SeftzidóeSoii/fcatit
Kadar schijnt steviger in
het zadel te zitten
De Britse troepen trekken
zich terug uit Port Said
Aftocht uit Egypte
De eerste vonnissen van het standrecht
Sabotage daden in de Oekraïne
NACHTELIJK GEVECHT MET
ZELFMOORDCOMMANDO'S
Op één dag 26 bomaanslagen
MET FRISSE MOED DE SLAG
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 17 DECEMBER 1956
48ste JAARGANG No. 13985
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
I
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Adver tenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w-, f 2.35 p. mnd„ f 7.— p. kwart. Franco p. p. f 7.40 - Advertenties: 17 et. p. m.m. Telefoontjes 1.50
Op het Hongaarse platteland blijft het onrustig. Het lijkt echter, dat de
regering Kadar zich langzamerhand meer meester voelt van de situatie.
Zaterdag is de eerste Hongaar na een standrechtelijk proces ter dood
gebracht.
In westelijke diplomatieke kringen verwacht men, dat de Hongaarse pre
mier Kadar deze week een belangrijke politieke verklaring zal afleggen.
Hoewel de Hongaren over het algemeen weinig goeds verwachten, doen
toch geruchten de ronde, volgens welke de rechtervleugel van de commu
nistische partij met de partij van de kleine boeren tot overeenstemming zou
zijn gekomen over de vorming van een coalitieregering binnen een „patriot
tisch front".
RUSSISCHE DESERTEURS NAAR DE
HONGAREN OVERGELOPEN
STAKINGEN GEëINDIGD?
De stakingen in Boedapest schij
nen te zijn geëindigd.
Russische tanks en infanterie zijn
bezig vele duizenden vrijheidsstrij
ders in te sluiten, die het verzet nog
volhouden in de oostelijke provincies
van Hongarije.
De Weense correspondent van het
Westduitse nieuwsbureau DPA heeft
bericht, dat volgens een Hongaarse
„vrijheidszender" nationalisten Rus
sische troepen na zware gevechten
uit de^ongeveer 100.000 inwoners tel
lende stad Miskolkc in Noordoost-
Hongarije hebben verdreven.
Deze zender deelde mee, dat er
aan beide zijden mortieren en artil
lerie zou zijn gebruikt en dat de
Russische luchtmacht zware aanval
len op verzetslieden zou hebben ge
daan in het gebergte ten noorden
van Miskolkc. In de streek houden
Hongaarse verzetslieden, gesteund
door deserteurs uit de Russische
troepen en „vrijheidsstrijders uit Slo
wakije" zich staande.
Russische deserteurs bij de
Hongaren?
Het Engelse zondagsblad „Obser
ver" berichtte gisteren, dat zich op
grote schaal Russen bij de verzets
strijders voegen in Hongarije.
In totaal zouden vijftienduizend
AFBETALINGEN
Deeds twee jaar geleden is men van
overheidswege een onderzoek be
gonnen naar het euvel der afbetaling,
en verder dan rapporten is. men fei
telijk nog niet gekomen.
Het schijnt nu echter dat met het
rapport van de S.EJR. de phase van
het onderzoek is afgesloten en dat
staatssecretaris dr. Veldkamp over
niet al te lange tijd een wetsont
werp de afbetaling betreffende aan
de Tweede Kamer zal kiunnen aan
bieden. Het rapport van de S.E.R. is
intussen weer in zichzelf verdeeld.
Dit valt eigenlijk te betreuren', al moet
men de gorte waarde erkennen van
het democratisch recht tot eigen op
vatting. Daartegenover echter sfcaat,
dat het gebrek aan eenstemmigheid,
zoals zich dat reeds meermalen in
de S.E.R. heeft gedemonstreerd, af
breuk doet aan de waarde van, het
advies van het 'bedrijfsleven. Hoe is
het nu met dat rapport van de S.E.R.
De S.E.R. verwerpt op praktische
gronden een vergunningstelsel voor
afbetalinigsbedrijven en wil in- plaats
daarvan de lichtvaardige verkoper op
afbetaling strafbaar stellen.
Die lichtvaardigheid wordt volgens
het rapport van de S.E.R. dan aan
wezig geacht, als de kopers zich in al
te grote schulden blijken te steken,
wat de verkoper zou moeten voor
komen door vooraf naar zijn finan
ciële draagkracht te informeren.
Dit is naar onze mening onjuist,
want al is de verkoper dan ook act
teraf strafbaar, ornaat hij daarnaar
niet heeft geïnformeerd, het kwaad is
intussen geschied. De kopers hebben
teveel hoöi op hun vork geladen en
de gevolgen daarvan zijn altijd erg.
Het ware o.i. yeel beter de verko
per op straffe te verplichten van te
voren te informeren naar de finan
ciële draagkracht van de aspirant-
koper. Dat is in ieder geval 'beter dan
maar af te wachten of de aspirant
kopers zich niet te zwaar zullen be
lasten. Het betreft hier intussen de
tegenstelling tussen twee standpun
ten. Het ene standpunt heeft meer
oog voor de economische mogelijk
heden van het afbetalingssysteem en
wenst daarom minder straffe maat
regelen te nemen, het andere wil
vooral de grote sociale nadelen zwaar
laten wegen en helt dus over tot een
dieper ingrijpende regeling.
De vraag is nu welke van beide as
pecten l het economische of het
sociale het zwaarste zwegen.
Voorop staaf, dat ook de S.E.R.
wel tot dé conclusie komt, dat aan
afbetaling grote sociale gevaren zijn
verbonden.
Het is echter goed ook kennis te
nemen van het rapport, dat door de
Wiarai Beekman Stichting over dit
onderwerp is uitgebracht. Beide ko
men tot de conclusie dat verkopers, die
regelmatig op lichtvaardige wijze
afbetalingsovereenkomsten plegen af
te sluiten, strafbaar moeten worden
gesteld.
Om dit te voorkomen zouden maat
regelen moeten worden getroffen.
De S.E.R. is het over deze maatrege
len niet eens geworden.
De grootst mogelijke minderheid
was hier van mening, dat verbieden
van de colportage'de enige mogelijk
heid is. Een kleine meerderheid was
echter van mening, dat men de col
portage aan een vergunning zou
moeten binden.
Nu zou een algemeen verbod, dat
de grootst mogelijke minderheid van
handelaren treffen, want ook deze
zouden door een verbod van colpor
tage, dat is: demonstratie aan huis,
worden getroffen.
In het rapport van de Wiarda Beek
man Stichting heeft men nu naar een
tussenweg gezocht tussen een alge
meen verbod en het handhaven van
de huidige onbevredigende toestand,
waarbij welbespraakte colporteurs de
mensen aan huis van alles kunnen
aansmeren n' en déplaise hun finan
ciële positie. Men heeft er dit op ge
vonden: demonstratie aan huis moet
worden toegestaan, maar de eigen
lijke overeenkomst moet later in de
winkel of op het kantoor van de ver
koper warden gesloten. Dan hebben
de aspirant-kopers in ieder geval nog
enige tijd van bezinning, voordat zij
tot aankoop besluiten en behoeven zij
niet direct thuis al een formulier te
tekenen, waarin zij zich met handen
en voeten binden.
P en ander punt is hier de bereke-
ning van rente en kosten. Die
zijn in de huidige situatie niet laag
en bewegen zich zo rondom de 10%.
Ook hier is de S.E.R. weer uiterst
voorzichtig. Zij wil deminister alleen
de mogelijkheid, maar niet de ver
plichting geven een maximum voor
te schrijven. Waarom niet? In vele
gevallen ligt dat percentage nu zo
hoog, dat ook de reklamekosten, de
kosten van colportage en van het in
nen van de aflossingen 'hierdoor wor
den gedekt. Het schijnt ons redelijk,
dat de verkoper die voor eigen risico
neemt. Er zijn hier bovendien kartel,
afspraken, die zeker ongeldig zouden
moeten worden verklaard.
Intussen is er nu over de afbetaling
genoeg gerapporteerd. Het wachten
is nu op de staatssecretaris van Eco
nomische Zaken, die nu eindelijk met
enige snelheid een regeling tot stand
zal 'brengen.
Russen, voornamelijk
zijn gedeserteerd.
Snel recht.
Zaterdag zijn de eerste standrecht
processen in Hongarije gehouden. Het
eerste slachtoffer hiervan was Janos
Soltesz uit Miskolkc, die schuldig zou
zyn bevonden aan het verbergen van
wapens en onmiddellijk daarna is op
gehangen.
DE VLUCHTELINGEN.
In de nacht van zaterdag op zon
dag zijn 959 Hongaren over de Oos
tenrijkse grens gekomen. Zaterdag
overdag passeerden 192 vluchtelingen
de grens.
Twee westelijke journalisten, die
uit Hongarije uitgewezen zijn,
Erich Waha van Associated Press en
Richard Kilian van de Londense Dai
ly Express verklaarden zondag bij
aankomst in Wenen, dat zij onderweg
maar weinig Russische tanks hadden
gezien. Zij ontmoetten slechts één
controlepost, niet ver van de grens.
Het „Nepszabadsag" heeft zondag
gemeld, dat van de 84.000 onder
grondse arbeiders van de kolenmij
nen er thans nog 40.000 tot 45.000
over zijn.
Amerika zal vier miljoen dollar
ter beschikking van Oostenrijk stel
len ter verlichting van de last, die
dat land te dragen heeft gekregen
door de komst van de vluchtelingen
uit Hongarije. Amerika had al een
miljoen dol'lar voor de vluchtelingen
gegeven.
De onlusten in Polen
De bevelhebber van de Poolse mi
litie, generaal Dobieszak, heeft in een
zondag gepubliceerd vraaggesprek ge
zegd, dat de wanordelijkheden
Stettin, Bydgoszoz, Breslau en ande
re grote steden een politiek karakter
hebben aangenomen, dat de Poolse
communistische partij en de regering
in hun betrekkingen met de Sowjet-
Unie zeer in verlegenheid heeft ge
bracht.
Straatschenders en misdadige ele
menten hebben gebruik gemaakt van
de „hoge levenstemperatuur", die
Polen op het ogenblik heeft, aldus de
generaal. De straatschenders waren
het werktuig van degenen, die ten
eigen bate anarchie wilden veroor
zaken en de democratisering, waar
voor het volk zo hevig heeft gestre
den, wilden tegennhouden.
Generaal Dobieszak oefende kritiek
op de rechtbanken, die volgens hem
te mild zijn. De helft van de mannen,
die enige tijd geleden iemand van de
militie hadden mishandeld, werd
slechts voorwaardelijk veroordeeld.
ERFENIS VAN DE MARCINELLE-
RAMP.
Lijk van Ned. ingenieur.
Te Marcinelle zijn in de Bois du
Cazier op een verdieping van 1035
meter nog twee lijken ontdekt. Het
betreft hier dat van de Nederlandse
ingenieur Jan Stroom en van de
Fransman Marceau Caillard.
Terreur in Algerië
Algerijnse rebellen hebben dit
weekeinde een gezin van acht perso
nen levend verbrand.
Het gezin, een mohammedaanse
moeder uit Medrissa met haaf zeven
kinderen, had opstandelingen in huis
gehad, die na een gevecht met Franse
troepen hun gewonden verzorgden.
De leider van de troep vreesde dat
de vrouw had vernomen waar de re
bellen zouden heengaan en besloot
het gezin te doden. Allen werden in
een schuur gesloten en daarna werd
de schuur in brand gestoken.
Elf Franse soldaten zijn in de buurt
van Tablat in een hinderlaag gelokt
en gedood. De kapitein wordt ver
mist. Vermoedelijk is hij ontvoerd.
Overal in Algerië heerst het terro
risme. In Algeriers zelf stormden re
bellen met revolvers gewapend een
café binnen, doodden een Franse stu
dent en verwonden twee andere
Franse studenten.
Zendingspost door
Papoea's overvallen
Volgens het te Sydney verschijnen
de blad „Mirror" hebben inboorlingen
van Nieuw-Guinea op grens tussen
het Australische en Nederlandse ge-
Gisting onder Russische
studenten
Oekraïnse partizanen hebben tus
sen 12 en 18 november in het Rus-
sisch-Hongaarse grensgebied enige
vitale spoorlijnen opgeblazen, ver
sperd of ondermijnd. Verscheidene
Russische militaire treinen werden
tot ontsporing gebracht.
De partizanen wisten het treinver
keer zo te ontwrichten, dat de Russen
hun versterkingen voor de strijd in
Hongarije via Roemenië moesten lei
den, verneemt United Press van de
bied, twaalf mensen gedood bij een
overval op een zendingspost. Onder
de slachtoffers zouden twee Ameri
kaanse zendelingen van de „Chris
tian and Missionary Alliance" zijn.
De moord zou hebben plaatsgevon
den bij de Wisselmeren.
De groep zendelingen was kortge
leden per vliegtuig naar dit gebied
gebracht. Het vliegtuig zou vernield
zijn. Een vliegtuig is naar de Wissel
meren onderweg om de toestand te
onderzoeken.
De echtgenote van een zendeling
heeft de bijzonderheden meegedeeld.
zijde van westelijke inlichtingendien
sten.
Er zouden in de wouden van Kar-
patho-Oekraïne en omgeving duizen
den Oekraïnse partizanen opereren.
De partizanen genieten de volledige
steun van de plaatselijke bevolking,
die grotendeels uit boeren en hout
hakkers bestaat.
Het Russische ministerie van trans
port en de Rusische geheime politie
hebben een commissie van onderzoek
ingesteld, die de arrestat;: van enige
honderden Oekraïniers bevolen heeft.
Volgens de „Leningrad Prawda"
hebben studenten aan de universiteit
van Leningrad colleges verstoord
door „herwaardering van waarden"
te eisen. Ook andere Russische dag
bladen maken melding van gisting
onder studenten, o.a. in de Oostzee
landen.
Volgens het blad „Sowjet Litou
wen", een orgaan van de communis
tische partij in Litauen, zou een
hooggeplaatst communist hebben
verklaard, dat de onrust onder de
studenten in dez® Oostzee staat pro
porties heeft aangenomen die aan
straatschenderij doen denken. Over
eenkomstige berichten zijn ontvan
gen uit Estland en Letland.
In de straten van Port Said heeft zaterdagnacht bij maanlicht een ware
veldslag gewoed. Britse tanks en infanterie werden ingezet tegen Egyp
tische zelfmoordcommando's 'die een Britse majoor in een hinderlaag ge
lokt en vermoord hadden.
De gevechten duurden vier uur. Volgens Egyptische kringen zijn min
stens dertig Egyptenaren gedood.
Na de strijd trokken de Britse militairen zich volledig terug, binnen een
met prikkeldraad afgezette „inschepingszone", die ongeveer een zesde deel
van de stad omvat, met inbegrip van de haven. Bij het aanbreken van de
dag droegen zij de rest van de stad over aan het politielegertje van de
Ver. Naties.
OOK AANVALLEN OP UNO-
LEGER.
Egyptenaren hadden in de loop van
zaterdag 26 aanvallen gedaan, niet
alleen op Britse en Franse militairen,
maar ook op patrouilles van de inter
nationale politiemacht der Ver. Naties
De Britse bevelhebber in Port Said,
luitenant-generaal Stockwell, had
verklaard, dat zijn troepen tot actie
zouden moeten overgaan, als d
Egyptische aanvallen voortduurden.
Nadat Britse tanks de aanval wa
ren begonnen, dreunde gedurende
enige uren het geschut van de tanks,
ratelden machinegeweren en klonken
geweerschoten. Tanks reden door de
straten, troepen slopen door de ver
raderlijke stegen, schietend op guer
rillastrijders, die vuurden van de da
ken en uit schuilplaatsen.
Op zoek naar terroristen.
Eerder op de dag waren bijna dui
zend Egyptenaren samengedreven
door Britse troepen, die op zoek wa
ren naar terroristen. Zaterdagavond
laat waren de Egyptenaren op 250 na
weer losgelaten. Deze 250 vielen bin
nen de leeftijd voor militaire dienst.
Generaal-majoor Burns, opperbe-
Premier Eden is teruggekeerd van zijn drieweekse vacantie in Jamaica. Bruinverbrand en uitgerust kwam
velhebber van de politiemacht der
V.N. in Egypte, heeft bij de Egypti
sche autoriteiten een krachtig protest
ingediend tegen aanvallen, die in
Port Said op Noorse en Zweedse pa
trouilles der politiemacht zijn ge
daan. Er vielen bij deze aanvallen
geen doden of gewonden.
Egyptische politie toegelaten.
De commandant der Brits-Franse
strijdkrachten in Port Said, generaal
Stockwell, heeft ermee ingestemd dat
350 Egyptische politiemannen dinsdag
naar Port Said komen om de plaatse
lijke politie te versterken. „Als zij
zich goed gedragen" zullen twee da
gen later nog 350 politiemannen toe
gelaten worden, zei Stockwell. De
Egyptische politie in Port Said telt op
het ogenblik 800 man.
Stockwell verklaarde, de Egyptena
ren toe te laten op verzoek van de
U.N.-politie. Men verwacht dat de
laatste Brits-Franse troepen niet voor
donderdag zullen vertrekken.
Radio-Caïro verklaarde zondag, dat
de Egyptische regering alle verant
woordelijkheid voor de gebeurtenis
sen in Port Said afwijst. „De Egypti
sche autoriteiten hebben deze week
politietroepen naar de ótad willen
sturen, maar de Britse militaire auto
riteiten verzetten zich daartegen".
hij aan op London Airport, war-r bij
Opklaringen
Gedurende het weekeinde bewoog
een zeer diepe oceaandepressie lang
zaam in noordoostelijke richting langs
de Faroer. De luchtdruk in het cen
trum bedroeg tijdelijk ongeveer 950
mb. Boven dé Middellandse Zeege
bied en Oost-Europa bleef de lucht
druk echter hoog, waarbij in Noord-
oost-Siberië zelfs barometerstanden
van even boven 1050 m'b voorkwa
men.
Tussen de beide grote druksyste-
men stond over een zeer brede zóne
een krachtige tot stormachtige zuid
westelijke luchtstroming, welke zach
te oceaanluoht tot diep in Rusland
bracht. De vorst werd daarbij terug
gedrongen tot in Noord-Finland en in
Rusland tot voorbij Moskou. In ons
land steeg de temperatuur tot voor
de tijd van het jaar zeer hoge waar
den. In Limburg werd 14 graden ge
meten. In De Bilt was zondag het
daggemiddelde van de temperatuur
12 graden, hetgeen 10 graden boven
normaal is.
Het depressie gebied begint nu in
diepte en omvang af te nemen terwijl
een hogedrukgebied op de oceaan zich
in de richting van de Golf van Bis-
caje uitbreidt. Dit heeft tot gevolg,
dat de windkrachten bijna overal af
nemen en wat minder zachte lucht
naar West-Europa wordt gevoerd, Een
laatste randstoring van het depressie-
gebied bevond zich maandagmorgen
bij de ingang van het Engelse Kanaal.
Deze zal tamelijk snel, vergezeld van
regen, naar Scamdinavië trekken,
de S.E.R. voorstond, ook de bonafide luidt de grootste persconferentie, die ooil ogi hei viieg *eld is gehouden.
ortnd door de pers in zoals de officiële verklaring waarna opklaringen zich ook
onze omgeving zullen uitbreiden.
DE TERUGTOCHT UIT SINAÏ.
„Deze week zullen de Israëlische
strijdkrachten in het gebied van Si
nai zich verder terugtrekken", zo
heeft generaal Burns, de opperbevel
hebber van de internationale politie
macht, zondag te Lydda verklaard na
afloop van een bespreking met de Is
raëlische opperbevelhebber, generaal
Mosje Dajan. In afwachting daarvan
zal het Zuidslavische contingent van
de V.N. niet verder oprukken dan
vijftig km van het Suezkanaal, de af
stand waarmee de Israëliërs akkoord
zijn gegaan.
Het Zuidslavische persbureau Tan-
jug heeft zondag uit Caïro gemeld,
dat de Israëlische strijdkrachten blij
ven doorgaan met het vernielen van
wegen, spoorlijnen en andere objec
ten op het schiereiland Sinaï. Dit was
gebleken bij de jongste opmars van
Zuidslavische eenheden van de poli
tiemacht van de Verenigde Naties.
Dit nummer bestaat uit 11 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van maandagavond tot
dinsdagavond. Opgemaakt te
J AANHOUDEND ZACHT
t Aanvankelijk zwaar bewolkt
met af en toe enige regen, later
5 ook plaatselijk opklaringen. Ma-
tige, tijdelijk krachtige zuidwes- j
telijke wind. Aanhoudend zacht. f
18 Dec. zon op 8.46; onder 16.31;
maan op 17.45; onder 9.04.
Hoogwaterstanden
18 Dec. v.m. 3.30; n.m. 3.45.
Het weer in Europa
STOCKHOLM lioht bew. 8 C.
OSLO half bew. 3
KOPENHAGEN zwaar bew. 10
ABERDEEN
DUBLIN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARUS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZURICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
MALLORCA
lioht bew.
zwaar bew.
regen
geheel bew.
regen
lioht bew.
licht bew.
on bew.
lioht bew.
lioht bew.
ha'f bew.
on bew.
mist
on bew.
zwaar bew.
motregen
nevel
nevel
onibew.
Wijsheid, voortgekomen uit de
mond des Allerhoogsten, die
reikt van het ene uiteinde der aarde
tot het andere, die alles met kracht
en toch met zachtheid ordent; kom
om ons de weg der voorzichtigheid
te leren.