdijk
Boerenleenbank Langeraar opende
een nieuw gebouw
Omzet in vijf jaar verdubbeld
Intocht en eerste H. Mis
van Pater Vergeer
WOENSDAG 5 IUNI 1957
DE LETDSE COURANT
PAGINA 7
Afzonderlijk departement niet wenselijk
De Eerste Kamer is gisteravond be
gonnen met de openbare behandeling
van de begroting van het departe
ment van zaken overzee.
De heer REIJERS, (CHU), die,
evenals de andere sprekers, een
woord van eerbiedige nagedachtenis
wijdde aan wijlen minister prof.
Kernkamp, herinnerde hierbij aan de
arbeid van professor Kernkamp
die leidde tot het tot stand ko
men van het statuut, dat voor
vele gebieden tot lering en voordeel
kon strekken.
De heer Reijers betoogde voorts,
dat het bestaan van dit departement
volkomen gemotiveerd is. Het is een
wonderlijke figuur, dat de nieuwe
minister zijn taak aanvangt met een
onderzoek naar het bestaansrecht
van zijn departement.
Spreker stelde voorts vragen over
de onevenwichtige bezetting op som
mige afdelingen van het departe
ment. Hij was verheugd, dat de rege
ring een bezoek van prinses Beatrix
aan de West zal bevorderen. Een der
gelijk bezoek zou veel bijdragen tot
versteviging van de banden tussen de
rijksdelen.
Overbezetting departement?
De heer Reijers vroeg volledig te
te worden ingelicht over de voorgeno
men uitwijzing door de Antilliaanse
regering van een Nederlandse jour
nalist. De persvrijheid is immers een
koninkrijksaangelegenheid. Overigens
noemde hij de uitwijzing een betreu
renswaardig besluit.
De heer DE DREU (P. v. d. A.)
vroeg of een bezetting van 350 amb
tenaren niet te zwaar voor dit depar
tement is. Hij laakte het noemen in
één adem van de rijksdelen in de
West en Nieuw-Guinea, zoals in de
memorie van antwoord is gebeurd.
Dit wekt bepaalde ongewenste asso
ciaties op.
Het tien-jarenplan besprekend,
vroeg de heer De Dreu, of de Neder
landse missie niet een remmende in
plaats van een stimulerende invloed
uitoefent. Zij mengt zich te veel in
kwesties, waarin men gerust de be
slissing kan overlaten aan de Suri
naamse regering. De mede-financie
ring van het plan mag er niet toe lei
den, dat alle beslissingen in Neder
land komen te liggen.
De heer De Dreu sprak voorts de
hoop uit, dat de Antilliaanse, delega
tie, die thans in Den Haag' onderhan
delt over de lening van pl.m. 36 mil
joen gulden ter verbreding van de
economische basis van de Antillen,
niet teleurgesteld naar huis zal gaan.
Het gevraagde bedrag is ondanks de
huidige moeilijkheden toch niet zo
groot, dat men daar niet aan tegemoet
zou kunnen komen.
Tact van minister gevraagd.
De heer TJALMA (AR) was van
mening, dat het, gelet op de verschil
len in de verhouding met Suriname
en de Antillen enerzijds en Nieuw-
Guinea anderzijds, politiek en staats
rechtelijk onjuist is deze zaken onder
één departement te doen ressorteren.
Het verbindt wat niet bijeen hoort
en dus niet verbonden behoort te zijn.
Het statuut geeft bovendien een taak
aan research, die niet aan een minis
ter, maar aan een kabinet toevalt.
Het zal dan ook wel veel tact van de
minister eisen.
De heer DE VOS VAN STEEN-
WIJK (WD) zei te betwijfelen, of
een afzonderlijk departement voor
zaken overzee nodig is. Kan de ar
beid, door de minister verricht, ook
niet worden gedaan als staatssecreta
ris?
Over de ontwikkelingsplannen van
Suriname zei spreker, dat men in Ne
derland en in Suriname moet besef
fen, dat de samenwerking op weder
zijds vertrouwen moet berusten. Su
riname zal moeten beseffen, dat in
Nederland de projecten, waarbij Ne
derland financieel is betrokken, op de
merites moeten worden beoordeeld.
In Nederland zal beseft moeten wor
den, dat de détails in Suriname kun-
Het nieuwe bankgebouw van de
Boerenleenbank Langeraar.
nen worden beoordeeld.
Mevrouw VAN OMMERENAVE
RINK (Comm.) betoogde, dat zolang
er Nederlandse gouverneurs in Suri
name en de Antillen zijn, er voortdu
rend spanningen kunnen optreden.
Dit is thans het geval tussen de gou
verneur van Suriname en de Suri-
naamste staten over ontbinding van
dit college.
De heer KRAAYVANGER (KVP)
zei, dat hij moeilijk kan instemmen
met het voortDestaan van het depar
tement voor zaken overzee op dil
moment en in huidige omvang. Met
de Antillen en Suriname als zelfstan
dige delen van het koninkrijk moeten
de werkzaamheden ten departemen-
te t.a.v. deze gebieden gering zijn.
Anders ligt de zaak t.a.v. Nieuw-Gui
nea. Een afzonderlijk departement
is op zichzelf niet wenselijk, in ieder
geval hadden omvang en kosten al
veel eerder belangrijk ingekrompen
moeten worden.
PLEIN 1957.
Zaterdagmiddag a.s. zal pater S.
Jelsma MSC zijn eerste pleinpreek in
dit zomerseizoen in 's Gravenhage
gaan houden. Het motto van de plein
preken van dit seizoen luidt „Voor
uw plezier" en het onderwerp, dat pa
ter Jelsma voor zaterdag a.s. heeft ge
kozen is getiteld „In vuur en vlam".
Behalve op het plein zal pater Jels
ma dit seizoen ook driemaal in een
buitenwijk van Den Haag zijn preken
houden en wel op het Heeswijkse-
plein.
Zoals bekend, wil de groep „Plein
1957" met haar aktie geen bekeringen
maken of „zieltjes winnen", maar in
de ontmoeting van mens tot mens het
gemeenschapsbesef over alle grenzen
van kerk en levensovertuiging heen
bevorderen.
Hiertoe dienen niet r.Ileen de plein
preken, maar ook de uitgave van een
maandblad en de door de groep be
legde ontmoetingen en gesprekken.
Zelfstandig bestuur.
In de nieuwe verhouding zal van
Nederland uit geen enkele poging
mogen worden gedaan zich te be
moeien met het bestuur in Suriname
en de Antillen. Anderzijds zal het be
stuur daar zo moeten zijn, dat van een
werkelijke zelfstandigheid gesproken
kan worden.
Over het tien-jarenplan zei de heer
Kraaijvanger, dat door het te uitge
breide controle-apparaat veel van de
charme van spontane hulp verloren is
gegaan. Het beste zou zijn één ge
machtigde aan te wijzen, die zou kun
nen samenwerken met het Surinaam
se planbureau.
De heer Kraaijvanger vroeg voorts
of de weigering van de wnd. procu
reur-generaal van de Antillen om ge
volg te geven aan de opdracht tot uit
wijzing van een Nederlandse jour
nalist een gerechte grond was tot zjjn
ontslag. Volgens het statuut is uitwij
zing een kwestie van het koninkrijk.
Tegen half twaalf sloot de voorzit
ter de vergadering.
Minister Helders zou vanmorgen
om half elf de sprekers in eerste ter
mijn antwoorden.
Garagehouder draaide
kilometertellers terug
De officier van Justitie bij de
rechtbank te Almelo heeft maandag
wegens oplichting meerdere malen
gepleegd, een voorwaardelijke gevan
genisstraf van een maand en een on
voorwaardelijke boete van 1000 ge-
eist tegen de 27-jarige garagehouder
W. P. uit Almelo, die de kilometer
tellers van enkele auto's zou heb
ben teruggedraaid.
Verdachte gaf ter zitting de hem
ten laste gelegde feiten toe. Hij had
zijn compagnon gevraagd, of deze
kilometertellers kon terugzetten,
waarna men besloofr hiertoe over te
tan.
Aan een garagehouder in Den Ham
was een wagen geleverd voor 4.525,
waarvan de teller was teruggedraaid
De gouverneur-generaal van Zuid-Afrika, dr. E. G. Jan sen, die met zijn echtgenote voor een zesdaags vakantie
verblijf naar Nederland is gekomen, werd dinsdagmid dag door het Nederlandse koninklijk paar op het paleis
te Soestdijk ontvangen. De foto geeft een beeld van deze ontvangst. V.l.n.r.: dr. Jansen, dr. W. E. Gelden-
huys, de ambassadeur van Zuid-Afrika, HJWL de Konin gin; mevrouw Geldenhuys, mevrouw Jansen en Z.K.H.
de prins.
teller was teruggedraaid van 10.000
km. tot 3800 km. Bij inruil had hij
van twee auto's de kilometertellers
resp. 5000 km. en 29.000 km. terug
gedraaid.
De officier van Justitie, mr. W. L.
de Walle, memoreerde in zijn requisi
toir, dat verdachte zelf aangifte ge
daan had van knoeierijen, gepleegd
door een pompbediende, die tijdens
het verhoor doorsloeg, waardoor de
knoeierijen van P. aan het licht
kwamen. Als motief zag de officier
het feit, dat verdachte, die twee jaar
van 6000 tot 160 km. Voorts verkocht geleden een nieuwe zaak was begon-
hij een auto voor 5000, waarvan de nen, terwille van de concurrentie een
te hoge prijs voor inruilwagens gaf,
hetgeen algemeen bekend was. Dit
moest nu op de een of andere manier
gecompenseerd worden en in dit ge
val door het terugdraaien van kilo
metertellers.
Uit Manilla wordt bericht, dat
men op het eiland Luzon overblijf
selen van een geraamte van een
„reus" heeft gevonden. Deze „reus"
moet meer dan 5 meter lang zijn ge
weest. Bij de beenderen vond men
snijtanden van V/2 cm lengte en 5
cm. breedte.
Gisteren is het voor de Boerenleenbank te Langeraar een gloriedag ge
weest. Een streven van jaren is vervuld: het nieuwe Bankgebouw kan in
gebruik worden genomen. Heel klein en onbeduidend begonnen
ongeveer dertig jaren geleden is er toch een zodanige groei geweest
dat men besloot tot stichting van een eigen gebouw, bestaande uit kan
toor en woonhuis voor de kassier. Het gebouw maakt een zeer vrien
delijke indruk. Het kantoor is niet groot, doch practisch ingericht. Van
de opening en de officiële ingebruik neming is geen groot feest gemaakt;
het was een sobere, stijlvolle plechtigheid.
Uitbreiding een
noodzaak
De opening geschiedde in de hal
en wachtgelegenheid van het gebouw
door burgemeester B. J. Hogenboom.
Aanwezig waren de wethouders H.
A. Volgering en N. den Hollander, de
heer Ronckens, inspecteur van de
centrale bank, de heer Visser, archi
tect, en de heer D. Speet, aannemer
van het gebouw. Voorts de leden van
het bestuur en de Raad van Toezicht
met hun echtgenoten; vertegenwoor
digers van diverse verenigingen zo
als de Coöp. Tuinbouwveiling, de
Bloemistenvereniging, de Onderlinge
Verzekering tegen brandschade, de
onderlinge glasverzekering H.E.T.A.,
de r.-k. Middenstandsvereniging, de
K.A.B., het Wit-Gele Kruis, verder
de heer J. den Haan, assistent by
het Rijkstuinbouwconsulentschap, de
heer H. Pieterse, die tijdelijk het
kassierschap had waargenomen en de
kassier, de heer J. v. d. Kroon.
Door de voorzitter van de bank
de heer M. Keijzer, werden alle aan
wezigen verwelkomde. Hij verleende
het woord aan burgemeester Hogen
boom voor de officiële opening.
Ook het gemeentebestuur.
Gaarne had de burgemeester ge
volg gegeven aan de uitnodiging om
dit nieuwe bankgebouw te openen.
Een grote wens van het bestuur van
de boerenleenbank Langeraar is in
vervulling gegaan. Ook een wens van
het gemeentebestuur, want het ge
bouw was door het gemeentebestuur
in het uitbreidingsplan gepland. Er
is een nieuwe schreide gezet om onze
gemeente hoger op te brengen. De
burgemeester feliciteerde het bestuur
en de Raad van Toezicht met dit
nieuwe gebouw, dat zo een keurige
indruk maakt.
Maar dit alleen is niet voldoende.
Het bestuur en de kassier zullen nu
de bank tot hogere bloei moeten
brengen. De Boerenleenbank is een
orgaan dat leiding geeft bij de finan
ciering van de bedrijven en vooral de
agrarische bedrijven. Hij hoopte dat
de bank deze taak succesvol zal kun
nen volbrengen.
Hiermede verklaarde de burge
meester het bankgebouw geopend. De
opening werd gesymboliseerd door
de opening van de deur van het kan
toor. Nadat de burgemeester de ope
ningsplechtigheid had verricht, betra.
den alle genodigden het kantoor en
bezichtigden het nieuwe gebouw.
Door de fraaie bloemenmanden gaf
alles een fleurig en vrolijk aanzien.
Deze waren o.a. geschonken door de
gemeente Ter Aar, de HETA, de on
derlinge verzekering tegen brand
schade, de architect en de aannemer
van het gebouw en de heer N. van
Eig, woninginrichting.
Receptie.
Na deze bezichtiging begaf het ge
zelschap zich naar café Bos waar de
receptie werd gehouden, en ook de
ere-wijn werd aangeboden.
Tijdens deze ontvangst werd het
eerst het woord gevoerd door de
voorzitter, de heer M. Keijzer. Hij
dankte allen, die de opening hadden
bijgewoond voor hun aanwezigheid.
Bijzondere dank bracht hij aan de
centrale bank te Eindhoven voor de
grote medew.erking die was gegeven.
De heer Rouchen, inspecteur, en de
architect en aannemers, mochten
dank ontvangen voor de goede sa
menwerking.
De voorzitter verklaarde, dat de
bouw van het bankgebouw noodzaak
was geworden. Nu kan er veel doel
matiger gewerkt worden.
Tenslotte dankte hij de burgemees
ter voor het verrichten van de ope
ningsplechtigheid.
Op de receptie verschenen ver
schillende leden Om hun gelukwen
sen aan te bieden.
Oprichter aanwezig.
Onder hen merkten we ook nog op
de hoogbejaarde heer C. v. Zaal, de
enige van de oprichters die nog in
leven is. Drie en twintig jaar hielp
hij de bank besturen en het moet
RIJPWETERING
Zaterdag a.s., zal pater Marcus (C.
P.) (P. J. Vergeer) voor het eerst
als priester de parochie van Rijpwe-
tering, waar htf op 27 januari 1930
geboren is en waar hij zijn jeugdher
inneringen heeft liggen, betreden.
Zijn studies heeft hij gemaakt in ver
schillende huizen van de paters Pas-
sionisten, het laatste gedeelte in het
voor hem speciaal wel een voldoe- klooster „Mater Dolorosa" te Mook.
De parochianen van „Onze Lieve
Vrouw Geboorte" maken zich op om
hun neomist een waardige en harte
lijke ontvangst te bereiden. Vooreerst
gaan die dag en zondag alle vlaggen
uit, zoveel mogelijk voorzien van de
geel-witte wimpel. Pater Marcus
wordt in Leiden afgehaald om zes
uur. Een en twintig ruiters zullen de
koets met volgwagens bij de molen
van Oud-Ade opwachten. Dertien rui-
ters rijden dan voor en acht ruiters
achter. Bij de grens van de parochie
(voetbalveld) zal zich de daar in
middels klaarstaande stoet tussen de
voorrijders en de koets voegen. Deze
stoet zal bestaan uit: leden van de
sportverenigingen, gidsen, het mu
ziekgezelschap „Liefde voor Harmo
nie" uit Roelofarendsveen, en bruid
jes, geflankeerd door vlaggendragers.
Zo zal een muzikale wandeling ge
maakt worden over Oud-Adeselaan,
Koppoellaan en Pastoor van der
Plaatstraat. Teruggekomen bij de pas
torie, zal de officiële ontvangst plaats
hebben in de tuin. De intocht zal be
sloten worden met een plechtig Lof.
Terwijl de pater zich daarvoor ge
reed maakt, kunnen de parochianen
zich in de kerk begeven. Bij het bin
nentreden van de priesters zal daar
het welkomstlied gezongen worden,
dat aan allen zal worden uitgereikt.
Op het Hoogfeest van Pinksteren
zal pater Marcus zjjn eerste Plech
tige H. Mis opdragen om half tien.
De kleine bruidjes zullen hem en de
familie aan huis afhalen en naar de
kerk begeleiden. Na de H. Mis zingt
het koor de priestercantate van Jos
Franken.
Des namiddags van 2 tot half 4 is
er in de pastorie gelegenheid tot per
soonlijke gelukwensen. Een plechtig
Lof zal dan de feestelijkheden beslui
ten.
ning zijn geweest, deze dag te mo
gen beleven, en van zijn medeleven
te kunnen getuigen.
De heer C. W. v. d. Hoorn Az.
sprak als voorzitter van de veiling
zijn beste wensen uit en dankte voor
de uitnodiging. Door hem werd een
kist sigaren aangeboden. Vervolgens
sprak de heer Rouchen, inspecteur
van de centrale bank. De bedoeling
was geweest dat mr. Klaassens, di
recteur, aanwezig geweest zou zijn,
doch door ziekte was deze verhin
derd. Spr. wees erop dat de Lange-
raarse bank nog een kleine bank is,
maar toch is de omzet in de laatste
vijf jaren verdubbeld. Middels het
W. I. voor de Veenstreek, nu voor
de Tuinbouw, is er veel gedaan kun
nen worden.
Spr. deed een beroep op de veiling
en andere instellingen om deze boe
renleenbank te steunen. Als er steun
gegeven wordt, zal blijken dat de
bouw verantwoord is.
Hij bracht dank aan de heer H. Pie
terse en het bestuur en Raad v. Toe
zicht voor de prettige samenwerking.
Vervolgens spraken nog de heren
N. A. Hoogervorst, A. P. Uyttewaal,
Joh. Visser en W Hoogstraaten, die
allen feliciteerden met de totstand
koming van het nieuwe gebouw.
Kantooruren.
De laatste voegde er nog aan toe
de wens dat er ook meer boeren lid
van de bank zouden worden.
Na de receptie was er van half vijf
tot zes uur gelegenheid het nieuwe
gebouw, dat gevestigd is Bloemen-
I straat 7, te bezichtigen. De kantoor
uren zijn: maandag 1012.30 uur en
van 24 uur; dinsdag gesloten;
I woensdag 1012.30 uur en van 24;
donderdag 24; vrijdag 1012.30 uur
en van 79 uur; zaterdag 2—4 uur.
VERHOGING
MELKPRIJS
PER 1 JULI
ÉÉN CENT DUURDER
De verhoging van de melkprijs per
1 juli tus. met 1 cent is niet te ver
mijden. Het is een moeilijke maat
regel, zeker voor de consument. Van
de subsidie zal 4 cent gehandhaafd
blijven. De prijs voor consumptie-
melk zal dan op een niveau zijn, dat
nog gunstig afsteekt bij het buiten
land. Aldus minister Mansholt in de
Eerste Kamer.
R.-K. TEHTTIS VOOR BEJAARDE
GEREPATRIëERDEN GEOPEND.
In het voormalige Sint Antoniusge-
sticht te Heusden heeft de commissa
ris der koningin in Noord-Brabant,
prof. dr J. E. de Quay, gistermiddag
een tehuis voor bejaarde gerepa-
trieerden geopend, dat daar gevestigd
is door de stichting Katholieke Be
jaardenzorg voor Gerepatriëerden te
's-Hertogenbosch. Deze stichting be
heert reeds een tehuis in 's-Hertogen
bosch, waar 65 personen een onder
dak hebben, terwijl in het nieuwe
tehuis te Heusden 75 personen een
plaats hebben gevonden.
Binnen afzienbare tijd zal in Ewijk
nog een derde tehuis door de stich
ting worden geopend, waar speciaal
de lichamelijk of geestelijk gehandi
capte gerepatrieerden zullen kunnen
verblijven.
Prof. De Quay sprak over de grote
omvang, die het repatriëringspro
bleem in de afgelopen jaren heeft
aangenomen, terwijl de opneming van
deze vele Indische Nederlanders toch
zo geruisloos is gegaan, dat de mees
ten onder ons nauwelijks beseffen,
hoe groot dit probleem wel is Er zijn
nu reeds 260.000 mensen uit Indone
sië teruggekeerd en over enkele ja
ren zal dit aantal zijn aangegroeid
tot ongeveer 3% van onze totale be
volking. De integratie: het weder
zijds naar elkaar toegroeien, is vooral
ten aanzien van de bejaarden een
moeilijk probleem, aldus de commis
saris, en moet misschien zelfs onge
wenst worden genoemd. Bovendien
zijn juist deze mensen onder invloed
van hun omstandigheden wat een
zaam geworden. Hij had grote be
wondering en waardering voor h^t
vverk van deze stichting, di« in deze
tehuizen geen integratie wil stimule
ren maar zoveel mogelijk de sfeer en
de levensgewoonten wil benaderen,
die deze mensen in Indonesië gekend
hebben. Na een welkomstwoord van
de burgemeester van Heusden, de
heer A. van Delft, werd nar ens het
protestantse tehuis voor bejaarde ge
repatriëerden te Zeist een gelukwens
aangeboden en werd zowel door de
voorzitter van de stichting, de heer J.
van den Eerenbeemt uit Vught, als
door een van de bejaarden bijzondere
dank gebracht aan de directrice van
het huis, mevrouw Siegmund.
Na de openingsplechtigheid bezich
tigden de genodigden het complex.
EERSTE DIESVIERING TECHN.
HOGESCHOOL TE EINDHOVEN
Zaterdag 22 juni zal in een der za-
ien van Van' Doorne's automobielfa
brieken te Eindhoven de eerste her
denking worden gehouden van de
Dies Natalis van de Technische Hoge
school te Eindhoven.
Omdat de opening van de Tech
nische Hogeschool eerst op 19 sept
a.s. zal geschieden, heeft de stich
ting Eindhovens Hogeschoolfonds na
overleg met curatoren en senaat van
de Eindhovense Hogeschool, op zich
genomen de eerste herdenking van
de dies natalis te organiseren. Deze
diesviering biedt de gelegenheid voor
een nadere kennismaking met het
voorgenomen studieprogramma, de
stand van de bouwwerkzaamheden
en de verdere plannen.
