DE LEIDSE BIOSCOPEN?
BEROEMDE
LEIDENAARS
Koning Saoed vraagt
Amerikaanse wapens
Scherp
Internationale inbrekers geknipt
Opereerden ook
in Nederland
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
JAN STEEN.
Het zijn niet alleen de rommelige huishoudens, die Jan Steen
beroemd hebben gemaakt; de Leidse kunstenaar was ook een voor
treffelijk schilder van bijbelse taferelen, landschappen en portretten.
Jan Steen was ook niet de zwierige losbol, waarvoor hij gehouden
wordt, die zijn geld in de kroegen verbraste en schilderde als hij
in financiële nood verkeerde. Hij was een zoon uit de gegoede
middenstand. Zijn vader had een gerenommeerde (r.-k.) bier
brouwerij aan de Langebrug en wij geloven, dat hij zijn zoon ook
een loopbaan over de tonnen schuimend vocht had toegedacht.
Jan Steen heeft het iéts anders gedaan, alhoewel wij hem ook
een gedeelte van zijn leven in de brouwerij (te Delft) aantreffen
en hij later een herberg beheert in het ouderlijk huis aan de Lange
brug. De schilderkunst was voor hem n.l. niet winstgevend.
Men mag aannemen, dat de Leidse Jan een natuurtalent was. Van
langdurige studie onder verschillende leermeesters treffen wij in
de geschiedschrijving niets aan.
Hij studeerde waarschijnlijk enige jaren aan de Leidse universiteit,
letteren, en heeft zeer kort les gehad van Nicolaas Knüpfer te
Utrecht. In 1648 was hij weer in Leiden terug; hij richtte het
St. Lucasgilde voor schilders op en trok in 1649 naar Den Haag,
waar hij in de leer kwam bij de bekende landschapschilder Jan van
Goyen. Hij heeft hier gelukkige dagen gekend, trouwde met de
dochter des huizes Grietje. Natuurlijk heeft de geniale schoonvader
invloed op de Leidse schilder gehad; we kennen enige landschappen
van Jan Steen, maar zijn hart trok toch naar de illustratief ver
tellende taferelen.
Jan Steen was de schilder van het Hollandse leven binnenskamers,
hij moet een liefhebber van lawaai geweest zijn, want zijn schilde
rijen, hoe stom zij uiteraard ook mogen zijn, galmen van het leven.
Het Hollandse leven is echter niet het enige onderwerp, dat hem
boeide, later als zijn beminde vrouw gestorven is, stralen zijn werken
niet meer die onblusbare levensvreugde uit. Hij legt zich in het
bijzonder toe op het schilderen van bijbelse taferelen.
Financieel gezien is óók het leven van Jan Steen geen succes
geworden. Hij was genoodzaakt in Delft een bierbrouwerij te houden,
zijn vader had hem hiervoor het geld verschaft. De brouwerij ging
in 1657 op de fles.
Wat later treffen wij hem aan, als ingezetene van Warmond, hij
woonde in een huis aan de Jan Steenlaan, dat ook nu nog bestaat.
In 1661 vestigde hij zich in Haarlem en hier begon zijn produktief-
ste periode. Zijn schilderijen tintelden van humor, overal spreekt uit
de taferelen een lichte, begrijpende spot. Wij wijzen op het schilderij,
dat hij maakte van de Rederijkerskamer „In Liefde bloeiend", waar
de ijdelheid van de man, die zijn eigen geesteskind voordraagt, bijna
tastbaar is.
Sterk ontwikkelde hij ook zijn neiging om spreuken zinnebeeldig
voor te stellen: „Soo gewonnen, soo verteert", „In Weelde Siet Toe".
Bij alle plezier in het schilderen van drinkgelagen en genieting van
het vette der aarde, kan Jan Steen niet nalaten moraliserend de
vinger op te heffen. Hij schildert meestal ergens tegen de zoldering
een mand, waarin de gesel, de roede, de kruk en de Lazarusklep,
symbolen van de armoede, een plaats hebben gekregen.
In 1673 keerde Steen terug naar Leiden. Zijn vader had hem als
erfenis de bierbrouwerij nagelaten en nu vestigde hij er zich als
herbergier. Zijn vrouw is intussen gestorven en hij hertrouwde met
de Leidse Maria van Egmond, de weduwe van de boekverkoper Nico-
laes Herculens. Uit de twee huwelijken zijn meerdere kinderen ge
boren, die wij vele malen geportretteerd vinden in de werken van
de meester. Dikwijls ook heeft hij zijn eerste vrouw Grietje ge
schilderd als de gelukkige moeder van een grote familie.
Jan Steen overleed in 1679 en werd in de Pieterskerk begraven.
Schoten langs de
bestandslijn
Er heeft zich vrijdag aan de de
marcatielijn in de Sinai een schietpar-
ten afgespeeld tussen Zweedse mili-
tairen van de politiemacht van de
Verenigde Naties en Israëlische sol
daten.
Een woordvoerder van het Israëli
sche leger heeft te Tel Aviv meege
deeld, dat troepen van de Verenigde
Naties het vuur openden op een Is
raëlische patrouille, die bij vergis
sing over de demarcatielijn was ge
trokken. De Israëliërs beantwoord
den het vuur om hun aftocht te dek
ken. Aan geen van beide zijden vie
len slachtoffers.
Een vertegenwoordiger van het Is
raëlische leger bood, aldus de woord
voerder, een verbindingsofficier van
de Verenigde Naties zijn Verontschul
digingen aan over de grensschending,
maar sprak er zijn verbazing over uit,
dat zonder waarschuwing het vuur
was geopend.
Resoluties in Ver. Naties
De Ver. Staten, India en nog vijf
landen hebben vrijdag besloten ge
zamenlijk bij de algemene vergade
ring der Ver. Naties twee resoluties
in te dienen, waarin de eis van
middellijke terugtrekking, der Israëli
sche troepen uit Egypte herhaald
wordt. Na de terugtrekking der Is
raëliërs zouden de V.N.-troepen langs
de bestandsgrenzen van 1940 gelegerd
moeten worden.
Egypte heeft, naar verluidt, be
loofd zich niet tegen de resoluties te
zullen verzetten. Een Israëlische reac
tie is nog niet bekend.
De vijf andere indieners van de
resolutie zouden zijn: Noorwegen, In
donesië, Joegoslavië, Brazilië en Co
lumbia.
Canada heeft onverwacht besloten,
zich niet bij de resolutie aan te slui
ten. Minister Pearson zou van me
ning zijn, dat de resolutie duidelijk
de legering dient voor te schrijven
van V.N.-troepen in de gebieden van
Gaza, Sjarm el Sjeikh en langs de
demarcatielijn. Ondanks waarschu
wingen, dat Egypte zich nimmer bij
zo'n krachtig gestelde resolutie zou
neerleggen, wenste de Canadese mi
nister zich niet van zijn mening te
laten afbrengen.
Irak neemt ook
poolshoogte
Koning Saoed van Saoedi-Arabië,
die thans op bezoek is bij Eisenho
wer, poogt Amerikaanse wapenhulp
Voor Matrassen-reparatie
altijd weer JAN VONK
Góedkoper beter en
in één dag gereed.
MatrassenmakeriJ - SioffeerderiJ
Haarlemmerstraat 81 Leiden
Telefoon 2.25.80 K 1710
(Advertentie)
POTLOOD en GEEST
Oplossing No. 518. Horizontaal: 1.
Andel, 5. ach, 8. moot, 10. la, 11. ed.(
13. smak. 15. eb, 17. Paris, 19. slee,
21. kort. 22. piste, 24. ma, 25. tuin, 27.
na, 29. of, 31. Irak, 33. rap, 34. epode.
Verticaal: 1. are, 2 dm, 3. Eos, 4.
lomp, 6. cl., 7. haast, 9. taak, 12. Deli,
14. krom, 16. Best, 18. Iran, 19. spoor,
20. etui, 23. Eire, 26. nap, 28. adé, 30.
fa, 32. Ko.
ten bedrage van rond 800 miljoen
gulden los te krijgen. Ook wil hij
Amerikaanse steun voor zijn aanspra.
ken op de onder Britse protectie
staande oase Boeraimi, waar veel
olie onder de grond zit.
Eisenhower en Dulles trachten de
vorst ervan te overtuigen, dat hij al
les te winnen en niets te verliezen
heeft bij het aanvaarden van de
„Eisenhower-leer". Zij menen dat de
koning een matigende invloed op
Nasser kan oefenen, maar schijnen
niet bereid de steun van de vorst
„tot elke prijs" te winnen. Overigens
verlopen de besprekingen „hartelijk",
Ook Irak zond prins.
Intussen is ook kroonprins Abdoel
Uah van Irak in New York aange
komen op weg naar Washington voor
besprekingen met president Eisenho
wer over de economische en militaire
toestand van Irak. Ook hij zal over
wapenhulp praten. Irak is door het
Pakt van Bagdad tezamen met Tur
kije, Pekistan, Perzië en Engeland,
met het westen verbonden. De ver
houding tussen Irak en Saoedi-Ara
bië is de laatste jaren koel geweest
en een ontmoeting tussen de kroon
prins en koning Saoed is niet waar
schijnlijk. Abdoel zal eerst op 5 fe
bruari naar Washington gaan. Saoed
is dan waarschijnlijk op rondreis door
de Verenigde Staten.
Naar HUIBERS
Haarlemmerstraat 123, Lelden
voor
Geboorteaankoiidigingen
Wat lezers schrijven
Het a.s. K.V.P.-congres
te Utrecht
Mededelingen in de bladen vertel
len dat de K.V.P. op 9 febr. a.s. het
reeds lang aangekondigde agrarisch
congres gaat houden.
De nood in de landbouw, in het bi
zonder in de veehouderij, is doorge
drongen tot in onze politieke organi
satie. De werkelijk zeer onvoldoende
bestaansomstandigheden in de land
bouw zijn een serieus onderwerp van
gesprek. Wordt dit begrepen door de
gehele fractie der K.V.P.Het komt
mij voor, dat dit te mooi is om waar
te zijn. Immers, de aanleiding tot het
houden van een congres is de steeds
herhaalde pogingen om in het eigen
politieke kamp méér begrip te krij
gen voor het schriele beleid wat t.a.v.
de landbouw is gevoerd in de jaren
na de bevrijding. Bovendien heeft
hier meegespeeld het reeds jaren ge
houden agrarisch congres der P.v.d.A.,
welke congressen nu reeds voor de
11e maal gehouden zijn. Dit wil na
tuurlijk niet zeggen, dat de P.v.d.A.
achter de redelijke verlangens van
de landbouw stond, het wilde echter
wel zeggen, dat de partij de gevoerde
landbouwpolitiek dekte. Deze land
bouwpolitiek die in de practijk be
wezen heeft méér voedselvoorzie-
ningspolitiek te zijn geweest heeft de
belangen van de consument laten
prevaleren wat uiteraard begrij
pelijk is n.aar waarbij ten slotte,
de landbouw het kind van de reke
ning is geworden.
Deze beroerde resultaten, op on
rustbarende wijze de laatste 3 jaren
verslechterd t.w. op geselecteerde be
drijven zonder netto winst, steeds
verdergaande verslechtering van de
likwiditeit, 't ongevraagd nemen van
credieten van leveranciers van be-
drijfsbenodigdheden, tonen voor insi
ders voldoende aan, dat zoals Boer
en Tuinder terecht schrijft, het de
landbouw is waar de klappen vallen.
Uit al deze overwegingen bekeken
is het wenselijk, dat de K.V.P. voor
het forum van het Nederlandse volk
MIJNINSTORTING IN BELGIë.
In schacht nummer 2 van de mijn
te Fontaine-l'Evègue in België heeft
zich een instorting voorgedaan.
Aanvankelijk waren zeven mijn
werkers hierdoor ingesloten, doch
later zijn vijf van de zeven onge
deerd uit de mijn gebracht. liet zijn
drie Italianen, één Pool en één Li-
tauer.
Twee der zeven mijnwerkers van
de mijn te Fontaine-l'Eveque, in
België, die door een instorting waren
ingesloten, zijn om het leven geko
men. Hün stoffelijke overschotten zijn
geborgen. De om het leven gekome-
nen hadden resp. de Duitse en de
Italiaanse nationaliteit.
J)e vijf anderen zijn gered.
Twee sinds jaren gezochte interna
tionale inbrekers en oplichters, de
Duitsers Hans-Dieter Stolz en Her
mann Krutschau welke laatste zich
uitgaf voor „baron van Rackwitz"
die in zeven Europese landen meer
dan honderd inbraken hebben ge
pleegd, die hun een buit ter waarde
van een kleine half miljoen gulden
opleverde, zijn door de politie van
München gearresteerd.
De 39-jarige Krutschau en zijn der
tigjarige medeplichtige Stolz hebben
in 1955 en 1956 talrijke inbraken in
hotels en villa's in Nederland, Oosten
rijk, Zwitserland, Italië, Denemar
ken, Zweden en Duitsland gepleegd.
Hun buit deden zij in hoofdzaak in de
Italiaanse plaatsen Venetië en Verona
van de hand.
Krutschau is in november jl., toen
hij de Nederlands-Duitse grens over
stak, gearresteerd, terwijl Stolz een
maand later in München in hechtenis
werd genomen. Hun arrestatie was
tot nu toe geheim gehouden.
Krutschau werd op zijn rooftoch
ten vergezeld door zijn negentienjari
ge dochter, die hij gewoonlijk voor
zijn vrouw liet doorgaan.
Krutschau en Stolz hadden elkan
der in de gevangenis leren kennen.
In de zomer van 1955 boekten zij zo
veel materieel succes met hun reeks
inbraken, dat zij zich in internationale
hotels als „gewichtige zakenlieden"
konden uitgeven. Dure auto's en
uitermate vakkundig vervalste passen
droegen er toe bij, dat zij deze rol
geruime tijd konden spelen. Krut
schau en Stolz hadden zich er vooral
op toegelegd 's nachts in hotelkamers
dóór te dringen, waar zij, zonder zich
Boedapest laat
Britten los
De Hongaarse regering heeft En
geland medegedeeld, dat de vier in
Hongarije gearresteerde Engelse stu
denten zaterdag uit het land zullen
worden gezet. Dit zou gebeuren om
13 uur (pl. t.) bij Hegyeshalom—
Nickelsdorf aan de Oostenrijkse
grens.
Volgens een bericht van het Hon
gaarse persbureau MTI hebben de
studenten bekend schuldig te zijn en
spijt betuigd voor hun daden. Derhal
ve had de Hongaarse regering be
sloten hen vrij te laten.
Radio-Boedapest heeft voorts be
kend gemaakt, dat ook de Ameri
kaanse student Richard Roraback en
de Noorse student Einar Roos, die
drie weken geleden door 'n Hongaar
se grenspatrouille werden aangehou
den wegens illegale grensoverschrij
ding, uit Hongarije gewezen zullen
i worden.
om de slapende gasten te bekomme
ren, geld, juwelen, fototoestellen en
reispassen ontvreemdden.
In Denemarken en Zwitserland
hadden zij gestolen reischèques met
behulp van nagemaakte passen ge-
ind, doch dit werd het begin van het
einde. De sporen, die de politie toen
ging volgen, leidden tot hun uitein
delijke arrestatie.
Krutschau en dochter waren van
plan geweest naar Indonesië uit te
wijken en daar een „nieuw leven" te
beginnen.
een agrarisch congres houdt. De land
bouw, het platteland in zijn alge
meenheid verwacht van haar politie
ke organisatie, dat zij zal tonen achter
redelijke verlangens van de land
bouw te staan en te durven staan.
Op de C.L.O.-dagen „Wetenschap
voor Practijk" op 23 en 24 jan. 1.1. te
Utrecht gehouden, vrdeg de voorzit
ter zich terecht af „Was het maar zó,
dat de twee grote partijen achter de
redelijke verlangens van de land
bouw stonden". Hij meende, dat ge
zien de besluitenloosheid van de rege
ring bij 't bepalen van haar standpunt
t.a.v. de landbouwwensen, het ge
schipper met het advies van de S.E.
R., haar verzoek aan de Stichting van
de Arbeid in deze zaak, het van wei
nig eensgezindheid getuigde in deze
materie. Ook in de regering kent men
de verhoudingen binnen de groto par
tijen, m.a.w. men wist, dat het daar
t.a.v. de landbouwwensen niet boter
de.
Daarom deed het zó weldadig aan
dat diverse grote dagbladen begrip
toonden in de afgelopen weken en
ook regionale bladen voor de redelij
ke landbouweisen. Zonder het met
evenveel woorden te zeggen, stelde
men daarin, dat het toch niet opgaat
„te leven op andermans zak, perma
nent voor eerste levensbehoeften te
weinig te betalen". Dit inzicht ging
zelfs zover, dat zij de mensen, die
meenden de landbouw te moeten wij
zen óp onvoldoende sanering, rationa
lisatie en mechanisatie, zelfs op on
economische wijze te produceren, te
recht wezen, door die heren te ver
tellen, dat Nederland nog steeds op
het punt van productiekosten een
goedkoopte-eiland is t.o.v. de ons om
ringende landen.
Enkele punten van het te houden
congres vragen bizondere aandacht.
Met 400 personen welke toegang zul
len krijgen kan men toch niet spre
ken van een congres, het i eerder
een heel gewone vergadering met
speciale behandeling van landbouw
vraagstukken. Dan de sprekers t.w.
mr. van Campen, die de voortbren
ging, export en belangrijkheid zal be
handelen, voor personer in hoofdzaak
uit landbouwkringen, die dit alle
maal reeds weten. Veel meer moeten
anderen hiervan op de hoogte ge
bracht worden, of moet „public rela
tions" toch de rest doen. Dan het ant
woord door Mr. Brouwer van de
vraag: „Zijn de belangen van agra
riërs bij de K.V.P. veilig?". Dit is m.i.
beslist overbodig, wanneer de K.V.P.
metterdaad toont redelijke landbouw
eisen te helpen realiseren.
Daarop wacht het platteland en de
landbouwende bevolking in het bi
zonder.
Roelofarendsveen, 2 febr. 1957.
L. J. v. d. POEL.
VLAGGEN 's AVONDS BINNEN.
Leiden, 1 februari 1957.
Geachte Redactie.
31 Januari stond Leiden in het
teken van de verjaardag van Hare
Koninklijke Hoogheid Prinses Bea
trix. Dit bleek niet alleen uit het
feit, dat een gedeelte van het na
tionaal radioprogramma vanuit Lei
den werd verzorgd, maar ook uit de
ontelbare vlaggen en oranjewimpels,
die de Leidenaren padden gehesen.
Ieder, die het wel meent met het
Oranjehuis en wie doet dat nu
niet? zal dit medeleven van de
stadgenoten van de jarige Prinses
met haar verjaardag zéér op prijs ge
steld hebben.
Maar anders dan ronduit onhebbe
lijk kan ik het niet noemen, dat vele
Leidenaren hun vlag en wimpel ook
's nachts en de volgende dag laten
hangen. Het feit, dat men zijn vlag
vergeet binnen te halen, wijst op een
totaal gebrek aan eerbied jegens ons
Vóór honderd jaar
Uit de Leydsche Courant van
2 Februarij 1857.
Leyden. De Amst. C. meldt,
dat zich te Weesp het zonder
linge geval voordoet, dat onder
de lotelingen voor de Nationale
militie, die in dit jaar zullen
moeten opkomen, zich een meisje
bevindt, dat bij hare geboorte,
door welke omstandigheid is on
bekend, in de registers van den
Burgerlijken Stand is ingeschre
ven als een kind van het manne
lijk geslacht, aan hetwelk den
naam van Anthonius is gegeven.
Te Zierikzee, alwaar eenige
dagen geleden de gasverlichting
is ingevoerd, is Maandag j.l. de
gaskuip gebarsten, zoodat de stad
op nieuw met olielampen moet
verlicht worden.
Is de Staat aansprakelijk?
Fonds zondagsschade
in horeca-bedrijf
Nu het zondagsrijverbod nog slechts
ten dele is opgeheven en het horeca
bedrijf zijn inkomsten beneden het
normale peil ziet gedaald, is een
fonds in het leven geroepen, waar
uit „slachtoffers van het rijverbod"
zullen worden geholpen, aldus melde
de Volkskrant. Dit geldt niet alleen
voor de ondernemers, maar ook voor
personeel dat vaak op garantieloon
werkt. De uitgeverij Misset, die het
vakblad „Horeca" verzorgt, heeft
2500 gulden in dit fonds gestort. Men
meent overigens dat de Staat rech
tens aansprakelijk kan worden ge
steld voor de schade tengevolge van
het rijverbod. Zou op grond van de
feiten moeten worden aangenomen,
dat er geen dringende noodzaak is
geweest om het rijverbod voort te
doen duren, dan kan worden gespro
ken van een onrechtmatige daad van
de overheid.
DE HERZIENING VAN DE
ONDERWIJZERS SAL ARIS SEN.
Bij sdhrijven van 31 jan. 1.1. heeft
de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetensdhappen het regeringsvoor
stel betreffende de herziening van
de ondeFwijzerssalarissen bij de bij
zondere commissie voor georganiseerd
overleg voor het onderwijzend per
soneel bij het lager onderwijs aan
hangig gemaakt. De commissie is ver
zocht zo spoedig mogelijk adivies aan
die regering uit te brengen.
In aansluiting aan het bovenstaan
de kan nog worden medegedeeld, dat
de commissie tegen vrijdag 8 febr.
a.s. ter bespreking van de voorstellen
is bijeengeroepen
vorstenhuis en ons vaderland, waar
van de driekleur het symbool is.
Ik hoop dan ook, dat zij, die op een
feestelijke dag hetzij een verjaar
dag van een van de leden van het
koninklijk huis, hetzij een andere dag,
waarop men pleegt te vlaggen zo
zichtbaar willen laten merken mee
te leven, de dag na de feestdag de
indruk van aanhankelijkheid jegens
vorstenhuis en vaderland niet te niet
zullen doen door hun vlag de gehele
nacht door uit te laten hangen.
U. geachte redactie, dankend voor
de plaatsruimte, teken ik,
Hoogachtend,
R. VAN DER TAS.
Nieuwe Rijn 7a, Leiden.
WAT BRENGEN
Casino heeft de grote film „Les
enfants du Paradis" van Marcel
Carné wederom naar voren gebracht.
„Les enfants du Paradis" is de Fran
se term voor wat wij zouden noe
men: „de engelenbak", doch de fi
guren van de film zijn meer de ac
teurs die voor het „engelenbak-pu
bliek" spelen, n.l. de pantomime
spelers van het voormalige bekende
Parijse theater „Les Funambules".
Eén van hen, een Pierrot-figuur, de
dromerige Jean Baptiste, is verliefd
op de mooie Garance, een kermis-
artiste, doch zoals alle Pierrots is hij
ongelukkig in de liefde en dat is de
inhoud van dit zeldzame en meer
dan 3 uur lange filmverhaal. Het is
een meesterlijk uitgebeelde geschie
denis, maar niet geschikt voor ieder
een- vandaar voorbehoud voor vol
wassenen.
Lido. „De schat van Afrika",
deze week de hoofdfilm in het Lido-
theóter, brengt de vinnige strijd te
weeg tussen twee groepen goudzoe
kers. Ergens op de bodem van de
Middellandse Zee moet een goudschat
liggen, kisten met geld n.l., dat dien
de als soldij voor de Duitse troepen,
die in de vorige oorlog in Afrika
vochten. Het is daarom de Rommel-
schat genaamd. Behalve goud moet-
ten er ook belangrijke documenten
zijn meegegaan naar de bodem der
zee.;: Een ambtenaar van de Ameri
kaanse veiligheidsdienst stelt daar
naar een onderzoek in en een Duitse
diepzeeduiker zoekt naar de schat.
Er zijn evenwel ook andere gega
digden, die net liefst zonder veel
wer'ff in het bezit van het geld willen
konden. In deze film nu wordt de
strlfd tussen deze twee groepen in
beelfl gebracht. En met belangstel
ling' ,zal de toeschouwer het werk der
diepzee-duikers volgen, terwijl van
de opnamen onder zee zeker genoten
zal worden. Natuurlijk komt de strijd
tot fret goede einde en „zij" en „hij"
vincfen elkaar ondanks alle narig
heden, die overwonnen moeten wor
den.
De film is door de K.F.C. voor vol-
I wassenen gekeurd.
Luxor: „The King and I". In 1861
trok een jonge Engelse officiers
weduwe naar Siam, waar zij huis
onderwijzeres aan het hof werd.
Enkele tientallen jaren geleden ver
scheen ook in het Nederlands haar
avonturenreeks in romanvorm, ge
titeld „Anna en de Koning van Siam".
Dit verhaal schetst de dikwijls on
mogelijke situaties, waarvoor deze
hof-onderwijzeres zich geplaatst zag.
In het paleis vond zij een volledige
harem en een klas kinderen, die
allemaal het predicaat „koninklijk"
droegen.
Haar Engelse geest verzette zich
tegen de sfeer van slavernij, die het
gehele hofleven beheerste en doordat
zij de koning zo nu en dan gepeperd
de waarheid vertelde, kreeg zij grote
invloed. Toen de koning stierf en zij
na een twist op het punt stond naar
Engeland terug te keren, zag zij de
vrucht van haar werk in de daden
van de troonopvolger en besloot te
blijven.
Deze geschiedenis heeft tot basis
gediend van een charmante film, die
historie weet te paren aan spranke
lende vondsten. Het moderne show
element detoneert niet in deze „klas
sieke" geschiedenis. Geslaagde humor
verluchtigt het verhaal, dat in zich
een diepe strekking heeft: De op
komst van een volk, dat in volle
overgave zijn plaats poogt te verove
ren op een door conventies omgeven
wereldbol. Voor alle leeftijden.
Rex. Getuige opmerkingen van het
publiek als: „Zo'n beestje moesten ze
naar Rusland sturen", leent de film
„Godzilla, het monster van Odo", die
deze week in Rex gaat, zich gemak
kelijk om er de politiek in te be
trekken.
De conclusie: „Blijft men proeven
met A- en H-wapens houden, dan
ontwaakt misschien wel een nieuw
monster, gruwelijker en wreder dan
dit", versterkt die mening.
Een monster dat, naar men aan
nam, nog slechts in de legendes
leefde, wordt door de H-bomproeven
in de Stille Oceaan gewekt uit zijn
sluimer. Het maakt argeloos wande
lingetjes over het eiland Odo, waar
het mensen, dieren en dingen ver
trapt. Verbijsterde lieden houden een
klopjacht. Dat wekt de woede van het
monster. Geen van de moderne wa
pens blijkt iets uit te richten tegen
het beest Godzilla, dat als een Le
viathan door Tokio stapt, een mo
derne stad met de grond gelijk
makend. Het beest gaat óp in zijn
vernielingen. Aardig om te zien, maar
het verveelt gauw en daarom komt,
vrij naar Hollywood, de liefde in
het spel.
De Japanner, die het verhaal heeft
verzonnen, bedoelde waarschijnlijk
een tendenz-film te maken met een
waarschuwende, mogelijk zelfs drei
gende strekking. Het is echter een
lachsucces geworden, dat eindigt in
een hari-kiri partij en dat o.m. daar
om voorbehouden is voor volwassenen.
Trianon. „Kruispunt Bhowani"
is de naam van een belangrijk knoop
punt van spoorwegen in het voor
malige Brits-Indië, Het filmverhaal
speelt zich af in de tijd, dat Engeland
bezig was zich uit Brits-Indië terug
te trekken, n.l. omstreeks 1947 en er
met de Indische Congres-partij al
leen maar gekibbeld werd over het
tempo van terugtrekking. Er waren
echter elementen, die op aansporing
van Moskou, onlusten trachtten uit
te lokken en deze onrust vormt de
spectaculaire achtergrond van het
verhaal. Waar het eigenlijk om gaat
is de tragedie van de halfbloed, dc
chi-ohi, hier een meisje, dat de doch
ter is van een Engelse vader en een
Indische moeder. Zij wordt heen en
weer geslingerd tussen twee werel
den, tussen het Oosten en het Wes
ten, levend in beide zonder er ooit
deel van uit te maken. Geraakt door
de vrijheidsstrijd van de Indiërs
tracht zij een tijdlang onder te gaan
in de Indische sfeer, doch het lukt
haar niet en onder de invloed van
de Britse commandant te Bhowani
kiest zij tenslotte toch het Westen,
mits de Brit in Indië blijft wonen,
wat voor hem geen offer betekent.
Het is een buitengewoon fraaie kleu
renfilm, opgenomen in het Voorln-
dische landschap en met grootse
massa-scènes. Deze massa-scènes doen
wat overdadig aan, al tekenen zij de
situatie; zij maken de film onrustig,
die overigens èn wegens de inhoud
èn wegens de opnamen zeer interes
sant is. Leeftijd boven 14 jaar.
