Indrukwekkende eeuwfeestviering
in de Hartebrugskerk te Leiden
Mgr Jansen celebreerde plechtig lof
NIVEA
Mgr. Huibers zegende Gidsencentrum
„Ter Leede" te Sassenheim in
Na elf jaar eigen onderdak
MAANDAG 19 NOVEMBER 1956
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
Kaarslicht drong zich naar voren vanuit honderden plaatsen en verleende
de bloemen, die met hun tere pracht het gehele priesterkoor schenen te
vallen, een zachte glans, toen gistermorgen om kwart over tien de paro
chiegeestelijken van de Hartebrugkerk door het middenschip naar voren
schreden om met een plechtige Hoogmis de viering van het 100-jarig be-
staansfeest der parochie in te zetten.
„Heden is er zaligheid en heij in dit huis gekomen", sprak pater Gilber-
tus Lohuis OJ.M. aan het begin van zyn predikatie en hij nam deze evan
gelische woorden als uitgangspunt voor zijn historisch overzicht van het
ontstaan der parochie, die honderd jaar geleden, toen Nederland ophield
missieland te zijn, de naam „statie-kerk" wisselde voor „parochiekerk".
Applaus in de kerk
voor Je bisschop
De welkomstgroet boven de kerkin
gang Porta Coeli is echter in de
afgelopen 100 jaar niet bijster goed
begrepen, zo meende pater Lohuis.
De „Poort van de Hemel" is voor de
meeste mensen slechts een vaag be
grip gebleven, een mooie gedachte
voor 'n uurtje per week- Het woord
van Ohristus: „Zoek eerst het Rijk
Gods en al het overige zal u ge
schonken worden", is door de mens
van thans omgedraaid en ieder
schijnt eerst „het overige" te zoeken
in de verwachting, dat het Rijk Gods
dan wel geschonken zal worden. De
zorg voor „dat overige" heeft de mens
ongelukkig gemaakt en pater Lohuis
gaf de feestvierende parochianen het
advies, weer naar Christus te gaan,
die zegt: „Komt tot .Mij, wie belast
en beladen is, Ik zal u verkwikken".
Volle kerk.
Provinciaal Castulus van den Eyn-
den droeg de Hoogmis op, geassi
steerd door pastoor N. Lohuis (pres
byter assistens), pater O. Vermeulen
(diaken), pater H. Nieuwenhuysen
(sub-diaken), pater S. v. Swelm (ce-
remoniarius).
In het priesterkoor hadden plaats
genomen kanunnik W. Haring, de-
Ken van Leiden: gardiaan C. Tijna
gel, pater dr. W. Geurts o.f.m., di
recteur r.tc. lyceum, pater F. Git
mans, Mill Hill, gamizoens-aalmoe-
zenier Leiden, de parochiezonen C-
Sloots, C. v. d. Stok, A. Lindenhoff,
G. Simonis, S. v. Harteveld, R. Poll-
mann, A. Kallenberg, A. Castelein,
allen oi.m, father Verhoef, Mill
Hill en de oud-parochiakapelaans A.
Smitz o.f.m. en M. Jorna o.f.m-, be
nevens pater B. v. Winden o.f.m.
In de kerk, die tot de laatste plaats
bezet was, bevonden zich o.m. zusters
Carmelitessen, zusters Van Liefde
van de parochiescholen, zusters van
het Elisabethziekenhuis en dames
van Verbum Dei.
Bij de vele wereldlijke autoriteiten
vertegenwoordigde wethouder S.
Menken het gemeentebestuur.
Het koor van de Hartebrug zong
o.l.v. de heer W- Mizee, aan het or
gel beeleid door de heer A. Martijn,
de Mis „Tibilaus" van Hex-man Stra-
tegier.
Plechtig lof in
de middag
Applaus klaterde op in de Har
tebrugkerk gisteravond, toen
mgr. M. A. Jansen zegenend
door de rijen ging na afloop van
het plechtig lof, dat hij had ge
celebreerd.
De Hartebrugparochianen heb
ben hier met een bijna Romeinse
geestdrift een typisch Nederland
se ongeschreven wet, dat er in
de kerk geen lawaai mag zijn,
met voeten getreden. Er was re
den toe, want het was feest voor
de honderdjarige parochie en de
oud-deken van Leiden, mgr.
M. Jansen, gaf door zijn komst
naar de Sleutelstad aan dit feest
een bijzondere glans.
In de feestelijk verlichte en ver
sierde kerk was geen plaats meer
toen de bisschop van Rotterdam om
vijf uur begeleid door vele priesters
het priesterkoor betrad.
„Sacerdos et pontifex": priester en
bisschop, de krachtige inzet van het
orgel klonk als een bazuinstoot, het
gezang der duizenden orgelde in de
wijde gewelven der kerk.
Mgr. Jansen werd met de bisschop
pelijke gewaden bekleed, waarna het
lof een aanvang nam. Assistentie
verleenden als troondiakens deken
W. P. M. Haring en pastoor J- A.
van Kleef, diakens waren pastoor
Auxentius van Schalen en pastoor
W. E. Blok, terwijl de secretaris van
de bisschop, E. E. F. Guljé, als cere-
moniarius optrad.
Op het priesterkoor hadden vele
geestelijken plaats genomen, onder
hen waren de provinciaal van de
Franciscanen, pater Castulus v. d.
Eijnden. o.f.m., de pastoor van de ju
bilerende parochie, pastoor N. Lo
huis o.f.m., vele priesterzonen van
de parochie en allen, die reeds in de
De bisschop van Rotterdam houdt een
toespraak tijdens het lof. V.l.n.r.:
pastoor W. E. Blok, deken W. P. M.
Haring, mgr. M. A. Jansen, pastoor
J. A. van Kleef en pastoor Auxen
tius van Schalen o.fan.
morgenuren van de groep genodig
den deel uitmaakten.
Het koor zong tijdens dit lof „O
quem amabilis" van H. Andriessen
en het „Magnificat" van J. Smit.
Koor en gelovigen zongen het „Te
Deum" gezamenlijk.
Parochiekerk juridisch
't centrum.
voorkomt
winter
en werk
handen
Alleen NIVEA bevat Eucerit
het voedingsmiddel voor de huid
(Advertentie).
„Onze parochie mag ik zeggen,
want zij maakt deel uit van het bis
dom, waarvan ik de bisschop mag
zijn. Daarom ook is het te begrijpen,
dat u vanavond beslag op mij legt".
Mgr. Jansen tekende vervolgens de
kerk als het door Christus gestichte
normale middel om Zijn genaden uit
te delen. Hij wees op de rechten, die
iedere parochiaan bezit: het gebruik
van de genademiddelen, de H. Sa
cramenten en de zielzorg. Dit alles
is juridisch geregeld in de parochie
kerk. „In de kerk, aldus mgr. Jan
sen, vindt de ontmoeting plaats mot
Christus en door Christus met Go
De mens is een „God-zoeker", de
kiem hiervan is door God in zijn ziel
gelegd; maar God zoekt ook de mens.
Nog met zo lang geleden hebben de
gebeurtenissen in de wereld bewezen
dat God de enige is, op wie de mens
vertrouwen kan.
Zegenen sing mgr. Jansen door de
rijen. Een kind, dat nieuwsgierig
naar de bisschop opkeek tekende hij
met een kruisje op het voorhoofd.
(Foto's De Leidse Courant)
ven. De priesters kunnen omgekeerd
dankbaar zijn voor de volgzaamheid
het vertrouwen dat in hen werd
Dankbaar.
Mgr. Jansen sprak vervolgens over
het werk van de priesters. Honderd
jaar priesterlijke arbeid in deze pa
rochie zou men statistisch vast kun
nen leggen in miljoenen H. Commu
nies, duizenden biechten, duizenden
Mgr. Jansen sprak tijdens het lof I bezoeken van en aan parochianen-
de parochianen toe. Hij sprak er zijn „Dankbaarheid tot de priesters, die
vreugde over uit samen dit feest van over ons zijn gesteld is op deze dag
deze parochie, „onze parochie", te noodzakelijk, zij hebben hun beste
kunnen vieren. krachten en hun beste jaren gege-
Tenslotte wekte mgr. Jansen de
gelovigen op de vernieuwing van
het schone kerkgebouw door een
„vernieuwing van het hart" te doen
volgen.
Tot besluit van de plechtigheid
zong men het „Aan U o Koning der
eeuwen", waarna mgr. Jansen de
kerk verliet. Tweemaal klaterde
spontaan het applaus op.
Kerk in licht van
schijnwerpers.
's Avonds was de Hartebrugkerk
aan de buitenzijde door schijnwer
pers verlicht. Vooral van de overzij
de van de Stille Rijn kreeg men een
goede indruk van gevel en toren, die
zich in de avonduren baadden in
helder flood-light.
Het was voor de Gidsenbeweging in Huibers het centrum wilde ingezenen,
de bisdommen Haarlem en Rotter-1 Zij dankte het gemeentebestuur
dam zaterdag een belangrijke dag. van Sassenheim voor de gewaardeer-
Immers op die dag werd het centrum de medewerking, en hoopte dat er
voor de opleiding van gidsenleidsters j steeds een prettige samenwerking zou
in het huis „Ter Leede" officieel in blüven.
gebruik genomen. Na de oorlog heeft
men deze opleiding op verschillende
plaatsen moeten houden, doch nu
heeft men door aankoop van het
buitengoed „Ter Leede" een perma
nent centrum.
Bij de opening en inzegening, welke
door Mgr. J. P. Huibers werd verricht
waren vele personen aanwezig. On
der de genodigden merkten we op
het college van B. en W. van Sas
senheim, de aalmoezenier Schooné-
beek en Mathijssen van de bisdom
men Rotterdam en aHarlem. Aalmoe
zenier Tuyn; aalmoezenier Wellegen-
burg, commissaresse Twaalfhoven
van het hoofdkerkbestuur der MGB
vertegenwoordigers van het hoofdbe
stuur van het Nederlands Padvinsters
gilde en de dames Oosthoek en
Ouborg en vele andere geestelijke en
wereldlijke autoriteiten.
Alvorens Mgr. Huibers tot de in
zegening over ging heette mej. IJs-
sèlmuiden, diocesaan Hoofdcommis-
resse de aanwezigen welkom.
Na 11 jaar Gidsenebweging in de
bisdommen Haarlem en Rotterdam
is het vandaag een bijzondere dag. Zij
stelde het bijzonder op prijs, dat Mgr.
Toespraak van de bisschop.
Na dit welkomstwoord begaf de
bisschop zich tussen een haag van
Gidsen en kabouters naar de kapel
welke naast het hoofdgebouw is gele
gen. Geassisteerd door aalmoezenier
Tuyn zegende Mgr. Huibers de kapel
en het hoofdgebouw in. Hierna nam
de grijze bisschop het woord. Het was
voor hem een grote vreugde dit huis
te mogen inzegenen. Het is de bekro
ning van een jarenlang werk. In de
beide bisdommen zijn nu 1400 leden
der gidsen. Het is een vereniging
die nog steeds vooruitgaat. Dit is ook
van groot -belang, want de vorming
der jonge meisjes is van het hoogste
belang. De bisschop sprak vooral har
telijke woorden van dank a-am mej.
Dsselimuiden die er van het begin af
bij is geweest. Onder haar leiding
worden de leidsters gevormd. De vor
ming der meisjes berust op spel, doch
dit is wel degelijk doordacht. We we
ten allen dat wat we in onze jeugd
hebben geleerd, ons verdere leven
naar gedragen. Daarom is het van
groot belang dat deze vorming goed
gebeurt De leidsters moeten bezield
zijn van een geest van apostolaat.
Het gaat om de opvoeding tot de vol
maakte mens. Als 'herinnering aan
diez/e belangrijke dag schonk de bis
schip een schilderij voorstellende O.
L. Vrouiw van Altijddurende Bijstand.
Uitvoerig ging de bisschop op hetgeen
dit schilderij voorstelde in.
Eindelijk ruimte.
Hierna nam aalmoezenier Tuyn
het woord. Hij meende een gedeelte
uit de H. Schrift te mogen aanhalen
n.L hoofdstuk 26 van het Boek Gene
sis, waarin Jacob, toen hij een bron
had gevonden, sprak: „God heeft ons
eindelijk ruimte gegeven'.
Dit komt ook heel goed van pas
bij dit centrum. In vele plaatsen van
de -beide bisdommen heeft men ver
toefd met dit opleidingscentrum,
doch nu heeft men eindelijk het juiste
gevonden. Spr. was God zeer dank
baar. Hij dankte de^ bisschop voor
diens geschenk. Ook het gemeente
bestuur dankte hij, vooral omdat men
zo vriendelijk was geweest voor de
vijver in de tuin een paar zwanen af
Na de Hoogmis kwamen de genodig
den in de Romanuszaal bijeen. V.l.
n.r.: drie parochiezonen: pater A.
Castelein o.f.m., pater C. Sloots o.f.m-,
pater G. Simonis o.f.m., dokter M. A.
van Dongen, lid van het kerkbestuur,
deken W. P. M. Haring, wethoud»»--
S. Menken, die het ge 2r1-'
vert«--~"-!iwoordigde en pastoor I
Lohuis.
te staan, doch ook voor de bouwver
gunning welke zeer laat was aange
vraagd en de verdere medewerking.
De financieel adviseur der bewe
ging, de heer v. Adrichem en de
bouwkundig inspecteur, de heer Van
Alkemade, ontvingen ook woorden
van dank voor hun medewerking als
mede voor de schitterende geschen
ken, o.a. een altaar voor de kapel.
De heer Westgeest, de eigenaar der
boerderij waar de gidsen gedurende
een lange tijd hun bivak hadden op
geslagen had het kruis in de kapel
geschonken. Hij werd hiervoor har
telijk bedankt.
Spr. deelde nog mede, dat de nodige
contanten voor dit centrum bijeen
waren gebracht door de gidsen zelf.
Uitreiking insignes.
Mej. Usselmudden reikte hierna,
namens het hoofdbestuur het zilveren
vriendsohapsteken uit aan de heren
v. Adrichem en Van Alkemade, als
mede aan de heer Westgeest en aan
mej. Hoefnagel voor de vele diensten
welke door hen waren verricht ten
behoeve van .de gidsen.
Namens 'het Nederlands Padvinders
Gilde sprak mevr. Oosthoek. Zij hoop
te dat de idealen thans verwezenlijkt
kuinnen worden.
Zij liet haar woorden vergezeld
gaan van een geschenk.
Tenslotte nam de burgemeester het
woord. Spreker feliciteerde de Gid
senbeweging met dit centrum, al:
combinatie van cursus-, vakantie- en
bivakcentrum. In het kort ging de
burgemeester de geschiedenis van het
buitengoed na. Het werd gesticht in
1662 door Nicolaas Dragon. In 1807
was het in het bezit van Baron van
Pal-landt 'n deskundige op het gebied
van landbouw en veeteelt. Daarna
was het 94 jaar lang in bezit van de
familie Hubregt. Na 1911 kwam het
verval. Het werd niet meer regel
matig en goed bewoond. Spreker
haalde een spreuk van Van Lennep
aan. Deze zou gezegd hebben: „Geen
Christenmens zal heden ten dage, de
weg naar ter Leede vragen". De reden
hiervan was dat er toen een persoon
woonde, die samenspande met de
duivel. De burgemeester was er echter
van overtuigd, dat thans dit gezegde
niet meer uitkwam.
Inrichting.
Hierna had men gelegenheid het
centrum te bezichtigen. Zij, die weten
hoe het huis er uit zag, zullen ver
baasd staan van de ware metamor
phose. Het oude koetsiershuis is ver
bouwd tot een stemmige kapel. In het
hoofdgebouw vindt men prachtige
eetzalen en slaapzalen, kantine, enz.
Ondanks het feit, dat het geheel heus
niet overdadig is ingericht, kon toch
worden geconstateerd, dat men er op
heeft gerekend hier voorgoed te
blijven.
De ingebruikname zal zeker ook ten
goede komen aan het gebouw zelf.
Het is nu voor verder verval be
waard. Ruim zestig meisjes vinden
er een plaats. De grote tuin geeft
ruimschoots de gelegenheid het bui
tenspel te beoefenen, terwijl men in
ongeveer 10 minuten op de Kaag
De Gidsenbeweging heeft hier
mede een prachtig centrum gekregen.
Motie Maatschappij
van Letterkunde
De Maatschappij der Nederlandse
letterkunde heeft in haar vergade
ring een motie aangenomen, waarin
wordt betreurd „dat er onder de le
den personen zijn, die door hun lid
maatschap van de C.P.N. of door hun
niet onvoorwaardelijke afkeuring
van de houding van de communisti
sche partij de geestelijke vooronder
stellingen voor de Maatschappij on
trouw zijn". Er werd besloten in een
buitengewone algemene vergadering
de houding van de Maatschappij ten
opzichte van deze leden nader te be
palen.
Inmiddels stroomt het PEN-cen-
trum Nederland verder leeg. Tien
leden hebben weer bedankt.
AANKLACHT TEGEN DE
WAARHEID.
De heer G. Oversteegen heeft bij
de officier van Justitie te Ütrecht een
aanklacht ingediend tegen het dag
blad De Waarheid. De heer Overstee
gen voelt zich aangetast in zijn eer
en goede naam door een artikel in De
Waarheid van 13 november, onder de
titel: „Zo woedde de Romme-pogrom
in Utrecht". In dit artikel komen vol
gens de heer Oversteegen de volgen
de voor hem beledigende zinnen voor:
„Het optrommelen van de hulptroe
pen is geschied door de heer George
Oversteegen, leider van de voormali
ge rapalje partij, leider van „Vrede
en Vrijheid". Het is verder bekend
dat figuren uit de onderwereld door
lieden van de omgeving van Over
steegen thuis zijn afgehaald om bij
de straatterreur te worden ingezet.
Tussen de groepen met stenen gooien
de studenten en scholieren zijn enke
le Oversteegen-handlangers herkend.
De keuze van de slachtoffers wees er
op, dat Oversteegen de hand moet
hebben gehad in de samenstelling van
de lijsten, waarmee rooms katholie
ke knapen en htm hulptroepen de
stad in werden gestuurd".
In zijn aanklacht merkte de heer
Oversteegen op, geen leider te zijn
van de anti-communistische organisa
tie „Vrede en Vrijheid" en nooit lei
der te zijn geweest van een zoge
naamde rapalje-partij, noch minder
leider van de Utrechtse onderwereld.
Dit laatste beschouwt de heer Over
steegen als een persoonlijke beledi
ging aan zijn adres.
RUIM 4 TON.
BIJ HUISVESTINGSCOMITÉ.
Bij het Kath. Huisvestingscomité te
Den Bosch zijn tot op heden ten be
hoeve van de,hulp aan de Hongaren
13.203 stortingen binnengekomen. Het
totaal bedrag is 433.627,59.
RECHTZAKEN
INSLUIPER VOOR DE POLITIE
RECHTER.
Drie maanden gevangenisstraf eiste
de officier van Justitie bij de Haagse
politiei-echter tegen een 32-jarige fa
briekarbeider uit Noordwijk aan Zee.
Deze was op 31 maart j.l. te Katwijk
s avonds om negen uur het huis bin
nengeslopen van de heer C. Guyt aan
de Rijnimondstraat.
Terwijl het echtpaar G. beneden
nietsvermoedend in de kamer zat,
ging verdachte nanr boven, in diverse
kamers kasten en bedden doorzoe
ken om geld te bemachtigen. Hierbij
werd j gadegeslagen door het zes
tienjarig dochtertje van de heer G.,
dat met grote angstogen de bewegin
gen van verdachte volgde. Ze durfde
echter niet te roepen vóórdat ze oog
in oog stond met de insluiper. Toen
schreeuwde ze uit alle macht: „Moe
der, er is een vent in hiuis!"
Verdachte rende naar beneden, wist
buiten te komen, maar werd op het
erf overmand door vader Guyt en 'n
buurman. Verdachte was reeds zes
maal veroordeeld, waarvan vijf maal
wegens diefstal en eenmaal wegens
een zedenzaak tot zware straffen.
„Als ik nuchter ben, gebeurt er
niets', zei hij. Het vonnis luidde 6
maanden gevangenisstraf, waarvan
3 maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van 3 jaar en toezicht van de
Protestants-Christelijke reclassering.
