HEEL HONGARIJE IN
TEGEN HET RODE
OPSTAND
REGIEM
HELSE
Mctgtf. paait het aexze met 'n nieuwe
BEDREIGINGEN NOCH BELOFTEN
HEBBEN ENIG RESULTAAT
Russen laten versterkingen aanrukken
Nederlander maakte de
onlusten in Boedapest mee
VRIJ KOUD
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 27 OKTOBER 1956
48ste JAARGANG V No. 13943
Hongaarse Rhapsodie
Directeur: C. M. v. HAMEBSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abonnementen. Drnkkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w., f2.35 p. mnd, 17,p. kwart. Franco p.p. f7.40 Advertenties: 17 et. p. man. Telefoontjes f 1.50
SPAANSE
VOORLICHTING
V CENOR Mario Cignoni Penella
uit Barcelona heeft gisteravond
in het bedehuis der Chr. Geref. ge
meente aan het Steenschuur te Lei
den gesproken over de uitbreiding
van het protestantisme in Spanje.
De senor is geen lidmaat van de
Spaanse hervormde Kerk of van een
van de andere meer bekende protes
tantse genootschappen. Hij heeft te
Barcelona zijn eigen kerk gesticht.
Volgens een van de Leidse bladen
hield hij „een diepgaande uiteenzet
ting over de geestelijke groei en
voortdurende uitbreiding van de Ge
meente des Heren in Spanje" unarr
of de Gemeente des Heren in Spanje
het kerkje van senor Cignoni Penel
la is, werd in het midden gelaten.
In ieder geval vinden wij, dat de
andere Leidse bladen deze niet eens
echt Spaanse heer (hij is Italiaan)
veel te veel eer hebben bewezen, met
zulke grote verslagen met zulke
mooie koppen („Geest van Inquisitie
waart rond!") op te nemen van zijn
toespraak. Er is wel enige reden,
argwanend te staan tegenover de me
dedelingen van deze Italiaanse Span-
jaarl, die geen erikele officiële functie
in enig officieel Spaans protestants
kerkgenootschap bekleedt en in Lei
den optrad in het huis van een zo bij
zonder afgescheiden genootschap als
de Christ. Geref gemeente.
Is de situatie van de protestanten
In Spanje dan geheel en al bevredi
gend? Naar Nederlandse opvattingen
niet.
Maar is de situatie van de katho
lieken in Nederland geheel en al be
vredigend? Naar Spaanse opvattingen
geenszins! Die stakkers. Ze mogen
niet eens in processie op straat ko
men, ja, een priester in koorhemd
wordt meteen bekeurd door de poli
tie! En al hun kerken zijn hun ont
nomen (uit „verdraagzaamheid") en
nooit meer teruggegeven, ook al
was de grote meerderheid der kerk
gangers katholiek.
Toch voelen we er echt niets voor,
in Spanje lezingen te gaan houden
over de onverdraagzaamheid van het
Calvinisme.
Ook senor M. C. Penella had be
ter gedaan maar aan de andere kant
van de Pyreneeën te blijven.
En de Leidse bladen, die zijn bewe
ringen klakkeloos publiceerden, zij
zelfs als het „Rome" betreft wat
meer critische zin aanbevolen.
teyeiiug,
WESTELIJK DEEL VAN HONGARIJE
IN HANDEN DER OPSTANDELINGEN
Ondanks beloften, ondanks bedreigingen en ondanks de Russische tanks
is het de regering-Nagy nog niet gelukt de opstand te Boedapest onder de
knie te krijgen. Er wordt nog altijd gevochten in de straten. Maar boven
dien heeft de verzetsbeweging zich nu ook uitgebreid tot grote delen van
het land. Boeren hebben zich bij de rebellen aangesloten en overal zijn fa-
brieks- en spoorwegarbeiders in staking gegaan. Bijna geheel Westelijk
Hongarije zou volgens reizigers in handen der opstandelingen zijn.
Radio-Boedapest heeft gistermiddag een nieuwe oproep van het commu
nistische partijbestuur uitgezonden. Allen die vóór 's avonds tien uur de
wapenen zouden neerleggen, zouden vrijuit gaan. Er werd een nieuwe na
tionalistische regering onder premier Nagy beloofd, waarin ook niet-cora-
munislen zouden zitten. Er zouden arbeidsraden worden gevormd om loons
verhogingen uit te werken. Zodra de gevechten afgelopen zijn, zou met de
Russen worden onderhandeld over terugtrekking van de Sowiettroepcn
naar hun bases. Maar ondanks al deze beloften woedde de strijd ook na
het aflopen van het ultimatum onverminderd voort. Men spreekt al van
duizenden doden.
Drie jongens van 13 tot 15 jaar
die waren weggelopen uit een opvoe
dingsgesticht te Maarsbergen, werden
gisteren door enige Schiedamse bur
gers gesignaleerd in de omgving van
het Sterrenbos aldaar. De politie
slaagde er in hen te pakken. Nog de
zelfde dag werden ze door een amb
tenaar naar het gesticht terugge
bracht.
VERBINDINGEN AFGESNEDEN
Naar het schijnt, zijn de opstande
lingen bezig, alle grote verbindingen
tussen Boedapest en het Westen af te
snijden.
De grote verbindingswegen blijken
tamelijk stevig in handen van de op
standelingen te zijn, die tal van weg
versperringen hebben opgeworpen.
Drie Belgische diplomaten, die aan
de Oostenrijkse grens in Nickclsdorf
zijn aangekomen, hebben meegedeeld
De uitzendingen van radio-Miskolcs
werden kort na middernacht plotse
ling afgebroken. Volgens onbeves
tigde berichten bevindt het radiosta
tion van Gyoer zich in handen van
de opstandelingen.
In een bekendmaking van het Hon
gaarse ministerie van binnenlandse
zaken, die door radio-Boedapest van
morgen werd omgeroepen, wordt ge
zegd, dat een gedeelte der opstande
lingen het aanbod tot amnestie heeft
dat geheel West-Hongarije lil handen I verworpen en de strijd in de s tratan
van de opstandelingen is. De diploma
ten hebben verklaard, dat gistermor
gen in Boedapest de doden en ster
venden overal in de straten lagen.
Het uitgaansverbod te Boedapest
blijft voorlopig van kracht. De bewo
ners moeten thuis blijven, „zowel
ter wille van hun eigen veiligheid als
ook omdat zij anders gestraft zullen
worden", aldus radio-Boedapest. Ra
dio-Boedapest heeft later medege
deeld, dat de bevolking zich vandaag
tot tien uur op straat mocht begeven
voor het doen van inkopen
Stade. Ate* uit de Mangaawe utay
van Boedapest voortzet. Tegen hen
zal nu een aanval op grote schaal
worden ingezet.
NIEUWE HONGAARSE REGERING.
Radio-Boedapest heeft bericht, dat
Imre Nagy in de nacht van vrijdag
op zaterdag een nieuwe Hongaarse
regering heeft gevormd.
Volgens radioBoedapest heeft de
ze regering besloten arbeiders-batal
jons te vormen om de opstandelingen
te bestrijden.
In een proclamatie wordt gezegd,
dat de nieuwe regering gevormd is
met deelname van het grootste aan
tal democratische groeperingen in
Hongarije en vastbesloten is ver
strekkende hervormingen op sociaal,
economisch en politiek terrein in te
voeren.
Zij staat er volkomen voor in, dat
de eisen van het Hongaarse volk inge
willigd worden. Daarom aldus de
proclamatie heeft de strijd der op
standelingen geen zin meer. Wij waar
schuwen allen die in het bezit zijn
van wapens, dat zij deze onmiddellijk
moeten inleveren, omdat zij anders
beschouwd worden als bandieten en
als zodanig behandeld zullen worden".
HET OPTREDE^ DER RUSSEN
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken heeft vrijdag bekend
gemaakt, dat volgens haar officiële
rapporten „verscheidene honderden"
personen zijn gedood en gewond,
toen Russische tanks het plein voor
het Parlementsgebouw te Boedapest
opreden en lukraak op de menigte
vuurden. Ondanks de beschieting trok
de menigte ongewapend op de tanks
af, die zich terugtrokken.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie zei, dat het Sowjetleger
waarschijnlijk had ingegrepen, om
dat het Hongaarse leger niet in actie
kwam.
Vijftien Belgen, die vrijdagmiddag
uit Boedapest te Nickelsdorf aan de
Oostenrijks-Hongaarse grens zijn aan
gekomen, hebben gezegd, dat de pro
vincies in het westen van Hongarije
in handen van de opstandelingen
waren.
De Belgen zeiden, dat er voorna
melijk tussen Hongaren en Russen
wordt gevochten. De varwarring was
zo groot, dat het onmogelijk was vast
te stellen wie op elkaar schoten. Vol
gens een Weense zakenman is de be
volking van Boedapest in het bijzon
der ontdaan door het bloedbad, dat
donderdag door Russische soldaten is
aangericht voor het parlementsge-
bouw. „Overal waar de Russische
tanks verschijnen, worden zy van de
daken en van achter gordijnen be
schoten." Naar zijn schatting kwamen
bij de gevechten bij het parlement
alleen reeds „verscheidene duizen
den" om.
UITBREIDING VAN DE OPSTAND.
Buiten Boedapest breidt de opstand
zich in bijna alle provincies uit, zo
zei hij. Het westelijk gedeelte van het
land schijnt grotendeels in handen
van de opstandelingen te zijn.
Ook drie Zweedse diplomaten, die
vrijdag in Oostenrijk zijn aangeko
men, hebben meegedeeld, dat de
streek tussen Boedapest en de Oos
tenrijkse grens in handen is van de
opstandelingen. Op hun reis van de
hoofdstad naar de grens hadden zij
geen ongeregeldheden gezien.
Een andere reiziger uit Hongarije
zei, dat de strijd in de steden in het
zuiden van het land in hevigheid toe
neemt.
Hongaarse spoorwegbeambten heb-
Tijdens de onlusten die zich in de afgelopen dagen in Boedapest, Hongarije,
hebben voorgedaan, heeft een deel van de bevolking duidelijk zijn afkeer
van het Russische regime gedemonstreerd. Op de foto ziet men de nationale
Hongaarse vlag waar de Russische ster is uitgesneden aan de pui van
een restaurant in Boeda hangen.
Arriveerde gisteren
op Schiphol
Met het KLM-toestel uit, Weenen is
vrijdagavond op Schiphol de eerste
Nederlander aangekomen, die in Boe
dapest de onlusten heeft meegemaakt.
Van maandag tot donderdag was
deze Amsterdamse zakenman in de
Hongaarse hoofdstad geweest. Omdat
geen inkele instantie hem een veilige
reis naar de grens kon garanderen, is
hij met een colonne van zes auto's,
bemand met Oostenrijkers en bege
leid door de Oostenrijkse gezant,
meegegaan.
De gezant trachtte onderweg her
haaldelijk de verzekering te krijgen,
dat men de stoet ongehinderd zou la
ten passeren, maar niemand kon die
zekerheid geven.
Op eigen risico heeft men de tocht
toen volvoerd en ongehinderd kon
het gezelschap na een keer of zeven
door Hongaarse soldaten te zijn aan
gehouden, bij Hegueshalom het vei
lige niemandsland bereiken.
De Nederlander logeerde met on
geveer tien landgenoten in een hotel
in de wijk Boeda. Hij had meege
maakt hoe voor het parlementsge
bouw Russische tanks plotseling op
een grote demonstrerende menigte
schoten, terwijl hij, volgens zijn zeg
gen, met eigen ogen had gezien, dat
een bemanning van een Russische
tank zich aan de opstandelingen over
gaf. Het nationaal museum was door
brand geheel verwoest, zo vertelde de
zakenman. Een aantal buitenlanders
had in het Astoria hotel in Boedapest
een heel angstige woensdagavond en
-nacht doorgemaakt, toen rebellen
dit gebouw, waarin zich de Hongaar
se veiligheidspolitie en Russen had
den verschanst, belegerde. Twaalf
uur lang hadden de gasten in een
kelder het gevecht boven zich horen
afspelen. Donderdagochtend waren
ze overgebracht naar het Duna hotel.
Volgens de Nederlander waren er on
der de burgerbevolking, die zich na
het bericht van het aftreden van Ge-
roe in haar enthousiasme zwaaiend
met Hongaarse vlaggen van waaruit
de Russische emblemen waren ver
wijderd, op straat had begeven, zeer
veel slachtoffers gevallen.
De situatie in Boedepest was overi
gens erg verward, aldus de zaken
man. Zij wijzigde zich met het uur en
het was moeilijk uit te maken op wie
en door wie geschoten werd. Het aan
tal doden kon de Nederlander niet
schatten, maar het moesten er vol
gens hem tot donderdag zeer veel
zijn. Op hun reis naar de grens had
het gezelschap in het stadje Raab re-
ben Oostenrijkse collega's vrijdag
avond aan de grens meegedeeld, dat
zij vrijdagochtend hebben gezien, dat
opstandelingen te Sopron en Magya-
rovar, beide in het noordwesten van
het land nabij de Oostenrijkse grens,
negentien vooraanstaande communis
ten hebben opgehangen.
Oostenrijkse wielrenners, die vrij
dagavond via Hongarije uit Sofia
naar hun land zijn teruggekeerd heb
ben meegedeeld, dat zij 160 Russische
tanks en pantserauto's hebben geteld,
die op weg waren naar Boedapest.
Drie artsen, die in de vrijdagavond
te Nickelsdorf aangekomen zieken
auto zaten, hebben meegedeeld, dat
zij hulp zijn komen vragen voor de
gewonden van de groeip rebellen
waartoe zij behoren.
De dokters zeiden, dat tweehon
derd van hun mannen zijn gewond
en zeventig gedood bij gevechten bij
Magyarovar in het Noordwesten van
het land, die zich vrijdag hebben af
gespeeld.
Het Oostenrijkse ministerie van de
fensie heeft meegedeeld, dat een
groot aantal Hongaarse opstandige
militairen het grensgebied tussen
Magyarovar en Hegyeshalom vrijdag
avond hebben bezet. Zij zouden een
aanval van Russische soldaten ver
wachten.
Volgens de „Daily Express" trekken
gevechtswagens en troepen uit de
Oekraine Hongarije binnen om de
Russische eenheden te versterken.
Het blad voegt hieraan toe, dat aan
de Hongaarse oostgrens een druk
verkeer is van treinen, die eenheden
van de Sowjetinfanterie aanvoeren
en gewonden wegbrengen.
ACatianaaC muAeutn te Sïaedapeói
Het na de tweede wereldoorlog geheel gerestaureerde nationale museum in
Boedapest, Hongarije, is tot vier maal toe door de anti-Russische opstande
lingen in brand gestoken tijdens de onlusten van de afgelopen dagen, aldus
meldt radio- Boedapest. Het museum had geen schilderijen maar wel een
waardevolle collectie documenten, beeldhouwwerken, historische juwelen
et» wapens. Op de foto ziet men het museum zoals het er na de restauratie
uitzag.
In de zich boven ons land bevin
dende koude lucht kwamen afgelo
pen nacht langdurige opklaringen
voor, terwijl er weinig wind was.
temperaturen daalden daarbij
sterk en op verscheidene plaatsen
kwam nachtvorst voor. De koude
lucht drong ook door tot het Alpen
gebied, waarbij zich boven Noord-
Italië een depressie vormde. Deze
bracht vooral in Oostenrijk, Zwitser
land en Zuid-Duitsland op uitgebrei
de schaal regen en sneeuw. Dit de-
pressie-gebied begon zich in de nacht
van vrijdag op zaterdag in noordelij
ke richting uit te breiden.
In Scandinavië hielden de lucht
drukstijgingen nog aan en vormde
zich een nieuw gebied met hoge ba
rometerstanden, dat zich verplaatst
naar Rusland. In Noord-Zweden
kwam daarbij plaatselijk reeds bijna
20 graden vorst voor.
Langs IJsland trok een diepe de
pressie in noordoostelijke richting.
Deze breidt zich ook in de richting
van het Noordzeegebied uit. Ons land
zal zich gedurende het weekeinde
tussen beide depressie systemen be
vinden, waarbij aanvankelijk de in
vloed van het storingsgebied boven
Duitsland overheerst. De tempera
tuur blijft beneden normaal,'maar de
kans op nachtvorst is wat kleiner dan
de afgelopen nacht, daar er wat meer
wind wordt verwacht.
Dit blad bestaat uit 12 pagina's
bellen de rode ster van het stadhuis
zien rukken. Allen waren dankbaar
toen ze ten slotte heelhuids Oosten
rijk hadden bereikt.
DE SITUATIE IN HONGARIJE
-
v Tsjecho Slowakije
Oostenrijk
vs.sj,
H O N G A - jtoeoAPesr
S f
J iiuun*»**/ eu^u
jthtlf f
S\ LTV
^RIJE J
X Ir"
Roemenie
Joego Siovie F
100 km
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van zaterdagavond tot
zondagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
VRIJ KOUD.
J Veel bewolking met plaatselijk
enige regen. Matige tot krachtige
wind tussen noordoost en oost.
Vrij koud.
28 Okt.: zon op 7.30, onder 17.21;
maan op 00.56, onder 14.47.
29 Okt.: zon op 7.31, onder 17.19;
maan op 02.15, onder 15.11.
Hoogwaterstanden
28 Okt. v.m. 9.55; n.m. 9.40.
29 Okt. v.m. 11.25; n.m. 12.—.
Het weer in Europa
STOCKHOLM onbewolkt 5 C.
OSLO licht bewolkt 5
KOPENHAGEN onbewolkt 8
ABERDEEN onbewolkt 7
LONDEN onbewolkt 9
AMSTERDAM onbewolkt 9
LUXEMBURG regen 5
PARIJS zwaar bewolkt 9
BORDEAUX onbewolkt 11
GRENOBLE regen 6
NICE licht bewolkt 19
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
regen
regen
sneeuw
sneeuw
regen
regen
regen
nevel
half bewolkt
geheel bewlokt
zwaar bewolkt
Korreltje
Waarheid zoekt geen hoekjes.
