Kinderen van vluchtelingen namen afscheid van hun pleegouders «r 4: Zuid Afrikaanse studenten bezochten de Leidse Waag Leiden kon - eindelijk - de komeet Arend-Roland zien Dr. A. J. Verhage te Lisse sprak over de Euromarkt Noordwijkse spaarbank huldigde 4 verdienstelijke commissarissen VRIJDAG 26 APRIL 1957 DE LEIDSE COURANT PAGINA 7 V* I»' Van Leiden naar Wenen Het was een moeilijk afscheid gis termiddag op de Lange Mare waar bussen gereed stonden om de kinde ren uit de Oostenrijkse kampen, die drie maanden gelogeerd hebben bij pleegouders in Leiden of omgeving naar de trein terug te brengen. Er werden juist als bij de aan komst nog wel traantjes gelaten. De kinderen hebben zich in de drie maanden aan hun tijdelijke ouders gehecht. Het afscheid was vooral moeilijk voor de hele kleintjes, die zich het meest aan hun pleegouders hebben gehecht. Niettemin was er ook wel vrolijk heid. De kinderen zijn immers weer op krachten, zitten goed in de kle ren en kunnen met een grote lading geschenken de terugreis aanvaarden. De bagage is zo omvangrijk gewor den, zij besloeg de grond van de bin nenplaats tussen Romanuszaal en Hartebrugskerk, dat zij op een apar te vrachtauto moest worden meege voerd. Wij zagen zelfs een kinder fietsje, wat autopeds en muziek instrumenten. De kinderen en hun pleeghouders wachtten in de Romanuszaal op de „inscheping" in de vier bussen. De 154 kinderen werden in twee groepen naar Hoek van Holland gevoerd, waar het beginpunt is van de trein naar Wenen. Op deze wijze had men alle tijd om de kinderen en de bagage in de trein onder te brengen. J)e pleegkinderen hebben in de drie maanden van hun verblijf in ons land al een aardig mondje Neder lands geleerd. Zij bezigen een taaltje, dat men Twee arbeiders door trein gedood Twee arbeiders, in dienst bij een particuliere aannemer te Utrecht, zijn vanmorgen om kwart voor elf door de sneltrein AmsterdamEnschede nabij een blokpost op drie kilometer afstand van Weesp, aangereden en op slag gedood. De treir had drie kwar tier vertraging. De arbeiders, J. van Norden en W. Schriever waren nabij de blokpost bezig met het zeven van ballast. De werkzaamheden werden verricht on der toezicht van een veiligheidsman van de spoorwegen. De oorzaak van het ongeluk moet volgens de politie hoogwaarschijn- lijk worden gezocht in onvoorzichtig heid van de slachtoffers zelf. Een groep van ongeveer 20 wegwer kers was op de baan bezig met het vernieuwen van bielzen, toen de trein aankwam, die om 10.50 uit Am sterdam was vertrokken. De bestuur der gaf het voorgeschreven signaal ook de signaalgever die toezicht hield bij de werkzaamheden, waarschuwde de mannen. Op de twee slachtoffers na verlieten alle arbeiders de baan. De twee omgekomenen hebben vol gens de politie óf de signalen niet ge hoord, óf gemeend dat zij nog tijd genoeg hadden om de baan te verla ten voor de trein ter plaatse was. Zij werden gegrepen en op slag ge dood. De stoffelijke overschotten zijn overgebracht naar 't bejaardentehuis Nifterlake te Weesp. Beide mannen die in dienst waren bij een Utrechtse aannemer, waren afkomstig uit Ermelo. Helikopter achterhaalde opstandeling Een Franse officier heeft in een helikopter een Algerijnse opstande lingenleider over een afstand van 1.200 meter achtérvolgd en daarna met het landingsgestel van zijn vlieg tuig de rebel tegen de grond gesla gen om hem levend in handen te krij gen, aldus is donderdag te Parijs ver nomen. Volgens deze berichten speelde deze achtervolging zich woensdag in de omgeving van Orleansville af. Toen de man was getroffen, .sprong een inzittende uit het in de lucht han gende vliegtuig om de opstandelin genleider gevangen te nemen. De „inscheping" is in volle gang. Voor sommige kinderen was het af scheid heel moeilijk. Zij strekten hui lend hun armpjes uit naar „Mutti" die feitelijk hun Mutti" niet was. (Foto De Leidse Crt.) een kruising tussen Duits, Neder lands en ik weet niet welke andere taal zou kunnen noemen. Maar ook hier is wel gebleken, dat een warm kloppend hart steeds een duidelijke taal spreekt. De taal der liefde is internationaaL MILITAIRE MARS TE LEIDEN. Te Leiden houden de in 't garnizoen gelegerde onderdelen +er gelegenheid van Koningin-ver jaardag een mars door de stad. De troepen, onder inten- mando van reserve-majoor der inten dance, Th. H. Evers, omvatten het tamboerkorps van de nationale re serve in het district 's-Gravenhage, 2 pelotons van de Studentenweer- baarheidsvereniging „Pro Patria", 3 pelotons van de Koksschool, 2 pelo tons van de Nat. Reserve in het dis trict 's-Gravenhage, een detachement van de 4e compagnie van het regi ment van Heutz en een detachement van het 334e transportsquadron van de kon. luchtmacht. De troepen mar cheren te 9.00 uur af uit de Doelen kazerne. ALMA MATERKOOR IN HERENSINGELKERK. Het R.K. Alma Materkoor O.Lv. Willem Mizée en aan het orgel A. Martijn zullen zondag a.s. in de piro- chiekerk van O.L. Vrouw Hemelvaart en St. Joseph (Herensingel) te 9.30 uur de Mis voor 6-stemmig gemengd koor met orgel „Christus Rex", van Hendrik Andriessen uitvoeren. Ook de wisselende Gregoriaanse gezangen zullen door het Alma Mater- koor worden uitgevoerd. Hedenmorgen hebben een aantal Afrikaanse studenten onder auspiciën van N.Z.A.V. een bezoek gebracht aan het Waaggebouw te Leiden. Nadat een partij Goudse kaas op de ouderwetse manier gewogen was, begaf het gezelschap zich naar de ka mer van de directeur v. d. Markt- en Havendienst. De heer Weima heette allen harte lijk welkom in de universiteitsstad Leiden, en vooral in deze historische kamer waar 300 jaar geleden Boer- haave nog college heeft gegeven. Daarna werd het woord gevoerd door de heer P. F. Vergeer. Deze ver telde het een en ander over het be reiden van Goudse en Leidse kaas op de boerderij. De heer K. Adema, zuivel-techni- cus uit Den Haag betreurde het ten zeerste dat het aantal boeren die nog kaas op de boerderij bereiden zeer sterk terugloopt. We moeten daarom dubbel trots zijn op de boeren die hun kaas nog zelf maken. Vervolgens begaf het gezelschap zich naar de boerderij van de heer v. Vliet te Voorschoten, waar men in de gelegenheid werd gesteld met dit ouderwetse doch nog steeds leven dige bedrijf nader kennis te maken. Leidse Universiteit Bij Koninklijk Besluit is aan dr D. L. Kedde, farmaceutisch inspecteur der volksgezondheid te Leiden, alsnog opdracht verleend om van 1 oktober 1956 tot een nader te bepalen datum in de faculteit der wis- en natuur kunde aan de rijksuniversiteit te Lei den onderwijs te geven in de levens- middelenchemie. DR. J. C. SCHALK WUK OVERLEDEN. De oud-directeur van de gemeen telijke HBS aan de Burggraven!aan te Leiden, dr. J. C. Schalkwijk is op 84-jarige leeftijd overleden. Dr. Schalkwijk was van 1923 tot 1938 directeur van de HBS. In 1901 werd hij als leraar wiskunde aaji de school verbonden. Dr. J. C Schalkwijk is in 1873 te Amsterdam geboren. Na gymnasiale studies en studie aan de universiteit te Amsterdam, promoveerde hij tot doctor in de .wis- en natuurkunde in 1902 op een proefschrift over „De nauwkeurige isotherme van waterstof bij 20 gr. Celsius tussen 4 en 60 atmos feren". Hij werd daarna aangesteld als assistent van prof. Kamerlingh Onnes, werd gelijktijdig benoemd tot leraar aan het Genootschap Mathesis Scientiarum Genitrix. Tot 1916 bleef hij als leraar aan dit genootschap ver bonden. Dr. Schalkwijk is ook leraar ge weest aan het Instituut Wullings te Voorschoten. LEIDSE VEEMARKT EN GOED-ZO! De lij stinschrijving voor de Goed- Zo!-actie heeft niet het resultaat ge had, dat men er van verwacht heeft. Er waren 17 bezoekers van de Leidse markt, die een bedrag gestort heb ben; zij brachten 162.60 bij elkaar. BIOSCOPEN. De films in de week van 26 april tot 3 mei zijn door de Kath. Film Centrale als volgt gekeurd: Casino: „Sissi", alle leeftijden. Lido: „Giant", 14 jaar Luxor: „Anastasia", alle leeftijden. TrianoA: „Marcelino, brood en wijn", alle leeftijden. Rex: „Verboden planeet", 18 jr. Bestudering van bouw van de staart De Leidse sterrenwacht heeft don derdagavond eindelijk de kans gekre gen om de komeet Arend-Roland waar te nemen. In de maanden november tot fe bruari hadden de Leidse astronomen geregeld de helderheid van de komeet gemeten, maar deze week werd hun geduld op de proef gesteld. Iedere nacht bleef de hemel bewolkt. Donderdagavond tussen negen en tien uur kon tussen de wolken door de komeet echter vrij goed worden geobserveerd. Daarna trok de lucht dicht en was waarnemen onmoge lijk. De komeet is gemakkelijk met het blote oog zichtbaar. De Leidenaars zagen een staart van ongeveer zes graden lengte, maar wellicht is bij waarneming onder gunstiger om standigheden de staart aanzienlijk langer. De kop of coma van de ko meet is in helderheid te vergelijken met een ster van de tweede a derde grootte. De astronomen hopen bij beter weer nauwkeurige metingen van de helderheid te kunnen doen en foto's te maken ter bestudering van de bouw van de staart. Ook de amateurs. Enkele amateurs namen de komeet zondag reeds waar. De hei-en Kemp uit Maastricht zagen toen zelfs kans, een betrouwbare schatting te ma ken van de helderheid. De komeet blijkt aan de verwachtin gen te beantwoorden. Zij zal tot de helderste van deze eeuw kunnen worden gerekend. Zij overtreft verre de laatste komeet die in ons land met het blote oog zichtbaar was, de ko meet van WhippeFedtke uit 1943. Waarschijnlijk blijgt zij tot midden mei met het blote oog zichtbaar, maar het gedrag van een komeet is moeilijk te voorspellen. De komeet is het best waar te ne men in de avonduren tussen half tien en half twaalf. Ze bevindt zich dan op vijftien a twintig graden hoog te, tussen het noordwesten en het noord-noord-westen. Ze blijft de hele nacht boven de horizon. Om half twee staat ze laag in het noorden, tegen de ochtendschemering is ze in het noord-noord-oosten. Astronomen van het observatorium te Mount Hamilton in Californiö heb ben vrijdag meegedeeld, dat de ko meet Arend-Roland twee staarten heeft. Eén van de staarten is naar schat ting 40.000.000 tot 48.000.000 kilome ter lang, de andere waarschijnlijk 16.000.000 kilometer. Naast zorgen ook goede verwachtingen Op een bijeenkomst van de K.V.O.B., de Kath. Ver. v. Ondernemers in het Bloembollenbedrijf, in „De Nachtegaal" te Lisse heeft de voorzitter van het Produktschap voor Siergewassen, dr A. J. Verhage, donderdag middag een causerie gehouden over de Euromarkt. Vele vakgenoten heb ben dit boeiende betoog beluisterd, waarin heel duidelijk naar voren kwam, dat de vorming van deze Euromarkt tot gevolg zal hebben, dat het kosten- peil hier wordt verhoogd. En met name de bollenkwekers vrezen de con currentie van de bolbloemenexport, die dan net zo vrij zal zijn als de bollenexport. Men moet de zaken, aldus dr Verhage, niet te somber inzien, daar de afbraak van de onderlinge invoerrechten e.d., plus het instellen van een gemeenschappelijk buitentarief een kwestie is die slechts zeer geleidelijk aan doorgevoerd zal kunnen worden. Volgens de plannen gaan daar 1215 jaar mee heen en dr Verhage meende dat deze termijn nog rijkelijk kort was geraamd. Spr. ging eerst de ontwikkeling na. Was er voor de oorlog al een stre ven om tot meer eenheid in Europa te komen, na 1945 werd men op het continent nog verder in deze rich ting gedwongen door de vorming van het U.S.A.- en het Sovjetblok, ter wijl het Aziatisch-Afrikaans blok ook steeds duidelijker vormen gaat aannemen. Er zijn trouwens al en kele stappen op de weg naar een Euromarkt gezet. Spr. noemde in dit verband om. de O.E.E.C. Spr. stipte de groei aan van de Burverliike Stand Geboren: Geeske Sylvia, d. v. A. Ruben en G. H. Somer; Simon Petrus, z. v. J. L. Tuithof en J. C. Schouten; Adriana, d. v. A. Kersbergen en M. van Leeuwen; Johan Alex, z. v. H. Schellingerhout en C. van Brakel; Johannes Franciscus Maria, z. v. G. Bouwmeester en E. M. Schoonder- woerd. Gehuwd: P. J. de Groot en M. van Polanen; W. J. Vaal en M. C. B. Hoekstra; A. Hoogeveen en J. Dozij; S. P. Paauw en J. M. Sommeling; F. A. Kriek en S. Beij; N. van der Ploeg en G. Matheijsen; J. Geerards en M. Th. B. Lammers Lisnet; E. A. Th. Vogelenzang en S. A. J. de la Rie; W. P. Jagel en A. J. Verstee- gen; J. Stol en A. de Ruiter; B. van Dam en W. de Tombe; J. de Bruijn en M. D. M. Serdijn; J. Hakkenberg en C. P. Haasbroek. Overleden: G. S. Schinkel 49 j. man; G. L. van Lavieren 7 weken zoon. grote industriële eenheden. Deze groei zal naar de mening van dr Ver hage steeds toenemen en wel om de volgende redenen: het gebruik van atoomenergie, de steeds verder gaan de automatisering en de voortdurend toenemende toepassingen van elec- tronica. Een tweede industriële re volutie is zich aan het voltrekken en een groot onbelemmerd afzetge bied is gebiedende eis geworden. Spr. ging vervolgens nog het plan. Schumann na; besprak de Europese gemeenschap, de pogingen van Fin land, Zweden, Noorwegen en Dene marken om te komen tot vorming van een Scandinavisch blok, enz. Engeland is een moeilijke factor. Na 1945 heeft dit land zeer veel macht verloren en men wil niet tot de landen van zgn. Klein Europa ge rekend worden om de banden met de Commonwealth, die toch al zwak zijn, niet helemaal te verbreken. Engeland wil wel een vrijhandelszo ne naast Klein Europa, maar wil daarbij agrarische produkten uitslui ten. Denemarken wil iets dergelijks, maar dan alléén voor agrarische pro dukten, terwijl in Frankrijk en Duits land eveneens protectionisme op landbouwgebied is waar te nemen. Sprekende over een eventuele stij ging van het kostenpeil hier te lande, zei dr Verhage, dat dit een gevaar kan inhouden en wees Lv.m. hiermee op de toenemende concurrentie van de Japanse bollenkwekers op de Amerikaanse markt. Op het vasteland van Europa zou de broeiershandel ook wel eens een teruggang te zien kunnen geven, niet alleen door een bolbloemenexport, maar ook door de concurrentie van bijv. anjers uit het Zuiden van Frankrijk, uit Italië en Spanje. Daar staat tegenover, dat door de Euromarkt de koopkracht In geheel' Europa zal gaan stijgen en dat zal het gebruik van bloemen en bol len ongetwijfeld doen toenemen. Voor de verkoop van droge bollen aan de zaadhuizen zag dr Verhage in de toe. komst dan ook grote kansen als men de zaken op de juiste manier weet aan te t pakken. Bloemlust in 1958 weer naar 't buitenland? Men geeft de voorkeur aan Frankrijk Naar wij vernemen heeft de stich ting Bloemlust in principe besloten ook het a s. seizoen weer een tentoon stelling in het buitenland te organise ren. De show in Keulen heeft dus blijkbaar aan het doel beantwoord. Er zijn daar veel contacten gelegd en wat nog meer zegt het bol- lenvak heeft daar met een „bemon sterde offerte" een voortreffelijke in druk gemaakt. Van welingelichte zijde deelde men ons mede, dat het bestuur van „Bloemlust" opnieuw van Duitse zijde is benaderd om volgend voorjaar in het Roergebied een tentoonstelling te houden, waartoe men een zaal in Es sen gratis ter beschikking wil stellen. In Keulen was men voor de Messe. hallen al een kapitaal aan huur kwijt. Men schijnt er echter niet veel voor te voelen nu weer naar Duitsland te gaan en noemt in ieder geval nu voorlopig nog alleen Zweden, België of Frankrijk. De keuze van deze lan den heeft zo hier en daar verwonde ring gewekt: in Zweden, zo zegt men, zit men wat de afzet betreft al onge veer aan het plafond. Bovendien is de kans bijzonder groot, dat de klima tologische omstandigheden allesbe halve gunstig zijn voor het houden van een bloemententoonstelling. Het publiek komt met 20 gr. vorst nu een maal niet in massa's naar een show. Voor de rest zouden de vervoerskos ten ook geen kleinigheid uitmaken. België, dat al overstroomd wordt met Hollandse bolbloemen in de winter, achten vele vakmensen ook geen land dat extra bewerkt moet worden. Daarentegen lokt een show in Frank rijk velen wél aan. Immers: de afzet naar het land van Marianne kan nog opgevoerd worden. Maar of men in Parijs een geschikte zaal voor een ge schikte prijs zal kunnen vinden, schijnt men vooralsnog te betwijfelen. Gistermiddag had in de feestelijk versierde zaal van Het Hof van Hol land een bijzondere plechtigheid plaats. Aan vier commissarissen van de Noordwijkse Spaarbank werd de erepenning van de Ned. Spaarbank- bond uitgereikt. Behalve het voltallig bestuur van de bank, waren hierbij tegenwoor dig burgemeester mr G. F. W. van Berckel, wethouder G. Vogelaar, de gemeente-secretaris, de heer B. Ike, de notarissen J. den Haan en mr C. Punt, de heer Algera, directeur van de Twentse Bank, P. de Gooijer, di recteur Rott. Bank, de heren Th. G. v. Went en P. Hiep namens de Raif- feisenbank en de heer C. Dumont, vertegenwoordiger van de Ned. Spaarbankbond, echtgenoten en fa milieleden van de jubilarissen. In deze huldiging waren betrokken de heren C. Admiraal 42 jaar com missaris van de bank, Jos. de Mooij 37 jaar, W. v. Eeden 22 jaar en W. S. v. d. Meer 25 jaar. De heer P. H. Lindhout opende deze bijeenkomst met zijn genoegen uit te spreken, dat alle genodigden aan de oproep van het bestuur had den gehoor gegeven, en gaf hierna een korte resumé over het ontstaan en de verdere ontwikkeling van de spaarbank, welke hij de vijfde jubi laris noemde, aangezien deze instel ling na 85 jaar bestaat. Op 19 april 1872 werd op voorstel van de toen malige burgemeester Pické de spaar bank opgericht. Deze man, die veel voor de gemeente Noord wijk heeft gedaan, aldus spr., bleek ook in deze aangelegenheid een vooruitziende blik te hebben gehad. Ook de man nen, die toen het bestuur vormden t.w. Graaf van Limburg Stirum, Croockewits, P. Alkemade, G. van Konynenburg en J. Kroon dienen hier met ere genoemd te worden. In het oprichtingsjaar werden de initiatiefnemers wel op een zware proef gesteld, want slechts 26 spaar ders brachten him besc'.eiden spaar penningen Maar het 2e jaar groei den dit getal reeds uit tot ongeveer 60. Toch bleven de uitkomsten tot 1877 onder de verwachting, doch na dien is het steeds bergopwaarts blij ven gaan. Het jaarverslag bij het 25- jarig bestaan (1897) eindigde dan ook met de woorden: het tere plantje, in welks levensvatbaarheid weinigen geloofden, is uitgegroeid tot een stoere eik, die met volkomen gerust heid een storm kan trotseren Het inleggerstegoed was toe ƒ22.000.—. Thans is het inleggerstegoed ruim 4 miljoen, dat belegd is in 250 hypo theken en verder in leningen en ef fecten. Het aantal inleggers bedraagt ruim 7000. terwijl 20% van het ka pitaal in reserve is. Begonnen in een schoollokaal, thans Sartorius, ver- I huisde de bank daarna naar een pand dat nu de bollenschuur van K. M. is en tenslotte naar het tegenwoordi ge kantoor aan de Voorstraat. De heer Lindhout besloot zijn ope ningsrede met de vraag te stellen, of de tijd nog niet was aangebroken dat de 85-jarige bank van zijn toeziende voogd. i.e. het gemeentebestuur kon verlost worden en deze instelling zelfstandig zou kunnen voortbestaan. Vervolgens richtte hij zich tot de jubilarissen en wel op de eerste plaats tot de heer Admiraal, de nes tor van de bank. Spr. roemde zijn werklust en doorzettingsvermogen. Ondanks het feit, dat hij nu 42 jaar aan de bank verbonden is kon de heer Admiraal nog steeds niet be sluiten zich terug te trekken. Spr. Van links naar rechts de heren Jos. de Mooij, W. v. Eeden, C. Admiraal en W. S. v. d. Meer. was hierover verheugd en sprak de hoop uit, dat hij ook deze zittings periode nog vol zou maken. Hierna richtte hij zich tot de heer W. v. Eeden, de volijverige penning meester, die wel een zeer bijzondere functie in het bestuur vervult. De heer Jos. de Mooij bracht h(j dank voor zijn vele waardevolle ad viezen, zo-ook aan de heer W. S. v. d. Meer, die in de afgelopen 25 jaren steeds zijn beste krachten aan de bank heeft geschonken. Het was spr. een grote eer te mogen bekend maken, dat het het bestuur van de Ned. Spaarbankbond heeft behaagd deze vier jubilarissen te be noemen tot ridders in de orde van de Ned. Spaarbankbond en gaarne no digde hij de burgemeester uit, de plechtigheid te verrichten. Alvorens hiertoe over te gaan, wil de de burgemeester nog even ingaan op de uiting van de heer Lindhout om de bank van de voogdijschap te Bevrijden. Spr. gaf hierbij als zijn mening te kennen, dat het toezicht op de bank door het gemeentebestuur eigenlijk niet meer de vorm heeft van een geestelijk vaderschap dan van een controle-uitoefening. Trouwens, deze verbintenis heeft ook een his torische achtergrond, daar toch des tijds het initiatief is uitgegaan van het gemeentebestuur. Zo gezien krijgt het voogdijschap meer het karakter van samenwerking en belangstelling, welke zeker in de toekomst besten digd moet worden. Met een toepas selijk woord reikte daarna de burge meester de eretekenen aan de jubila rissen uit. Nadat de heer Algera na mens de plaatselijke bankinstellin gen de gelukwensen aan bank en ju bilarissen had aangeboden, werden de aanwezigen in de gelegenheid gesteld de jubilarissen te complimenteren, waarna men nog enige tijd in een gezellige gedachtenwisseling bijeen bleef.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1957 | | pagina 7