LMiLGAT r Amerika en het Midden-Oosten Scherp De dagen zijn weer aan het lengen D&tf fief- TYPEN STENO Honderste verjaardag van A. v. Rooyen De begroting '57 van Hillegom heeft een groot nadelig saldo DONDERDAG 3 JANUARI 1957 DE LEIDEE COURANT PAGINA 2 Morgen voorstel van Eisenhower President Eisenhower is van plan morgen op een speciale gemeenschap pelijke zitting van het Amerikaanse Congres te verschijnen ten einde erop aan te dringen dat men hem volmacht verleent om prompt maatregelen te treffen tegen eventuele communisti sche agressie in het Midden-Oosten. Voorzitter Rayburn, deelde de pers mee, dat Eisenhower's wens aanvaard baar is voor de leiders van het Huis van Afgevaardigden, maar dat hy niet namens de Senaat kon spreken. Het congres .kprnt vandaag bijeen. De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, Dulles, heeft op nieuw het overleg met de twee andere grote Westelijke mogendheden over het Midden-Oosten ingevoerd. Hij verwacht, dat Engeland en Frankrijk nu hetzelfde zullen doen. Dulles heeft vrijdag eerst de En gelse en de Franse ambassadeurs ont boden en ingelicht over de nieuwe Amerikaanse politiek inzake het Mid den-Oosten en later pas de overige diplomatieke vertegenwoordigers. De leiders van de democratische fractie in het Congres deelden giste ren mee dat zij de vooretellen van Onrust aan de Wisselmeren Gouverneur J. van Baal is te Hol- landia teruggekeerd van een bezoek aan de Wisselmeren. De gouverneur heeft zich daar op de hoogte gesteld van de algemene toestand na de on geregeldheden te Obano vorige maand, waarbij enkele slachtoffers vielen. De rust in dit gebied keert thans geleidelijk terug en een aantal inlanders, die in verzet waren geko men, hebben te Enarotali reeds de gebruikelijke vredesdans uitgevoerd. De aanstichter van de ongeregeld heden blijkt te zijn een Papoea van de stam der Kepauku's, Dabakaiame, die enige tijd tevoren was gearres teerd omdat hij zyn vrouw, die hy van overspel verdacht, met pijlen had gedood. Hij ontsnapte uit de ge vangenis. Dabakaiame genoot aan zien als ziener en beweerde ook in de gevangenis „visioenen" te hebben gekregen, die hem steunden in ziju reeds van vroeger daterende aanspo ringen tot verzet tegen alles, wat van buiten de eigen landstreek kwam (dius ook tegen de Papoea's van de kust). Op de primitieve bevolking maakte hij aanvankelijk grote indruk. Dabakaiame behoort tot de aan het cude gehechte hoofdlieden der Ke pauku's, die zich moeilijk schikken in de veranderde omstandigheden, die een gevolg zyn van de bescha vingsarbeid van missie, zending en bestuur. De invoer van nieuwe arti kelen doet de waarde dalen van de schelpen, die daar de functie vervul len van het geld. Op het bezit van schelpen is de invloed van die hoofd lieden gebaseerd. Hun macht vermin dert nu en de jongere generatie wendt zich gemakkelijker af van de oude stamgenoten. Vooral het beëindigen van de bloedwraak vinden de oudere aanvoerders onaanvaardbaar. De verzetsbeweging is dan ook in de eerste plaats een poging om het eigen gezag en de oude wraakge- woonten te herstellen. In de roerige toestand kreeg men ook de gelegen heid, onderlinge veten te beslechten. Zelfs de meer op het nieuwe georiën teerde Kepauku's zwichten vooral omdat deze verleiding nog gemakke lijk vooral omdat het gebied der Wis selmeren is gelegen in het centrale bergland, alleen door de lucht bereik baar en uiterst geïsoleerd. De bevol king van dit gebied behoort tot de primitiefste in de wereld. president Eisenhower om met geld en zonodig met geweld de Russische in. filtratie in het Midden-Oosten een halt toe te roepen, zullen steunen. Zij waarschuwden er echter voor dat het plan terdege zal worden bestudeerd en niet zomaar zal worden aangeno men. Kasjmir voor Veiligheidsraad Pakistan heeft woensdag officieel gevraagd, zo spoedig mogelijk t?en bij eenkomst van de Veiligheidsraad te beleggen ter bespreking van de kwes- tie-Kasjmir. India heeft zich tegen een volks stemming in Kasjmir uitgesproken, zegt Pakistan, en treft voorbereidin gen om het gebied in te lijven, zulks in strijd met de verzekeringen die het de Veiligheidsraad heeft gegeven. De onrust in en buiten Kasjmir wordt groter, aldus Pakistan, en er is een explosieve toestand ontstaan, die een gevaar voor* de vrede in dit gebied inhoudt. Het geschil is al negen jaar bij de Veiligheidsraad in behandeling en de toestand is tot nu toe rustig gebleven, omdat men hoopte, dat de Verenigde Naties de kwestie tot een oplossing zouden brengen, maar dat moet nu ook dadelijk gebeuren, aldus de brief, die Pakistan heeft geschre- NOORD-AFRIKANEN IN PARIJS. Vier gemaskerde Noord-Afrikanen hebben woensdagochtend vroeg land genoten, die aan de buitenkant van Parijs wonen, onder bedreiging met revolvers een grote som gelds afge dwongen, zo heeft de politie bekend gemaakt. In dezelfde wijk ontvoer- een groep Noord-Afrikanen een vrouw. Op Nieuwjaarsdag kwamen in de Franse hoofdstad bij aanslagen acht Noord-Afrikanen om het leven. De politie heeft kunnen vaststellen, dat twee van de slachtoffers om politieke motieven om het leven zijn gebracht. Amsterdam gaf strijd op Voor de heer Hopman, landbouwer te Sloten bekend om zijn langduri ge en hardnekkige strijd tegen de zich sterk uitbreidende gemeente Am sterdam betekent het nieuwe jaar een meevaller van een halve ton. De heer Hopman moest in een duel om de onteigening van zijn boerderij en gronden onderdoen. In een nieuw proces wees de rechtbank hem een schadevergoeding van 50.000 toe. Omdat de gemeente aankondigde de ze toewijzing te zullen betwisten, en in cassatie te zullen gaan, durfde, de heer Hopman al nergens meer op te rekenen. Op 1 januari is echter de cassatieter mijn verstreken, zodat het duidelijk wordt, dat de gemeente Amsterdam toch heeft berust. De toewijzing is voor de advokaat van de heer Hop man een groot succes. Aanvankelijk was hem niets toegewezen. KERK VERKOCHT. Het kerkgebouw, pastorie en kos terswoning van de Gereformeerde Gemeente te Beilen, is verkocht aan de R.K. kerk te Assen voor 100.000. Woensdagmiddag is het achtjarige zoontje van de fam. B. uit Swalmen, (Limburg), dat met zijn vader in de trein NijmegenVenlo reisde, nabij Grubbenvorst uit de trein gevallen en gedood. De jongen heeft het por tier van de wagon weten te openen, sloeg naar buiten en kwam met het hoofd tegen een seinpaal terecht. De laatste zaterdag van het afgelo pen jaar bracht voor zeven kellners in een Amsterdams restaurant een flinke verrassing. De heren, die een loterijclubje vormen, wonnen in de achttiende trekking van de Belgische Koloniale Loterij een van de hoofd prijzen. Elk van de clubleden werd in een slag 3^.000 gulden rijker. POTLOOD en GEEST No. 536. Horizontaal: 1. klaar, zui ver, 5. familielid, 6. hangt aan de mast, 7. bijl met lange steel, 9. jon gensnaam, 10. voorvoegsel, 11. witte populier, 13. gem. in Gelderland, 15. vis. 17. vernis, 19. afkorting van ar gentum, 21. muzieknoot, 22. opperbest. Verticaal: 1. deel van een schoen, 2. bergplaats, 3. tijdrekening, 4. groot ongeluk, 5. term in het schaakspel, ren soort van marter in Siberië, 9. stengel, 12. in zee uitlopend gebergte, 14. zijtak Wolga, 16. Turks bevelheb ber, 18. zangstem, 20. lidwoord. Oplossing morgenavond. Oplossing no. 535. Horizontaal: 1. alp, 4. mak, 7. reis; 8. do, 9. mee, 10. sap, 11. knop, 14. tor, 15. Eger, 17 Ier, 19. Eos, 21. e.v., 22. tuibe, 23. mal, 24. wen. Verticaal: 1. arm, 2. leek, 3. pienter, 5 Ada, 6. koper, 10. spreeuw, 12. oog, 13. priem, 16. robe, 18. eva, 20. sen. Wij gaan de goede kant op. De 21ste december, de kortste dag van het jaar, ligt al weer achter ons en de dagen zijn aan het lengen. Hoe zijn de grote verschillen in dag en nacht en hoe het verschijnsel van de sei zoenen te verklaren? Wij weten, dat de aarde draait als een tol oip een denkbeeldige ps, welke men door Noord- en Zuidpool gesto ken kan denken. Omdat de aarde door de zon wordt beschenen, komt elk plekje afwisselend in het licht en het donker te liggen. Dat is het ver schijnsel van dag en nacht. Nu de korte en de lange dagen: Als de aardbol netjes, als een brom tol in volle vaart, rechtop stond ten opzichte van de zonnestralen, zou er geen sprake kunnen zijn van korte en lange dagen en ook niet van zomer en winter. Overal ter wereld zou het plaatselijke klimaat bestendig zijn, het gehele jaar door. De dag zou precies even lang zijn als de nacht. De aarde is echter een Scheve tol en dat is de oorzaak van alle.s De af wijking bedraagt 23 H graad. Op 21 december is de toestand zoals getekend in onze figuur 1. Op elk ogenblik is de ene helft var de aarde donker en de andere helft licht. Het mannetje A bevindt zich ongeveer op de breedtegraad van ons land. Draaiende rond de aardas, neemt de aardbol de man A mee volgens de lijn gemerkt „50° N.Br.". Men ziet, dat deze cirkel grotendeels in het donker ligt als gevolg van de stand van de aardas. A staat natuurlijk precies in het verlengde van de denkbeeldige lijn, getrokken van het middelpunt der aarde naar de plek waar A zich bevindt. De horizon voor A is de gestippel de lijn. Zo ziet men, dat A op 21 dec. de zon om 2 uur slechts 16J^° boven de horizon waarneemt. Ook ziet men, dat de zon niet verder komt dan de poolcirkel. Ten noorden daarvan heerst de poolnacht. Het heetst is het op de plek waar B staat (23^° Z.Br.) op de Steenbokskeerkring. B heeft de zon recht boven het hoofd! Op 21 juni (figuur 2) is de aarde zover gevorderd op haar tocht, die 1 elk jaar doet rond de zon, dat zij geheel anders wordt beschenen. A ?iet de zon nu op 63Y." bove^ de horizon en dat dit meer warmte op- ?vert laat zich denken. Bekijken wij !e cirkel „50° N.Br.", dan bemerken wij, dat deze thans grotendeels in het licht is. De dagen zijn lang. Ten noorden van de poolcirkel schijnt nu de middernachtszon! Nu heeft C op 23H° N.Br. (Kreeftskeerkring) de zon recht boven het hoofd. Op 21 maart en 23 september ten slotte is de stand als in figuur 3. Dag EIGEN-OPEN-HAARD IS GOUD WAARD. De hele dag hadden de jongens ge jaagd op Kerstbomen. De oogst was niet meegevallen en hun stemming was verre van feestelijk. Met z'n vij ven zwierven ze door de straten, uit louter verveling allerlei kattekwaad bedenkend. Wanneer een politieman op het to neel verscheen, bliezen ze uit eigen beweging de aftocht, omdat ze besef ten, dat ze met nog vijf dagen vakan tie voor de boeg, niet in de gaten mochten lopen. Om zeven uiur 's avonds nauwe lijks was ergens in de verte de mu ziek te horen waarachter, naar ver wacht werd, de gehele Leidse jeugd keurig in de rij zijn Kerstbomen aan de vuurgod zou gaan offeren kwam langs de Oude Singel een wonder lijke stoet: Als Wolgaslepers zeulden een tiental jongens zingend aan een touw waaraan een grote tros Kerst bomen over de straat sleepte. Er heen liepen bewakers. Daarom kwam er van de zijde van de vijf ontevre denen eerst een vriendelijke uitnodi ging om een paar bomen af te staan voor het goede doel. Aan het verzoek werd geen gevolg gegeven, reden waarom met geweld geprobeerd werd „iets los te krijgen". De ordelievenden zonden hun krij gers uit en maanden de slepers aan tot groter spoed. Zelfs meisjes van een jaar of tien mengden zich in het gevecht en trachtten vat te krijgen op de korte jongensharen. Geen won der dat de am val werd afgeslagen! De nieuwe teleurstelling deed de jongens bun toevlucht nemen tot een doldriest plan: koelbloedig wachtten ze de muziek op om zich een weg te banen, dwars door het wandelende denneoos. Links en rechts zagen ver baasde kinderen onverwacht de Kerstboom uit bun'handen gerukt. De 'buit van het vijftal was rijk. En het fikkie van de twaalf boompjes op een terreintje achter de Oude Singel was veel mooier dan de brand van de honderden dennen op het Schutters veld. Ongelukkig gevallen. In de Sumatrastraat kwam gister middag 'om kwart over een een 9- jarige jongen onder een auto te val len, tengevolge waarvan de knaap ernstige verwondingen aan zijn rech terbeen opliep. Nadat een vrachtauto-chauffeur uit Schiedam zijn lading had afgeleverd, wilde bij zijn wagen verplaatsen. Hij waarschuwde daartoe de negenjarige nacht zijn even lang. De zon sta^tj°?Sen> B.H. L. uit Schiedam, die de .T TP 1^ mPt nPm tnnpnt mpomsVon Tic. recht boven de hoofden van hen, die op de evenaar wonen (D). De zon beweegt zich dus schijnbaar elk jaar heen en weer tussen de beide keer kringen. Het klimaat, dat in dit ge bied heerst, noemen wij tropisch. Duidelijk is te zien, dat het verschil tussen dag en nacht voortdurend kleiner wordt, naarmate men zich dichter bij de evenaar bevindt. Op de evenaar is de nacht steeds even lang als de dag. Het andere uiterste vindt men aan de polen (Y jaar dag Y jaar nacht). reis met hem mocht meemaken. De jongen, die op een hoop zand stond, wilde waarschijnlijk van daar op de treeplank van de vrachtwagen stap pen. Het zand gleed weg, tengevolge waarvan de jongen onder de auto kwam. Zijn rechter onderbeen werd tot op de voet ontvleesd. Het slacht offer werd door de E.H.D. naar het Academisch Ziekenhuis vervoerd. Vuurtje stoken. Straatjongens hadden dertig Kerst bomen bijelkaar geroofd. Gistermid dag, omstreeks drie uur vonden ze dat de tijd gekomen was om ze te verbranden. Ze kozen het Pieters kerkhof, waar ze ruimte genoeg meenden te hebben om ongestoord van bun vreugdevuur te kunnen ge nieten. De politie eebter nam bet niet zo ruim. Toen de brandweer werd ge alarmeerd, gingen ook de agenten een kijkje nemen. Enkele van de vagebonden werden meegenomen naar het bureau, waar ze ernstig werden onderhouden over de moge lijke gevolgen van een brandje in de biüiurt van oude gebouwen als Gra vensteen en Pieterskerk. De brand weer bluste het vuiur. R.K. Gymnastiekver. „Sportief". Wegens de vakantie kan men de gymzalen van de jongensschool aan het Rapenburg en de Ursiulasteeg niet gebruiken. In verband hiermede gaan alle klubs op a.s. vrijdag 4 jan. niet door. NIET BEZORGING Bij eventuele NIET BEZORGING van De Leidse Courant gelieve U te- BIOSCOPEN. De films in de week van 411 jan. zijn door de Kath. Film Centrale als volgt gekeurd: Casino: „Grote manoeuvres", 18 jaar. Lido: „Moby Dick", 14 jaar. Luxor: „De hofnar", alle leeftijden. Trianon: „Aanranding", 18 jaar. Rex: „Bandido", 18 jaar. 10 vinger syst, blind rhythm. 4 talen (130 letter grepen p. minuut) Ken. Erk. PITMANSCHOOL Plantsoen 85 Telefoon 26558' (Advertentie) N00RDWIJK gisteren onze oudste inwoner, de heer A. v. Rooyen, zijn 100ste verjaardag gevierd in huize Duin en Dal. Te elf uur kwam burgemeester G. F. W. v. Berckel met mevr. v. Berckel op de officiële receptie, waarbij tegenwoor dig was weth. G. Vogelaar en de ge meente-secretaris, de hear B. Ike. De 100-jarige, die nog een uitsteken de gezondheid geniet, werd door de burgemeester van harte gecompli menteerd met zijn eeuwfeest en naast de beste wensen bood spr. hem na mens het gemeentebestuur een fraaie fruitmand aan. Namens het college van regenten bracht de heer H. J. v. d. Werf in een geestige speech de gelukwensen over van het college en de inwoners (sters) van huize Duin en Dal. Ook van de zijde van de bewoners van Noordwijk bestond er veel belang stelling en menig handje heeft de heer v. Rooyen moeten drukken. In lefoiiisch te reclameren alleen nnm- ^Sefwnen-f mer 20935 tot 19.00 uur (7 uur). Zaterdag 17 uur (5 uur). Wij kunnen dan alsnog trachten U een exemplaar te doen toekomen. DE ADMINISTRATIE. BOSKOOP Voor het diploma machineschrij ven slaagden onderstaande leerlin gen van de r.k. muloschool Don Bos- co: Corrie Bosman, Helma Korver, Anneke Nieuwesteeg en Gé Smabel. Woningbouwcijfers zijn gunstig In een uitvoerige toelichting op de begroting 1957 geven B. en W. van Hillegom te verstaan, hoe groot het verschil is met de omstandigheden, waaronder deze begroting moest wor den sluitend gemaakt, tegenover die van het vorig jaar en de jaren daar voor. De uitgaven van de gewone dienst (hoofdstukken II t.m. XIII belopen een bedrag van 2.434.868,63 tegen 1.925.859,09 in 1956; een verhoging dus van 482.007,54. Dat wil zeggen 25% meer. In de begroting 1956 kon 79.106,55 niet uit de gewone uitgaven worden gedekt. Als gevolg van het verzoek van de raad om verhoging van het bedrag per inwoner uit het gemeen tefonds is een subjectieve verhoging I toegekend. Hierdoor werd het tekort KORTE golf „DANK U WEL'' voor afbetalen Het lijk van een Zweedse zee man werd gisteren door de politie te Amsterdam uit de Nieuwe Vaart gehaald. De man behoorde tot de opvarenden i van het schip „Arcadia", dat op het ogenblik in de Amsterdamse haven ligt. De Rijksweg AmsterdamLa renHoevelaken zal te gelegener tijd verbouwd worden tot een weg met twee gescheiden rijbanen, voorzien van oragelijkvloerse wegló-uisingen. Aldus heeft de minister van verkeer en waterstaat medegedeeld in een antwoord op het adres, dat hem door de KNAC werd gezonden. Als voor bereiding op deze plannen is men onder Diemen reeds bezig mqt het aanbrengen van een passende ver- lichting. Hr. Ms. „Zeven Provinciën" zal op 11 januari voor een oefenreis uit Den Helder vertrekken naar de Ca- raïbische wateren. Het schip, dat on der commando staat van kapitein ter zee mr. A. N. de Vos van Steenwijk, zal behoudens de gebruikelijke diplo matieke toestemming een bezoek brengen aan Las Palmas en La Guaira. Bij het oversteken van de Box- telseweg te Vught is gistermorgen een achtjarig meisje uit deze gemeen te door een passerende personenauto gegrepen. Het kind werd zo ernstig aan het hoofd gewond, dat het nog tijdens het vervoer naar het zieken huis is overleden. De Katholieke Limburgse Emi gratiestichting heeft een overzicht gepubliceerd waaruit blijkt, dat in de afgelopen drie jaren bijna 5500 personen uit Limburg zijn geëmi greerd. Het grootste gedeelte van hen ging naar Australië en Canada. An- Met een vriendelijk bedankje sturen de Amerikaanse financiëringsmaat- d<:T®n g.inSen _na®r VrSfnfLin.1®» pj"a" schappijen de originele contracten naar de cliënten, die hun wagen hebben zilie, Nieuw Zeeland of Zuidafnka. afbetaald, terug. Overigens zijn het er nogal wat: in 1956 schat men het Het merendeel van de emigranten aan tal op 9.250.000!! Ilct meisje op de foto, een employe van een financië- kwam uit de mijnindustrie, daarna ringsmaatschappij, zit hier temidden van de december-bedankjes van haar volgde de bouwnijverheid. 1 firma: 55000 op de begroting 1956 verminderind tot 39.633,21. Renening houdende met deze cor rectie van het tekort op de begroting 1956 is het slot van de begroting 1957 61.930,05 nadeliger dan iat van haar voorganster. In de beg/oting is het bedrag van de saldi-reserve berekend op 485.364,91. De rekening van 1954 zal dit bedrag vermoedelijk verhogen met 50.000,Het verloop van de dienst 1955 levert vermoedelijk een zelfde batig saldo op van 50.000, Zo zal de vermoedelijké saldi-reserve pl.m. 585.000.belopen. De dienst 1956 zal daaraan onttrekken pl.m. 40.000.en de dienst 1957 101.403,39. De saldi-reserve zal na afloop van de dienst. 1957 nog 445.000.bedragen. De hoop is nu gesteld op de her ziening van de financiële verhouding welke in 1957 aan de orde zal ko men. Volgens het Hillegoms college dient men hierbij uit te gaan van het principe, dat indien de wetgevers aan de gemeentebesturen een taak oplegt, haar ook de middelen ver strekt moeten worden om deze taak naar behoren uit te voeren. Het Investeringsplan 1956/1960 bevatte voor 1957 een 25 tal objecten, behalve de woningbouw, tot een be drag van 2.479.500,Daarvan worden de volgende objecten afge voerd of verschoven naar latere ja ren: aanleg nieuwe zweminrichting, parkaanleg, doorvoering centrale rio lering, verbetering van de v. d. En- de laan (oostzijde) en de bouw van 'n gymnastiëkgebouw. B. en w. wijzen er op dat de tarie ven van de overheidsbedrijven- en diénsten in sterke mate bij de alge mene prijsstijging ten achter zijn ge bleven. Met de stelling dat deze be drijven en diensten geen winsten be horen op te leveren, volgt de me ning, dat bedragen uit de openbare kas niet juist zijn en wordt de vraag gesteld, of het noodzakelijk is bij de nutsbedrijven reserves te kweken tot het handhaven van een economische bedrijfsvoering. De exploitatie van de na-oorlogse woningbouw gaat vooralsnog niet ge paard met bijzondere lasten voor de bedroting van de gemeente, aldus burgemeester en wethouders. De investeringen bedragen 5,4 mil joen op een totaal van 12,9 miljoen. In 1956 werden 62 woningen gebouwd door de gemeente, 13 door de bouw- kas en 7 door particulieren, in totaal 82. In aanbouw zijn thans 75 wonin gen, welke door de gemeente ge bouwd worden (44 galerij woningen, 13 woningen Oranjelaan en 13 wo ningen Sportlaan) en 45 woningen door particulieren, totaal 120 wonin gen. Voor 1957 zijn de plannen gereed voor 161 woningen, waarvan 60 wo ningwetwoningen. Deze getallen zijn belangrijk gunstiger dan die het college het vorig jaar kon over leggen. Als oorzaak geven b. en w. de wijziging in het systeem van toewijzing. Nu is ook van belang de beschikbare bouwcapaciteit in de ge meente en in ruimer verband in de gehele streek. Het onderwijs. De stichting van een R.K. Lagere Technische School is vr. ne. ens om in september 1957 haar school in deze 1 gemeente te openen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1957 | | pagina 2