Koningin Juliana beschermvrouwe van
het hulpcomité Hongaarse slachtofers
VAN NELLE
Aanzienlijke gift van prinses Wilhelmina
HONGARIJE HELPEN
MET GEBED EN OFFER
Financiële beschouwingen over
de Rijksbegroting
HET WORDT NAUW IN TWEEDE KAMER
Ir. Van der Laan uit Leiden
ontving Karei de Grole-prijs
Plechtigheid in
Nijmegen
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1956
DE LETDRE COURANT
Nederland protesteert en helpt!
Studenten-vijfdaagsef 140.000.-
De stroom van hulp en protesten
in Nederland naar aanleiding van het
Russische verraad in Hongarije vindt
nog steeds voortgang.
Het in Utrecht opgerichte natio
nale comité hulpverlening Hongaarse
volk heeft gisteren zijn oprichtings
vergadering gehouden en daarbij be
kend gemaakt, dat Koningin Juliana
het beschermvrouweschap van het
comité op zich genomen heeft. In een
telegram zegt de koningin, dat zij
vertrouwt, dat het Nederlandse volk
wegen en middelen zal vinden tot
krachtige en daadwerkelijke hulp,
waar tit mogelijk is.
Dr. Drees heeft het erevoorzitter-
schap van het comité aanvaard. Het
gironummer van de nieuwe stichting
is: 999.
Aan het nieuw-opgerichte comité
heeft prinses Wilhelmina gisteren
onmiddellijk een aanzienlijk bedrag
overgemaakt.
Daartoe inr staat gesteld door een
bijdrage van de B.B. kring Zuid-
Holland 3 en een gift van 390 de
kens van het Nederlandse Rode
Kruis, heeft het hulpcomité gisteren
opnieuw een wagon goederen verzon,
den naar het charitas-verband in Oos
tenrijk voor naar dat land gevluch
te vrijheidsstrijders.
De personeelsorganen van de Al
gemene Kunstzijde Unie n.v. hebben
een beroep gedaan op het personeel
om een uur loon, of een half procent
loon af te staan voor Hongarije; de
directie van de AKU heeft bekend
gemaakt het bijeen te brengen be
drag te zullen verdubbelen.
Regeringscommissie.
Voor de duizend Hongaarse vluch
telingen, die Nederland gastvrijheid
heeft aangeboden, is een interdepar
tementale commissie ingesteld. Zij,
die onderdak aan vluchtelingen wil
len verlenen, kunnen dat schriftelijk
aan het departement van maatschap
pelijk werk, Binnenhof 7, Den Haag,
melden.
De Nederlandse Studenten Raad,
die met haar vijf-daagse actie een
bedrag van 50.000.— hoopte te ver
garen voor Hongarije, is te beschei
den in haar schatting geweest. Het
voorlopige resultaat, waarbij de op
brengsten uit Nijmegen en Tilburg
nog niet begrepen zijn, bedraagt
140.000.—.
De 3000 bewoners van Wilnis heb
ben tijdens een straatcollecte 1.600
voor Hongarije bijeengebracht.
De Nederlandse Reisvereniging
heeft haar volledig ingericht en van
personeel voorziene hotel te Ler-
moos-Tirol (Oostenrijk) ter beschik
king van Hongaarse vluchtelingen
gesteld.
Nijmeegse garanties.
Op de Amsterdamse universiteit is
gisteren
vergadering gehouden. Prof. Smelik,
die als eerste het woord voerde, zei-
de, dat Hongarije door alle eeuwen
heen de speerstoten in de borst opge
vangen heeft, opdat wij achter hun
rug veilig zouden staan.
Prof. Leeman, die de rij van spre
kers sloot, deed een beroep op allen,
die aan de universiteit verbonden
zijn om het Nederlandse Asielfonds
voor studenten in staat te stellen 10
Hongaarse studenten op zijn kosten
in Nederland te laten studeren.
De wereldfederalisten hebben in
een schrijven aan minister-president
Drees gezegd, dat Nederland een
voorbeeld kan geven aan de wereld,
als de regering een directe stap on
derneemt ter leniging van de mate
riële nood der Hongaarse vluchtelin
gen; zij herinneren tevens aan de
erbarmelijke toestand van de mil
joenen andere vluchtelingen.
Tijdens een massa-bijeenkomst
te Nijmegen heeft burgemeester
Hustinx verklaard, dat Nijmegen
een aantal Hongaarse vluchtelin
gen zal opnemen, dat de Nijme-
genaren aan deze vluchtelingen
woningen zal toewijzen, deze zal
meubileren, de huur zal garan
deren, de vluchtelingen aan pas
send werk zal helpen, de kin
deren gratis onderwijs zal ge
ven en een maatschappelijk
werkster zal aanstellen om voor
de belangen van de vluchtelin
gen te zorgen.
De Tilburgse jeugd heeft gisteren
wederom een aanval gedaan op het
reeds zwaar beschadigde C.P.N.-huis
in deze stad. De politie voerde enige
charges uit, maar kon niet verhin
deren, dat de ruiten van enkele com
munisten sneuvelden.
Een stijlvolle demonstratie van de
Amsterdamse jeugd op de Dam gis
teravond nam als slot-conclusie aan '<n
telegram te zenden aan de koningin
en de minister-president om te vra
gen:
a. de diplomatieke betrekkingen
met Rusland te verbreken;
b. bij hulpverlening aan Hon
garije zoveel mogelijk de jeugd
in te schakelen.
Hoewel jeugdige Hagenaars gister
avond samengroepten bij het „Waar-
heid"-gebouw, voorkwam een uitge
breide politiemacht ongeregeldheden.
Nog geen bont programma.
De Nederlandse omroepverenigin
gen zullen m.i.v. heden hun vast
gestelde programma's weer hervat
ten, met dien verstande, dat bonte
programma's voorlopig nog niet uit
gezonden worden en dat nieuwsuit
zendingen over Hongarije voorrang
zullen blijven behouden.
De Nederlandse Orkeststichting zal
haar uitvoering van het Requiem
van Cherubini op woensdag 7 en
Het Nederlandse Huisvestings-co-
meté te den Bosch deelt mede, dat
het van het Caritas-verbond uit We
nen bericht heeft ontvangen, dat de
Hongaarse kinderen, die naar Neder
land worden uitgezonden, waarschijn
lijk alleen vergezeld van hun moeder
in ons land kunnen worden opgeno
men.
De Eerste Kamer is gistermiddag
voor het eerst bijeen geweest in de
nieuwe samenstelling van 75 leden
waarbij mr. J. H. Jonkman herbe
noemd werd tot voorziter van de
Eerste Kamer legden de leden de
eden en geloften af in handen van
mr. Jonkman.
In zijn korte toespraak maakte de
voorzitter gewag van de gebeurtenis
sen in Hongarije, waarbij de binnen
landse politieke geschillen zijn weg
gevallen.
Voorts vroeg hij zich af of de tijd
niet is gekomen de beëdiging der
Kamerleden te vereenvoudigen.
Thans moeten de nieuwe Kamerleden
drie keer een eed of een belofte af
leggen. Ook stelde hij de vraag of er
geen wijziging kan worden gebracht
in het voorschrift dat de voorzitter
der Kamer alleen door de Koningin
beëdigd kan worden. Deze taak zou
overgedragen kunnen worden aan de
vice-president van de Raad van State.
Mocht het mogelijk zijn de bevolking
o_ van Hongarije zelf te helpen dan zal
donderdag november te Amsterdam dit niet achterwege worden gelaten,
opdragen aan de nagedachtenis van
de gesneuvelde Hongaarse vrijheids
strijders; het publiek is verzocht zich
na afloop van bijvalsbetuigingen te
onthouden.
Tijdens de ongeregeldheden, die
maandag te Hilversum plaatsvonden,
zijn twee jeugdige demonstranten
door politie-schoten gewond geraakt;
een 15-jarige jongen kreeg een buik
schot en een 18-jarige een schot in
het been.
TWEEDE KAMER
OPROEP lot EENHEID en ZELFBEHEERSING
De Tweede Kamer heeft dinsdag
bij monde van haar voorzitter, dr.
KortenhorSt, uiting gegeven aan de
gevoelens, die haar beheersten over
de gebeurtenissen in Hongarije. De
kamer-president wees erop, dat her
inneringen uit de gruwelijke tijd van
ons eigen martelaarschap tijdens de
oorlog met ontembare kracht boven
kwamen, toen het Hongaarse volk
met het zonlicht van de bevrijding
nog in de ogen plotseling gedompeld
werd in een afgrond van verraad, on
gerechtigheid en barbaarsheid.
Wij staan niet geheel machteloos
tegenover het onzegbaar leed van
het uiteengereten Hongaarse volk.
Wij kunnen helpen door gebed en
door offer.
De minister-president, dr. Drees,
sloot zich aan bij de woorden van
dr. Kortenhorst.
In Nederland, aldus dr. Drees, le
ven wellicht nog sterker gevoelens
dan in andere landen, omdat de ban
den. tussen Nederland en Hongarije
steeds zo sterk zijn geweest. Wij den
ken hierbij aan de vele Hongaarse
kinderen, die in de vorige oorlog hier
gr°te_demon5teatieve hun toevlucht vondetL
Wij voelen diepe bewondering voor
de weergaloze moed van de vrijheids
strijders en ons medegevoel gaat uit
naar de talloze nabestaanden van de
gevallen strijders.
Vluchtelingen.
Dr. Drees deed vervolgens zijn me
dedeling over de bereidheid van de
regering om duizend vluchtelingen
naar Nederland te laten komen. De
overkomst en de hulp aan deze vluch.
telingen maken het nodig, dat er een
inter-departementale commissie in
het leven wordt geroepen, die samen
werkt met het particulier initiatief.
Dr. Drees sprak er zijn dankbaar
heid over uit dat er reeds een natio
naal comité is opgericht, dat de inza
meling van .gelden zal coördineren.
Zelfbeheersing.
De minister-president vertrouwde
dat de negatieve uitingen van het
Nederlandse volk met name ten aan
zien van de communistische gebou
wen en de Russische ambassade zul
len eindigen. De politie heeft in deze
rechtsstaat de plicht om op te tre
den. Ons volk en de kleine groep van
mensen, die zich hieraan hebben
schuldig gemaakt, zullen zelfbeheer
sing moeten tonen.
De regering meent echter dat cul
turele en sportdemonstraties van
sowjetzijde in ons land thans niet
moeten doorgaan.
De regering is over de verscher
ping van de tegenstellingen bezorgd.
Dr. Drees riep het Nederlandse volk
op zijn eenheid te handhaven en in
het besef van de waarde van de vrij
heid eendrachtig naast elkaar te blij
ven staan.
De heer GORTZAK (C.P.N.) ver
klaarde dat zijn fractie het leed, dat
het Hongaarse volk de laatste weken
heeft ondergaan, diep betreurt, doch
hij distancieerde zich van de poli
tieke motiveringen van de kamer
voorzitter, dr. Kortenhorst.
De Tweede Kamer heeft gistermid
dag een aanvang gemaakt met de al
gemene financiële beschouwingen
over de rijksbegroting voor 1957.
Hierbij is tevens aan de orde de be
raadslaging over de nota inzake de
betalingsbalans 1955 en de nota in
zake de betalingsbalans over het eer
ste halfjaar 1956.
De heer VONDELING (P.v.d.A.)
merkt op dat de minister van finan
ciën in voetbaltermen gesproken
de centrale figuur is in het team
en het spel is.
Spr. betoogt dat het bedrijfsleven
een deel van zijn bestedingsmogelijk
heid had moeten overdragen aan de
staat. Daarom is hij voor verhoging
van de vennootschapsbelasting en te
ken tijdelijke afschaffing van de in
vesteringsaftrek. Tegen een bijzon
der invoerrecht op benzine en verho
ging van de gedistilleerd accijns
heeft hij geen bezwaar. Afschaffing
van het consumentenkrediet op sui
ker stuit bij hem op niet al te groot
bezwaar.
Voor een billijke verdeling der las
ten lijkt het hem gewenst te over
wegen de tarieven der inkomstenbe
lasting iets te verhogen en bepaalde
De uitgebreide Tweede Kamer is dinsdagmiddag voor het eerst bijeen geweest. De foto geeft een beeld van een
hoek van de Kamer met de banken waarin in tegenstelling tot vroeger thans drie Kamerleden zitten.
luxe goederen te belasten.
Met de regering is hij het eens,
dat de nationale bestedingen moeten
worden afgeremd en dat het nodig is
de staatshuishouding op eenvoudi
ger leest te schoeien. Hij heeft de
indruk dat de regering de gemakke
lijkste weg heeft gezocht.
De heer LUCAS (K.V.P.) betoogt,
dat de financiële toestand niet zo
beangstigend is als in 1954. Maar het
is niet uitgesloten, dat op den duur
offers zullen moeten worden ge
vraagd. De regering zal dan duidelijk
moeten maken welke offers nodig
zijn en er zal voor moeten worden
gezorgd, dat de lasten billijk worden
verdeeld.
Sprekers fractie is bereid zo nodig
zware offers voor de verdediging van
ons volk te aanvaarden. Dat betekent
echter niet, dat de minister voor de
fensie een vrijbrief krijgt om onbe
perkt uit 's rijks schatkist te putten.
Hij zal duidelijk moeten maken, wel
ke lasten noodzakelijk zijn.
0.m. merkt hij op, dat een oordeel
over het financieel-economische be
leid dat de regering wil voeren, niet
mogelijk is, omdat gewacht moet
worden op maatregelen, die nog zul
len worden voorgesteld.
Hij vraagt wat de minister wil.
Wenst hij de bestedingen van het
rijk met 4 a 500 miljoen gulden ver
minderen en de belastingen verho
gen of wil hij de positie met 4 a 509
miljoen gulden verbeteren door de
belasting met een onbekend bedrag
te verhogen en de bestedingen met
een eveneens onbekend bedrag te
verminderen?
De heer Lucas geeft te kennen niets
te gevoelen voor staatskapitalisme.
Hij verklaart accoord te gaan met
het verdwijnen van consumenten
subsidies, al betreurt hij, dat prijs
stijging er het gevolg van zal zijn.
Hij vraagt de regering te overwegen
of het niet mogelijk is de afschaffing
van de omzetbelasting op suiker blij
vend te doen zijn.
De heer VAN DE WETERING
(C.H.) is het wel eens met de mi
nister, dat beperking d$r bestedin
gen onafwendbaar is, maar hij zou
gaarne vernemen op welke bestedin
gen de minister het oog heeft gericht.
Wat zal het kenmerk van het te voe
ren beleid zijn?
De heer VAN LEEUWEN (V.V.D.)
bespreekt o.a. de overheidszorg voor
het evenwicht in de eigen huishou
ding, voor de aflossings- en lening-
politiek en het kasbeleid.
O.m. verWaart spr. zich voor een
geleidelijke huurverhoging zonder
compensatie.
De heer VAN EIJSDEN (A.R.)
constateert, dat er eenstemmigheid
bestaat over de onvermijdelijkheid
van beperking der bestedingen.
Tegen belastingverhoging in ver
band met het begrotingstekort zou
hij bezwaar hebben.
De heer ZANDT (S.G.) geeft als
l De nieuwe BM shag van VAN NELLE ligt vooraan.
In smaak, in geur, in kwaliteit
De pure (langeVirginia tabak rolt gemakkelijk.
U zult genieten van deze
nieuwe VAN NELLE shag
(Advertentie).
Namens het gemeentebestuur van
Nijmegen heeft burgemeester Hus
tinx gistermiddag in een plechtige
bijeenkomst, waarbij vertegenwoor
digers van de universitaire gemeen
schap, geestelijke en wereldlijke
autoriteiten, vertegenwoordigers
van het stedelijke culturele en
maatschappelijke leven, de repre
sentanten van de bouwwereld aan
wezig waren, voor de eerste maal
de Keizer Karei de Grote-prijs uit
gereikt. De jury voor de arcnitec-
tuur was unaniem tot de couclu-
sie gekomen, dat deze prijs diende
te worden toegekend aan ir. J. A.
van der Laan, bouwkundig ingeni
eur, architect te Leiden, voor de
door hem ontworpen en onder zijn
leiding op het landgoed Heydedaal
uitgevoerde gebouwen van de Me
dische Faculteit van de R.K. Uni
versiteit te Nijmegen.
De jury had bewondering voor de
manier, waarop ir. van der Laan gave
en boeiende ruimten nad gescxia^en,
voor de voortreffelijke materiaalbe
handeling en voor het grote vakman
schap, waarmede op traditioneel geïn
spireerde wijze toch een moderne bij
drage werd geleverd. De bijdrage is
op het gebied van architectuur ver
uit de belangrijkste sinds 1945.
Burgemeester Hustinx richtte zich
in een waarderend woord tot ir, van
der Laan en beklemtoonde de waarde
van goede architectuur voor de sa
menleving. Het is de verdienste van
de Sint Radboudstichting, dat ze het
vervaardigen van de bouwplannen
De uitreiking door de burgemeester
van Nijmegen.
zijn oordeel te kennen, dat het met
de staatsfinantiën wel mis moest lo
pen. Er is de laatste jaren met de
rijksgelden te veel gesmeten, zegt
hij, er aan herinnerend, dat hü steeds
gewaarschuwd heeft.
Minister Hofstra zal heden ant
woorden.
voor de Medische Faculteit heeft mo
gelijk gemaakt met de zuivere stel
ling van de opgave, zodat aan de ont
werpers de gelegenheid werd gebo
den aan te tonen dat nut en schoon
heid samengaan, aldus spr. De bete
kenis van de Karei de Grote-prijs
kwam tot uitdrukking in de tekst
van de oorkonde, welke de burge
meester aan ir. van der Daan. tegelijk
met de som van duizend gulden, ter
hand stelde. Mgr. prof. ir. R. R. Post,
voorzitter van de Raad van Bestuur
van de Sint Radboudstichting, sprak
hierna een woord van gelukwens tot
de bouwheer van de medische facul
teit van de R.K. Universiteit. De gro
te verdienste van dit bouwwerk is
gelegen in de soberheid van de ver
siering en tevens in de degelijkheid
van de bouw, zodat het kan dienen
voor datgene waarvoor het bestemd
is, zo zeide spr., die namens het be
stuur van de universiteit kon verkla
ren dat de keuze van architect zeer
gelukkig was geweest. Ir. J. A. van
der Laan sprak hierna een woord
van dank tot stadsbestuur, universi
teit en zijn medewerkers, met name
tot ir. Pieter Dijkstra, die hem bij de
bouw had terzijde gestaan.
Na afloop van de plechtigheid bo
den. de aanwezigen aan ir. van ier
Laan hun gelukwensen aan.
GAS VERSTIKKING IN DELFT.
Te Delft is vanochtend vroeg de
42-jarige heer J. C. Wallaart door
gasverstikking om het leven geko
men. Zijn echtgenote is ter verple
ging in het Oude en Nieuwe Gast
huis opgenomen. Haar toestand is
redelijk goed. Twee kinderen, resp.
van vier en zeven jaar, die in een
andere kamer sliepen, mankeerden
niets en zijn bij buren onderge
bracht. Het gas kon het huis bin
nenstromen, doordat de slang van
het gascomfoor was losgeraakt.
