3)e CddóeSoti/fccmt
Nieuwe Indonesische premier
paait de buitengewesten
Djakarta belooft
autonomie
Grote mate van autonomie toegezegd
Sumatra dreigt met
drastische maatregelen
Gespannen toestand in jordanië
Dertien Suez-kanaalgebruikers wachten af
Aartsbisschop Makarios terug uit zijn ballingschap
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAt'X: PAPENGRACHT 32
VRIJDAG 12 APRIL 1957
•18ste JAARGANG
No. 14081
Directeur: C. M. v. HAMZRSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN.
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs 0.59 p.w„ ƒ2.55 p.mnd., ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes ƒ1.50.
De nieuwe premier van Indonesië, dr Djoeanda, heeft gisteravond de
opstandige buitengewesten een grotere mate van autonomie toegezegd.
In de eerste radiotoespraak die hij sinds zijn benoeming heeft gehouden,
verklaarde hij zo spoedig mogelijk een grootscheeps ontwikkelings- en
wederopbouwplan voor de buitengewesten te zullen opstellen. Djoeanda
legde er verder de nadruk op, dat het nieuwe kabinet een „werkkabinet"
is, dat zou pogen de toestand van de binnenlandse veiligheid te verbeteren
en een eind te maken aan de verwarring in de economie en financiën van
het land.
BEROEP OP DE BUITEN.
GEWESTEN.
In een rechtstreeks beroep op de
opstandige buitengewesten zei de pre
mier, dat hij hoopte op volledig be<
grip en „verdraagzaamheid" van de
bevolking bij de pogingen, die de re-
gering onderneemt om de vraagstuk
ken van de provincies op te lossen.
De leiders van de centrale Suma-
traanse Banteng-raad hebben giste
ren te kennen gegeven, dat zij wel
licht gedwongen zullen worden tot
„drastische stappen" indien het nieu
we door president Soekarno gevorm
de kabinet te ver naar links zwenkt.
Er zijn aanwijzingen dat de raad aan
de grote buitenlandse oliemaatschap-
Jordanië in de
maalstroom
ogenblik alles wankelt. De troon
van de jonge koning Hoessein staat
allesbehalve vast op z'n poten, de fi
nanciën zijn gammel, de regering
wipt nu eens naar links en dan weer
naar rechts, het éne deel van de be
volking hoopt op Eisenhowers dol
lars, het andere kijkt naar Moskou
en velen zien in Nasser de grote
bevrijder, omdat hij zo lelijk doet
tegen de indringer Israël.
Eén ding is zeker in Jorda-
0 nië: de koning is beslist Wes
ters georiënteerd, maar men
weet nooit zeker, tot hoever hij gaan
kan. Enige jaren geleden werd Jor
danië beschouwd als een hecht bol
werk van de Britse invloed in het
Midden-Oosten. Er kon gebeuren wat
er wilde, maar er was een Jordaans
leger, dat onder bevel stond van de
Engelsman Glubb Pasja, en de Brit
ten financierden het regeringsappa
raat. Thans is Glubb Pasja afgezet en
het verdrag met Engeland opgezegd.
Jordanië drijft thans op de (op pa
pier) toegezegde subsidie van Egyp
te, Syrië en Caoedi-Arabië. Boven
dien staan Arabische en Syrische le
gereenheden op Jordaanse grondge
bied (door Jordanië zelf te hulp ge
roepen, toen Israël een inval deed
in Egypte), zodat het land sterk af
hankelijk is van zijn buren.
Allerlei stromingen warrelen in dit
onevenwichtige land wild dooreen.
Er is, zoals in iedere nog betrekkelijk
kort onafhankelijke staat, een sterke
nationalistische stroming, welke
streeft naar losmaking van elke
band met de vroegere overheersers.
Deze stroming is natuurlijk anti-Wes
ters en wordt eveneens vanzelf
sprekend in de watten gelegd door
Rusland. Omdat deze nationalisten
nog zo wankel op hun benen staan,
zoeken zij eensdeels steun bij het
links georiënteerde Syrië en ander
deels streven zij naar een federatie
van de Arabische landen. Voorzover
zij vijanden zijn van Israël, juichen
zij Nasser toe, maar Nasser laat zich
wel gaarne toejuichen, maar ziet
niet graag een samengaan van de
Arabische staten, wat de invloed
van Egypte zou doen verminderen.
In deze maalstroom van verwar
ringen zien wij nu opeens de ko
ning zich naar boven worstelen; hij
ontdoet zich van zijn al te linkse re
gering en stelt een nieuwe aan. Hij
had deze linkse (en nationalistische
regering moeten aanstellen, toen het
volk zich indertijd verzette tegen
Hoesseins voornemen om zich aan te
sluiten bij het (Westerse) Bagdad-
pact.
Hij ziet op het ogenblik blijkbaar
de kans schoon om het roer nog eens
om te gooien; waarschijnlijk omdat
het aanbod van Amerika (de z.g.
Eisenhower-doctrine) hem het uit
zicht opent om aan geld te komen
zonder te moeten aankloppen bij de
buren, die hun piasters zeker niet
voor niets zullen willen weggeven.
Tengevolge van het een en ander
heerst er nu een geweldige spanning
in Jordanië; er wordt gedemonstreerd
en elementen, die graag vissen in
troebel water, zijn op hun qui vive.
Zullen de dollars het winnen?
Volgens de laatste berichten is de
nieuwe kabinetsformateur niet ge
slaagd, zodat de koning noodgedwon
gen moet terugkeren- naar wat hij
verworpen heeft. -
pijen zal verzoeken, hun betalingen
aan Djakarta te staken.
In antwoord op de kritiek der gods
dienstige partijen dat zijn kabinet on.
wettig is, verklaarde Djoeanda, dat
het kabinet een noodregering is, daar
de huidige situatie dat eist. Het feit,
dat het een extra-parlementair kabi
net is, betekent echter in het geheel
niet, dat het niet verantwoordelijk
zou zijn tegenover het parlement, zei
de premier.
Men maakt uit deze verklaring op,
dat Djoeanda, als het parlement bij
eenkomt, om een motie van vertrou
wen zal vragen.
Sumatra meent het.
Over het verzoek van de Suma-
traanse Bantengraad aan de buiten
landse oliemaatschappijen om hun
betalingen aan Djakarta te staken,
hebben vooraanstaande Sumatranen
verklaard, daartoe inderdaad te zul
len overgaan indien de regering on
der invloed van de communisten
geen gehoor verleent aan de verzoe
ken om hulp voor de buitengewesten.
Sommige Sumatraanse leiders heb
ben in particuliere gesprekken ge
zegd, dat zij bang zijn de steun van
het volk te verliezen indien zij er
niet in slagen een aantal verbeterin
gen tot stand te brengen, die van de
centrale regering in Djakarta geëist
zijn.
De California Texas Oil Corp.
(Caltex) draagt jaarlijks ongeveer 24
miljoen dollar aan Indonesië over.
Andere maatschappijen, zoals B.P.M.
en Stanvac, die door contract gebon
den zijn Indonesië van olie te voor
zien alvorens te exporteren, dragen
minder bij tot de Indonesische bui
tenlandse deviezenvoorraad.
Brits koningspaar
weer thuis
Koningin Elizabeth en prins Philip
van Groot-Brittannië zijn gisteren
per vliegtuig uit Frankrijk in Lon
den tciuggekeerd.
Bloem-mozaieken
Actie „Voor God"
Bij gelegenheid van het Bloemen
corso in de Bollenstreek heeft de
Kath. Actie „Voor God" temidden
van de vele bloem-mozaieken bij de
vijf katholieke kerken in Hillegom,
Lisse en Sassenheim stukken laten
plaatsen met de met bloemen ver
sierde tekst;
ALLE SCHOONHEID KOMT
VAN GOD.
Gistermiddag maakten de koningin
en de prins een autorit door de tex
tielcentra Rijssel, Roubaix en Tour-
coing.
Tivee kinderen van dezelfde leef
tijd als prins Charles en prinses
Anne boden de koningin zakdoekjes
en speelgoedsoldaatjes voor haar
twee kinderen aan. Folkloristische
organisaties schonken de vorstin een
hele famiiie Vlaamse poppen.
Onder de hoogwaardigheidsbekle
ders die het koninklijke paar uitge
leide deden, bevond zich de voor-
Het vorstelijk paar kwam van Rijs-malige premier Paul Reynaud, afge-
scl 'Li V) waar het 's morgen# per vaardigde van het departement Lille
vliegtuig uit Parijs was aangekomen. in de Franse nationale vergadering.
Wankelt Hoesseins troon?
Vier Jordaanse partijen de na-
tionaal-socialisten, de linkspartij
„Baath", de communisten en de na
tionalisten hebben bekend ge
maakt, dat zij niet zullen deelnemen
aan de regering, die de voormalige
minister van buitenlandse zaken,
Hoessein Fakhri Khalidi, in opdracht
van koning Hoessein moet vormen.
Zij steunden de regering van pre
mier Soeleiman Naboelsi, die op ver
zoek van de koning is ontbonden-
Duizenden inwoners van Jordanië
hebben gisteren betogingen gehouden
tegen het ontslag van de pro-Russi-
Italië en Tapan
doen niet mee
Ten minste dertien landen zullen
zich aansluiten bij de gedragslijn van
Amerika, Engeland en Frankrijk om
het Suezkanaal voorlopig te mijden,
zo wordt vernomen.
Italië en Japan doen daaraan ech
ter niet mee. Beide landen schijnen
onmiddellijk bereid te zijn de vol
ledige vaargelden aan Egypte te be
talen, ten einde te voorkomen, dat
hun schepen een route bevaren, die
voor de handel onvoordelig is.
Eerder deze maand hebben, zoals
gemeld de regering van de weste
lijke Grote Drie hur. schepen aan
geraden voorzichtigheid te betrach
ten bij het gebruik van het Suez
kanaal, hangende het resultaat van
de besprekingen met Egypte en het
verwijderen van mijnen uit de toe
gangswegen tot het kanaal.
Men verwacht, dat alle vijftien le
den van de Kanaalgebruikersassocia-
tie, met uitzondering van Italië, voor
het ogenblik het kanaal zullen mij
den. Deze leden, zijn: Nederland,
Amerika, Engeland, Frankrijk, West-
Duitsland, Zweden, Australië, Nieuw-
Zeeland, Noorwegen, Denemarken,
Iran, Portugal, Spanje en Turkije.
Japan, Pakistan en Ethiopië ver
vullen de rol van waarnemers in de
associatie. Men verwacht, dat de
Pakistaanse en de Ethiopische sche
pen ook de houding van „afwachten
en toekijken" zullen aannemen.
Slecht weer in Italië
De rivier de Po wast, dit als gevolg
van drie dagen van onafgebroken re
genval in Noord-Italië, hetgeen ge
paard gaat met hevige stormen,
waarbij de wind een snelheid van
meer dan honderd kilometer per uur
bereikt.
Speciaal de inwoners van het del
tagebied gevoelen zich bedreigd. De
waterstand in alle Venetiaanse ka
nalen is aanzienlijk hoger dan nor
maal.
Overigens heerst thans in geheel
Italië, en in Sicilië en Sardinië
slecht weer.
sche premier Naboelsi door de pro-
westerse koning Hoessein. Er hebben
zich echter geen incidenten voorge
daan, hoewel de toestand in het hele
land gespannen is.
Scholen en winkels werden geslo
ten en de inwoners van Nabloes, de
voornaamste stad van Jordanië ten
westen van de rivier de Jordaan,
waar de pro-Egyptische gevoelens het
sterkst zijn, marcheerden door de
straten, de terugkeer van de afgetre
den premier eisend. Zij droegen anti
westerse spandoeken met zich.
Westerse diplomaten in Londen
wezen erop, dat Naboelsi de steun
heeft van gewapende benden, die in
groten getale in Jordanië rondzwer
ven. Hier komt bij, dat Naboelsi zich
op de top van een 'populariteitsgolf
bevond. Hij had toeftgging gekregen
voor economische steun van Egypte,
Syrië en Saoedi-Arabië (op papier
weliswaar) en hij wist in maart een
einde te maken aan het Jordaans-
Britse militaire verdrag.
Ingrijpen van de buren.
Waarnemers menen, dat de jongste
gebeurtenissen de troon van Hoessein
aan het wankelen hebben gebracht,
te meer daar de regeringen der om
ringende landen, Syrië, Irak. Saoedi-
Arabië en Israël, terstond bereid zul
len zijn het land geheel of gedeelte
lijk te bezetten als de constitutionele
moeilijkheden te groot worden.
Uit Beiroet (Libanon) komen be
richten, dat koning Hoessein voorne
mens zou zijn een militair regime in
te stellen met het doel e^n mogelijke
communistische samenzwering onmo
gelijk te maken. De politie in Am
man zou reeds een actie begonnen
zijn tegen bekende communistische
elementen in de hoofdstad en andere
steden.
De afgetreden premier Naboelsi
heeft vlak vóór zijn ontslag nog ver
scheidene hoge ambtenaren heenge
zonden, onder wie de opperrechter,
de Jordaanse ambassadeur bij de
Ver. Staten en de ambassaderaad in
Parijs.
Aartsbisschop Makarios van Cyprus is donderdag, op weg van zijn verbanningsoord op de Seychellen-eilanden
naar Athene, in Nairobi, de hoofdstad van Kenia, aangekomen. Men verwacht, dat hij volgende week woens
dag in de Griekse hoofdstad zal aankomen. De foto laat zien hoe Makarios te Teneriffe in het vliegtuig stapte,
dat hem naar Nairobi zou brengen.
Charmante koningin droeg modieus toilet
Onder de uitgebreide garderobe die koningin Elizabeth van Engeland voor
haar vierdaags staatsiebezoek aan Frankrijk heeft meegenomen, bevindt
zich ook deze nauw sluitende avondjapon die zij droeg tijdens de receptie
op de Britse ambassade te Parijs. Dc/i fraaie japon is gemaakt naar een
ontwerp van de Londense modekoning Norman liartnell.
De Montesi's sloegen
er 'n slaatje uit
Volgens een van de getuigen in de
zaak-Montesi, die nog altijd te Vene
tië aan de gang is, liet de familie
Montesi zich indertijd betalen voor
elke inlichting aan de pers en het
was mevrouw Montesi, de moeder
van het meisje dat in april 1953 op
geheimzinnige wijze om het leven
kwam, die de financiële touwtjes in
banden had.
De getuige, Enzo Fogliatti, een ver
slaggever van een groot Italiaans
weekblad, vertelde de rechter gis
teren „Wij journalisten moesten op
het hoogtepunt van het schandaal-
Montesi, in het voorjaar en de zo
mer van 1954, onze cheques gereed
hebben".
Voor de inlichtingen die zij ver
langden moesten de journalisten be
dragen van 200.000 tot 500.000 lire
(1.200 tot 3.000 gulden) neertellen,
zei hij. Op zeker moment namen zij
het besluit daarmee op te houden.
„Wie vroegen om geld?", wilde
de rechter weten.
„De Montesi's", zei Fogliatti.
„Wie van hen?"
„Wilma's moeder. Sommige week
bladen bepaalde haar flinke bedragen
voor bepaalde inlichtingen. Wij be
taalden zelfs de kosten van het hu
welijk van Wilma's zuster, Wanda
Op zeker ogenblik werd ik zo kwaad
dat ik tegen mevrouw Montesi zei
dat z(j zeker dacht dat ik het was die
met haar dochter ging trouwen".
„Was het telkens Wilma's moeder
die de journalisten te woord stond?"
vroeg de rechter.
„Zij regelde alle zakelijke aange
legenheden", antwoordde Fogliatti.
Het blijft koud
In geheel West-Europa is nu kou
de en onstabiele lucht uit de Pool
streken binnengestroomd. Tijdens
opklaringen daalden de temperatu
ren hierin als gevolg van de sterke
uitstraling tot om het vriespunt.
De laagste temperatuur werd uit
Leeuwarden gemeld, namelijk min
twee graden Op vele plaatsen is dan
ook zware nachtvorst opgetreden
De koude noordelijke luchtstroming,
die in stand gehouden wordt tussen
een hogedrukgebied ten westen van
Schotland en een depressie boven
West-Rusland, neemt nog verder in
kracht af, zodat ook de komende
nacht opnieuw op tal van plaatsen
zware nachtvorst kan worden ver
wacht. Aangezien de luchttempera
tuur enkele graden lager is dan de
temperatuur van het Noordzeewater,
zullen ook het komende etmaal nog
buien landinwaarts drijven, die soms
met hagel gepaard gaan.
COMPAGNIE WEST-IRIAN ERS.
Het militair gezag van Oost-Indo-
nesië heeft besloten een compagnie
uit West-Iriaanse jongelieden te vor
men, teneinde de pogingen om West-
Irian (Nederlands Nieuw-Guinea) tot
het gebied van de Indonesische re
publiek terug -• brengen, te versnel
len.
Later zal de compagnie in het In
donesische nationale leger worden
opgenomen.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van vrijdagavond tot za-
terdagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
NACHTVORST.
Wisselende bewolking met hier
en daar enkele buien. Matige, I
tijdelijk zwakke noordwestelijke f
wind. In de nacht op vele plaat- j
sen zware nachtvorst. Dezelfde i
of iets hogere middagtemperatu-
ren.
13 April zon 5.51onder 19.36;
maan op 18.43; onder 5.01.
Hoogwaterstanden
13 April v.m. 2.20; n.m. 2.40.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
onbewolkt
—4 C.
OSLO
onbewolkt
—3
KOPENHAGEN
sneeuw
—1
ABERDEEN
half bew.
1
DUBLIN
zwaar bew.
3
LONDEN
onbewolkt
1 99
AMSTERDAM
onbewolkt
—o
1
BRUSSEL
zwaar bew.
PARIJS
onbewolkt
0
BORDEAUX
onbewolkt
2
GRENOBLE
regen
4
NICE
zwaar bew.
9
BERLIJN
zwaar bew.
1
FRANKFURT
onbewolkt
0
MüNCHEN
geheel bew.
7
ZüRICH
mist
I
GENèVE
half bew.
2
LOCARNO
geheel bew.
9 tv
WENEN
geheel bew.
5
INNSBRUCK niet ontvangen
ROME
regen
10
MALLORCA niet ontvangen
Korreltje
Wat moeite kost, is moeite waard.
