OUD» NIEUW
In Boedapest zijn 100.000 mensen
laatste weken dakloos geworden
LICHTU/EEK
Beperking van bestedingen
op drie fronten
'n Utrechts knaapje gaf zijn
elektrische spoortrein weg
De geest draagt Gods stempel
DINSDAG 27 NOVEMBER 1956
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 1
RAPPORT VAN SER-COMMISSIE:
De premie ouderdomsvoorziening
Mogen wordt de plenaire zitting
gehouden van de Sociaal Economi
sche Raad, waarin het rapport aan de
orde komt van de commissie voor de
bestedingen, die erin geslaagd is een
unaniem advies samen te stellen over
het vraagstuk van de bestedingsbe
perking, welk advies in de loop van
de zomer door de regering werd ge
vraagd.
In het algemeen wordt in het rap
port voorgesteld de bestedingen op
drie fronten te beperken: de over
heid, het bedrijfsleven, en de ver
bruikers, elke sector tot een bedrag
van ongeveer twee a drie honderd
miljoen gulden.
De commissie van bestedingen,
waarin ditmaal de voorzitters van de
werkgevers- en werknemersorganisa
ties zonder hun loondeskundigen zit
ting hadden en die onder voorzitter
schap staat van de heer Twijnstra, de
voorzitter van het Nederlands ver
bond van werkgevers, is de vorige
week erin geslaagd een principieel
akkoord tot stand te brengen.
Allereerst werd onderzocht wat er
gebeuren moet, met het oog op de
invoering van de algemene ouder
domswet van 1 jan. 1957. De pre
mie voor deze wet zal 7 procent van
het huidige premieplichtig loon of
6 driekwart procent van het op 1
januari te verhogen premieplichtig
loon (de loongrens wordt dan ge
bracht op 6.900) zijn.
Ieder de helft.
Door de afschaffing van de vereve
ningsheffing op 1 januari a.s. is het
niet nodig een compensatie te zoeken
voor de volledige 7 procent. En deze
afschaffing brengt mee, dat de werk
gevers hiervan 4,6 procent gecom
penseerd krijgen. Er blijft dus 2,4
procent over. De SER-commissie stelt
in haar rapport voor, de werkgevers
en werknemers ieder de helft voor
hun rekening te doen nemen.
Wanneer de SER dit rapport aan
vaardt en overeenkomstig aan de re
gering adviseert en wanneer de rq_:
gering dit advies overneemt, is dus
op 1 januari 1957 een verhoging van
de richtlijnen van ongeveer 5,8 pro
cent van het premieplichtig inkomen
te verwachten waarbij nog moet wor
den afgewacht, of dit percentage van
5,8 procent als uiterste limiet is ge
steld, dus inclusief afronding naar
boven, die bij de toepassing van de
richtlijnen in de verschillende be
drijfstakken gewoonlijk wordt toe-
Huurverhoging.
Aangenomen mag worden, dat de
SER de regering zal adviseren de
huurverhoging uit te stellen tot 1
juli 1957.
De SER-commissie stelt in haar
rapport voor, de regering te advise
ren de politiek van prijsstabilisatie
ook na 1 januari 1957 krachtig te
handhaven.
Voorts wordt instemming betuigd
met de voorgenomen maatregel van
de regering om de investeringsaftrek
voor nieuwbouw geheel en voor de
aankoop van machines gedeeltelijk af
te schaffen.
Niet gelijktijdig.
Ten aanzien van de afschaffing
van de subsidies op melk en suiker,
de verhoging van bijzonder invoer
recht van benzine, en van de accijns
op gedistilleerd, alsmede van de we
derinvoering van de omzetbelasting
op suiker wordt geadviseerd, deze
maatregelen niet gelijktijdig op 1
januari aanstaande doch geleidelijk
te doen ingaan. Dit zou voor de over.
heid een verlies aan inkomsten be
tekenen, dat op 25 a 40 miljoen
wordt geschat. Dit bedrag zou moe
ten worden gevonden of door bezui
nigingen bij het rijk, of door verho
ging van de directe belastingen, het
zij van de inkomstenbelasting, het
zij van de vennootschapsbelasting
Het advies van de SER-commissie
bevat ten aanzien van deze mogelijk,
heden even duidelijke richtlijnen.
Geld blijft nodig
voor hulpverlening
„Het wordt een langdurige kwestie
deze hulpverlening en men overweegt
dat straks iets gedaan zal moeten
worden aan massale verstrekking van
voedsel door centrale keukens, voor
namelijk in Boedapest, in verband
met de toestand, waaarin daar de
elektriciteits- en gasvoorziening ver
keren. Berekend is, dat per dag 150
a 200 ton voedsel nodig zal zijn en
voor de bereiding daarvan zal men
aangewezen zijn op veldkeukens en
keuken-units". Dit vertelde de verte
genwoordiger van het Nederlandsche
Roode Kruis bij het Internationale
Roode Kruis te Wenen, de heer J.
Geijsman.
In Boedapest is een centrale bloed-
FLITSEN VAN HONGAARSE VLUCHTELINGEN
Werkelijkheidszin I
die hij in de hal van het vluchtelin-
Aan de poort van de Utrechtse gencentrum te Utrecht exposeert,
Jaarbeurs stond gisteravond een klem
jochie. Hij stond er al een hele tijd en
viel niet op tussen de aan- en afrij
dende Rode Kruiswagens, die goede
ren aanvoeren voor de Hongaarse
vluchtelingen.
Zijn verkleumde handen omklem
den een grote doos, waarin een elek
trische trein, compleet, met transfor
mator.
„Het is het mooiste wat ik heb",
zei hij, „maar een Hongaars jongetje
mag het van me hebben". Hij heeft
het gisteravond zelf mogen geven aan
een Hongaars joch, dat er bijzonder
blij mee was.
BIJ DE KONINGIN.
De ruim 600 Hongaarse vluchte
lingen, die, momenteel in de Jaar
beurshallen te Utrecht vertoeven, zul
len vanmiddag een busrit maken en
onder meer een bezoek brengen aan
het paleis Soestdijk.
H.M. de Koningin heeft zich bereid
verklaard enkele Hongaarse vluchte
lingen op het bordes van het paleis
te begroeten. De andere Hongaren
zullen voor de koningin defileren.
BUNGALOWS.
Op initiatief van de Herv. predi
kant te Garderen, heeft de kerkeraad
der Hervormde Gemeente aldaar be
sloten een terrein van 10 ha beschik
baar te stellen voor de bouw van
bungalows voor de Hongaarse vluch
telingen.
Met medewerking van de autoritei
ten zullen hier voorlopig twee bun
galows gebouwd worden; de moge
lijkheid bestaat, wanneer hiertoe de
toestemming verkregen wordt, dat er
nog meer bungalows gebouwd wor
den.
HONGAARSE KRANT.
De Hongaarse studenten, die tot de
drie Hongaarse vluchtelingentrans-
porten behoorden en thans in het
conferentie-oord „Heerewegen"
Zeist zijn ondergebracht, hebben het
eerste Hongaarse tijdschrift in Ne
derland het licht doen zien. Het heet
„Magyar Szo" (het Hongaarse woord).
Het tijdschrift heeft ten doel een
contact te leggen tussen de vluchte
lingen onderling, terwijl het voort;
een beeld wil geven van de Neder
landse mentaliteit, aard en levens
wijze, waardoor de vluchtelingen zich
gemakkelijker kunnen aanpassen.
In de volgende aflevering van
„Magyar Szo" zullen artikelen wor
den opgenomen van Simon Carmig-
geit, Godfried Bomans, Antoon Coo-
len, Hella Haasse, Pierre Dubois, A.
den Hertog en Ben van Eysselstjjn.
Sandor Varga schrijft enkele inlei
dende woorden ter begroeting na
mens de Hongaren die reeds in Ne
derland wonen.
HERENIGD.
Dank zy foto's, die een Utrechtse
gistermiddag weer 'n Hongaars echt
paar verenigd.
Een jonge Hongaar van ongeveer
20 jaar, keek gistermiddag met be
langstelling naar de foto's van vorige
vluchtelingengroepen, toen hij op een
der foto's zijn vrouw herkende. Di
rect vervoegde hij zich met een aan
tal tolken bij de administratie van
het Rode Kruis. Het bleek dat zijn
vrouw met het tweede transport was
meegekomen en in het vakantiecen-
trüm „Herperduin" te Ravenstein is
ondergebracht.
De jongeman, Mihaly Weisz, had
samen met een groot aantal vrien
den tegen de Russen gevochten.
Toen zij zonder wapens kwamen te
zitten, werd de vlucht genomen.
Zijn vrouw wilde niet meegaan,
omdat zij bang was voor de Russen,
die overal de weg naar de vrijheid
bewaakten. De jongeman, die geen
keus had, is toen alleen gegaan en
na veel omzwervingen in Wenen
aangekomen. Daar werd hij inge
deeld bij de derde groep die naar
Nederland ging. Zijn vrouw was
inmiddels op haar aanvankelijk be
sluit teruggekomen, naar Oostenrijk
gevlucht en bij het eerste transport
naar Nederland terechtgekomen.
DANK.
De Hongaarse vluchtelingen, die
deel uitmaken van het zondag aan
gekomen transport, hebben gister
avond telegrammen van dank ver
zonden aan de Koningina de minis
ter-president en de burgemeester vrn
Utrecht.
AANPASSING.
Bij vele Nederlanders bestaat mo
menteel de neiging om de Hongaarse
vluchtelingen in de watten te leggen
en van de veronderstelling uit te
gaan, dat het beste nog niet goed ge
noeg voor hen is.
Dit is een begrijpelijke reactie,
maar men dient niet te vergeten, dat
deze mensen ingeschakeld moeten
worden in de Nederlandse economie.
Zij zullen dan een goed bestaan kun
nen verdienen, maar de luxe, waar
mede men de Hongaren momenteel
wil omgeven, zouden zij weer moeten
ontberen, hetgeen een teleurstelling
zou worden.
Daarom worden de woonoorden,
die van zeer tijdelijke aard zijn,
uiterst sober gehouden. Overal wer
ken selectie-ploegen onder hoogspan
ning en men hoopt, dat men binnen
de kortst mogelijke tijd tot spreiding
over zal kunnen gaan, zodat iedere
Hongaar zijn eigen plaats in de Ne
derlandse economie, met alle voor
rechten en plichten daaraan verbon
den, zal kunnen innemen.
Dit deelde de heer Visser, hoofd
voorlichting van het departement van
sociale zaken gistermiddag mede,
toen hij een rondgang leidde langs de
vluchtelingenkampen in Limburg,
Brabant en Zeeland.
bank opgericht, waarheen het Inter
nationale Roode Kruis bloedplasrna
vervoert en vanwaaruit de ziekenhui
zen worden bevoorraad. Voorts is
een klein pharmaceutisch centrum
ingericht voor Hongaarse pharma-
ceuten en artsen; de medicamenten
zijn voorzien van opschriften in de
diverse landstalen en van gestencilde
Hongaarse teksten, zodat een ieder
direct weet, wat voor geneesmiddel
het is.
Geen epidemie.
Een Deense arts die vrijdag j.ï. uit
Boedapest in Wenen terugkeerde,
deelde mede, dat volgens een ruwe
schatting, in de Hongaarse hoofdstad
vijftien a twintigduizend woningen
verwoest zijn, hetgeen betekent, dat
circa honderdduizend personen dak
loos zijn. De gezondheidstoestand
noemde de arts niet verontrustend;
er heerst geen epidemie van kinder
verlamming. Wel is er gebrek aan
melk, boter, zout en vlees.
Enorme sommen.
In Wenen waren tot en met vrijdag
j.L uit Nederland aangevoerd goede
ren voor een waarde van een en een
kwart millioen gulden, met een totaal
gewicht van 250 ton. Binnenkort wor
den nog vier trucks van het Neder
landsche Roode Kruis in Wenen ver
wacht.
De hulpverlening, die enorme som
men vergt, moet doorgaan. Als straks
Hongarije eenmaal goed toegankelijk
zal zijn, zal men pas precies weten
wat er nodig is voor de hulpverle
ning.
WORDT UTRECHT DOORGANGS
CENTRUM VOOR VLUCHTELINGEN
NAAR ENGELAND?
De gewestelijke commandant van
het Roode Kruis te Utrecht, dr. A.
Vrij landt, heeft de regering, 't hoofd,
bestuur van het Nederlandse Roode
Kruis en de federatie voor vluchte
lingenhulp aangeboden het opvang
centrum in de Jaarbeurshallen te
Utrecht te bestemmen voor door
gangscentrum voor vluchtelingen, die
in Engeland zullen worden onderge
bracht
Een vluchtelingencomité in Enge
land heeft zich bereid verklaard, elke
dag 700 vluchtelingen op te nemen.
Het transport van Oostenrijk naar
Engeland vergt van de toch al zo ver
moeide vluchtelingen te veel om de
reis in één keer te maken.
Daarom wil men thans deze vluch
telingen eerst enkele dagen in Utrecht
verzorgen, voordat het transport door
gaat naar Engeland.
Men beraadslaagt thans over dit
initiatief, waarachter zich alle Rode
Kruishelpers en helpsters geschaard
hébben.
Instuif rendez-vous
ten bate van Hongaarse jeugd
Ten bate van de Hongaarse vluch
telingen zullen op zondag 9 december
a.s. 30.000 leden van de gezamenlijke
„Instuiven", in samenwerking met
Philips gramofoonplaten-industrie,
bijeenkomen op een Nationale Instuif
Rendez-Vous.
Dit Rendez-Vous vindt plaats in de
Jaarbeurshallen aan de Vredenburg
te Utrecht, van 's morgens 11 tot des
avonds zes uur.
De Instuifleden hébben zich ten
doel gesteld, om met Kerstmis aan
ten minste 1000 gevluchte Hongaren
een groot en praktisch Kerstpakket
aan te bieden. Door deze samenkomst
wil men alle Instuif-jongeren duide
lijk miaken, dat jong Nederland de
Hongaren dient op te nemen in hun
eigen wereld als een daad van naas
tenliefde en begrip.
Het programma voor het Rendez-
Vous luidt: plechtige Hoogmis, brood,
je uit de vuist, ontvangst van de Hon
gaarse jongeren, Monstershow gepre
senteerd door befaamde artisten van
Philip's gramofoonplaten-maatschap-
pij en een groot bal met medewer
king van twee radio-dansorkesten!
Voor deelname persoonlijk of in
groepsverband, kan men zich opgeven
bij de volgende adressen: secretariaat
Instuif „R.K. Jong Leiden": D. Jah-
sen, Meeihof 19, teL 24623; B. D,. M.
van Leeuwen, Bred er odestraat 35; tel.
21018; mej. E. Devilee, Da Costastraat
50, tel. 20135. Directe aanmelding
dringend gewenst.
IN DE
In de lichtweek reiken de tijden
van Philips II en Philips' gloeilam
pen-industrie elkaar de hand.
Het oude krijgt nieuwe glans door
moderne hulpmiddelen. Er zijn bur
gers, die het verfoeien, omdat zij
vinden, dat twee niet gelijke groot
heden bij elkaar zijn gebracht, maar
ons doet dit weekje van verlichting
toch wel prettig aan. Neem nu eens
de Morspoort. Het is een complete
verrassing op een donkere avond on
verwacht voor dit verlichte eerbied
waardige monument te staan. De
„mannen van Crèvecoeur"zoals zij
in de speeclijes van de notabelen
aan het begin van de lichtweekge
noemd worden, zijn bekwame suiker
bakkers. Zij weten met hun lampjes
van een kwaadaardig bolwerk een
bruidschat te maken. Zo ook bij de
Morspoort, die eenvan de meester
werken van het S.L.F.-team te Leiden
is geweest.
De morspoort heeft bovendien het
geluk aan de Morssingel gelegen te
zijn. Zij krijgt daardoor nog een be
spiegelend karakter.
Al zou u het op de foto niet dade
lijk zien, maar deze Hogewoerdspoort
is niet echt. De afwezigheid van
diepte in dit kunstgewrocht van de
lichtweek, dat bij het Plantsoen is
opgericht, maakt, dat u er niet om
heen kunt wandelen, zonder het
„bedrog" door te hebben. Opzij is de
poort zelfs voor de niet-aandachtige
beschouwer een gaaswerk met lamp
jes, maar in vóór of achteraanzicht
herleeft een stuk geschiedenis van
Leiden.
(Foto's: De Leidse Courant.)
12de Herdenking rede prof Cleveringa
Schakels
Voor de 12de maal kwamen gister
middag. hoogleraren, leden van de
wetenschappelijke staf en studenten
van Leiden in de Pieterskerk bijeen
om te herdenken, dat op 26 november
1940 prof. R. P. Cleveringa zijn be
roemde college hield, waarin hij zijn
protest uitsprak tegen de schorsing
van de Joodse hoogleraar Meyers.
De rector-magnificus, prof. dr. P.
A. H. de Boer, bracht bij de inlei
ding van deze herdenkingsbijeen
komst dit beroemd geworden colle
ge in herinnering. Hij schilderde de
tijd, die volgde en het slot van het
openlijk optreden der Leidse univer
siteit. Toch, zo sprak prof. De Boer,
was de redevoering van prof. Cleve
ringa geen fel verwijt, zoals dit uit
gesproken is in deze november -
maand tegen het Russisch optreden
in Hongarije, maar door deze histo
rische woorden kreeg men de zeker
heid, dat de geest" zou zegevieren
over het brute geweld. De rector-
magnificus besloot zijn inleiding met
een beschouwing van deze geest, die
het bewustzijn had en heeft het
stempel te dragen van God-zelf.
Vrijheid vereist.
Prof. dr. B. A. v. Groningen be
lichtte de taak der universiteit en
zette uiteen, dat iedere generatie,
iedere individu een schakel is in de
keten van wetenschap, die aan de
Leidse universiteit gesmeed is en
i wordt. Een universiteit behoort ech
ter vrij te zijn, omdat het zoeken
naar waarheid een werk der vrijheid
is. De strijd, die in 1940 en ook nu
weer gevoerd wordt tegen bruut ge
weld, moet in meer rustiger tijden
gevoerd worden tegen lauwheid; de
hoogleraar vroeg zich af, welke
strijd het zwaarst is.
Contact
Als laatste spreker voerde prof.
mr. K. Wiersma het woord, die de
taak van de universiteitsgemeenschap
op het vormende vlak schilderde.
Prof. Wiersma was van mening, dat
via meer geleide disputen het con
tact hoogleraarwetenschappelijke
stafstudent verinnigd zou kunnen
worden.
Tot slot nodigde de rector-magnifi
cus de vele honderden aanwezigen
uit het laatste couplet van het Wil
helmus te zingen.
In de avonduren werd in de foyer
van de Stadsgehoorzaal een forum
gehouden.
Leidse oud-alumni
in Hilversum bijeen
Voor de elfde achtereenvolgende
keer werd gisteren de jaarlijkse bij-
eenkomst voor Leidse oud-alumni ge
houden in het Palace hotel te Hilver
sum. Onder de ongeveer honderd
aanwezigen bevond zich evenals het
vorige jaar koningin Juliana.
In zijn openingswoord vroeg de
voorzitter van het comité oud-studen
ten voor Het Gooi, dr G. van Beuse-
kom, o a. aandacht voor het mr C.
van Vollenhoven-fonds, dat dringend
aanvulling behoeft om een daadwer
kelijke steun te kunnen zijn voor de
vele noden vna de Leidse academi
sche samenleving. Achtereenvolgens
werd het woord gevoerd door prof.
mr F. M. baron van Asbeck, hoog
leraar in het volkenrecht en de in
ternationale politieke geschiedenis
over „de juridische aspecten van het
Suezkanaal vraagstuk", door mej. J.
A. Scheltema, ab-actis WSL, over
„de verantwoordelijkheid van de ge
zelligheidsvereniging", en door dr A.
Brouwer, docent in de paleontologie
over „verleden, heden en toekomst
van onze kust". Op deze voordrach
ten volgden levendige discussies. Ook
tijdens de lopende maaltijd had men
gelegenheid met elkaar van gedach
ten te wisselen. De avond werd be
sloten met het gezamenlijk zingen
van het Io Vivat.
LEIDSE BRIDGE-CLVB „DDS".
De eindstand van het 2e deel der
parencompetitie luidt als volgt:
Groep zwart: 1. Parmentier-v. d. Voort
229.58. 2. Mevr. Becker-Baggen 216.66.
3. v. d. Meer-De Meyier 213.55. 4. Mw.
v. Zijp-v. Noort 212.71. 5. Hr, Mw. de la
Court 206.46. 6. Kasteleyn-Brouwer jr.
199.79. 7. Hr.,. Mw. Lautenbach 193.33. 8.
Dames Viner-v. d. Meer 192.29, 9. Hr.,
Mw. Kuilman 190.84. 10. Verboog-Brou-
wer 186.88. 11. Dames v. Ingen Schenau
-Rijnbende 184.38. 12. Hr., Mw. Krul
173.54.
.Groep groen: 1. v. Berge Henegouwen-
Rijnbende 222.07. 2. Hr.,~ Mw. Eichham
220.90. 3. Dames Verboog-Brouwer 218.43.
4. v. Leeuwen-Eyndhoven 217.73. 5. Hr.,
Mw. v. Heusden 209.89. 6. Mw. den Hol
der-partner 202.24. 7. Ds. Guldemond-
Aalbersberg 200.46. 8. Plouvicr-Lange-
meier 195.79. 9. Ds. Verstraaten-Nagcl
195.44. 10. Mw. Reekers-D. Reekers 193.36
11. Ds. Sels-v. Alphen 192.77. 12. Ds. v.
Rooyen-Valk 190.73. 13. Ds. v. Berge
Heneg.-Landraat 172.43. 14. Hr., Mw.
Lancel 167.78.
De nos. 1, 2 en 3 van de groep groen
wisselen nu van plaats met de nos.
10, 11 en 12 van de groep zwart.
